Hizmet alım işlerin ait birim fiyat teklif cetvelinde, tatil günlerinde yapılacak çalışma için işçi sayısı ve gün olarak iki sütün açılarak teklif alınması mevzuata aykırılık teşkil eder mi?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

Elektrik Üretim A.ş� Genel Müdürlüğü (EÜAş�) Çatalağzı Termik Santralı İşl. Müd.tarafından 13.11.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “39 Kişilik Erkek (Silahlı) Özel Güvenlik Görevlisiâ€� ihalesine ilişkin olarak Ortakaradeniz Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. ş�ti.nin 29.11.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.11.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 12.12.2012 tarih ve 41015 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.12.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

                      Başvuruya ilişkin olarak 2012/4696 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1. İdarece hazırlanan birim fiyat teklif cetvelinin 4'üncü ve 5'inci iş kalemlerinde yer alan resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü ve yılbaşı günü yapılacak çalışmalar kısmı ve 6'ncı iş kaleminde yer alan yıl içerisinde bir kez yapılacak eğitim atışları kısmının miktarı bölümüne gün ile birlikte işçi sayıları da yazılarak idarece mevzuata aykırı birim fiyat teklif cetveli düzenlendiği, idare tarafından isteklilerin basiretli tacir olmasından dolayı bu yanlışlığı ortadan kaldırarak teklif vermeleri gerektiği belirtilmesine karşın 4'üncü, 5'inci ve 6'ncı iş kalemlerinde tek doğru teklif veren firmalarını haksız bulup ihaleyi birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata yapan istekli üzerinde bırakmasının yerinde olmadığı, birim fiyat teklif cetvelinin hatalı düzenlenmesi isteklileri tereddüte düşürdüğünden ihalenin iptal edilmesi veya ihalenin aritmetik hata yapmadan tek geçerli teklif veren firmaları üzerinde bırakılması gerektiği,

1. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifini, Sözleşme Tasarısı'nın 12'nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan düzenlemeye göre oluşturmadığının açık olduğu, söz konusu isteklinin 39 işçinin kıdem tazminatı tutarı olan 131.578,20 TL'yi teklif ettiği bedelle karşılayamayacağı, firmalarının teklifinin tek geçerli teklif olarak belirlenmesi gerektiği,

iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1 ) Başvuru sahibinin 1'inci iddiasına ilişkin olarak:

Başvuru konusu ihale, birim fiyat teklif alınmak suretiyle, kısmi teklife kapalı olarak, açık ihale usulü ile gerçekleştirilen  â€œ39 kişilik erkek (silahlı) özel güvenlik görevlisi hizmetiâ€�  alımıdır.

                      Kuruma gönderilen ihale işlem dosyası içerisinde yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; başvuru sahibi isteklinin ihale dokümanını EKAP üzerinden e-imzalı olarak 06.11.2012 tarihinde indirdiği, ihalenin 13.11.2012 tarihinde gerçekleştirildiği ve anılan isteklinin kesinleşen ihale kararının 21.11.2012 tarihinde kendisine tebliğinden sonra ihale dokümanı kapsamında standart formlar arasında yer alan idarenin hazırladığı birim fiyat teklif cetvelinin hatalı olduğu, birim fiyat teklif cetvelinin hatalı düzenlenmesinin isteklileri tereddüte düşürdüğünden ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddiasında bulunduğu görülmektedir.

                      Konuyla ilgili olarak 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun “İdareye şikayet başvurusuâ€� başlıklı 54'üncü maddesinde“ş�ikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla   bu   işlem   veya   eylemlerin   farkına   varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

                      İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır….â€�  hükmü,

                      İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Başvuru ehliyetiâ€� başlıklı 5'inci maddesinde  â€œ(1) İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden;

                      a) İstekli olabilecekler; ön yeterlik ve/veya ihale dokümanının verilmesi, ön yeterlik ve/veya ihale ilanında veya ön yeterlik ve/veya ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,

                      …

                      c) İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler,

                      hakkında başvuruda bulunabilir.â€�  hükmü,

                      Anılan Yönetmeliğin “Başvuru süreleriâ€� başlıklı 6'ncı maddesinde ise Kamu İhale Kanunu'nun yukarıda aktarılan 54'üncü madde hükmüne paralel hükümler yer almaktadır.

