HMK m. 304’e göre düzeltilebilecek “yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hatalar”, olayın gelişinden ve dosyanın incelenmesinden bir maddî hata olduğu kolayca anlaşılabilen ad veya soyaddaki harf hataları, rakamlardaki eksik yazımlar vs. hatalardır. Başka bir değişle, hükümlerin tashihi yoluna, tarafların kimlik bilgilerindeki hatalarla, yazı, hesap ve diğer açık ifade hatalarının mevcudiyeti hâlinde başvurulabilir.
5. Hukuk Dairesi 2022/6138 E. , 2022/8538 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada Bakırköy 9. Asliye Ticaret ile Bakırköy 2. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Taraflar arasındaki, kasko sigorta poliçesi gereği sigortalısına ödeme yapan davacının ödediği bedelin, zarardan sorumlu olduğu iddia edilen davalıdan rücuan tahsili istemine ilişkin davadan dolayı Bakırköy 9. Asliye Ticaret Mahkemesi ile Bakırköy 2. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi üzerine, Balıkesir 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin yargı yeri olarak belirlenmesine dair Dairece verilen 31/05/2021 gün ve 2021/3696 Esas 2021/8016 Karar sayılı ilamda maddi hata bulunduğu ve bu maddi hatanın düzeltilmesi için dosyanın yerel mahkemeden gönderilmesi istenmiş olmakla ilamdaki maddi hatanın düzeltilmesi gerekmiştir.
Hükümdeki yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hatalar, mahkemece re’sen veya taraflardan birinin talebi üzerine düzeltilebilir (HMK m. 304/1). HMK m. 304/1 hükmü, 1086 sayılı Kanunun 459. maddesinin “İki tarafın isim ve sıfat ve neticei iddialarına mütaallik hatalar ve esas hükümdeki hesap hataları kendilerinin istimaından sonra mahkeme tarafından tashih olunur” şeklindeki birinci cümlesindeki düzenlemeye karşılık gelmekte olup, bu düzenlemeyle, karardaki açık hataların mahkemece re’sen veya taraflardan birinin talebi üzerine tashih edilebileceği esası getirilmiştir.
HMK m. 304’e göre düzeltilebilecek “yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hatalar”, olayın gelişinden ve dosyanın incelenmesinden bir maddî hata olduğu kolayca anlaşılabilen ad veya soyaddaki harf hataları, rakamlardaki eksik yazımlar vs. hatalardır. Başka bir değişle, hükümlerin tashihi yoluna, tarafların kimlik bilgilerindeki hatalarla, yazı, hesap ve diğer açık ifade hatalarının mevcudiyeti hâlinde başvurulabilir.
Tashihin nasıl yapılacağı ise, HMK m. 304/2’de belirtilmiştir. Buna göre, tashih kararı verildiği takdirde, düzeltilen hususlarla ilgili karar, mahkemede bulunan nüshalar ile verilmiş olan suretlerin altına veya bunlara eklenecek ayrı bir kâğıda yazılır, imzalanır ve mühürlenir.
Hükümdeki yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hataların (maddî hataların) düzeltilmesi, hükmün icrasına (yerine getirilmesine) kadar istenebilir.
HMK m. 304’de söz konusu olan düzeltme (tashih), hüküm verildikten sonraki dönemde, hükümdeki yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hataların (maddî hataların) düzeltilmesidir. Hükümden önceki dönemde maddî hataların düzeltilmesi, HMK m. 183 hükmü uyarınca yapılır. Buna göre, hükümden önceki dönemde, tarafların veya mahkemenin dava dosyasında bulunan belgelerdeki açık yazı ve hesap hataları, karar verilinceye kadar düzeltilebilir. Taraflardan birinin yazı veya hesap hatasını düzeltmesi sonucu yargılama uzamışsa, yargılama giderlerinin belirlenmesinde bu durum da dikkate alınır.
Kanun yolu incelemesinde, esas yönünden kanuna uygun görülen hüküm, tarafların kimliklerine ait yanlışlıklarla, yazı, hesap veya diğer açık ifade yanlışlıklarından dolayı bozulamaz; hüküm, bu maddî hatalar düzeltilmek suretiyle onanır (m. HMK 370/3; HUMK m. 438/8). Kural olarak, her mahkemenin kendi kararındaki maddî hataları düzeltmesi gerekir ise de, Yargıtay’ın temyiz incelemesi sonucunda karardaki maddî hataları düzelterek onama yetkisi de, “hükümlerin tashihi” kurumunun somut planda bir uygulanma şeklini oluşturmaktadır.
Dairemizin 31/05/2021 gün ve 2021/3696 Esas 2021/8016 Karar sayılı kararı ile “davaya bakma görevinin asliye hukuk mahkemesine ait olduğunun özel dairenin kabulünde olduğu” gerekçesiyle Bakırköy 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verildiği ancak bu defa yapılan incelemede Yargıtay 17. Hukuk Dairesi'nin 19/06/2019 tarih 2016/19822 Esas 2019/7774 Karar sayılı ilamı ile “davada asliye ticaret mahkemelerinin görevli olduğu” gerekçesiyle bozulmasına karar verildiğinin anlaşıldığı ve davaya bakma görevinin asliye ticaret mahkemesine ait olduğu özel dairenin kabulünde olduğu anlaşılmaktadır. Karardaki maddi hataların düzeltilmesi mümkün bulunduğundan, Dairemizin söz konusu kararındaki maddi hatanın düzeltilmesine karar vermek gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; Dairemizin 31/05/2021 gün ve 2021/3696 Esas 2021/8016 Karar sayılı ilamının 6. paragrafında yer alan “Asliye Hukuk Mahkemesine” cümlesinin ve “Bakırköy 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde” cümlesinin çıkartılarak yerine sırasıyla “Asliye Ticaret Mahkemesine” ve “Bakırköy 9. Asliye Ticaret Mahkemesine” cümlelerinin yazılarak, yine sonuç bölümünde yer alan "Bakırköy 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin" cümlesinin çıkartılıp yerine "Bakırköy 9. Asliye Ticaret Mahkemesinin" yazılmak suretiyle maddi hatanın düzeltilmesine, 16/05/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.