Kadastro davalarında mahkemece gerçek hak sahibinin re’sen belirleneceği ve davada taraf olmayanlar adına dahi tescile karar verilebileceği hk.

Karar

YARGITAY

 

8. HUKUK DAİRESİ

 

Esas Numarası: 2021/11817

 

Karar Numarası: 2022/7225

 

Karar Tarihi: 21.09.2022

 

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş olup hükmün asıl ve birleşen dosya davacısı Orman İdaresi vekili, davalı Hazine vekili, birleşen dosya davacısı/ karşı davalı ... vekili, davalı ... vekili ve asli müdahil Cemal Gürler vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, dosya incelendi, gereği düşünüldü.

 

K A R A R

 

Kadastro sırasında, Bartın İli Ulus İlçesi .../... Mahallesi çalışma alanında bulunan 143 ada 12 parsel sayılı 433,86 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bahçe vasfı ile, 143 ada 11 parsel sayılı 1047,35 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz tek katlı dükkan ve arsası vasfı ile, 139 ada 5 parsel sayılı 193,12 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz altında dükkanı olan iki katlı kargir ev vasfı ile, 135 ada 67 parsel sayılı 7194,54 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bahçe vasfı ile, 135 ada 75 parsel sayılı 4550,16 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz tarla vasfı ile, 135 ada 82 parsel sayılı 525,17 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz tarla vasfı ile ve 160 ada 4 parsel sayılı 4562,91 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz tarla vasfı ile Asliye Hukuk Mahkemesinde davalı olduklarından malik haneleri boş bırakılmıştır.

 

Asıl/birleşen dosya davacısı Orman İdaresi Ulus Kadastro Mahkemesinde ..., ..., Hazine, ... Belediyesi ve ... aleyhine açtığı kadastro tespitine itiraza ilişkin dava dosyasında çekişmeli 160 ada 4 parsel ve 135 ada 67 sayılı taşınmazların orman sayılan yerlerden olduğu iddiası ile Hazine adına tapuya tescilini talep etmiştir.

 

Birleşen dosya davacısı ... Ulus Asliye Hukuk Mahkemesinde ... Köyü, Hazine, Orman İdaresi ve ... aleyhine açtığı tescil istemine ilişkin dava dosyasında sınırlarını bildirdiği yedi dönüm civarındaki taşınmazı satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir. ... Ulus Asliye Hukuk Mahkemesinde ... aleyhine tescile itiraz davası açarak taşınmazın başka dosyada davalı olduğu gerekçesiyle tescil istemine itiraz etmiş, yargılama aşamasında ..., ... , ..., ..., ..., ..., ... dahili davalı olarak davaya dahil edilmişlerdir. Birleşen dosya davacısı ... Ulus Asliye Hukuk Mahkemesinde ..., ... , ..., ..., ... Köyü ve Hazine aleyhine açtığı müdahalenin men'i ve tescil istemine ilişkin dava dosyasında sınırlarını bildirdiği taşınmazları irsen intikal iddiasına dayanarak adına tesciline ve davalıların müdahalelerinin men'ine karar verilmesini talep etmiş, dava dosyaları Mahkemece birleştirilmiştir.

 

Asli Müdahil ... Ulus Kadastro Mahkemesinde çekişmeli 143 ada 12 parsel sayılı taşınmazı satın alma iddiasına dayanarak adına tescili istemiyle davaya müdahil olmuştur.

 

