Somut uyuşmazlıkta, dava konusu alacak kalemleri icra takibine konu edilmiş ve alacak icra takibi yolu ile tahsil edilmiştir. İşverenin icra takibi tehdidi altında ödemede bulunduğu sabittir ve taraflar arasında, söz konusu ödemenin uyuşmazlığı sona erdireceğine dair bir anlaşma bulunmamaktadır. Cebri icra tehdidi altında yapılan ödemenin davaya, sonuca etkisi yoktur. Bir diğer deyişle, söz konusu ödemenin varlığı uyuşmazlığı sona erdirmemektedir.
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
Esas Numarası: 2022/8789
Karar Numarası: 2022/9716
Karar Tarihi: 19.09.2022
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili ile davalılar .... Tem. Taş. Gıda Kırt. Paz .Tic. Ltd Şti. ve ... Tem. Haz. Yemek Bil. Med. İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 09.02.2004-18.01.2013 tarihleri arasında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ... Yatılı İlköğretim Bölge Okulunda temizlik görevlisi olarak ihale alan alt işverenler nezdinde günde en az 8 saat ve hafta sonunu da çalışarak geçirdiğini, davalı işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimlerini eksik yaptığını, davacının fazla çalışma ve hafta tatilleri günlerinde çalışma karşılığı ücretleri ile asgari geçim indiriminin ödemediğini, ... sözleşmesinin haksız feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının tahsilini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; husumet itirazında bulunarak haksız davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Tem. Haz. Yemek Bil. Med. İnş Taah. Tic. Ltd. Şti. beyanında özetle, davacının alınan ihale kapsamında çalıştığını, ... süresinin okulların açık olduğu dönemi kapsadığını, ... sözleşmesinin Şirket tarafından feshedilmediğini, ihale süresi bitiminde işçinin çıkışının yapıldığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı .... Tem. Taş. Gıda Kırk. Paz. Tic. Ltd. Şti. vekili özetle; davacının iddialarının asılsız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak; davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın davalılar tarafından temyizi üzerine karar, Dairemizin 2017/17904 Esas, 2020/18010 Karar ve 10.12.2020 tarihli ilamı ile özetle ve sonuç olarak; “... yeri devrinin ... ilişkisine etkileri ile işçilik alacaklarından sorumluluk bakımından taraflar arasında uyuşmazlık söz konusudur.
....
Somut olayda, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ... Yatılı İlköğretim Bölge Okulunda hizmet alımı yapılan şirketler nezdinde en son 01.01.2013-18.01.2013 tarihleri arasında davalı ... Tem. Taş Gıda Kırt. Paz. Tic. Ltd. Şti. nezdinde çalışmıştır. Davalı idare ile davalı alt işveren şirketler arasında 4857 sayılı Yasanın 2/6 maddesi gereğince asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmaktadır. 6552 sayılı yasanın 8. maddesi gereğince kıdem tazminatından asıl işveren sıfatıyla davalı idarenin ve son alt işveren şirket ... Tem. Taş Gıda Kırt. Paz. Tic. Ltd. Şti.'nin müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmalarına dair mahkeme kabulü isabetli ise de davacının davalı ... nezdinde 28.01.2011 tarihine kadar çalışmış olduğu, 1475 sayılı Kanunun 14. maddesinin ikinci fıkrasında, devreden işverenin sorumluluğu bakımından bir süre öngörülmediğinden, 4857 sayılı Yasanın 6. maddesinde sözü edilen devreden işveren için öngörülen iki yıllık süre sınırlaması, kıdem tazminatı bakımından söz konusu olmadığı, dava tarihi itibariyle de 10 yıllık sürenin de geçmemesi nedeniyle devreden alt işveren olarak ... Tem. Haz. Yemek Bil. Med. İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. kendi dönemi ve devir tarihindeki son ücretle sınırlı olarak kıdem tazminatından sorumlu tutulması gerekmektedir.
Öte yandan feshe bağlı diğer haklar olan ihbar tazminatı ve kullanılmayan izin ücretlerinden son işveren sorumlu olup, devreden işveren davalı ... Tem. Haz. Yemek Bil. Med. İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti.'nin bu işçilik alacaklarından herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.Açıklanan nedenlerle davalı ... Tem. Haz. Yemek Bil. Med. İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti.'nin tüm alacaklardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğuna karar verilmesi hatalı olmuştur.
Taraflar arasında davacının yıllık izin ücreti alacağı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
....
