Projeden satın alınan işyerinin teslim edilmemesine ilişkin davanın hangi mahkemede görülmesi gerektiği hk.

Karar

5. Hukuk Dairesi         2022/7656 E.  ,  2022/14056 K.

MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada Gaziantep 7. Asliye Hukuk (Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesince gönderme kararı ile Gaziantep Tüketici, Gaziantep 2. Asliye Ticaret, Gaziantep 7. Asliye Hukuk ve Gaziantep 1. Tüketici Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.

Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın reddine karar verilmiş, hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 09.12.2014 tarih, 2014/14621 Esas, 2014/14098 Karar sayılı kararıyla hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesince (Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla), uyuşmazlığın tüketici işleminden kaynaklandığı, Gaziantep ilinde Tüketici Mahkemelerinin faaliyete geçtiği gerekçesiyle dava dosyasının Gaziantep Tüketici Mahkemesine tevzi edilmek üzere Gaziantep Hukuk Mahkemeleri Tevzi Bürosuna gönderilmesine karar verilmiştir.

Gaziantep Tüketici Mahkemesince, uyuşmazlığa konu taşınmazın vasfının dükkan olduğu, tüketici işleminin bulunmadığı, Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.

Gaziantep 2. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından ise, taşınmaz satım sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlığın ticari nitelikte olmadığı, asliye hukuk mahkemesince görülmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilerek dosya merci tayini için Yargıtay (Kapatılan) 20. Hukuk Dairesi'ne gönderilmiştir. Dairenin 13.06.2016 gün ve 2016/3723 Esas, 2016/6798 Karar sayılı kararı ile "Gaziantep Asliye Ticaret Mahkemesince uyuşmazlığın asliye hukuk mahkemesince görülmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik kararı verildiği, ancak asliye hukuk mahkemesince verilmiş bir karşı görevsizlik kararı bulunmadığı anlaşıldığından, merci tayini koşulları bulunmayan dosyanın mahalline iadesine" karar verilmiştir.

Gaziantep 2. Asliye Ticaret Mahkemesince, davacının gerçek kişi olduğu herhangi bir ticari işletmenin işleteni konumunda olmadığı ve veri kaydında da bulunmaması nedeniyle tacir sıfatına haiz olmadığı, davacı ve davalıların aralarındaki ilişkinin ticari bir iş olarak sayılması mümkün olmadığı gibi TTK madde 4 te sayılan istisnalarda da olmadığı davaya konu taşınmazın dükkan vasfında olmasının da bunu değiştirmeyeceği anlaşıldığından davanın gelen mahkeme olan Asliye Hukuk Mahkemelerinde çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.

Gaziantep 5. Asliye Hukuk Mahkemesince davanın ilk olarak Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesinde açıldığı, yukarıda özetlenen maddi olaylardan da anlaşılacağı üzere Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesi ile Gaziantep 2. Asliye Ticaret Mahkemesi arasında görev uyuşmazlığı çıktığı, dosyanın mahkeme ile bir ilgisinin bulunmadığı; Gaziantep 2. Ticaret Mahkemesinden verilen görevsizlik kararında dosyanın Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekir iken, Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi nedeniyle dosyanın Mahkememize tevzi edildiği; davanın Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesine tevzi edilmesi gerektiği, zira davanın ilk açıldığı mahkemenin adı geçen mahkeme olduğu; aksi halde mahkemelerdeki dosyaların "gönderme" kararı ile başka mahkemelere gönderilip o mahkemelerden verilen görevsizlik kararları üzerine dosyaların başka mahkemelere tevzi edilmesinin tabii hakim ilkesine de aykırı olacağı anlaşıldığından, dosyanın Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce mahkemece ilk devir kararı veren mahkemenin hangi mahkeme olduğu ayrımı yapılmaksızın tevziden gelen benzer nitelikteki dosyalara bakılmaya devam edildiği ve bu konuda farklı bir görüş birliğine varılıncaya kadar da herhangi bir dosyanın ilk devir kararı veren mahkemeye iadesine (gönderilmesine) karar verilmeyeceğinden, mahkemeye gönderilen aynı nitelikteki dosyanın da kabulünün eşitlik ve hakkaniyet ilkesine aykırı olacağı kanaatiyle mahkemenin bu konudaki görüşü doğrultusunda dosyaya bakmakla tevzi edildiği Gaziantep 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu kanaatine varılarak davanın usulden reddine karar verilmiştir. (Gönderme Kararı)