Mahkemece yapılan yargılama sırasında dava dosyaları birleştirilmiş ve çekişmeli parseller hakkında tutanak düzenlenmiş olması nedeniyle Kadastro Mahkemesine aktarılmıştır. Kadastro Mahkemesinde, çekişmeli parsel tutanakları ile aktarılan dava dosyası birleştirilerek Ulus Kadastro Mahkemesinin kapanması üzerine Bartın Kadastro Mahkemesine gönderilmiş olup yapılan yargılama sonunda; Birleşen Ulus Kadastro Mahkemesinin 2006/4 Esas sayılı dosyasında davacılar ... ile ...'in davaları ile aynı mahkemenin 2000/191 Esas ile 2000/194 Esas sayılı dosyalarında davacı ... İdaresinin açtığı davaların kısmen kabul kısmen reddine; çekişmeli 160 ada 4 parsel sayılı taşınmazın kadastro tutanağının iptali ile 15.10.2012 havale tarihli Fen Bilirkişilerinin raporuna ekli krokide A harfi ile gösterilen 2.369,75 metrekare yüzölçümündeki kısmının ifrazı ile aynı ada son parsel numarası verilmek suretiyle orman vasfıyla Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline, taşınmazdan geriye kalan aynı krokide B harfi ile işaretli 2.193,15 metrekare yüzölçümlük yerin ise 160 ada 4 parsel numarasıyla tarla vasfıyla ... adına tapuya kayıt ve tesciline, taşınmazın malik hanesinin bu şekilde doldurulmasına; çekişmeli 135 ada 67 parsel sayılı taşınmazın kadastro tutanağının iptali ile, 15.10.2012 havale tarihli Fen Bilirkişilerinin raporuna ekli krokide A harfi ile gösterilen 5.531,75 metrekare yüz ölçümündeki kısmının ifrazı ile aynı ada son parsel numarası verilmek suretiyle orman vasfıyla Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline, taşınmazdan geriye kalan aynı krokide B harfi ile işaretli 1662.78 metrekare yüzölçümlük yerin ise 135 ada 67 parsel numarasıyla tarla vasfıyla taşınmaz toplam 15 hisse kabul edilerek hisseleri oranında ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... adına tapuya kayıt ve tesciline; çekişmeli 135 ada 75 parsel ile 135 ada 82 parsel sayılı taşınmazların kadastro tutanağındaki yüzölçümü ve niteliklerinin olduğu gibi bırakılarak her bir taşınmaz ayrı ayrı toplam 15 hisse kabul edilerek hisseleri oranında ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... adına tapuya kayıt ve tesciline,malik hanelerinin bu şekilde doldurulmalarına; çekişmeli 139 ada 5 parsel ile 143 ada 11 ve 12 parsellerin kadastro tutanağındaki yüzölçümü ve niteliklerinin olduğu gibi bırakılarak her bir taşınmaz ayrı ayrı toplam 26880 hisse kabul edilerek hisseleri oranında ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... adına tapuya kayıt ve tesciline, malik hanelerinin bu şekilde doldurulmalarına; Müdahil davacı ...'in davasının reddine, karar verilmiş; hüküm Asıl/birleşen dosya davacısı Orman İdaresi vekili, davalı Hazine vekili, birleşen dosya davacısı/karşı davalı ... vekili, asli müdahil Cemal Gürler vekili ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davalı ... vekilinin temyiz itirazları temyiz harcını yatırmadığı gerekçesi ile ek karar ile ret edilmiş olup ek karar ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.

 

1. Asıl/birleşen dosya davacısı Orman İdaresi ve davalı Hazine'nin 139 ada 5 parsel, 143 ada 11-12 parsel sayılı taşınmazlar ile Asli Müdahil Cemal Gürler'in 143 ada 12 parsel sayılı taşınmaza ilişkin temyiz itirazları yönünden; dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve ilâmda belirlenip dayanılan gerektirici sebeplere göre, 139 ada 5 parsel, 143 ada 11-12 parsel sayılı taşınmazların yerleşim alanı içinde oldukları, tescil kararı verilen kişiler lehine zilyetlikle kazanma koşullarının gerçekleştiği anlaşılmakla bu taşınmazlar yönünden temyiz itirazları yerinde değildir.

 

2. ...'nün temyiz itirazları yönünden, öncelikle temyiz dilekçesinin reddine dair ek kararın incelenmesi gerekmekte olup 6001 sayılı ...'nün Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun'un 12. maddesine göre davalı ... harçtan muaf olduğundan ek kararın kaldırılmasına karar verilerek işin esasının incelenmesine geçilmiştir. Somut olayda ... davalı olarak gösterilmiş olup davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verildiği ve davalı ... aleyhine bir hüküm kurulmadığı halde vekalet ücreti yönünden olumlu veya olumsuz bir karar verilmemesi doğru olmamıştır.

