Bir hukuka uygunluk nedeni olarak meşru savunma nedir?

Karar

YARGITAY

 

1. CEZA DAİRESİ

 

Esas Numarası: 2022/2456

 

Karar Numarası: 2023/616

 

Karar Tarihi: 23.02.2023

 

HÜKÜMLER : Yeniden hüküm kurulmak suretiyle sanığın mahkumiyetine

 

İlk Derece Mahkemesince kurulan hükümlere yönelik istinaf incelemesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen kararın; 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (5271 sayılı Kanun'un) 286 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca temyiz edilebilir olduğu, 260 ıncı maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz edenlerin hükümleri temyize hak ve yetkisinin bulunduğu, 291 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz istemlerinin süresinde olduğu, 294 üncü maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz dilekçelerinde temyiz sebeplerine yer verildiği, 298 inci maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz istemlerinin reddini gerektirir bir durumun bulunmadığı yapılan ön inceleme neticesinde tespit edilmekle, gereği düşünüldü:

 

I. HUKUKÎ SÜREÇ

 

A. ... 6. Ağır Ceza Mahkemesinin, 23.11.2017 tarihli ve 2016/296 Esas, 2017/385 Karar sayılı kararı ile;

 

1. Sanık hakkında maktul ...'a yönelik eyleminden 5237 sayılı Kanun'un 87 inci maddesinin dördüncü fıkrası, 29 uncu maddesi, 62 nci maddesinin birinci fıkrası, 53 üncü maddesinin birinci fıkrası ve 63 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca 5 yıl 10 ay hapis cezası, ayrıca 5237 sayılı Kanun'un 58. maddesi gereği mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanmasına ve hak yoksunluklarına karar verilmiştir.

 

2. Sanık hakkında mağdur ...'ya yönelik eyleminden 5237 sayılı Kanun'un 86 ıncı maddesinin birinci fıkrası, 86 ıncı maddesinin üçüncü fıkrasının e bendi, 87 inci maddesinin ikinci fıkrasının b bendi, 29 uncu maddesi, 62 nci maddesinin birinci fıkrası, 53 üncü maddesinin birinci fıkrası ve 63 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca 3 yıl 9 ay hapis cezası, ayrıca 5237 sayılı Kanun'un 58. maddesi gereği mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanmasına ve hak yoksunluklarına karar verilmiştir.

 

B. ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesinin, 30.09.2019 tarihli ve 2018/2655 Esas, 2019/2084 Karar sayılı kararı ile yeniden hüküm kurulmak suretiyle;

 

1. Sanık hakkında maktule yönelik eyleminden 5237 sayılı Kanun'un 81 inci maddesinin birinci fıkrası, 29 uncu maddesi, 62 nci maddesinin birinci fıkrası, 53 üncü maddesinin birinci fıkrası ve 63 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca 13 yıl 4 ay hapis cezasının kazanılmış hak nedeniyle 5271 sayılı Kanun'un 283 üncü maddesine göre 5 yıl 10 ay olarak infazına ayrıca 5237 sayılı Kanun'un 58. maddesi gereği mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanmasına ve hak yoksunluklarına karar verilmiştir.

 

2. Sanık hakkında mağdura yönelik eyleminden 5237 sayılı Kanun'un 81 inci maddesinin birinci fıkrası, 35 inci maddesi, 29 uncu maddesi, 62 nci maddesinin birinci fıkrası, 53 üncü maddesinin birinci fıkrası ve 63 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca 7 yıl 9 ay 10 gün hapis cezasının kazanılmış hak nedeniyle 5271 sayılı Kanunun 283 üncü maddesine göre 3 yıl 9 ay olarak infazına ayrıca 5237 sayılı Kanunun 58. maddesi gereği mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanmasına ve hak yoksunluklarına karar verilmiştir.

 

C. Dava dosyası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca 04.03.2022 tarihinde tanzim olunan ve onama görüşünü içerir Tebliğname ile Daireye tevdi olunmuştur.