                      Bu itibarla, ihaleye teklif sunarak istekli sıfatını kazanan başvuru sahibi isteklinin, ihale komisyonu kararı alındıktan sonra ihale dokümanının bir parçası olan idarece hazırlanan birim fiyat teklif cetvelindeki hatanın isteklileri tereddüde düşürdüğü ve ihalenin iptali gerektiği yönündeki iddiası bakımından kamu ihale mevzuatında öngörülen ehliyet ve süre koşullarını taşımadığı görülmektedir.

                      Öte yandan 15.11.2012 tarihli ihale komisyonu kararında  â€œâ€¦Birim fiyat teklif cetvellerinin incelenmesinde 4. ve 5. iş kalemlerinde yazılı resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü ile yılbaşı günü yapılacak olan çalışmalar ve 6. iş kaleminde yazılı 25 mermi ile yıl içerisinde bir kez yapılacak eğitim atışları kısımlarının miktarı bölümüne gün ile birlikte işçi sayıları da yazılarak, İdaremizce birim fiyat teklif cetvelindeki miktar sütununun yanlış düzenlendiği görülmüştür. Bununla birlikte her ne kadar bahse konu birim fiyat teklif cetveli idaremizce hatalı düzenlenmiş olsa da bu hata idari şartnameye uygun teklif verilmesini engelleyecek nitelik arzetmemektedir. Teklif sahibi istekliler basiretli bir tacir olmanın gereği olarak, idari şartname düzenlemeleri ile Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin eki olan mezkur standart formun ilgili tüm dipnotlarının bütünlüğünden hasıl olan anlamı dikkate alarak tekliflerini hazırlamışlar. Teklif fiyatı verilen kalemlerin maliyetlerinde herhangi bir sonucu da değiştirmediği tespit edilmiştir. Dolayısıyla minumum işçilik maliyetinin üzerinde olan ve herhangi bir aritmetik hata ihtiva etmeyen bahse konu tekliflerin değerlendirmeye alınması ihale komisyonumuzca kabul edilmiştir.â€�  ifadeleri yer almaktadır.

Özetle idare tarafından; birim fiyat teklif cetvelinin hatalı düzenlendiği, ancak bu hatanın, isteklileri tereddüde düşürecek nitelikte olmadığı, teklif verilmesine engel teşkil etmediği, basiretli bir tacir olmanın gereği olarak isteklilerin ihale dokümanına ve kamu ihale mevzuatına uygun teklif verebileceği belirtilmiştir. Bu itibarla idare tarafından ihale komisyonu kararında birim fiyat teklif cetvelinin hatalı düzenlendiğine yönelik tespitin, isteklilere ihale dokümanına yönelik ikinci bir itirazda bulunma hakkı doğurmayacağı izahtan varestedir.

Ancak başvuru sahibi isteklinin birinci iddiası kapsamında yer alan, ihale üzerinde bırakılan isteklinin birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunduğu ve ihalenin aritmetik hata yapmadan teklif veren tek istekli konumundaki firmaları üzerinde bırakılması gerektiği yönündeki iddiası bakımından idarece hatalı olarak düzenlendiği belirtilen birim fiyat teklif cetvelinin isteklilerin teklifleri üzerindeki etkisinin irdelenmesi gerekmektedir.

                      Bu doğrultuda ihale dokümanına bakıldığında;

İdari ş�artname'nin “Teklif fiyata dahil giderlerâ€� başlıklı 25'inci maddesinde  â€œâ€¦25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

a) İşçilik ücreti :

1 kişi koruma ve güvenlik amiri bürüt asgari ücretin en az %75 fazlası ücret verilecektir.

