Teklif cetvelinde ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yapılacak çalışma için satır açılmaması mevzuata aykırılık teşkil eder mi?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

08.02.2012tarih ve B.07.6.KİK.0.07.00.00-101.04-.H.[358].(0199)./2012-6Esayılı Esas İnceleme Raporunda;

                      Akyazı Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğütarafından 16.12.2011tarihinde açık ihale usulüile yapılan “Akyazı Belediyesi Sınırları İçerisinde Çöp Toplama ve Elle Süpürme İçin İşçi Çalıştırmaâ€� ihalesine ilişkin olarak Makro Temizlik Otomasyon Bilgi İşlem Organizasyon San. ve Tic. Ltd. ş�ti.'nin 27.12.2011tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.01.2012tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 19.01.2012tarih ve 2849sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.01.2012tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:  

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; başvuru konusu ihaleye ait birim fiyat teklif cetvelinde, ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin giderlere ilişkin ayrı bir satır düzenlenmediği ve bu gider kalemine ilişkin tutarın işçilik maliyeti kalemlerine dahil edilmek suretiyle teklif edilecek tutarların hesap edilmesi gerektiği; idari şartnamenin 25 inci maddesine göre başvuru konusu ihalede teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetinin 632.104,43 TL olduğu; Kamu İhale Kurumu İşçilik Hesaplama Modülüne göre yapılan hesaba göre bulunan teklif edilecek asgari birim fiyatların yuvarlanması neticesinde teklif edilmesi gereken toplam tutarın 632.106,72 TL olarak hesaplandığı, ancak ihale üzerinde bırakılan firmanın teklif tutarın 632.104,56 TL olduğu ve bu tutarın birim fiyatlarda hatalı hesap yapılması sonucu bulunduğu, bundan dolayı söz konusu isteklinin teklifinin kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

                      Başvuru konusu ihaleyle ilgili olarak, idari şartnamenin “İhale konusu işe ilişkin bilgilerâ€� başlıklı 2 nci maddesinde;  â€œ2.1. İhale konusu hizmetin;

                      a) Adı: Akyazı Belediyesi sınırları içerisinde çöp toplama ve elle süpürme için işçi çalıştırma

                      b) Miktarı ve türü: Hizmetin miktarı ve türü ekte yer almaktadır.

                      c) Yapılacağı yer: Akyazı Belediyesi Teknik Birimler Hizmet Binası

                      ç) Bu bent boş bırakılmıştır.â€�düzenlemesi,

                      Aynı şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan giderlerâ€� başlıklı 25 inci maddesinde;

                       â€œ25.1. İlgili mevzuat gereğince yapılacak nakliye, ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderleri teklif edilecek fiyata dahil edilecektir.

                      25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

                      25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

                      25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

                      20 adet vasıflı işçi ve şoför asgari ücretin %30 fazlasını alacaktır

                      16 adet vasıfsız işçi asgari ücretin %20 fazlasını alacaktır.

                      Ulusal Bayram ve tatil günlerinde çalışılacak günler toplamı 14,5 gündür ve tatil günlerinde günlük 18 işçi çalışacaktır.

                      ş�oför ve işçiler 145 gün, vasıfsız işçiler 116 gün, toplamda 261 gün çalışma yapılacaktır.

                      25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:

                      Personele yemek gideri nakdi olarak ödenecek ve bordroda gösterilecektir. Firma çalışacak personele 1 öğün yemek bedeli olarak günlük 3,50 TL ödeyecektir. Aylık 26 gün üzerinden yemek parası verilecektir.

                      25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.

                      25.3.4. Bu madde boş bırakılmıştır.

                      25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

                      25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

                      İş kazaları ile sigorta pirim oranları % 2.5'dır.â€�düzenlemesi yer almaktadır.

                      Sözleşme tasarısının â€œİşin süresiâ€� başlıklı 9 uncu maddesinde;“9.1. İşe başlama tarihi 01.01.2012; işi bitirme tarihi 31.12.2012â€�  düzenlemesi bulunmaktadır.

