İleri tarihli çeklere ilişkin açılacak tasarrufun iptali davalarında, çekin ödeme tarihi yerine, çek borcunun doğduğu tarih ile tasarruf tarihi karşılaştırılarak, davanın kabulüne karar verileceği hk.

Karar

4. Hukuk Dairesi         2021/23895 E.  ,  2022/10759 K.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi



Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün temyizen tetkiki davacı vekili ile davalı ... vekili ve Asli müdahil ...Tekstil vekili tarafından talep edilmiş, davalı ... vekilince de duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 21/09/2022 Salı günü davalı .... ve Dış Tic. A.Ş. vekili Av. ... geldi. Davacı adına gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davalı ... vekili dinlendikten sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi gereği düşünüldü.

K A R A R

Hükmüne uyulan Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 17/11/2020 gün, 2018/5603 E- 2020/7146 K sayılı ilamında “...dava dışı ...Tekstil Ltd. Şti., davacı alacaklı ...Ltd. Şti'den olan alacağı nedeniyle ...13. İcra Müdürlüğünün 2013/10653 sayılı dosyasından takip yapmış ve 21/01/2014 tarihinde aynı icra müdürlüğünden İİK’nun 120/2. maddesi gereğince, bu davanın dayanağı ...8.İcra Müdürlüğünün 2012/1794 ve ...16. İcra Müdürlüğünün 2012/6409 sayılı takip dosyalarından ve tasarrufun iptali olarak görülmekte olan bu davayı takip için yetki aldığı ve aynı gün mahkemeye ibraz ettiği, ...Tekstil Ltd. Şti'.nin yetki belgesi ibrazı üzerine HMK’nun 65. maddesi gereğince asli müdahale talebi olarak değerlendirilerek, gerekli dilekçe ve harç eksiklikleri giderilerek, sonucuna göre değerlendirme yapılması gerektiği...” gerekçesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozma ilamına uyarak ...Tekstil Ltd. Şti.’ni asli müdahil olarak kabul etmiş, yapılan yargılama neticesinde de;

-Davacının ve asli müdahilin davasının kabulü ile; Tuğba Tekstil Giyim Sanayi San ve Dış Tic Ltd Şti tarafından Aster Tekstil San ve Dış Tic. A.Ş'ye kesilmiş

a) 01/11/2011 tarihli 2546 nolu 127.926,00 TL bedelli toplam 12.874 kg kumaş satımına ilişkin fatura,

b) 28/10/2011 tarihli 2543 nolu 237.735,38 TL bedelli toplam 23.277 kg kumaş satımına ilişkin fatura,

c) 28/10/2011 tarihli, 2544 nolu, 58.371,57 TL bedelli toplam 5.843 kg kumaş satımına İlişkin faturalar vasıtasıyla gerçekleşen tasarrufların davacı tarafın ...8. İcra Müdürlüğü'nün 2012/1794 Esas, ...16. İcra Müdürlüğü'nün 2012/6409 Esas ve ...16. İcra Müdürlüğü'nün 2012/1947 Esas sayılı icra takip dosyalarındaki alacak ve ferileri, asli müdahilin ...13. İcra Müdürlüğü'nün 2013/10653 Esas sayılı icra takip dosyasındaki alacak ve ferileri ile sınırlı olmak üzere iptaline,

2-Fatura bedelleri olan 424.032,95 TL'yi aşmamak ve tahsilde tekerrür olmamak üzere; ...8. İcra Müdürlüğü'nün 2012/1794 Esas, ...16. İcra Müdürlüğü'nün 2012/6409 Esas ve ...16. İcra Müdürlüğü'nün 2012/1947 Esas sayılı icra takip dosyalarındaki alacak ve ferilerine yetecek oranda dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine, ...13. İcra Müdürlüğü'nün 2013/10653 Esas sayılı icra takip dosyasındaki alacak ve ferilerine yetecek oranda dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak asli müdahile ödenmesine karar verilmiş, hüküm davacı vekili, davalı ... ve Dış Tic. A.Ş. vekili ve asli müdahil ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.

1-Dava İİK 277 ve devamı maddelerine göre açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.