38 kişi özel güvenlik personeli bürüt asgari ücretin en az %50 fazlası ücret verilecektir.

b) Ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 mayıs emek ve dayanışma günü ve yılbaşı günü yapılacak çalışma

1 kişi koruma ve güvenlik amiri için; 14,5 gün x 2 yıl = toplam 29 gün çalışma yaptırılacaktır.

38 kişi özel güvenlik personeli için; 14,5 gün x 38 kişi x 2 yıl = 1.102 gün çalışma yaptırılacaktır.

25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:

Yemek giderleri; nakdi olarak yüklenici tarafından karşılanacak olup, ücret bordrosunda gösterilecektir. Yemek bedeli ayda 26 gün üzerinden bürüt 5 (beş) TL/gün olacaktır.

Yol giderleri; nakdi olarak yüklenici tarafından karşılanacak olup, ücret bordrosunda göstreilecektir.Yol bedeli ayda 26 gün üzerinden bürüt 6 (Altı) TL/gün olacaktır.

Giyecek giderleri; teknik şartnamede sayı ve nitelikleri belirtilen giyim malzemeleri yüklenici tarafından ayni olarak karşılanacaktır.

…

25.3.4. Diğer giderler:

1- Her bir güvenlik görevlisine yaptırılacak olan özel güvenlik mali sorumluluk sigortası teklif fiyata dahildir.

2- Atış eğitimi giderleri teklif fiyata dahildir.

…

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

İhale konusu işte çalışacak personelin kısa vadeli sigorta kolları prim oranı %1′dirâ€�düzenlemesi,

                      Teknik ş�artname'nin “Yükümlülüklerâ€� başlıklı 3'üncü bölümünün 25'inci maddesinde  â€œİş yerinde görev yapan özel güvenlik personelinin hizmet içi eğitim ve atışları ise İçişleri Bakanlığının 03/09/2008 tarih ve B.05.1.EGM.0.11.08.01/5340-150324 Sayılı Emir yazısı esaslarına göre yapılacaktır. Konu ile ilgili her türlü sorumluluk yüklenici firmaya ait olacaktır. Her yıl en az bir kere olmak üzere; uzun namlulu silahlarla görev yapan özel güvenlik görevlilerine uzun namlulu silahın nazari bilgilerini içeren 5 saatlik teorik bilgi ve 5 saatlik uygulama eğitimi ile 25 fişekle atış yaptırılması esas olacaktır. Bünyesinde yalnızca tabanca bulunan işletmelerde ise yine aynı doküman esaslarına göre her yıl en az bir kez olmak üzere 25 fişekle atış yaptırılacaktır.â€�  düzenlemesi yer almaktadır.

Sözleşme Tasarısı'nın â€œİşin süresiâ€� başlıklı 9'uncu maddesinde işin süresinin işe başlama tarihinden itibaren 24 ay olduğu düzenlenmiştir.

İdarece hazırlanan ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilen birim fiyat teklif cetveli örneği aşağıdaki gibidir:

“

�

Konuyla ilgili olarak, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin ekinde yer alan “Birim fiyat teklif cetveliâ€� isimli ve “KİK015.3/Hâ€� numaralı standart form aşağıdaki gibidir:

“İhale kayıt numarası:

�

                      Yukarıdaki tabloda bir örneği görülen mezkûr standart formun 6 numaralı dipnotunda  â€œİşçi sayısı üzerinden teklif alınmayacak iş kalemleri (Ulusal bayram, genel tatil günleri ve fazla çalışma iş kalemleri dahil) için birim fiyat teklif cetvelinin bu kısmı kullanılacaktır.

Ulusal bayram ve genel tatil günleri (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı ve 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü) için ayrı bir satır açılacaktır. İdareler bu satırı düzenlerken birim sütununa “günâ€� ibaresini yazacak, miktar sütununa çalışılacak toplam tatil günü süresini yazacaktır. Farklı ücret grupları için tatil günlerinde çalışma öngörülüyorsa her biri için ayrı satır açılacaktır.