Somut olayda, davacı dava dilekçesinde yıllık izinlerin kullandırılmadığını ve ücretinin ödenmediğini iddia etmektedir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda; hizmet alımı yapılan şirketler nezdinde çalışan davacının 09.02.2004 - 18.01.2013 tarihleri arasında aralıklı olarak 2223 gün 6 yıl 2 ay 3 gün çalıştığı ve 90 gün izin hakkı bulunduğu kabul edilerek hesaplanan yıllık izin ücreti alacağının Mahkemece hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır. Davacının uzun yıllar çalışmasına rağmen izin kullanmaması hayatın olağan akışına aykırı olduğundan 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 31. maddesi uyarınca hakimin davayı aydınlatma ödevi kapsamında davacının çalışma süresi boyunca herhangi bir zamanda yıllık ücretli izin kullanıp kullanmadığı, kullanmış ise kaç gün kullandığı hususu açıklattırılarak davacı beyanı ile birlikte tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle karar verilmesi gerekmektedir.” gerekçeleriyle bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davacı vekili ile davalılar ... Tem. Taş. Gıda Kırt. Paz .Tic. Ltd Şti. ve ... Tem. Haz. Yemek Bil. Med. İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, taraflar arasındaki sözleşmeye, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre; tarafların aşağıdaki bentlerin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Somut olayda, Mahkemece verilen ilk kararın Dairemizce bozulması üzerine bozmaya uyulmasına karar verilmiş, bilirkişiden ek rapor alınmıştır. Mahkemece “..... 1. ... Mahkemesi'nden talimat yolu alınan bilirkişi raporunda, bozma kararı sonrasında icra takip dosyasına yapılan ödemeler de değerlendirilerek yapılan hesaplama doğrultusunda; mahkememiz ilk kararı neticesinde ... İcra Dairesi'nin 2016/257 esas sayılı takip dosyasında, borçlular ... ve son alt işveren ... Ltd. Şti. Tarafından ödeme yapılarak dosyasının infaz nedeni ile kapatılmasına karar verildiği, icra dosyasında 5.996,88 TL ödeme yapıldığı ve sorumluluk miktarı olan 5.914,84 TL esas alınarak bakiye ödemenin kalmadığı, icra dosyasında ödenmiş olan ihbar tazminatı ve yıllık izin tutarında değişiklik olmadığından bakiye ödeme kalmadığı, ödeme yapan davalıların, ödeme tutarının net 1.080,65 TL'si için ... Tem. Haz. Yemek bil. Med. İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti 'ne rücu edebileceklerinin bildirildiği tespit edilmiş olduğundan, yargılama sırasında davaya konu alacak miktarlarının ödenmesi nedeni ile davanın konusuz kaldığı, konusuz kalan davada esas hakkında karar verilmesine yer olmadığı...” gerekçesi ile davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Dava konusu işçilik alacaklarının karşı taraftan tahsil edilebilmesi için hükmün kesinleşmesi zorunluluğu yoktur. Bu hâlde hükmün kesinleşmesi beklenilmeden icra takibi yapılması mümkündür. İcra takibi tehdidi altında kalan borçlunun, hükmün kesinleşmesinden önce Mahkemece hükmedilen miktarı ödemiş olması, aksi taraflarca açıkça kararlaştırılmadığı sürece dava konusu uyuşmazlığı sona erdirmez.
Somut uyuşmazlıkta, dava konusu alacak kalemleri icra takibine konu edilmiş ve alacak icra takibi yolu ile tahsil edilmiştir. İşverenin icra takibi tehdidi altında ödemede bulunduğu sabittir ve taraflar arasında, söz konusu ödemenin uyuşmazlığı sona erdireceğine dair bir anlaşma bulunmamaktadır. Cebri icra tehdidi altında yapılan ödemenin davaya, sonuca etkisi yoktur. Bir diğer deyişle, söz konusu ödemenin varlığı uyuşmazlığı sona erdirmemektedir.
Mahkemece yapılması gereken ..., uyulmasına karar verilen bozma ilâmı gereklerini yerine getirmek, tarafların sorumlu olduğu alacak miktarlarını tam olarak belirledikten sonra, tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla ve icra dosyasına yapılan ödemelerin infazda dikkate alınması gerektiği açıklanarak, tespit edilen alacakları tekrar hüküm altına almaktır. Hâl böyle olmakla, Mahkemece yazılı şekilde davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 19.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.