Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarında yapılacak aşırı düşük açıklamalarında, %3 oranında sözleşme ve genel gider hesaplanmalı mıdır?

Karasu İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 28.11.2013tarihinde açık ihale usulüile yapılan "İlçe Merkezindeki İmam Hatip Lisesi, ş�ehit Üsteğmen İbrahim Abanoz Anadolu Lisesi, Anadolu Öğretmen Lisesi, Atatürk Anadolu Lisesine Taşımalı Ortaöğretim Kapsamında Taşınan 495 Öğrenciye Sıcak Öğle Yemeği Verilmesi İşi"� ihalesine ilişkin olarak Kupa Yemek Sanayi ve Ticaret Limited ş�irketinin 20.12.2013tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.12.2013tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 02.01.2014tarih ve 53sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 31.12.2013tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

                      Başvuruya ilişkin olarak 2014/8sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun görülmeme gerekçelerinin kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı iddia edilmektedir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Teknik ş�artname'nin "Yemeğin Pişirilmesi ve Dağıtımı"� başlıklı 2'nci maddesinde  "Karasu İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün, İlçe Merkezinde bulunan Taşıma Merkezi Okullarındaki taşımalı öğrencilerin 2013-2014 öğretim yılı yemek ihtiyacını her türlü malzeme dâhil verilen menüye göre yüklenici firmanın kendi mutfağında pişirerek taşıma merkezi okullara taşıması, taşımalı okullarda dağıtımı ve dağıtım sonrası hizmetleri (Bulaşık yıkama, yemekhane veya sınıfın temizliği vb. ile yemek bulaşık artıklarının okuldan götürülmesi işi tamamen firmaya ait olmak üzere yapılacaktır.

1. Yemek haftanın 5 günü eğitim-öğretimin olduğu günler resmi ve dini bayramlar hariç öğlenleri öğrencilere verilecektir.
2. Pişirilen yemekler belirlenen taşıma merkezi okullara sevk irsaliyesi ile veya fiş ile okulda bulunan yetkililere (Okul Müdürü, Müdür Yardımcısı veya nöbetçi öğretmenler ile okulda bulunan görevli memurlara teslim edilecektir.
3. Yemek hazırlama, pişirme, saklama ve dağıtımında kullanılan ekipmanlar ve serviste kullanılacak tabaklar paslanmaz çelik-krom olacak ve okullarda yıkanmayacaktır
4. Yemek yapımında ve serviste kullanılan araç ve gereçlerin aylık periyodik bakımları yapılacak, kullanılmayacak durumda olanlar tespit edilerek derhal kullanımdan kaldırılacaktır.
5. Yemek dağılımında kullanılacak servis araçları yemek (Sefertası-Thermobox) taşımaya uygun üzeri kapalı panelvan veya minibüs gibi taşıtlar olacaktır.
6. Yemekler Thermobox ile taşınacaktır.

                       Anılan ş�artname'nin "Personel"� başlıklı 3'üncü maddesinde 3-1.Yemeğin taşınmasında, yemek Servisini yapılmasında, yemek sonrası temizlik hizmetlerinin yapılmasında görevlendirilecek personel yüklenici firma tarafından temin edilecek, bu hususta yapılacak tüm giderler (maaş, SSK pirimi vergi vb) giderler yüklenici firma tarafından karşılanacaktır."�düzenlemeleri yer almıştır.

İdarece tekliflerinin aşırı düşük olduğu tespit edilen Beşiroğlu Yemekçilik Temizlik Nakliye Tarım ve Hayvancılık Gıda İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. ş�ti., Ada Öznur Yemek Temizlik Bilişim Turizm Taşımacılık Sanayi ve Ticaret Limited ş�irketi, Kupa Yemek San. ve Tic. Ltd. ş�ti., Serhat Tabldot Temizlik Tekstil İnşaat Hayvancılık Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited ş�irketi ve Sakarya Elit Yemek Gıda Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. ş�ti.den 04.12.2013 tarihli yazılar ile  "a)İmalat sürecinin, verilen hizmetin nasıl ekonomik olabileceği,

b) Mal ve hizmetlerin temini veya hizmet işinin yerine getirilmesinde kullanacağınız avantajlı koşullar,      

c) Teklif edilen hizmet işinin özgünlüğü,              

1. İşçilik giderleri maliyeti, (İhale konusu hizmet alımı işi Personel Çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olmamakla birlikte ihale konusu işte haricen çalıştırılacak personelin (yemeğin taşınmasında, yemeğin servis edilmesinde ve yemek sonrası temizliğin yapılmasında görevlendirilecek personel ile gıda mühendisi veya diyetisyen)

