2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 22. maddesinde "Kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra taşınmaz malların kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmaması halinde, keyfiyet idarece mal sahibi veya mirasçılarına 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulur. Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları, kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir." hükmü yer almakta iken 11.09.2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı Yasa ile aynı maddeye "Bu madde hükümleri, kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması hâlinde uygulanmaz." hükmü getirilmiş olup dava tarihi olan 24.12.2018 tarihi itibariyle kamulaştırmanın kesinleşmesinden itibaren beş yıllık sürenin geçtiği açıktır. Tarafların irtifak hakkının terkini konusunda anlaşmaya varmadıkları da dikkate alınarak davanın reddine karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
5. Hukuk Dairesi 2022/6706 E. , 2022/11237 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda; ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf incelemesi üzerine bölge adliye mahkemesinin yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmünün Yargıtay’ca incelenmesi davalı idare vekilince istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, enerji nakil hattı nedeniyle kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmaz üzerindeki hattın sökülerek iptal edilmesi nedeniyle taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkının terkini istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin verilen karara karşı davalı idare vekili tarafından yapılan istinaf başvurusunun İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nce HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiş olup; hüküm, davalı idare vekilince süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
Aşağıda açıklanan gerekçelerle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nin istinaf başvurusunun esastan ret kararı kaldırıldıktan sonra İstanbul Anadolu 32. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2018/157 E. - 2020/378 K. sayılı kararının incelenmesinde;
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinde; davalı idarenin 30.11.1968 tarihinde dava konusu ... parsel taşınmaz üzerinde, 09.12.1968 tarihinde ise dava konusu ... parsel taşınmaz üzerinde irtifak hakkı tescil ettirdiği, davacıların 24.12.2018 tarihinde açtığı işbu dava ile dava taşınmaz üzerindeki enerji nakil hattının fiili olarak ortadan kalkması sonucu irtifak hakkının terkinini istediği, mahkemece, bedelsiz olarak tapudaki irtifak şerhinin kaldırılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 22. maddesinde "Kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra taşınmaz malların kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmaması halinde, keyfiyet idarece mal sahibi veya mirasçılarına 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulur. Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları, kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir." hükmü yer almakta iken 11.09.2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı Yasa ile aynı maddeye "Bu madde hükümleri, kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması hâlinde uygulanmaz." hükmü getirilmiş olup dava tarihi olan 24.12.2018 tarihi itibariyle kamulaştırmanın kesinleşmesinden itibaren beş yıllık sürenin geçtiği açıktır. Tarafların irtifak hakkının terkini konusunda anlaşmaya varmadıkları da dikkate alınarak davanın reddine karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Açıklanan nedenle davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan İstanbul Anadolu 32. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2018/157 E. - 2020/378 K. sayılı hükmünün HMK'nın 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, HMK’nın 373/1. maddesi uyarınca kararın bir örneğinin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'ne GÖNDERİLMESİNE, davalı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, 20/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.