İşyeri olarak kiraya verilen yerin, imara aykırı olması nedeni ile açılamaması halinde, kiracıya tazminat ödenmesi gerektiği hk.

Karar

 

 

YARGITAY

 

3. HUKUK DAİRESİ

 

Esas Numarası: 2022/3437

 

Karar Numarası: 2022/6207

 

Karar Tarihi: 27.06.2022

 

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tazminat davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılmasına ve ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına dair verilen karara, ilk derece mahkemesince uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

 

Y A R G I T A Y   K  A R A R I

 

Davacı; 30/08/2008 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile davalıya ait  iş yerini restoran olarak işletmek amacı ile aylık 11.000 USD+KDV bedeli ile kiraladığını, davalı şirket tarafından Mohini Alışveriş Merkezini Eylül 2008'de açılacağı bildirilmiş olmasına rağmen Ocak 2009 tarihinde açılabildiğini, iş yerinin açılacağı düşüncesi ile tüm araç ve gereçlerini tamamladığını, gerekli ekipmanlarını kurduğunu ve kira sözleşmesinden sonra 3 ay lüzumsuz yere işçi ücretleri ödemek zorunda kaldığını, kiralamış olduğu yeri ham inşaat yeri olarak kiraladığını, kiralananın  demir işleri, alçıpan boya işleri, havalandırma kanal işleri, havalandırma fan coil, fan coil tesisat malzemesi, fan coil izolasyon, havalandırma tesisat malzemesi, kanal taş yönü kaplama vs. tüm işlerini mimar eşliğinde  kendisi tarafından yaptırılıp kullanılabilir hale  getirildiğini, bu işler için 250.000 TL'den fazla harcama yapmak zorunda kaldığını, iş yerinin açılması ve faaliyete geçmesi için harcanan paranın ise 650.000 USD tutarında olduğunu ancak davalıya ait Mohino Alışveriş Merkezindeki iş yerinin imara aykırı olarak kiraya verilmesi ve bunun sonucunda da Beşiktaş Belediyesi tarafından imara aykırı yerin ruhsat alamaması nedeni ile kapatılarak mühürlenmesi durumu ile karşı karşıya gelindiğini, ayıplı yerin mühürlenerek kapatılması nedeni ile markasının ve ticari itibarının zedelendiğini, ticari işletmesinin kapatılması nedeni ile düşünülen gelir ve kardan mahrum kalındığını, ayrıca iş yerinin hayatta kalması için 650.000 USD masraf yapmak zorunda kaldığını ileri sürerek; 30/08/2008 tanzim tarihli kira aktinin iptaline, uğranılan müsbet ve menfi zararlarına karşılık şimdilik 10.000 TL maddi ve 40.000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsilini talep etmiş, ıslahla maddi tazminat talebini 305.392,05 TL'ye yükseltmiştir.

 

Davalı; kira sözleşme tarihinin 30/06/2008 olduğunu, kira bedeli ödeme yükümlülüğünün ise AVM.nin açılışından 3 ay sonra başladığını, davacının AVM.nin 17/01/2009 açılış tarihinden itibaren 3 ay sonrası yani 17/04/2009 tarihinden  Kadıköy 1. Noterliğinden keşide ettirilen 02/04/2010 tarihli 05850 yevmiye sayılı tek taraflı fesih bildirimlerine kadar geçen 1 yılda mecuru fiilen kullanmış olmalarına rağmen  kira bedeli ödemediklerini, davacının 30/06/2008 tarihinde aktettiği kira sözleşmesi uyarınca AVM'nin açılış tarihi olan 17/01/2009 tarihine kadar mecurun hukuki yapısını incelemesi için zamana sahip olduğunu, kira sözleşmesinde AVM.nin tapu kayıtlarının belirtildiğini, kat planının verildiğini, davacının her türlü yasal incelemeyi yapma imkanının bulunduğunu, davacının 3572 sayılı "İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatları'na Dair Kanun Hükmündeki Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun" uyarınca çalışma ruhsatı alması gerektiğini ve ruhsat alınırken anılan Kanun'un 4. maddesine uygunluğunun araştırılacağını bilmekle yükümlü olduğunu,  davacının maddi tazminat talebinin yerinde olmadığını, zira  davacı şirketin ilk iş girişimi olduğunu, bu nedenle manevi zararından bahsedilemeyeceğini, davacının kira borcunu ödememesi nedeniyle birtakım mallar üzerinde hapis hakkı kullanıldığını,  bunun üzerine davacı şirket tarafından kira sözleşmesinin tek taraflı feshedildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.