2. Amortisman giderleri maliyeti (Araçların Periyodik muayene ile trafik sigortası dahil),

3. Nakliye giderleri maliyeti,  

4. Yemek sonrası temizlik giderleri (bulaşık ve zemin temizliği) maliyeti,

5. Yemeğin pişirileceği yerin hijyenik olması gereği ilaçlama giderleri maliyeti,

6. Enerji giderleri maliyeti,

7. Yemek Analiz giderleri maliyeti,      

8. 3. Mali Sorumluluk Sigorta maliyeti,

9. ş�artnamede belirtilen yemek menüsü bileşenleri ile çiğ yemek maliyeti,

10. Sözleşme Bedelleri (Damga, Karar Pulu, Kik payı (onbinde beş), Teminat mektubu masrafı)"�  hususlarının belgelendirilmek suretiyle Teknik ve İdari ş�artname'de belirtilen maliyete etki eden diğer giderlerin maliyet unsurları göz önünde bulundurularak Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79'uncu maddesi çerçevesinde yazının taraflarına tebliğ edildiği tarihten itibaren 3 (üç) iş günü içerisinde yazılı olarak açıklanmasının istendiği,

İdarece yapılan aşırı düşük teklif sorgulaması neticesinde, aşırı düşük teklif açıklaması sunmayan Beşiroğlu Yemekçilik Temizlik Nakliye Tarım ve Hayvancılık Gıda İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. ş�ti., Ada Öznur Yemek Temizlik Bilişim Turizm Taşımacılık Sanayi ve Ticaret Limited ş�irketi, Sakarya Elit Yemek Gıda Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. ş�ti.nin tekliflerinin ve aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayan başvuru sahibi Kupa Yemek San. ve Tic. Ltd. ş�ti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı,

18.12.2013 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin kârsız yaklaşık maliyetin üzerinde teklif veren Süleyman İnce-Gülümse Yem. Gıda Hayv. San. ve Tic. Ltd. ş�ti. Ortak Girişimi üzerinde bırakılmasına karar verildiği,

18.12.2013 tarihli ihale komisyonu kararı tutanağında, başvuru sahibinin teklifinin uygun görülmeme gerekçelerinin, belgelerde yer alan hesaplamalarda aritmetik hataların bulunması, açıklama maliyet tablosundaki maliyet tutarları ile bu giderlere ait sunulan belgelerdeki maliyet tutarlarının örtüşmemesi, proforma faturalarda belirtilen tutarlar yerine değişik tutarların kullanılması, proforma faturalarda yer alan malzemelere ait birimlerin hesaplamalardaki birimler ile örtüşmemesi hususlarının gösterildiği tespit edilmiştir.

ş�ikâyet başvurusu üzerine idarece verilen cevapta ise  "...1- Aşırı Düşük maliyet açıklama tablosu 1 sıra nolu Toplam İşçilik Maliyetleri olarak 17.995,42 TL öngörülmüş bu maliyet ile ilgili açıklama EK-3 belgesinde açıklanmıştır. EK-3 belgesinde yer alan 1-"Servis, İşçilik Maliyet Hesapları"� bölümünde toplam işçilik maliyetleri yapılmış servis işçilik saat maliyeti olarak: (1.288,88 TL/187,5 saat) : 6,87 TL, Taşıma İşçilik saat maliyeti (1.299,41 TL/187,5 saat) : 6,93 TL öngörülmüş buna göre 2013 Yılı Servis İşçilik Maliyet toplamı (Matrah*4 işçi/okul*7 gün/2 saat), 2013 Yılı Temizlik-Bulaşık İşç. Mlyt Topl. (Matrah*4 işçi/okul*7 gün/2 saat),2013 Yılı Aşçı ve Zorunlu Pers. İşçilik maliyeti (2 işçi*Matr*7 gün71 saat) hesaplamaları 6,87 TL üzerinden hesaplandığı, 2013 Yılı Taşıma 1 işçilik maliyetinin (matrah*7gün*6 saat) ise Taşıma işçilik saat maliyeti olarak öngörülen 6,93 TL yerine servis işçilik saat maliyeti için öngörülen 6,87 TL üzerinden hesaplandığı,        