 

II. TEMYİZ SEBEPLERİ

 

A. Bölge Adliye Cumhuriyet savcısının temyiz sebepleri

 

Sanığın mağdur ...'ya yönelik eyleminin kasten yaralama olarak değerlendirilmesi gerektiği,

 

B. Sanık müdafiinin temyiz sebepleri

 

1. Sanık hakkında meşru müdafaa hükümlerinin uygulanması gerektiğine ,

 

2. Sanık hakkında cebir hükümlerinin uygulanması gerektiğine,

 

3. Haksız tahrikten üst hadden indirim yapılması gerektiğine,

 

İlişkindir.

 

III. OLAY VE OLGULAR

 

Temyizin kapsamına göre;

 

A. İlk Derece Mahkemesinin Kabulü

 

1. Sanık ile mağdur ... arasından geçmişteki iş ortaklıkları nedeniyle sorunlar bulunduğu ve olay günü bu nedenle aralarında çıkan tartışmanın kavgaya dönüştüğü, mağdur ...'nın telefonla araması üzerine gelen maktul ...'nun da kavgaya dahil olduğu, sanığın bıçakla maktul ...'ı sağ uyluk, sağ kasık, sağ kol, sol kol ve göğüs bölgesinden yaralayarak neticesi sebebiyle ağırlaşmış kasten yaralama suçundan, mağdur ...'yı da sol karın boşluğundan iki kez yaralayarak kasten yaralama suçundan mahkumiyet hükmü kurulduğu anlaşılmıştır.

 

2. Tanıklar ... ve ...'un beyanları dava dosyasında bulunmaktadır.

 

3. Adli Tıp Kurumu 2. İhtisas Dairesinin mağdur ...'ya ait adli raporları dosyada mevcuttur.

 

4. Maktule ait Adli Tıp Kurumu Morg İhtisas Dairesinin Otopsi Raporu dosyada mevcuttur.

 

B. Bölge Adliye Mahkemesinin Kabulü

 

Bölge Adliye Mahkemesince yeniden hüküm kurularak, maktul ...'da meydana gelen yaralanmaların niteliği, yerleri, sayısı ve hedef alınan bölge dikkate alındığında sanığın kastının kasten öldürme olduğu; ayrıca yine mağdur ...'da meydana gelen yaralanmaların niteliği, yerleri, sayısı ve hedef alınan bölge dikkate alındığında sanığın kastının kasten öldürmeye teşebbüs olduğu belirlenerek sanığın bu suçlardan mahkumiyetlerine karar verilmiştir.

 

IV. GEREKÇE

 

A. Bölge Adliye Cumhuriyet savcısının; sanığın mağdura yönelik eylemi ile ilgili vasfa yönelik temyizi yönünden

 

Mağdurda meydana gelen yaralanmaların yerleri ve niteliği, adli rapor içeriği dikkate alındığında Bölge Adliye Mahkemesince verilen hükümde hukuka aykırılık bulunmamıştır.

 

B.Sanık müdafiinin temyizi yönünden

 

1. Meşru savunma yönünden

 

1. Sanık müdafiinin meşru savunmaya yönelen temyiz sebepleri yönünden öncelikle, 5237 sayılı Kanun’un 25 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında yer verilen meşru savunma müessesesinin sınırlarının belirlenmesi gerekmektedir.

 

2. Meşru savunma, 5237 sayılı Kanun’un 25 inci maddesinin birinci fıkrasında;

 

“Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız bir saldırıyı o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.”

 

Şeklinde bir hukuka uygunluk nedeni olarak düzenlenmiştir.

 

3. Bahse konu hüküm gereği meşru savunma kurumunun uygulanabilirliği için saldırının, korunmaya değer nitelikteki herhangi bir hakka yönelmiş olması yeterlidir.

 

4. Gerek öğretide gerekse yargısal kararlarda vurgulandığı üzere 5237 sayılı Kanun’un 25 inci maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen ve hukuka uygunluk nedenlerinden birini oluşturan meşru savunma, hukuka aykırılığı ortadan kaldırmakta ve bu nedenle eylemi suç olmaktan çıkarmaktadır. Bir olayda meşru savunmanın oluştuğunun kabul edilebilmesi için saldırıya ve savunmaya ilişkin şartların birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.