                      Teknik şartnamede ise;

                       â€œ2. İşin Konusu:

                      2.1. 12 ay süreyle (01.01.2012-31.12.2012) Akyazı Belediyesi sınırları içerisindeki mahallelerde cadde ve sokaklarda, pazar yerinde elle süpürme ve sıkıştırmalı çöp kamyonlarında çöp toplama işinde çalıştırılmasıdır.

                      3. Çalıştırılacak Eleman Sayısı

                      3.1.   Hepsi çalışmaya elverişli 9 adet Kamyon ş�oförü, 11 adet Vasıflı işçi ve 16 adet vasıfsız işçi olmak ve yukarıdaki işleri yapmak üzere 36 (otuzaltı) işçinin çalıştırılması esastır. İş akışına göre farklı zamanlarda bu sayı azalabileceği gibi artış da gösterebilir.

                      …

                      5. Malzeme:

                      5.1. Yukarıda sayılan işlerle ilgili olarak gerekli olan tüm malzeme, makine ve ekipmanlar idare'ye aittir. Yüklenici bu malzemelerin işçiler tarafından zarar görmesini önleyecek tedbirleri almak ve bu konuda onları uyarmakla da görevlidir.

                      …

                      7. Diğer Hükümler

                      7.1. Yüklenici, yukarıda tarif edilen hizmet işlerinin gerçekleştirilmesini teminen, ekli listede asgari nitelikleri işçilerin istihdamı ve çalıştırılması ile sorumludur.

                      7.2. İşçilerin kıyafetleri İdare tarafından karşılanacaktır.

                      …

                      7.12. Çalışanların yemek giderleri Yüklenici tarafından karşılanacaktır. Günlük yemek bedeli 3,50 TL x 26 gün =91,00 TL işçilere maaşla birlikte nakdi olarak ödenecektir.

                      …

                      7.13. Çalıştırılacak elemanlarda istenen asgari nitelikler ve eleman sayıları ve Yüklenici tarafından ödenmesi gereken ücretin, asgari miktarının oranı ve listesi

                      ş�oför (%30): Temizlik İşleri Müdürlüğüne bağlı çöp toplama hizmeti yapan araçlarda E sınıfı ehliyete haiz şoförlük hizmeti yapacak personeli ifade eder.

Vasıfsız İşçi (%20): İdaremize bağlı olarak cadde ve sokaklarda, Pazar yerinde elle süpürme işi yapan, sıkıştırmalı çöp kamyonlarının arkasında çöp toplama işi yapacak personeli ifade eder.

Vasıflı İşçi (%30): İdaremize bağlı olarak cadde ve sokaklarda, Pazar yerinde elle süpürme işi yapan, sıkıştırmalı çöp kamyonlarının arkasında çöp toplama işi yapacak olan Halk Eğitim Merkezi tarafından verilen Çöp Toplama Personeli Eğitim Sertifikasına veya kalifiye eleman olduğunu gösterir belgeye sahip personeli ifade eder.

…

7.14. Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde çalışılacak günler toplamı 14,5 gündür ve tatil günlerinde günlük 18 işçi çalışacaktır. Temizlik işçileri için toplam 116+145= 261 gün çalışma öngörülmektedir.â€�düzenlemesi yer almaktadır.

                      Başvuru konusu ihalede idarece hazırlanan birim fiyat teklif cetveli örneği ise aşağıdaki gibidir:

İhale kayıt numarası:  2011/183376

                      Konuyla ilgili olarak, Kamu İhale Genel Tebliğinin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderlerâ€� başlıklı 78 inci maddesinde;  â€œ78.22. Birim fiyat teklif cetvellerinde işçilik maliyeti, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yapılacak çalışmalar ve malzeme gideri ile brüt asgari ücretin üzerinde ücret öngörülen personel varsa bunlara ilişkin maliyetlerin ayrı ayrı iş kalemleri şeklinde düzenlenmesi gerekmektedir…â€�açıklaması yer almaktadır.