2- Aşırı                       Düşük maliyet açıklama tablosu 2 sıra nolu Demirbaş amortisman ve Araç Giderleri (Ek-5) kısmında Araç Amortisman gideri olarak 2.800,00 TL tutarında maliyet belirlendiği, fakat 25/11/2013 tarihli ilgili makam için düzenlenmiş ve serbest muhasebeci mali müşavir tarafından imzalanmış Kupa Yemek Sanayi Tic. Ltd. ş�ti "˜nin 02.12.2013 ila 13.06.2014 tarihleri arasında vereceği hizmetlerde kullanacağı araç ve demirbaşlar ile bu demirbaşlar için ayrılan amortisman tutarlarını belirten belgede Peugeot Partner 2012 model (54 KS174) araç için amortisman giderinin olmadığı,

3- Aşırı Düşük maliyet açıklama tablosu 4 sıra nolu Yemek Hizmeti ve sonrası Diğer Giderler başlıklı maliyet kalemlerinden Yemekhane temizlik, Bulaşık yıkama Maliyeti (ek-4) olarak 600,00 TL öngörülmüş ve mevcut maliyet ek-4 belgesinde açıklanmıştır. Ek-4 belgesinde yer alan açıklamalarda;

a) Ek-4 Temizlik Yıkama Maliyetleri bölümünde yer alan Yüzey Temizleme Maliyetleri (26 TL/30kg*0,5 kg*top.gün*okul sayısı) olarak 182,00 TL hesaplanmış hesaplamada miktar çeşidi olarak (kg) alınmış hesaplamada kullanılan yüzey temizleme malzemesinin fiyatını belirten proforma fatura da yüzey temizleme deterjanı 30 Lt bidon olarak fiyatlandırılmış olup hesaplama ile proforma faturada belirtilen malzemenin birimlerinin uyumlu olmadığı, söz konusu malzemeye ilişkin fiyatın mevzuata uygun tevsik edilmediği,

b) Ek-4 Temizlik Yıkama Maliyetleri bölümünde yer alan Bulaşık yıkama Maliyetleri (26 TL/30kg*l kg*toplam gün*okul sayısı) olarak 364,00 TL hesaplanmış hesaplamada miktar çeşidi olarak (kg) alınmış hesaplamada kullanılan yüzey temizleme malzemesinin fiyatını belirten proforma faturada Bulaşık Deterjanı 30 Lt bidon olarak fiyatlandırılmış olup hesaplama ile proforma faturada belirtilen malzemenin birimlerinin uyumlu olmadığı, söz konusu malzemeye ilişkin fiyatın mevzuata uygun tevsik edilmediği,

4- Aşırı       Düşük maliyet açıklama tablosu 4 sıra nolu Yemek Hizmeti ve sonrası Diğer Giderler başlıklı maliyet kalemlerinden Bone Maske Eldiven Maliyetleri (ek-4) olarak 250,74 TL öngörülmüş mevcut maliyet ek-4 belgesinde açıklanmıştır. Ek-4 belgesinde yer alan açıklamalarda;

a) Bone masrafı olarak,4 okul ve 105 gün için toplam 420 adet bone ile günlük her okulda 3 adet bone kullanılacağı belirtilmiş ve Bone (matrah*fiyat*3/100) için 2,70 TL fiyat üzerinden hesaplama yapılmıştır. Ancak Bone fiyatım belirlemek için sunulan proforma fatura da ise bone fiyatı olarak 2,30 TL öngörüldüğü,

b) Eldiven masrafı olarak, 4 okul ve 105 gün için toplam 420 adet maske ile günlük her okulda 6 adet eldiven kullanılacağı belirtilmiş ve Eldiven (matrah*fiyat*6/100) için 7,15 TL fiyat üzerinden hesaplama yapılmıştır. Ancak eldiven fiyatım belirlemek için sunulan proforma fatura da ise eldiven fiyatı olarak 6,90 TL öngörüldüğü,