Fazla çalışma öngörülmesi durumunda, fazla çalışma için ayrı satır açılacaktır. İdareler bu satırı düzenlerken birim sütununa “saatâ€� ibaresini yazacak, miktar sütununa toplam fazla çalışma saatini yazacaktır. Farklı ücret grupları için fazla çalışma öngörülüyorsa her biri için ayrı satır açılacaktır.

Özel güvenlik hizmet alımı ihalelerinde özel güvenlik mali sorumluluk sigortası için ayrı satır açılacaktır.…â€�açıklamasına yer verilmiştir.

                      Yukarıda görüldüğü gibi, idare tarafından isteklilere verilen “Birim Fiyat Teklif Cetveliâ€� örneğinde yer alan ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin 4 ve 5 sıra numaralı satırdaki  â€œBirimâ€�  sütununda  â€œGünâ€�  ibaresinin yazıldığı, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekindeki standart formda yer alan düzenlemeye göre miktar sütununun, tatil günleri ve işçi sayısının çarpılması sonucu elde edilen değer yazılacak şekilde tek bir hücre halinde olması gerekirken, söz konusu düzenlemeye aykırı olarak,  â€œİşçi Sayısıâ€�  ve  â€œAy/Gün/Saatâ€�  olmak üzere iki alt sütuna ayrıldığı, buna ek olarak işçi sayısına ilişkin sütunun boş bırakılmadığı ve bu sütunda  â€œ1â€�(kişi) ve“38â€�  (kişi) değerlerinin bulunduğu ve yıl içerisinde toplam bir kez yapılacak eğitim atışı giderine ilişkin 6'ncı satırda birim ay olarak belirlenmişken miktar kısmına  â€œ39â€�(kişi) ve  â€œ24â€�(ay) değerlerinin bulunduğu görülmüş ve idarenin bu düzenlemesinin mevzuata aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.

                      İdarece yapılan mevzuata aykırı bu düzenleme sonucunda, 4'üncü satırda kişi sayısı  â€œ1â€�  olduğu için bahse konu aykırılığın hesaplamada hata yapılmasına neden olmayacağı, ancak ihale üzerinde bırakılan firma ile geçici teminat mektubu uygun olmadığı gerekçesiyle teklifi değerlendirme dışı bırakılan Ulus Güv. Hiz. Ltd. ş�ti.nin, teklif ettiği tutarı hesaplarken, 5'inci satırda işçi sayısına ilişkin sütundaki  â€œ38â€�  değerini hesaba katmayarak 1.102×58,85= 64.852,70 TL işlemi ile teklif tutarını oluşturduğu, başvuru sahibi firmanın ise “38â€� değerini hesaba katarak 38×1.102×1,55=64.907,80 TL işlemi ile teklif tutarını oluşturduğu görülmektedir.

                      Her üç isteklinin birim fiyat teklif cetvellerinde tespit edilen durum dikkate alındığında, isteklilere verilen birim fiyat teklif cetveli örneğinin idare tarafından mevzuata aykırı olarak düzenlenmiş olmasının isteklileri tereddüde düşürecek nitelikte olduğu ve başvuru konusu ihalede teklif değerlendirmesi yapılmasının mümkün olmadığı sonucuna varılarak ihalenin iptal edilmesi gerektiği neticesine ulaşılmıştır.

2 ) Başvuru sahibinin 2'nci iddiasına ilişkin olarak:

Başvuru sahibinin birinci iddiasına yönelik yapılan inceleme neticesinde ihalenin iptal edilmesi gerektiği anlaşıldığından, anılan isteklinin ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif ettiği tutarla başvuru konusu ihalede kıdem tazminatı giderini karşılayamayacağı yönündeki iddiasının konusuz kaldığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin ikinci iddiası bakımından karar verilmesine yer olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.