                      Aynı hususta, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin ekinde yer alan  â€œBirim fiyat teklif cetveliâ€�  isimli ve  â€œKİK015.3/Hâ€�  numaralı standart form ise aşağıdaki gibidir:

İhale kayıt numarası:

                      Yukarıdaki tabloda bir örneği görülen mezkûr standart formun 6 numaralı dipnotunda;  â€œİşçi sayısı üzerinden teklif alınmayacak iş kalemleri (Ulusal bayram, genel tatil günleri ve fazla çalışma iş kalemleri dahil) için birim fiyat teklif cetvelinin bu kısmı kullanılacaktır.

Ulusal bayram ve genel tatil günleri (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı ve 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü) için ayrı bir satır açılacaktır. İdareler bu satırı düzenlerken birim sütununa “günâ€� ibaresini yazacak, miktar sütununa çalışılacak toplam tatil günü süresini yazacaktır. Farklı ücret grupları için tatil günlerinde çalışma öngörülüyorsa her biri için ayrı satır açılacaktır…â€�  açıklamasına yer verilmiştir.

Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemelerine göre, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yapılacak çalışmalar için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir kalem veya kalemler açılması gerekirken, idarece hazırlanan birim fiyat teklif cetveli örneğinde söz konusu günler için ayrıca bir iş kalemi düzenlenmediği ve dolayısıyla bu düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu görülmektedir. Ancak, dokümana yönelik olarak bir itiraz olmaması sebebiyle, doküman kesinleşmiştir.

Başvuru konusu ihalede ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılacak personel sayısı ile ilgili olarak, yukarıda da aktarıldığı gibi, idari şartnamenin 25.3.1 numaralı maddesinde;  â€œâ€¦Ulusal Bayram ve tatil günlerinde çalışılacak günler toplamı 14,5 gündür ve tatil günlerinde günlük 18 işçi çalışacaktır.

                      ş�oför ve işçiler 145 gün, vasıfsız işçiler 116 gün, toplamda 261 gün çalışma yapılacaktır.â€�  düzenlemesi mevcut iken, teknik şartnamenin 7.14 numaralı maddesinde;  â€œUlusal Bayram ve genel tatil günlerinde çalışılacak günler toplamı 14,5 gündür ve tatil günlerinde günlük 18 işçi çalışacaktır. Temizlik işçileri için toplam 116+145= 261 gün çalışma öngörülmektedir.â€�  düzenlemesi yer almaktadır.

                      Görüldüğü üzere, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yapılacak çalışmalara ilişkin idari şartname düzenlemesinde, şoför ve işçilerin 145 gün, vasıfsız işçilerin ise 116 gün çalışacağı belirtilmektedir. Bu durumda şoför ve vasıflı işçi grubu için ilgili günlerde çalışacak toplam işçi sayısı  â€œ10â€�olmasına karşın, bu personelin kaçının şoför, kaçının vasıflı işçi olduğu anlaşılamamaktadır. Konuyla ilgili olarak, teknik şartnamedeki düzenlemeye bakıldığında, 7.14 numaralı maddenin son cümlesinde, ulusal bayram ve tatil günlerinde çalıştırılacak personel arasında  â€œşoförâ€�  ibaresi geçmemekte, sadece  â€œtemizlik işçileriâ€�  ibaresi geçmektedir.

                      Dolayısıyla, idari şartname düzenlemesine göre, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacak personel arasında şoför ve vasıflı işçi bir arada sayılmış ve bu iki personel grubundan hangisinin kaçar kişi olacağı belirtilmemiş iken, teknik şartnamede ulusal bayram ve tatil günlerinde çalışacak personel arasında şoför bulunmamaktadır.

