HAGB kararında denetim süresinde kendisine yüklenen yükümlülükleri yerine getiremeyen sanık hakkında ne şekilde hüküm kurulabilir?

Karar

YARGITAY

4. CEZA DAİRESİ

Esas Numarası: 2023/272

Karar Numarası: 2023/11960

Karar Tarihi: 21.02.2023

Hakaret ve hayvanı tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakma suçlarından sanık ...'in, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun (5237 sayılı Kanun) 125 inci maddesinin birinci fıkrası, 177 nci maddesinin birinci fıkrası ve 52 nci maddesinin ikinci fıkrası gereğince 860,00 Türk lirası ve 100,00 Türk lirası adli para cezaları ile cezalandırılmasına, cezasının 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (5271 sayılı Kanun) 231 inci maddesi gereğince hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına dair ... Asliye Ceza Mahkemesinin 04.11.2011 tarihli ve 2010/203 Esas, 2011/650 Karar sayılı kararının 23.01.2012 tarihinde kesinleşmesini müteakip, sanığın denetim süresi içerisinde 02.12.2015 tarihinde işlediği kasıtlı suçtan mahkum olduğunun ihbar edilmesi üzerine hükmün açıklanması ile 5237 sayılı Kanun’un 125 inci maddesinin birinci fıkrası, 177 nci maddesinin birinci fıkrası ve 52 nci maddesinin ikinci fıkrası gereğince 860,00 TL ve 100,00 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin ... Asliye Ceza Mahkemesinin 23.12.2021 tarihli ve 2021/598 Esas, 2021/707 Karar sayılı kararının Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 05.01.2023 gün ve 2022/142662 sayılı Tebliğname'si ile dava dosyası Daireye gönderilmekle, gereği düşünüldü:

I. İSTEM

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin;

“Dosya kapsamına göre, sanık hakkında ... Asliye Ceza Mahkemesinin 04.11.2011 tarihli kararı ile hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verildikten sonra, denetim süresi içinde yeni bir suç işlediğinden bahisle hükmün açıklanmasına karar verilmiş ise de, hükmün açıklanmasına neden olan ... Asliye Ceza Mahkemesinin 28.09.2021 tarihli ve 2020/302 Esas, 2021/393 Karar sayılı kararı ile sanık hakkında 5237 sayılı Kanun'un 163/3 üncü maddesi uyarınca verilen mahkûmiyetin, 5271 sayılı Kanun'un 231 inci maddesi gereğince hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verildiği gözetildiğinde ancak 5271 sayılı Kanun'un 231/11 inci maddesi uyarınca sanığın denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlemesi halinde hükmün açıklanabileceği, hükmün açıklanması için ihbar olunan karşılıksız yararlanma suçunun kasten işlenen bir suç olsa dahi mahkemenin hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar vermesi ile hukuki olarak kasıtlı bir suç işlendiğine dair kesin bir hükümden söz edilemeyeceği nedeniyle hükmün açıklanmasına esas alınamayacağı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir.”

Şeklindeki gerekçeye dayandığı anlaşılmıştır.

II. GEREKÇE

5271 sayılı Kanun'un "hükmün açıklanması ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması” başlığını taşıyan 231 inci maddesinin sekizinci fıkrasında; "Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde sanık, beş yıl süreyle denetim süresine tâbi tutulur." aynı maddenin on birinci fıkrasında; "Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlemesi veya denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere aykırı davranması halinde, mahkeme hükmü açıklar. Ancak mahkeme, kendisine yüklenen yükümlülükleri yerine getiremeyen sanığın durumunu değerlendirerek; cezanın yarısına kadar belirleyeceği bir kısmının infaz edilmemesine ya da koşullarının varlığı halinde hükümdeki hapis cezasının ertelenmesine veya seçenek yaptırımlara çevrilmesine karar vererek yeni bir mahkûmiyet hükmü kurabilir." hükümleri yer almaktadır.

Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 20.11.2018 tarihli ve 2017/3-421 Esas, 2018/543 sayılı, 18.10.2018 tarihli ve 2015/2-361 Esas, 2018/448 sayılı, 22.04.2014 tarihli ve 2013/3-752 Esas, 2014/200 Karar sayılı kararlarında da belirtildiği üzere; açıklanması geri bırakılan hükmün açıklanabilmesi için iki hâlden birinin gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Buna göre, sanığın denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işlemesi veya mahkemece kendisine yüklenen yükümlülükleri yerine getirmemesi/getirememesi hâlinde hüküm açıklanacaktır. Denetim süresi içinde kasıtlı bir suçtan mahkûm olunması durumunda hükmün açıklanabilmesi için bu ikinci suçun denetim süresi içerisinde işlenmesi ve kasıtlı bir suç olması yeterlidir. Deneme süresi içerisinde işlenen ikinci suçun bu süre içerisinde kesinleşmesi gibi bir zorunluluğa madde metninde yer verilmemiştir. Ancak mahkeme sanığın denetim süresi içerisinde işlediği kasıtlı suçtan verilen mahkûmiyet kararının kesinleşmesinden sonra hükmü açıklayabilecektir.

İnceleme konusu somut olayda; hükmün açıklanmasına neden olan ihbara konu ... Asliye Ceza Mahkemesinin 28.09.2021 tarihli ve 2020/302 Esas, 2021/393 Karar sayılı dosyasında sanık hakkında karşılıksız yararlanma suçundan hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği bu nedenle karar tarihinde ortada kesinleşmiş kasıtlı suçtan bir mahkûmiyet kararı bulunmadığından hükmün açıklanamayacağı gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması hukuka aykırı olup kanun yararına bozma talebi yerinde görülmüştür.

III. KARAR

1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin KABULÜNE,

2. ... Asliye Ceza Mahkemesinin 23.12.2021 tarihli ve 2021/598 Esas, 2021/707 Karar sayılı kararının 5271 sayılı Kanun’un 309 uncu maddesinin üçüncü fıkrası gereği, oy birliğiyle KANUN YARARINA BOZULMASINA,

3. 5271 sayılı Kanun’un 309 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a) bendi uyarınca sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, dava dosyasının Mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,

21.02.2023 tarihinde karar verildi.