Gaziantep 5. Asliye Hukuk Mahkemesince davanın ilk olarak Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesinde açıldığı, yukarıda özetlenen maddi olaylardan da anlaşılacağı üzere Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesi ile Gaziantep 2. Asliye Ticaret Mahkemesi arasında görev uyuşmazlığı çıktığı, dosyanın mahkeme ile bir ilgisinin bulunmadığı; Gaziantep 2. Ticaret Mahkemesinden verilen görevsizlik kararında dosyanın Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekir iken, Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi nedeniyle dosyanın mahkemeye tevzi edildiği; davanın 7. Asliye Hukuk Mahkemesine tevzi edilmesi gerektiği, zira davanın ilk açıldığı mahkemenin adı geçen mahkeme olduğu; aksi halde mahkemelerdeki dosyaların "gönderme" kararı ile başka mahkemelere gönderilip o mahkemelerden verilen görevsizlik kararları üzerine dosyaların başka mahkemelere tevzi edilmesinin tabii hakim ilkesine de aykırı olacağı anlaşıldığından, dosyanın Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. (Gönderme Kararı) Dosya yargı yeri belirlenmesi için Yargıtay (Kapatılan) 20. Hukuk Dairesine gönderilmiş, Dairece 2020/768 Esas, 2020/1340 Karar sayılı kararıyla “...Gaziantep Asliye Ticaret Mahkemesince uyuşmazlığın asliye hukuk mahkemesince görülmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik kararı verildiği, ancak asliye hukuk mahkemesince verilmiş bir karşı görevsizlik kararı bulunmadığı“ gerekçesiyle mahalline iade edilmiştir.

Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesince, somut olayda davacı ile davalı ... arasında harici satış senedi yapıldığı konusunda niza bulunmamaktadır. Taraflar arasındaki ilişkinin tüketici işlemi olduğu, daha önce tüketici mahkemesi sıfatıyla davaların görülerek karar bağlandığı, Yargıtaydan onanarak kesinleştiği de nazara alınarak davanın tüketici mahkemesinin görev alanına girdiğii gerekçesiyle mahkemenin görevsizliğine, görevli mahkemenin Gaziantep Tüketici Mahkemesi olduğu kararı verilmiştir.

Gaziantep 1. Tüketici Mahkemesince, taraflar arasındaki satış sözleşmesinin incelenmesinde davacının dava konusu Gaziantep İli, Şahinbey İlçesi, Bağlarbaşı Mahallesi, ada 5136, parsel:2'de tapuya kayıtlı, Ihlamur Sitesi E Blok (1) kapı numaralı bağımsız bölümdeki dükkan nitelikli taşınmazı satın aldığı, sözleşmeye konu taşınmazın işyeri niteliğinde olduğu ve bu yerin davacı tarafından mesleki veya ticari amaçla kullanılmak üzere satın alındığı, bu durumda davacının 6502 sayılı Yasa kapsamında tüketici tanımına giren kişilerden olmadığı, dava konusu uyuşmazlığın Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında kalmadığı ve davanın çözümü tarafların sıfatı ve uyuşmazlığın niteliğine göre genel mahkeme olan Asliye Hukuk Mahkemesinin görevi içerisinde kaldığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.

Davacı, harici satım sözleşmesi ile davalı şirketin yapacağı projeden satın aldığı taşınmazın teslim edilmemesinden dolayı tapu iptal ve tescil istemiyle dava açmışlardır. Taraflar arasındaki satış sözleşmenin incelenmesinde, sözleşmeye konu taşınmaz dükkan olarak gösterilmiş olup, sözleşmeye konu taşınmazın işyeri niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır. İşyeri satışına ilişkin sözleşmeler Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında kalmadığından, uyuşmazlığın çözümünde genel mahkemenin görevli olduğu anlaşılmıştır. Bu durumda, uyuşmazlığın Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ve 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 17.10.2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.