5- Aşırı                       Düşük maliyet açıklama tablosu 9 sıra nolu örnek Yemek Menü Toplam Çiğ Maliyeti (ek-2) olarak 72.871,02 TL maliyet öngörülmüş ve mevcut maliyet Ek-2 de açıklanmıştır. Ek 2 de yer alan 105 gün Maliyet 1 öğrenci maliyeti (matrah* 105) hesaplamasında aritmetik hatanın olduğu, 495 öğrenci Toplam Yıl Maliyeti (Matrah*495) hesaplamasında da aritmetik hatanın yer aldığı,

6- Aşırı                       Düşük maliyet açıklama tablosu 10 sıra nolu Sözleşme Giderleri olarak 1.791,79 TL öngörüldüğü aynı maddenin alt bendinde bu giderlerin neler olduğu ve tutarları belirtilmiş bu kısımda kik Payı 57,17 TL, Damga vergisi 1.083,99 TL ve Karar Pulu 650,62 TL maliyeti olduğu belirtilmiş bu giderlerin toplamı ile sözleşme giderleri olarak öngörülen bedelin birbiriyle örtüşmediği ve toplamda aritmetik hata yapıldığı tespit edilmiştir..."�  hususları belirtilmiştir.

                      Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi"� başlıklı 79'uncu maddesinde  "79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.

79.4.2. İhale komisyonu tarafından yapılacak aşırı düşük teklif değerlendirmesinde aşağıdaki hususların dikkate alınması gerekmektedir.

79.4.2.1. İhale komisyonu, teklifin önemli bileşenlerine ilişkin olarak;

a) Verilecek hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve hizmetlerin temininde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

hususlarında istekliler tarafından belgelere dayalı olarak yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle aşırı düşük teklifleri değerlendirerek ihaleyi sonuçlandıracaktır.

79.4.2.2. Verilecek hizmetin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler, hizmetin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya hizmetin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; sadece bu hususların neler olduğu değil, belirtilen çözüm, avantajlı koşul, özgünlük ya da hizmetin ekonomik olması sayesinde elde edilen maliyet avantajının da bilgi ve belgelere dayalı olarak açıklanması gerekmektedir.

79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,

b. Fiyat teklifleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,

e. Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,

f. Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,

g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)

79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80'inin,

altında olamaz.

Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; "Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim."� ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; "Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80'inin altında olmadığını beyan ederim."� ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.4.2.5. İsteklilerce yapılan açıklamalarda; teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde, fiyat teklifinde belirtilen veya fiyat teklifine göre hesaplanan birim fiyat;

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan   toplam birim maliyet tutarının,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan   ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80'inin,

altında olamaz.

Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; "Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim."� ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; "Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80'inin altında olmadığını beyan ederim."� ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.4.2.6. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir.

79.4.2.7. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)

79.4.2.8. İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatının, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.(Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük olarak yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)

...

79.4.2.10. İstekli tarafından ticaret borsalarında oluşan fiyatların kullanılması halinde, 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son işlem tarihinde gerçekleşen asgari fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılması yeterlidir.

79.4.2.11. İstekli tarafından yaş sebze ve meyve için, toptancı halinde oluşan fiyatların kullanılması halinde, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın, ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait asgari fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılması yeterlidir."�  açıklamaları yer almaktadır.

                      Başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, personelin işçilik maliyeti tespit edilirken toplam 11 personel çalışacağı öngörülmek ve 2014 yılının 01-06 ayları için %4 asgari ücret zammı yansıtılmak suretiyle, kısa vadeli sigorta risk prim oranının 10 personel (servis ve temizlik personeli ile bulaşık, aşçı ve zorunlu personel) için %2, taşıma personeli için (2014 yılında) %3 olarak alındığı, buna göre 11 personelin %3 sözleşme gideri dâhil işçilik maliyetinin 17.995,42 TL olarak hesaplandığı görülmüştür.

