İşyerinin devri nedeni ile işçinin yeni alt işverende çalışmaya devamının kesintili / kesintisiz çalışma olduğunun, SGK kayıtları da incelenerek, nasıl tespit edileceği hakkında açıklayıcı örnek Kr.

Karar

 

YARGITAY

 

9. HUKUK DAİRESİ

 

Esas Numarası: 2022/9060

 

Karar Numarası: 2022/9948

 

Karar Tarihi: 20.09.2022

 

Başvurucu  vekili dilekçesinde; Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince incelenen dosyanın davacısı olan müvekkilinin 16.02.2012-28.03.2014 tarihleri arası iş makinesi operatörü olarak kapatılan Kahramanmaraş İl Özel İdaresi ile asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunan şirketlerde çalıştığını, iş sözleşmesinin işverence haklı neden olmaksızın feshedilmesi üzerine feshe bağlı alacaklarının tahsili amacıyla açılan davanın kabulüne ilişkin İlk Derece Mahkemesi kararının istinaf incelemesi sırasında davacının iş sözleşmesinin feshedilmediği, işyeri devri nedeniyle davacının çalışmaya devam ettiği gerekçe gösterilerek İlk Derece Mahkemesi hükmünün Bölge Adliye Mahkemesince kaldırıldığını,  kurulan yeni hükümle davanın reddine karar verildiğini, seri nitelikte, davalı tarafı, dava konusu, çalışma dönemi ve çalışma koşulları aynı olan  diğer müvekkili işçinin davacısı olduğu dosyada ise İlk Derece Mahkemesince feshe bağlı alacakların kabulüne dair kararın istinaf edilmesi üzerine Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi tarafından yapılan incelemede; iş sözleşmesinin işverence haklı neden olmaksızın feshedildiği gerekçesi ile başvurunun esastan reddine hükmedildiğini, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi tarafından kabul edilen işyeri devri olgusunun somut olayda mevcut olmadığını, müvekkilinin dava konusu edilen dönemden daha sonra haricen Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesinin asıl işveren olduğu işte farklı bir alt işveren bünyesinde işe başlamış ise de bu çalışmasının dava konusu edilen dönemin devamı niteliğinde olmayıp yeni bir iş sözleşmesine dayalı olduğunu, müvekkilinin haricen işe başvurusunun kabul edildiğini ve dava konusu edilen dönemden bağımsız bir şekilde gerek asıl işvereni gerekse alt işvereni değişmek suretiyle yeni bir işe başladığını ileri sürerek Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 08.04.2022 tarihli ve 2020/894 Esas, 2022/586 Karar sayılı ilâmı ile  Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 31.03.2022 tarihli ve 2020/918 Esas, 2022/562 Karar sayılı ilâmı arasındaki uyuşmazlığın giderilmesini talep etmiştir.

 

II.  BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ HUKUK DAİRELERİ BAŞKANLAR KURULU KARARI

 

Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun 06.07.2022 tarihli ve 2022/10 Esas sayılı kararında;  başvuran davacı vekilinin uyuşmazlığın giderilmesi yönündeki talebi üzerine raportör tayin edilerek dilekçede bahsedilen kararların incelenip rapor halinde Kurula bildirilmesinin istendiği, raportörce yapılan inceleme sonucu düzenlenen raporda; davacılara yapılmış yazılı bir fesih bildirimi olmadığı, daha önceden İl Özel İdaresinde çalışan davacıların daha sonra asıl işveren Belediye ve alt işveren nezdinde çalıştıkları anlaşıldığından iş sözleşmesinin devredildiğinin kabulü gerektiği ve Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 7. ve 8. Hukuk Daireleri kararları arasında uyuşmazlık bulunduğu yönünde görüş bildirildiği, Başkanlar Kurulu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda;  bölge adliye mahkemesinin benzer olaylarda kesin nitelikteki kararları arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi isteminin hukuki dayanağının 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 35 inci maddesinde yer alan düzenleme olduğu, bu düzenleme uyarınca aralarında uyuşmazlık bulunduğu ileri sürülen Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri kararlarının incelenmesinde; kararların Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri tarafından verildiği, benzer olaylara ilişkin ve kesin nitelikte olduğu ve verilen kararlar arasında uyuşmazlık bulunduğunun anlaşıldığı gerekçe gösterilerek söz konusu uyuşmazlığın Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararı doğrultusunda giderilmesine oy çokluğu  ile  karar verilmiştir.

