Toplu iş sözleşmesine tabi işçilerin yüksek maaş alması, diğer işçilere ayrımcılık yapıldığı anlamına gelmeyeceği hk.

Karar

YARGITAY

 

9. HUKUK DAİRESİ

 

Esas Numarası: 2022/7654

 

Karar Numarası: 2022/8336

 

Karar Tarihi: 27.06.2022

 

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

 

Davacı İsteminin Özeti:

 

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 24.09.2003 tarihinde davalı Şirkette çalışmaya başladığını ve işyerindeki çalışmasını iş sözleşmesinin haklı gerekçelerle feshettiği 21.08.2013 tarihine kadar aralıksız olarak sürdürdüğünü, davalı işverenin işyerinde keyfi ücret uygulaması yaptığını, kendine yakın gördüğü işçilerin ücretlerine toplu iş sözleşmesinde öngörülen zamlardan fazla olarak ücret artışları yaptığını, ek ödenek adı altında bazı işçileri kayırdığını, ancak müvekkilinin de içinde olduğu diğer işçilere ise sadece toplu iş sözleşmesinin öngördüğü hakları vermekle yetindiğini, işyerinde tam 10 yıldır aralıksız olarak çalışan müvekkilinden sonra işe giren, hatta ondan daha düşük seviye ve görevlerde çalışan işçilerin dahi müvekkilinden fazla ücret ve sosyal hak adı altında ödemeler almaya başladığını, ancak müvekkilinin yıllardır emek verdiği işini bırakmak istemediğini, bu adaletsiz ve hukuksuz durumu işveren yetkililerine anlatarak kendi durumunun da düzeltilmesini, bazı işçilere yapılan ayrım ortadan kaldırılarak herkese eşit işlem yapılmasını talep ettiğini, işveren tarafından müvekkiline sözlü taleplerinin değerlendirileceği, kendisinin durumunun da düzeltileceğinin söylenmesine rağmen aradan geçen zaman içerisinde hiçbir değişiklik olmadığını, durumunda iyileştirme yapılmadığını, bu durum nedeniyle müvekkilinin ruhen hastalandığını ve bu hastalıklar nedeniyle sağlık raporu almak zorunda kaldığını, haklı fesih nedenlerinden birinin de yıllık izinleri kullandırılmayıp aleyhe çalışma koşullarının yaratılmasının olduğunu, bu nedenle müvekkilinin haksız, hukuksuz ve adaletsiz işyeri çalışma koşulları nedeniyle haklı olarak fesih etmek durumunda kaldığını, davalı işveren tarafından haksız uygulamalar nedeniyle müvekkilinin ücret kayıpları olduğu gibi kıdem tazminatının da kendisine ödenmediğini, eşit davranma ilkesine aykırılık nedeniyle müvekkiline de aynı hakların ödenmesinin gerektiğini iddia ederek kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, toplu iş sözleşmesi gereği ücret farkı ile toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan sosyal hak ve sosyal hak farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

 

Davalı Cevabının Özeti:

 

Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı vekilinin müvekkilinin iş sözleşmesini haklı nedenlerle feshettiğini, bu fesihten dolayı da kıdem tazminatı, ücret farkı, sosyal hak farkı ve izin ücreti talep ettiğini, dava dilekçesinde belirtilen ücret farkı, sosyal hak farkı ve izin ücreti talep edildiğini, davacının dava tarihinden itibaren geriye dönük 5 yıllık bu ücret alacaklarını talep edebileceğinden bunun dışında yapılan ve yapılacak taleplere ilişkin zamanaşımı def'inde bulunduklarını, müvekkili Şirketin metal sanayi işkolunda faaliyet gösteren bir kuruluş olduğunu, Türkiye Metal Sanayicileri Sendikasına üye olan bir Şirket olduğunu, işyerinde çalışan işçilerin ücret, izin ve sosyal hakları işçilerin bağlı olduğu Türk Metal Sendikası ile MESS arasında yapılan grup toplu iş sözleşmeleri ile belirlendiğini, davalı işyerinde işverence yemek ve servis hizmeti ve ayrıca yılda iki sefer işçilere bordrolara yansıtılmayan ayakkabı fişinin verildiğini, davacının talaşlı imalat bölümünde işe başladığını ve işten ayrılıncaya kadar bu bölümde çalıştığını, talaşlı imalat bölümünde yaklaşık 75 kişinin çalıştığını, davacı ile emsal işi gören kişilere farklı ücret uygulanmadığını, 4 kişiye ek gelir verildiğini, bu kişilerin bölümün hat sorumlusu ve vardiya sorumlusu olan kişiler olduğunu, aynı vasıftaki kişiler arasında bir ayrımın yapılmadığını, davacının hak kazandığı izinlerini kullandığını ve en son kullanmadığı izinlere ait bedelin de 2013 yılı Ağustos bordrosu ile birlikte banka hesabına ödendiğini, dolayısı ile davacının müvekkili Şirketten herhangi bir hak ve alacağının olmadığını, davacının haklı hiç bir neden olmaksızın daha iyi şartlarda başka bir iş bulduğundan dolayı iş sözleşmesini feshettiğini ve...A.Ş.'de çalıştığını, haksız bir şekilde iş sözleşmesini sonlandıran davacının kıdem tazminatı hakkının da bulunmadığını, bu nedenle haksız ve mesnetsiz yere açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