                      Başvuru sahibi tarafından taşıma personelinin 2013 yılına ait işçilik maliyetinin %2 oranında kısa vadeli sigorta risk prim oranı esas alınarak 1 saatlik maliyetinin 6,87 TL olarak, 2014 yılına ait işçilik maliyetinin %3 oranında kısa vadeli sigorta risk prim oranı esas alınarak 1 saatlik maliyetinin 6,93 TL olarak hesaplandığı görülmüş olmakla birlikte, ihale dokümanında kısa vadeli sigorta risk prim oranına ilişkin bir belirleme yapılmamış olduğu dikkate alındığında, başvuru sahibinin öngördüğü kabullere göre yapılan hesaplamada kamu ihale mevzuatına aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır. Ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.4.2.19'uncu maddesinde  "Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin aşırı düşük teklif sorgulamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 3 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap verilecek ve teklifler değerlendirilecektir."�  açıklaması yer almasına rağmen işçilik maliyetinin %3 sözleşme gideri dâhil olarak hesaplandığı, bu durumda isteklinin öngördüğü kabuller çerçevesinde işçilik maliyetinin olması gerekenden daha fazla hesaplandığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla idarenin "2013 Yılı Taşıma 1 işçilik maliyetinin (matrah*7gün*6 saat) ise Taşıma işçilik saat maliyeti olarak öngörülen 6,93 TL yerine servis işçilik saat maliyeti için öngörülen 6,87 TL üzerinden hesaplandığı"�  yönündeki gerekçesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

                      Başvuru sahibi tarafından sunulan maliyetlere ilişkin tabloda yemeğin taşınmasında kullanılacak aracın amortisman giderinin 2.800,00 TL olarak belirtildiği, açıklama kapsamında ayrıca hizmette kullanılacak araç ve demirbaşlar ile bu demirbaşlar için ayrılacak amortisman tutarlarının belirtildiği meslek mensubu onaylı bir belge ile araca ait ruhsatın sunulduğu, sunulan belgede 2012 model Peugeot Partner aracın amortisman giderinin bulunmadığının belirtildiği görülmüştür.

                      213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde belirlenen esaslar dahilinde amortismana tabi araçlara amortisman ayrılması, ilgili Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen "yıl"� üzerinden faydalı ömür süreleri esas alınarak yapılmaktadır. 28.04.2004 tarih ve 25446 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nin ekindeki Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler başlıklı listede otomobil, taksi (jipler ve arazi taşıtları dahil), otobüs, minibüs, midibüslerin otobüs, midibüs ve minibüslerin faydalı ömürlerinin 5 yıl olduğu ve amortisman oranın ise %20 olduğu belirtilmiştir.

                      Başvuru sahibi tarafından yemeğin taşınmasında kullanılacak aracın amortisman bedeli için 2.800,00 TL fiyat öngörüldüğü, ancak sunulan meslek mensubu onaylı belgede 2012 model Peugeot Partner aracın amortisman giderinin bulunmadığının belirtildiği, dolayısıyla açıklamanın kendi içinde uyumlu olmadığı görülmüştür. Ayrıca amortisman giderinin ne şekilde hesaplandığına dair aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında herhangi bir bilgi ve belge de sunulmadığı tespit edilmiştir. Bu çerçevede aşırı düşük teklif açıklamasının bu haliyle kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı sonucuna varıldığından, idarenin bu yöndeki gerekçesinin yerinde olduğu anlaşılmıştır.

                      Başvuru sahibi tarafından eldiven ve bone gideri için öngörülen fiyatın tevsiki amacıyla proforma fatura sunulduğu, proforma fatura üzerinde "Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80'inin altında olmadığını beyan ederim."� şerhinin, meslek mensubu imzası, kaşesi ve iletişim bilgilerinin bulunduğu, sunulan belgenin kamu ihale mevzuatına uygun olduğu tespit edilmiştir.

                      Söz konusu proforma faturada (100 adetlik) 1 kutu bonenin fiyatının 2,30 TL, (100 adetlik) 1 kutu eldivenin fiyatının 6,90 TL olarak belirtildiği, başvuru sahibi tarafından bonenin fiyatının 2,70 TL, eldivenin fiyatının 7,15 TL olarak alınarak maliyet hesabı yapıldığı görülmüştür. Aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesinin amacının, idare tarafından belirlenen hizmet şartlarına ve teknik şartnameye uygun olarak ihale konusu işin yapılabilirliğini değerlendirmek olduğu, giderin fazla hesaplanmış olmasının da daha az maliyetle ihale konusu işin yapılabilirliğini kanıtladığı, dolayısıyla eldiven ve bone için öngörülen fiyatların proforma faturada belirtilen fiyatlardan daha yüksek olmasında kamu ihale mevzuatına aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığından, idarenin bu gerekçesinin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