 

III.  UYUŞMAZLIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU KARARLAR

 

A. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 31.03.2022 Tarihli ve 2020/918 Esas, 2022/562 Karar Sayılı Kararı

 

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı işçinin kapatılan Kahramanmaraş İl Özel İdaresinin asıl işveren olduğu işyerinde, farklı dönemlerde farklı alt işveren şirketlerde iş makinası operatörü olarak 16.02.2012-28.03.2014 tarihleri arası aralıksız çalıştığı, son alt işveren tarafından herhangi bir bildirim yapılmadan iş sözleşmesinin feshedildiğinden kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık ücretli izin alacaklarını talep ettiği, İlk Derece Mahkemesince; davacının iş sözleşmesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna "işin sona ermesi" (18 çıkış kodu) nedeniyle feshedildiğinin bildirildiği ve işyeri devrinin bulunmadığı  gerekçesi ile dava konusu feshe bağlı alacakların kabulüne karar verildiği, İlk Derece Mahkemesi kararının taraflarca istinaf edilmesi üzerine yapılan incelemede; davacının dava konusu edilen 28.03.2014 tarihi sonrasında dava dışı alt işveren Şirkette alt işveren işçisi olarak çalışmaya devam ettiği, işyeri devir kuralları gereğince davacının iş sözleşmesinin feshedilmediği ve çalışmasının devam ettiği gerekçesi ile davalının feshe bağlı alacaklardan sorumlu tutulamayacağından bahisle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine dair kesin olmak üzere karar verilmiştir.

 

B. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 08.04.2022 Tarihli ve 2020/894 Esas, 2022/586 Karar Sayılı Kararı Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı işçinin kapatılan Kahramanmaraş İl Özel İdaresinin asıl işveren olduğu işyerinde, farklı dönemlerde farklı alt işveren şirketlerde kamyon şoförü olarak 14.05.2012-28.03.2014 tarihleri arası aralıksız çalıştığı, son alt işveren tarafından herhangi bir bildirim yapılmadan iş sözleşmesinin feshedildiğinden kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık ücretli izin alacaklarını talep ettiği, İlk Derece Mahkemesince; davacının iş sözleşmesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna "işin sona ermesi" (18 Kodu) nedeniyle feshedildiğinin bildirildiği ve işyeri devrinin bulunmadığı  gerekçesi ile dava konusu feshe bağlı alacakların kabulüne karar verildiği, İlk Derece Mahkemesi kararının taraflarca istinaf edilmesi üzerine yapılan incelemede; davacının 14.05.2012-28.03.2014 tarihleri arasında asıl işveren kapatılan Kahramanmaraş İl Özel İdaresi nezdinde değişen alt işverenler işçisi olarak çalıştığı, iş sözleşmesinin feshine ilişkin olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna "işin sona ermesi" (18 çıkış kodu) şeklinde bildirim yapıldığı, feshin haklı nedenle yapıldığı hususunun ispatlanamadığı gerekçesi ile 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi gereğince taraflar vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine dair kesin olmak üzere karar verilmiştir.

 

IV. GEREKÇE

 

A. Uyuşmazlık

 

Bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin yukarıda açıklanan kesin nitelikteki kararları arasındaki uyuşmazlık; davacıların iş sözleşmelerinin 28.03.2014 tarihinde feshedilip edilmediği ve işyeri devri bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.

 

B. İlgili Hukuk

 

1. Bölge adliye mahkemelerinin benzer olaylarda kesin nitelikteki kararları arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 5235 sayılı Kanun'un 35 inci maddesinde yer alan düzenlemedir.

 

2. 5235 sayılı Kanun'un 35 inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde yer alan düzenlemeye göre; “Re'sen veya bölge adliye mahkemesinin ilgili hukuk veya ceza dairesinin ya da Cumhuriyet başsavcısının, Hukuk Muhakemeleri Kanunu veya Ceza Muhakemesi Kanununa göre istinaf yoluna başvurma hakkı bulunanların, benzer olaylarda bölge adliye mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında ya da bu mahkeme ile başka bir bölge adliye mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında uyuşmazlık bulunması hâlinde bu uyuşmazlığın giderilmesini gerekçeli olarak istemeleri üzerine, kendi görüşlerini de ekleyerek Yargıtaydan bu konuda bir karar verilmesini istemek” bölge adliye mahkemesi ceza daireleri başkanlar kurulu ve hukuk daireleri başkanlar kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.

 

3. 5235 sayılı Kanun’un 35 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre ise;

 

“(3) numaralı bende göre yapılacak istemler, ceza davalarında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına, hukuk davalarında ise ilgili hukuk dairesine iletilir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı uyuşmazlık bulunduğuna kanaat getirmesi durumunda ilgili ceza dairesinden bir karar verilmesini talep eder. Uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak dairece bu fıkra uyarınca verilen kararlar kesindir.”

 

4. 4857 sayılı İş Kanunu'nun "İşyerinin veya bir bölümünün devri"   kenar başlıklı 6 ncı maddesinin ilk üç fıkrası şu şekildedir:

 

"İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukukî bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer.

 

Devralan işveren, işçinin hizmet süresinin esas alındığı haklarda, işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlüdür.

 

Yukarıdaki hükümlere göre devir halinde, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumludurlar. Ancak bu yükümlülüklerden devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlıdır.