Bu tür davaların dinlenebilmesi için,davacının borçludaki alacağının gerçek olması, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması, iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan sonra yapılmış olması ve borçlu hakkında alınmış kesin veya geçici aciz belgesinin (İİK.nun 277 md) bulunması gerekir. Bu ön koşulların bulunması halinde ise İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde yazılı iptal şartlarının bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır. Özellikle İİK.nun 278.maddesinde akdin yapıldığı sırada kendi verdiği şeyin değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği ve yasanın bağışlama hükmünde olarak iptale tâbi tuttuğu tasarrufların iptali gerektiğinden mahkemece ivazlar arasında fark bulunup bulunmadığı incelenmelidir. Aynı maddede sayılan akrabalık derecesi vs. araştırılmalıdır.
Keza İİK.nun 280. maddesinde malvarlığı borçlarına yetmeyen bir borçlunun alacaklılarına zarar vermek kastıyla yaptığı tüm işlemler, borçlunun içinde bulunduğu mali durumu ve zarar verme kastının işlemin diğer tarafınca bilindiği veya bilinmesini gerektiren açık emarelerin bulunduğu hallerde tasarrufun iptal edileceği hususu düzenlendiğinden yapılan işlemde mal kaçırma kastı irdelenmelidir. Öte yandan İİK.nun 279. maddesinde de iptal nedenleri sayılmış olup bu maddede yazılan iptal nedenlerinin gerçekleşip gerçekleşmediği de takdir olunmalıdır.

Somut olayda; davacı, davalı borçlu ...Tekstil Giyim San ve Dış Tic. Ltd. Şti. aleyhine ...8. İcra Müdürlüğü’nün 2012/1794, ...16. İcra Müdürlüğü’nün 2012/6409 ve ...16. İcra Müdürlüğünün 2012/1947 sayılı dosyalar ile takip yapıldığı, takiplerin dayanağının 25/10/2012 tanzim tarihli 2 adet, 15/02/2012 tanzim tarihli 2 adet ve 11/01/2012 tanzim tarihli ve 23/12/2011 tanzim tarihli çekler olduğu, takiplerin kesinleştiği, davalı borçlu aleyhine iş bu dosyalardan alınan 20/03/2013 tarihli derkenarların İİK 105 ve İİK 143 kapsamında geçici aciz vesikası hükmünde olduğu anlaşılmıştır.

Dava konusu tasarrufların tarihi 28/10/2011 ve 01/11/2011 tarihli faturalara dayalı olup, davacının alacağının dayanağı olan çeklerin ise iş bu tasarruf tarihlerinden sonra düzenlenmiş çekler olduğu olduğu görülmüştür.

Çek güncel hayat içinde ileri tarihli düzenlenebilir. Bu durumda öncelikle; mahkemece, davacı vekiline takiplerin konusu borcun doğumuna ilişkin temel ilişki konusunda delillerini sunması için süre verilmesi, sunduğu delillerin toplanması, davacı ve davalı borçlunun varsa ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılması, gerektiğinde davacı ve borçlunun isticvabı ile borcun doğumunun tespiti; daha önce doğduğu ispatlandığı takdirde buna ilişkin dava koşulunun gerçekleştiği kabul edilerek işin esasına girilip yasal maddeleri açıklanan iptal nedenlerinin oluşup oluşmadığı irdelenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekir. Aksi durumun tespiti halinde ise borcun doğumu tasarruf tarihinden sonra ise davanın ön koşul yokluğu nedeni ile reddine, davalılar lehine maktu vekalet ücretine karar verilmesi gerekir. Mahkemece bu maddi hukuki olgular dikkate alınmadan hatalı tespit ve eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
 

2-Bozma neden ve şekline göre davacı vekilinin, davalı ... ve Dış Tic. A.Ş. vekilinin ve asli müdahil ... vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin, davalı ... ve Dış Tic. A.Ş. vekilinin ve asli müdahil ... vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 3.815,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalı ...'e verilmesine, duruşmada vekille temsil olunmayan davacı yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya, davalılara ve Asli Müdahile geri verilmesine 21/09/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.