Ayrıca yukarıda belirtilen proforma faturada 30 Lt'lik bir bidon yüzey temizleme deterjanının ve 30 Lt'lik bir bidon bulaşık deterjanının fiyatının 26,00'şar TL olduğu, istekli tarafından temizlik yıkama maliyeti hesaplanırken 26 TL esas alınmak suretiyle 30 Kg yüzey temizleme deterjanı ve 30 Kg bulaşık deterjanı kullanılacağının öngörüldüğü anlaşılmıştır.

Her ne kadar proforma faturada yüzey temizleme deterjanı ve bulaşık deterjanının biriminin Lt olduğu, maliyet hesabının ise Kg üzerinden yapıldığı tespit edilmiş olsa da, ihale dokümanında temizlik malzemelerine ilişkin bir belirleme yapılmadığından, istekli tarafından öngörülen malzeme tür ve miktarları üzerinden değerlendirme yapılması gerektiği göz önünde bulundurularak, temizlik yıkama maliyeti hesabındaki ibarenin Lt veya Kg olmasının sonuca etki etmeyeceği, zira maliyet hesabının proforma faturadaki miktar ve fiyata dayandırıldığı anlaşılmıştır. Bu itibarla idarenin bu yöndeki gerekçesinin de yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından KİK payı için (%0,05) 57,17 TL, damga vergisi için (%   0,948) 1.083,99 TL, karar pulu için (% 0,569) 650,62 TL fiyat açıklamasında bulunulduğu, sözleşme giderleri için toplam 1.791,79 TL fiyat öngörüldüğü tespit edilmiştir.

Sözleşme giderleri hesaplanırken 56 Seri Nolu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği gereğince sözleşme bedeli üzerinden ödenmesi gereken sözleşme damga vergisi oranının % 0,948, ihale kararı damga vergisinin % 0,569 ve 4734 sayılı Kanun gereğince ödenmesi gereken Kamu İhale Kurumu payı oranının % 0,05 olduğu göz önüne alındığında, isteklinin hesaplamasının belirtilen oranlara uygun olduğu belirlenmiştir.

Yapılan incelemede KİK Payı, damga vergisi ve karar pulu için öngörülen fiyatların toplamının (57,17 TL+1.083,99 TL+650,62 TL) 1.791,78 TL'ye tekabül ettiği, istekli tarafından ise bu tutarın daha üstünde bir bedel olan 1.791,79 TL'nin teklife yansıtıldığı, bu durumda kamu ihale mevzuatına aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, idarenin sözleşme giderlerinin toplamında aritmetik hata yapıldığı yönündeki gerekçesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından çiğ girdi maliyeti için 72.871,02 TL fiyat açıklamasında bulunulduğu, örnek menüye göre belirlenen 22 günlük toplam öğün maliyetinin 30,84488 TL olarak 1 günlük ortalama maliyetin 1,40204 TL olarak (30,84488 TL/22 gün=1,40204 TL),   105 günlük maliyetin 147,21418 TL (1,40204 TLx105 gün=147,21418 TL), hesaplandığı, 495 öğrencinin toplam maliyetinin 2.871,01719 TL (147,21418 TL x 495 öğrenci= 2.871,01719 TL) olarak hesaplandığı görülmüştür.

Yapılan incelemede, başvuru sahibi tarafından 105 günlük maliyetin 147,21418 TL hesaplandığı görülmüş olmakla birlikte söz konusu maliyetin 147,2142 TL'ye tekabül ettiği, buna göre 495 öğrencinin toplam maliyetinin 72.871,029 TL olarak hesaplanması ve bu bedelin 72.871,03 TL'ye yuvarlanması gerektiği tespit edilmiştir. Bu çerçevede idarenin "105 gün Maliyet 1 öğrenci maliyeti (matrah* 105) hesaplamasında aritmetik hatanın olduğu, 495 öğrenci Toplam Yıl Maliyeti (Matrah*495) hesaplamasında da aritmetik hatanın yer aldığı"�  yönündeki gerekçesinin yerinde olduğu anlaşılmıştır.