 

Mahkeme Kararının Özeti:

 

Mahkemece, davanın kısmen kabulüne dair verilen karar Dairemizin 08.12.2020 tarihli ve 2017/18202 esas 2020/17364 karar sayılı ilamıyla;

 

"... talaşlı imalat işçisi olan davacı ile benzer tarihlerde işe girmiş olan aynı nitelikte çalışan işçiler yönünden araştırma yapılmalı, saat ücreti tespit edilirken öğrenim durumunun dikkate alınıp alınmadığı da belirlenerek, dikkate alındığının anlaşılması halinde davacı ile aynı öğrenim durumuna sahip işçiler emsal kabul edilmeli ve davacı işçiye emsal olabilecek işçilerin bordroları üzerinde inceleme yapılarak dava konusu talepler yeniden bir değerlendirmeye tabi tutulmalıdır" gerekçesiyle bozulmuştur.

 

Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda Mahkemece 30.03.2022 tarihli kararla;

 

"...

 

Davacı işçi özetle davalı işverenin işçiler arasındaki ücret uygulamasının keyfi ve adaletsiz olduğu gerekçesiyle iş akdini haklı nedenle fesh ettiğini iddia eder iken davalı işveren ise, işyerinde TİS uygulandığını, işçiler arasında ücret yönünden aynı vasıftaki işçiler arasında ayrım yapılmadığını beyanla davacının iş akdinin feshinin haksız oluğunu savunmuştur. Mahkememizce uyulmasına karar verilen yargıtay bozma ilamı doğrultusunda davalı vekili tarafından sunulan davalı iş yerinde çalışan tüm işçilerin öğrenim durumları ve SGK tarafından celp edilen kayıtlarda bu işçilerin almakta olduğu ücret karşılaştırmasının detaylı olarak yapılarak davalı iş yerinde çalışmakta olan işçilerin saat ücretleri tespit edilirken öğrenim durumlarının dikkate alınıp alınmadığının tespitinin yapılması, öğrenim durumlarının dikkate alındığının tespit edilmesi halinde ise talaşlı imalat işçisi ve lise mezunu olan davacı işçi ile aynı işi yapmakta olan, aynı tarihte işe başlayan ve aynı zamanda öğrenim durumları aynı olan yani lise mezunu olan ..., ..., ... ve ...'nin davacı işçiye emsal olarak kabul edilerek talep edilen işçi alacaklarının hesaplanması, öğrenim durumlarının dikkate alınmadığının tespiti halinde ise davalı işyerinde davacı işçi ile benzer tarihlerde işe giren ve aynı işi yapmakta olan işçiler emsal alınarak talep edilen işçi alacaklarının hesaplanması için dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından dosyaya sunulan yasaya, dosya kapsamına uygun ve denetlenebilir nitelikteki 18/10/2021 tarihli bilirkişi raporu incelendiğinde davalı iş yerinde çalışmakta olan işçilerin saat ücretleri tespit edilirken öğrenim durumlarının dikkate alınmadığı ve bu nedenle davalı işyerinde davacı işçi ile benzer tarihlerde işe giren ve aynı işi yapmakta olan işçiler emsal alınarak talep edilen işçi alacaklarının hesaplanması gerektiği sonucuna ulaşılmış ve anılan raporda eksiklik olması üzerine talaşlı İmalat işçisi olarak çalışan davacı işçi ile benzer tarihlerde işe giren ve aynı işi yapmakta olan ve davalı işyerinde çalışmakta olan tüm işçiler(talaşlı imalat işçisi) tespit edilerek bu işçilere ve özellikle davacı vekilinin 28/07/2021 tarihli dilekçesinde belirtilen Talaşlı İmalat işçisi olarak çalışan ... AK VE...e davalı işveren tarafından keyfi olarak davalı işyerinde uygulanmakta olan TİS dışı ücret artışları yapılıp yapılmadığının, ek ödemeler, ek ödenekler verilip verilmediğinin tespitinin yapılması için dosya bilirkişiye tevdi edilmiş , bu doğrultuda bilirkişi tarafından hazırlanan yasaya, dosya kapsamına uygun ve denetlenebilir nitelikteki 08/03/2022 tarihli raporda davacı ile emsal işçilerin ücret artış oranının aynı olduğu bu yönden davalı işverenin bir ayrım yapmadığı tespit edilmiş ise de davacı işçiye emsal olan işçilere "ek gelir diğer" adı altında yapılan ödemelerin davacı işçiye yapılmamış olduğunun ve yapılan bu ödemenin toplu iş sözleşmesinde de dayanağı bulunmadığı tespit edildiği sabit olduğundan davalı işverenin eşitlik ilkesine aykırı davrandığı vicdani kanaatine varılmış ve bu nedenle davacının iş akdini haklı nedenle fesh ettiği sonucuna ulaşılarak yasaya, dosya kapsamına uygun ve denetlenebilir nitelikteki 08/03/2022 tarihli rapor hükme esas alınarak davacının kıdem tazminatı talebinin kısmen kabulüne, davacı işçiye emsal olan işçilere "ek gelir diğer" adı altında yapılan ödemelerin davacı işçiye yapılmamış olduğunun ve yapılan bu ödemenin toplu iş sözleşmesinde de dayanağı bulunmadığı sabit olduğundan yasaya, dosya kapsamına uygun denetlenebilir nitelikteki 08/03/2022 tarihli raporu hükme esas alınarak davacının sosyal hak ve farkı alacağı talebinin kısmen kabulüne,yasaya, dosya kapsamına uygun ve denetlenebilir nitelikteki 08/03/2022 tarihli raporda davacı ile emsal işçilerin ücret artış oranının aynı olduğu bu yönden davalı işverenin bir ayrım yapmadığı tespit edilmiş olduğundan davacının fark ücret alacağı talebinin reddine, yine davacının ücret alacağı farkı olmadığından yıllık izin alacağı talebinin yasaya, dosya kapsamına uygun denetlenebilir nitelikteki 08/03/2022 tarihli raporu hükme esas alınarak kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir..." gerekçesiyle davanın kısmen kabülüne karar verilmiştir.