 

3. Asıl/birleşen dosya davacısı Orman İdaresi ve davalı Hazine'nin çekişmeli 135 ada 67 parsel, 135 ada 75 parsel, 135 ada 82 parsel ve 160 ada 4 parsel sayılı taşınmazlar ile birleşen dosya davacısı/karşı davalı ...'ın 160 ada 4 parsel sayılı taşınmaz yönünden temyiz itirazlarına gelince;

 

Mahkemece çekişmeli 135 ada 75 parsel ve 135 ada 82 parsel sayılı taşınmazlar kişiler adına, 135 ada 67 parsel ve 160 ada 4 parsel sayılı taşınmazlar kısmen kişiler adına kısmen orman vasfı ile Hazine adına tescillerine karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır.

 

Şöyle ki; dava dosyası Asliye Hukuk Mahkemesinden Kadastro Mahkemesine devredilmiş olup dava da 3402 sayılı Kanun'un 30/2 maddesi şartları mevcuttur. Mahkemece, 3402 sayılı Kanun'un 30/2 maddesi uyarınca gerçek hak sahibi re'sen belirlenecek, davada taraf olmayanlar adına dahi tescile karar verilebilecektir. 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 5, 26, 27 ve 30/2. maddelerinde, kadastro tesbit tarihinden önce dava konusu olan taşınmaz hakkında ne gibi işlem yapılacağı gösterilmiştir. 3402 sayılı Kanun'un 27, 28 ve 29. maddeleri gereğince yargılamaya devamla, tesbit tutanağında yazılı hak sahiplerinin 3402 sayılı Kanun'un 30/2. maddesi gereğince gösterecekleri delillerle mahkemece re'sen lüzum görülen diğer deliller de toplanıp dava konusu taşınmazın gerçek hak sahibi ya da sahipleri adına tesbit ve tapuya tesciline karar verilmesi gerekmektedir.

 

Hükme dayanak yapılan ziraat ve orman bilirkişi raporlarında dava konusu taşınmazların eğiminden bahsedilmiş ise de eğimin neye göre belirlendiği, klizimetre ile ölçülüp ölçülmediği açıklanmamış, taşınmazların niteliğinin saptanması bakımından bulundukları yeri kapsar en eski tarihli dahil stereoskopik hava fotoğraflarının hiçbiri üzerinde usulünce inceleme yapılmamış nitekim orman bilirkişi raporu yetersiz olduğundan Mahkemece orman bilirkişisinden ek rapor alınmış ancak bu alınan ek raporda keşfe katılmayan orman bilirkişisinden alınmış, çekişmeli taşınmazlara ilişkin fotometrik ve fotogrametrik paftalar getirtilmemiş, keşif sırasında çekilecek yakın plan ve panoramik fotoğraflardan yararlanılmamış, çekişmeli taşınmazların çevresinin fiili durumunun ne olduğu raporlarda açıklanmamış, taşınmazların evveliyatının ne olduğu ve zirai faaliyete konu olup olmadıkları, toprak yapıları, bitki örtüleri tarımsal nitelikleri ve üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü, ekonomik amaca uygun tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadıkları, zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadıkları, çekişmeli taşınmazları dıştan çevreleyen komşu parsel olup olmadığı varsa bu komşu parsellerin kadastro tutanak suretleriyle dayanağı olan belgeler ve oluşmuş ise tapu kayıtları getirtilerek mahalline uygulanarak bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmeden ve çekişmeli taşınmazlar komşu taşınmazlarla karşılaştırılmadan, soyut içerikli ve denetime elverişsiz teknik bilirkişi raporlarına itibar edilerek hüküm kurulması doğru olmamıştır.