 

a) Saldırıya ilişkin şartlar:

 

i) Bir saldırı bulunmalıdır.

 

ii) Bu saldırı haksız olmalıdır.

 

iii) Saldırı meşru savunma ile korunabilecek bir hakka yönelik olmalıdır. Bu hakkın, kişinin kendisine veya bir başkasına ait olması arasında fark yoktur.

 

iv) Saldırı ile savunma eş zamanlı bulunmalıdır.

 

b) Savunmaya ilişkin şartlar:

 

i) Savunma zorunlu olmalıdır. Zorunluluk ile kastedilen husus, failin kendisine veya başkasına ait bir hakkı koruyabilmesi için savunmadan başka imkânının bulunmamasıdır.

 

ii) Savunma saldırana karşı olmalıdır.

 

iii) Saldırı ile savunma arasında oran bulunmalıdır.

 

5. Olayın meşru savunma içerisinde gerçekleşip gerçekleşmediğini anlamak için saldırıya ilişkin şartların yanında savunmaya ilişkin de şartların oluşması gerekmektedir. Savunmada zorunluluk bulunsa da savunmanın saldın ile orantılı olması gerekir. Bu orantılılık belirlenirken saldınnın yer ve zamanı, saldıran kişinin o anki durumu savunmada bulunan buna uygun bir tepki verip vermediği değerlendirilmelidir.

 

6.Bu açıklamalar kapsamında somut olay irdelendiğinde; meşru savunma hükümlerinin uygulanmamasında bir hukuka aykırılık görülmemiştir.

 

2. Sanık hakkında cebir hükümlerinin uygulanması gerektiği yönünden

 

Sanığın eylemleri kendi iradesi ile gerçekleştirdiği dikkate alındığında hükümlerde bu yönden hukuka aykırılık görülmemiştir.

 

3. Haksız Tahrik Yönünden

 

Karşılıklı beden yoluyla kavga şeklinde gerçekleşen, sanığın basit tıbbi müdahale ile giderilebilir şekilde yaralandığı ve bıçakla maktulü kasten öldürdüğü ve mağduru kasten öldürmeye teşebbüs ettiği olayda haksız tahrik hükümleri uygulanırken asgari hadden indirim yapılmayarak eksik ceza tayini hukuka aykırı bulunmuş ise de aleyhe temyiz bulunmadığından bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.

 

4. Tekerrür hükümlerinin uygulanması yönünden

 

Sanığın adli sicil kaydında yer alan ve hükmün gerekçe kısmında tekerrüre esas olduğu kabul edilen ... 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 03.06.2014 tarih 2014/192 Esas ve 2014/394 Karar sayılı ilamı ile hükmolunan cezanın, suç tarihi olan 06.02.2016'dan sonra, 05.12.2016 tarihinde kesinleşmesi nedeniyle tekerrüre esas alınamayacağının gözetilmediği belirlenmiştir.

 

V. KARAR

 

Gerekçe bölümünde açıklanan nedenle sanık müdafiinin temyiz istemi yerinde görüldüğünden ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesinin, 30.09.2019 tarihli ve 2018/2655 Esas, 2019/2084 Karar sayılı hükümlerinin, 5271 sayılı Kanun’un 302 nci maddesinin ikinci fıkrası gereği BOZULMASINA, bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden aynı Kanun’un 303 üncü maddesinin birinci fıkrasının gereği hükümlerden; 5237 sayılı Kanun'un 58. maddesi uyarınca tekerrür hükümlerinin uygulandığı fıkraların çıkarılması suretiyle, Tebliğname’ye kısmen uygun olarak, oy birliğiyle TEMYİZ İSTEMLERİNİN ESASTAN REDDİ İLE HÜKÜMLERİN DÜZELTİLEREK ONANMASINA,

 

Dava dosyasının, 5271 sayılı Kanun’un 304 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca ... 6. Ağır Ceza Mahkemesine, Yargıtay ilâmının bir örneğinin ise ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,

 

23.02.2023 gününde karar verildi.

Bu sayfa 115 kez görüntülendi.