 

..."

 

C. Değerlendirme

 

1. İşçinin asıl işverenden alınan iş kapsamında ve değişen alt işverenlere ait işyerinde ara vermeden çalışması hâlinde, işyeri devri kurallarına göre çözüme gidilmesi gerekmektedir. Bu durumda değişen alt işverenler işçinin iş sözleşmesini ve doğmuş bulunan işçilik haklarını da devralmış sayılırlar. İş sözleşmesinin tarafı olan işçi veya alt işveren tarafından bir fesih bildirimi yapılmadığı sürece, iş sözleşmeleri değişen alt işverenle devam edeceğinden, işyerinde  çalışması devam eden işçi açısından, feshe bağlı haklar olan ihbar ve kıdem tazminatı ile izin ücreti talep koşulları gerçekleşmiş sayılmaz. Buna karşın, süresi sona eren alt işverence işçinin iş sözleşmesinin feshedilmesi hâlinde, yapılan fesih bildirimi ile iş ilişkisi sona ereceğinden, işçinin daha sonra yeni alt işveren yanındaki çalışmaları yeni bir iş sözleşmesi niteliğindedir. Bu durumda feshe bağlı hakların talep koşulları gerçekleşeceğinden, feshin niteliğine göre hak kazanma durumunun değerlendirilmesi gerekecektir.

 

2. Somut uyuşmazlıkta; sigorta hizmet döküm cetvelleri ile Sosyal Güvenlik Kurumu işyeri tescil belgeleri birlikte değerlendirildiğinde davacıların 28.03.2014 tarihine kadar kapatılan Kahramanmaraş İl Özel İdaresi bünyesinde değişen alt işverenlerin işçisi olarak çalıştıkları,  iş sözleşmelerinin 28.03.2014 tarihinde "işin sona ermesi" nedeni ile feshedildiği ve davacıların 03.05.2014 tarihinde Alp Sos. Hiz. İnş. Day. Tük. Mal. Otom. Nak. Tem. Hay. San. Tic. Ltd. Şti. nezdinde işe girişlerinin bildirildiği tarihe kadar geçen bir aydan fazla süre içinde Kuruma bildirilen bir çalışmalarının bulunmadığı anlaşılmaktadır.

 

3. İşyeri devrinden söz edilebilmesi için çalışma süresinin kesintisiz olması gerekmektedir. Uyuşmazlık konusu olayda ise iş sözleşmelerinin feshine dair yazılı fesih bildirimi bulunmamaktaysa da davacılara ait işe giriş ve çıkışları gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları incelendiğinde; çalışma süresinin 28.03.2014 tarihinde kesintiye uğradığı, davacıların 28.03.2014-03.05.2014 tarihleri arasında Kuruma bildirilen bir çalışmalarının olmadığı anlaşılmaktadır. Başvuru konusu dosyaların kapsamına göre davacıların Kurum kayıtlarında mevcut olmayan dönem yönünden herhangi bir çalışma iddiası dahi bulunmadığı gözetildiğinde, çalışmanın kesintili olduğunda tereddüt bulunmamaktadır. Diğer taraftan Dairemiz uygulamasına göre bir alt işverendeki çalışma süresinin sona erdiği ve diğer alt işverendeki çalışma süresinin başladığı tarih arasında makul süreyi aşmayan bir kesinti bulunması, işyeri devrine ilişkin kuralların uygulanmasını engellemez. Somut olayda ise davacıların iş sözleşmelerinin 28.03.2014 tarihinde feshedildiği, bu tarihten yaklaşık bir ay sonra  değişen alt işveren nezdinde işe başladıkları anlaşılmakta olup bu hâlde artık makul süre aşılmış olacağından işyeri devrine yönelik bir kabul ile sonuca gidilemez. Davacıların bir aylık süreyi aşan bir kesintiden sonra başlayan çalışmalarının yeni bir iş sözleşmesine dayalı olduğu kabul edilmelidir.

 

4. Açıklanan sebeplerle uyuşmazlığın Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 08.04.2022 Tarihli ve 2020/894 Esas, 2022/586 Karar sayılı kararı  doğrultusunda giderilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

 

V. KARAR

 

1. Uyuşmazlığın "iş sözleşmesinin 28.03.2014 tarihinde feshedildiği ve işyeri devrinin bulunmadığı" yönündeki Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 08.04.2022 Tarihli ve 2020/894 Esas, 2022/586 Karar sayılı kararı doğrultusunda giderilmesine,

 

2. Dosyanın talepte bulunan  Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kuruluna gönderilmesine,

 

3. Karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemelerinin hukuk dairelerine bildirilmesi için Hâkimler ve Savcılar Kurulu Genel Sekreterliğine gönderilmesine, 20.09.2022 tarihinde oy birliğiyle  kesin olarak karar verildi.

Bu sayfa 193 kez görüntülendi.