                      İhale işlem dosyasındaki belgelerden, idarece yaklaşık maliyet hesabı yapılırken 9 adet şoförün ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmayacağı, 11 adet vasıflı işçiden bir tanesinin de söz konusu günlerde çalışmayacağı ve geriye kalan 10 vasıflı işçi ile 16 vasıfsız işçinin bahsi geçen günlerde çalıştırılacağı dikkate alınarak işlem yapıldığı anlaşılmaktadır.

                      İdarece hazırlanan birim fiyat teklif cetveli örneğinde, şoför, vasıflı işçi ve vasıfsız işçi grubu olarak üç ayrı iş kalemi olduğundan, birim fiyat teklif cetveli, idari şartname ve teknik şartnamedeki düzenlemeler doğrultusunda, söz konusu üç iş kalemi ayrı ayrı hesaba dahil edildiğinde, başvuru konusu ihalede teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti 632.104,43 TL olmaktadır.

                      Söz konusu tutar hesaplanırken, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacak personele şoför grubu dahil edilmemiş ve 11 kişilik vasıflı işçi grubunun 10 tanesinin söz konusu günlerde çalışacağı kabul edilerek hesap yapılmıştır.

                      Buna karşın, vasıflı ve vasıfsız işçi gruplarına ilişkin maliyet hesabı yapılırken ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacak personel dikkate alınarak teklif edilecek  â€œtoplam tutarlarâ€�  işçilik hesaplama modülünden net olarak hesaplanabilmesine rağmen, birim fiyat teklif cetvelinde ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yapılacak ödemelere ilişkin birim fiyatların teklif edilebileceği ayrı bir satır yer almadığından, şoför grubu dışında kalan vasıflı ve vasıfsız işçi grubu için teklif edilecek birim fiyatın tespiti mümkün olmamaktadır. Zira söz konusu günlerde her iki grupta da personelin tamamı değil sadece bir kısmı  çalıştırılacağından, bu günlerde çalışacak personel için teklif edilmesi gereken birim fiyat ile çalışmayacak personel için teklif edilecek birim fiyatın farklı   olmasına karşın idarece hazırlanan birim fiyat teklif cetvelindeki mevcut düzenleme doğrultusunda teklif verilmek istendiğinde sanki her bir personel için eşit tutarda birim fiyat belirlenmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

                      Açıklanan durum göz ardı edilerek, teknik şartnamenin 7.14 numaralı maddesinin son cümlesindeki düzenleme doğrultusunda şoför grubunun ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmayacağı ve vasıflı ve vasıfsız işçi gruplarında, söz konusu günlerde çalışacak ve çalışmayacak her personel için eşit birim fiyat teklif edilebileceği kabul edildiğinde; 9 şoför için teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti  â€œ160.220,16 TLâ€�  ve teklif edilmesi gereken birim fiyat,  â€œ160.220,16 TL / (9 kişi x 12 ay)=1.483,52 TLâ€�; 11 vasıflı işçi için teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti“202.487,39 TLâ€�  ve teklif edilmesi gereken birim fiyat,  â€œ202.487,39 TL / (11 kişi x 12 ay)=1.533,995378… TLâ€�; 16 vasıfsız işçi için teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti  â€œ269.396,88 TLâ€�  ve teklif edilmesi gereken birim fiyat,  â€œ269.396,88 TL / (16 kişi x 12 ay)=1.403.10875 TLâ€�  olmaktadır.