Netice itibariyle başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı anlaşıldığından, idarece başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54′üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

Karasu İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen "İlçe Merkezindeki İmam Hatip Lisesi, ş�ehit Üsteğmen İbrahim Abanoz And Lisesi, Anadolu Öğretmen Lisesi, Atatürk Anadolu Lisesine Taşımalı Ortaöğretim Kapsamında Taşınan 495 Öğrenciye Sıcak Öğle Yemeği Verilmesi Hizmet Alımı"� ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin                                                                                                                                                                      H.A.İ.U.Y md. 8 esas alınarak toplam142.931,25  TL olarak hesaplandığı,

Bahse konu ihalede (8) adet ihale dokümanı satın alındığı, 28.11.2013 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 8 istekli tarafından teklif verildiği,

İdarece şikayete konu ihaleye yönelik tekliflerin denetimine ilişkin yapılan inceleme uyarınca, sekiz teklifin de geçerli teklif olarak kabul edildiği, bu tekliflere ilişkin teklif bedellerinin,

ş�eklinde verildiği, İdarece tekliflerinin aşırı düşük olduğu tespit edilen Beşiroğlu Yemekçilik Temizlik Nakliye Tarım ve Hayvancılık Gıda İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. ş�ti., Ada Öznur Yemek Temizlik Bilişim Turizm Taşımacılık Sanayi ve Ticaret Limited ş�irketi, Kupa Yemek San. ve Tic. Ltd. ş�ti., Serhat Tabldot Temizlik Tekstil İnşaat Hayvancılık Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited ş�irketi ve Sakarya Elit Yemek Gıda Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. ş�ti.'den aşırı düşük açıklama istenildiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunmayan Beşiroğlu Yemekçilik Temizlik Nakliye Tarım ve Hayvancılık Gıda İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. ş�ti., Ada Öznur Yemek Temizlik Bilişim Turizm Taşımacılık Sanayi ve Ticaret Limited ş�irketi, Sakarya Elit Yemek Gıda Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. ş�ti.'nin tekliflerinin ve aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayan başvuru sahibi Kupa Yemek San. ve Tic. Ltd. ş�ti.'nin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 18.12.2013 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin kârsız yaklaşık maliyetin üzerinde teklif veren Süleyman İnce-Gülümse Yem. Gıda Hayv. San. ve Tic. Ltd. ş�ti. Ortak Girişiminin üzerinde bırakılmasına karar verildiği,

Anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanunun "Aşırı düşük teklifler"� başlıklı 38 inci maddesinde; "İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)   Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

                  c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

                      Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir."� hükmü yer almaktadır.

Bahse konu madde hükmünden, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin "teklif fiyata dahil masraflar"� ve "aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini"� düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin "teklif fiyata dahil olan giderler"� başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. Ancak, şikayet başvurusuna konu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım ihalesi olmaması nedeniyle aşırı düşük değer tespitine yönelik bir modül bulunmamakta olup, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.

Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceği düşünülmektedir.   Kamu İhale Kurumu tarafından personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları için aşırı düşük sınır değerin tespiti ve sorgulanması konusunda bir kriter belirlenmediği hususu göz önüne alındığında, şikayete konu ihalede, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasından sorumlu olan idarenin aşırı düşük teklif açıklaması isteyerek ihalenin sonuçlandırılması yönünde tesis etmiş olduğu işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı düşünülmektedir.

İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, yaklaşık maliyetin büyük çoğunlukla yemek giderinden oluştuğu ihalede verilen teklif bedelleri yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirlerine göre yakın olduğu ve en düşük teklifin bile diğer tekliflere göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece yemek kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin karara bağlanması yönünde gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olmadığı değerlendirilmiştir.

Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiası kapsamında, yemek alımı kalemlerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin sonuçlandırılmasına yönelik idarece gerçekleştirilen idari işlemlerin yerinde olmadığına ilişkin "Düzeltici işlem belirlenmesine"�  karar verilmesi gerektiği yönündekidüşüncem ile, bu iddiaya ilişkin Kurul çoğunluğunca verilen karara katılmıyorum.