Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararına göre teminat mektuplarının hukuki niteliği nedir?

Karar

YARGITAY

6. HUKUK DAİRESİ

Esas Numarası: 2021/3857

Karar Numarası: 2022/4297

Karar Tarihi: 21.09.2022

İLK DERECE

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili; davacı kurumun yaptığı Tıbbi Görüntüleme Hizmeti alımı ihalesinde dava dışı şirket tarafından sunulan ve davalı bankadan verilen kesin teminat mektubunun gereklerini davalı bankanın yerine getirmediğini, nakden ve tamamen ödemesi gereken 248.500,00 TL'den sadece 22.315,46 TL tutarında ödeme yaptığını ileri sürerek 227.184,54 TL'lik kurum alacağının, teminat mektubunun nakde çevrilmesi talep edilen 23/01/2017 tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili; teminat mektubuna konu sözleşmeyle yüklenilen tüm edimlerin yerine getirilmesi nedeniyle teminat mektubunun 227.184,54 TL'lik kısmının kendiliğinden hükümsüz olduğunu, işin kesin kabulünün onaylandığını savunarak, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece; davacı ile dava dışı şirket arasında yapılan sözleşmenin 14/06/2016 tarihinde sona erdiği, sözleşme süresi bitmesine rağmen yüklenicinin SGK'dan ilişiksizlik belgelerini sunmadığı, yüklenicinin SGK'ya olan 22.315,46 TL prim borcunun teminat mektubundan kesilerek banka tarafından ödendiği, teminat mektubunun süreli teminat mektubu olduğu, 31/01/2017 tarihi itibariyle teminat mektubu kapsamında kalan yüklenicinin borçlarının belirlenmesi gerektiği, bu konuda SGK'ya yazılar yazıldığı, bu tarih itibariyle yüklenicinin borcunun ödendiği, dava dışı yüklenicinin davacı ile yaptığı sözleşmedeki işi eksiksiz yerine getirdiği, davalı banka tarafından da SGK borcunu teminat süresi dahilinde teminat yükümlülüğüne uygun olarak ödenmesi sonucunda davalı bankanın o tarih itibariyle bakiye bedeli nakde çevirme yükümlülüğünün bulunmadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.

Davacı vekilinin istinaf kanun yoluna başvurması üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesince; kararın usul ve yasaya uygun olduğunun gerekçesiyle davacının istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.

Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

Teminat mektupları; bankaların yurt içinde ya da yurt dışında bulunan müşterileri lehine bir malın teslimi, bir işin yapılması veya bir borcun ödenmesi gibi konularda muhatap kuruluşlara veya kişilere hitaben verdikleri garanti sözleşmesi niteliğindeki belgelerdir. (Yargıtay 13.12.1967 T., E. 1966/16, K.1967/7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı)

Banka teminat mektubu, davacı kurumun dava dışı şirket ile imzaladığı hizmet sözleşmesinin teminatıdır. Davalı banka, teminat mektubunun iadesinde sözleşme ilişkisine göre para ödenip ödenmeyeceği ile ilgili esas ilişkiye girerek ödeme yapmaktan kaçınamaz. Teminat mektubu lehtarının talebi halinde banka tarafından herhangi bir şart ileri sürmeden ödenmesi gerekir. Somut olayda süreli olan teminat mektubunun süresi dolmadan tazmini talep edilmesine rağmen davalı banka tarafından talebe olumsuz cevap verildiği ve 31.01.2017 tarihinde süresi dolarak hükümsüz kalan teminat mektubunun teminatı olduğu sözleşmeden kaynaklanan davacı zararının davalı banka tarafından tazmin edilmesi gerekir. Bu durumda mahkemece davacının iddia ettiği işçi alacaklarından kaynaklı zararı araştırılıp teminat mektubunun miktarı da göz önüne alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesinin 26.02.2021 tarih ve 2018/2867 Esas 2021/396 Karar sayılı kararın kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararının davacı yararına BOZULMASINA, HMK 373/1 maddesi gereğince dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 21.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.