 

Hâl böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, yöreye ait en eski tarihli dahil memleket haritası ve hava fotoğraflarının tamamı, amenajman planı ve komşu parsellere ait kadastro tutanakları, tutanaklar kesinleşmiş ise tapu kayıt örnekleri ve tapu kayıtları mahkeme kararı sonucu oluşmuş ise mahkeme karar örnekleri ilgili yerlerden getirtilip, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan aynı köyde ve komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek ayrı ayrı 3’er kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek bir orman mühendisi bilirkişi, bir ziraat mühendisi, bir fen elemanı ve bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi aracılığıyla yeniden keşif yapılmalıdır. Keşifte getirtilen belgeler çekişmeli taşınmazlar ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazların öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı Kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; zilyedlikle veya hukuki değeri kalmamış olan tapu kayıtlarıyla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; keşifte, hakim gözetiminde, taşınmazların dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; yukarıda değinilen diğer belgeler fen, jeodezi ve fotogrametri ile uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) hava fotoğrafları ve memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de hava fotoğrafları ve memleket haritası ölçeğine (Net-Cad veya benzeri programlar kullanılarak) denetime elverişli olacak şekilde çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle çekişmeli taşınmaz, çevre parsellerle birlikte memleket haritası ve hava fotoğrafları üzerinde gösterilmeli; taşınmazların gerçek eğimi klizimetre aletiyle ölçülerek memleket haritalarındaki münhanilerden (yükseklik eğrilerinden) de faydalanılmak suretiyle belirlenmeli; stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop vasıtasıyla üç boyutlu incelemesi yapılarak, çekişmeli taşınmazların niteliği ve kullanım durumu ile tasarruf sınırlarını belirgin olarak görünüp görünmediği belirlenmeli, taşınmazların üzerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranı ile taşınmazların imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazların ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını ve dava konusu taşınmazların 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 17/2. maddesinde belirtilen orman içi açıklık vasfında olup olmadığını belirten müşterek imzalı, tereddüte mahal bırakmayacak şekilde, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli ve dosyadaki belgeler ile karşılaştırıldığında denetime elverişli rapor alınmalıdır.

 

Ayrıca keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin ne olduğu, kim veya kimler tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, komşu parsellerin tutanak ve dayanakları uygulanmalı; çekişmeli taşınmazları sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı; yerel bilirkişiler ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraatçi bilirkişiden taşınmazların evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığını, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve denetlemeye olanak verir rapor ve kroki alınmalı, tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli 3402 sayılı Kanun'un 14. maddesi uyarınca, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların miras bırakanları adına aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tesbit ya da tescil edilip edilmediği tapu müdürlüğü ve ilgili kadastro müdürlüğü ile hukuk mahkemeleri yazı işleri müdürlüğünden sorulup, aynı Kanun'un 03.07.2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2. maddesi hükmü gözetilerek sulu ve susuz olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenip, Kanunun getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanarak, toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip, ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.

 

SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle; asıl/birleşen dosya davacısı Orman İdaresi ve davalı Hazine'nin 139 ada 5 parsel, 143 ada 11 parsel ve 143 ada 12 parsel sayılı taşınmazlar ile asli müdahil Cemal Gürler'in 143 ada 12 parsel sayılı taşınmaza ilişkin temyiz itirazlarının reddiyle 139 ada 5 parsel, 143 ada 11 parsel ve 143 ada 12 parsel sayılı taşınmazlar yönünden hükmün ONANMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ...'nün temyiz itirazları ile (3) nolu bentte asıl/birleşen dosya davacısı Orman İdaresi ve davalı Hazine'nin çekişmeli 135 ada 67 parsel, 135 ada 75 parsel, 135 ada 82 parsel ve 160 ada 4 parsel sayılı taşınmazlar ile birleşen dosya davacısı/karşı davalı ...'ın 160 ada 4 parsel sayılı taşınmaz yönünden temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile çekişmeli 135 ada 67 parsel, 135 ada 75 parsel, 135 ada 82 parsel ve 160 ada 4 parsel sayılı taşınmazlar yönünden hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3.maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 3402 sayılı Kanun'un 36/A maddesi gereğince harç alınmasına mahal olmadığına, 21.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Bu sayfa 138 kez görüntülendi.