 

Temyiz:

 

Karar davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

 

Gerekçe:

 

1.Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, taraflar arasındaki sözleşmeye, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

 

2. Somut uyuşmazlıkta, davalı işyerinde talaşlı imalat bölümünde işçi olarak çalışan davacı işçi, işverenin işçiler arasında ayrımcılık yaptığını, kendisine yakın gördüğü işçilere toplu iş sözleşmesinde öngörülen zam oranlarının üzerinde zam uyguladığını, ayrıca ek ödeme adı altında da ek menfaatler sağladığını, kendisine bu ek ödemelerin yapılmaması nedeniyle işverenin eşit davranma borcuna aykırı davrandığını iddia ederek iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini ileri sürmüştür. Yapılan yargılama neticesinde verilen kısmen kabulü kararı Dairemizce davacının talaşlı imalat işçisi olduğu kabul edilerek emsal işcilerin aldığı ücret ve ek ödeme yapılıp yapılmadığı, yapılıyor ise bu ek ödemenin hangi şartlar dahilinde yapıldığının tespitinin gerektiği gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir. Bozmadan sonra yapılan yargılama sırasında alınan bilirkişi raporunun incelenmesinde davacı ile aynı kıdeme sahip aynı işi yapan ve eğitim durumu olarak davacı ile aynı eğitim düzeyine sahip işçilere işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinde yer alan haklar dışında ek bir ödeme yapıldığı tespit edilememiştir. Hâl böyle iken davacıdan daha kıdemli ve eğitim durumu olarak meslek lisesi mezunu iki işçinin ücretleri dikkate alınarak eşit davranma borcuna aykırı davranıldığı sonucuna varılması isabetsiz olmuştur. Davacı taraf, eşit davranma borcuna aykırı davranıldığını ve bu sebeple fark ücret, ek ödeme, sosyal hak alacaklarına hak kazandığını ispat edememiştir. Bu hâlde davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile kısmen kabulüne dair hüküm kurulması hatalı olup kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.

 

SONUÇ:

 

Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 27.06.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Bu sayfa 153 kez görüntülendi.