                      Başvuru sahibi firmanın itirazen şikâyet dilekçesinde, asgari ücretin % 30 oranında fazla ücret alacak 9 şoför ve 11 vasıflı personel için teklif edilmesi gereken birim fiyat olarak, işçilik maliyeti 20 kişi üzerinden hesaplandığında bulunan teklif edilmesi gereken birim fiyatın  â€œ362.707,55 TL / (20 kişi x 12 ay)=1.511,28145833… TLâ€�  şeklinde bulunması gerektiği ve bu değerin, teklif edilecek tutarın asgari işçilik maliyetinin altında kalmasını önlemek amacıyla  â€œ1.511,29 TLâ€�  olarak yuvarlanması gerektiği iddia edilse de, başvuru sahibi tarafından bulunan söz konusu birim fiyat, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacak ve çalışmayacak bütün personel için eşit olduğundan, bu durum, söz konusu günlerde çalışan personele yapılacak ödemeler açısından ve kamu ihale mevzuatı açısından uygun değildir. Kaldı ki,  â€œ1.511,28145833…â€�  değeri, Kamu İhale Genel Tebliğinin 16.5.2 numaralı maddesindeki açıklamaya göre,  â€œ1.511,29â€�  olarak değil,  â€œ1.511,28â€�  olarak yuvarlanmalıdır.

                      ş�oför ve vasıflı işçi gruplarıyla ilgili olarak, hangi gruptan kaç kişinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacağı hususunun belirsizliği dikkate alınarak, başvuru konusu ihaleye teklif veren beş isteklinin birim fiyat teklif cetvelleri incelendiğinde, farklı uygulamalar göze çarpmaktadır.

                      Buna göre, ihale üzerinde bırakılan Gökçe Grup İnş. Taah. Oto. Turz. Gıda Emlak Tem. San. ve Dış Tic. Ltd. ş�ti.'nin birim fiyat teklif mektubu eki cetvel aşağıdaki gibidir:

                      Başvuru sahibi Makro Temizlik Otomasyon Bilgi İşlem Organizasyon San. ve Tic. Ltd. ş�ti.'nin birim fiyat teklif mektubu eki cetvel aşağıdaki gibidir:

                      Asmin Sosyal Hizmetler Özel Eğt. Gıda İnş. İnsan Kay. ve Taah. Nak. San. ve Tic. Ltd. ş�ti.'nin birim fiyat teklif mektubu eki cetvel aşağıdaki gibidir:

                      Sakallıoğulları Tem. Otomotiv Petrol Ürünleri Tic. ve San. Ltd. ş�ti.'nin birim fiyat teklif mektubu eki cetvel aşağıdaki gibidir:

                      Aşık Yemek San. Tic. Ltd. ş�ti.'nin birim fiyat teklif mektubu eki cetvel aşağıdaki gibidir:

                      Yukarıda da görüldüğü üzere, teknik şartnameye göre ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılacak personel arasında şoför sayılmamakla birlikte idari şartnamede şoför ve vasıflı işçi grubu bir arada sayıldığından, başvuru konusu ihaleye teklif veren beş istekliden başvuru sahibinin de aralarında bulunduğu üçü, şoför ve vasıflı işçi iş kalemleri için eşit ücret teklif ederken, diğer ikisi farklı ücretler teklif etmiştir. Bununla birlikte, ihale üzerinde bırakılan firma ile başvuru sahibi firmanın her ikisi de, vasıflı işçi için teklif edilmesi gereken asgari tutarın altında teklif vermişlerdir.

Özetle, başvuru sahibinin, yuvarlama ve aritmetik hata sebebiyle ihale üzerinde bırakılan firmanın teklif ettiği tutarın, teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetinin altında kaldığı yönündeki iddiasının değerlendirilebilmesi için isteklilerin tamamının aynı şartlar doğrultusunda teklif vermeleri gerekmektedir. Ancak,  â€œşoförâ€�  ve  â€œvasıflı işçiâ€�  gruplarındaki personelin kaç tanesinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılacağı hususundaki belirsizlik nedeniyle bazı isteklilerin söz konusu iki iş kalemi için eşit, bazı isteklilerin ise farklı fiyat teklif ettikleri ve bu durumun isteklileri tereddüde düşürdüğü görüldüğünden, ihale dokümanındaki söz konusu belirsizlik nedeniyle tekliflerin sağlıklı olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılarak, mevzuata aykırılıkları belirtilen hususların düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,

     Oybirliği ile karar verildi.