 

İlk derece mahkemesince verilen 04/07/2017 tarihli kararla; davanın kısmen kabulüne,kira sözleşmesinin feshedildiğinin tespiti ile 82.446,46 TL'nin davalıdan tahsiline, şartları oluşmayan manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiş, karara karşı, davalı vekili istinaf yoluna başvurulmuştur.

 

Bölge adliye mahkemesince;  tazminatın davalıdan tahsili gerektiği belirtilerek davalının istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen karar, davalı tarafın temyizi üzerine; Dairece verilen 15/06/2020 tarihli 2020/111 E. 2020/2967 K. sayılı kararla; temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararı kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararı davalı yararına bozulmuştur.

 

Bozmaya uyan ilk derece mahkemesince; bozma uyarınca bilirkişi heyetinden alınan  ek raporla sabit kalıcı yatırım bedelleri toplamının 253.113,39 TL olduğunun belirlendiği, davalının  takas/mahsup talebinin yasal koşullarının oluşmadığı, ilk karara karşı davalı tarafından kanun yoluna başvurulmuş olduğu göz önünde bulundurularak, davacının maddi tazminat talebinin 82.446,46 TL yönünden kabulü ile 10.000 TL'nin dava tarihinden, 72.446,46 TL'nin ıslah tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin maddi tazminat talebi ile manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiş; karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

 

1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve özellikle temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararındaki yazılı gerekçelere göre, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.

 

2- Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13. maddesinde;

 

"(1) Bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde gösterilen hukuki yardımların konusu para veya para ile değerlendirilebiliyor ise avukatlık ücreti, davanın görüldüğü mahkeme için bu Tarifenin ikinci kısmında belirtilen maktu ücretlerin altında kalmamak kaydıyla (7 nci maddenin ikinci fıkrası, 10 uncu maddenin üçüncü fıkrası ile 12 nci maddenin birinci fıkrası, 16 ncı maddenin ikinci fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla) bu Tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir.

 

(2) Ancak, hükmedilen ücret kabul veya reddedilen miktarı geçemez.

 

(3) Maddi tazminat istemli davanın kısmen reddi durumunda, karşı taraf vekili yararına bu Tarifenin üçüncü kısmına göre hükmedilecek ücret, davacı vekili lehine belirlenen ücreti geçemez." düzenlemesi yer almaktadır.

 

Hal böyle olunca, maddi tazminat istemli davanın kısmen reddine karar verilmiş olması nedeniyle davalı lehine 11.518 TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, bu hususta olumlu veya olumsuz bir karar verilmemiş olması, usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirir.

 

Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, temyiz olunan kararın düzeltilerek onanması HMK’nın 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü gereğidir.

 

SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın hüküm fıkrasının 6. bendinde yer alan “ 6-Avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca reddedilen manevi tazminat talebi yönünden davalı vekili lehine takdir olunan 5.100,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,” ifadesinin çıkartılarak yerine " 6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT  uyarınca reddedilen  maddi tazminat talebi yönünden 11.518 TL nispi,  manevi tazminat talebi yönünden 5.100 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine," ifadesinin yazılmasına, hükmün düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,  27/06/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.

Bu sayfa 169 kez görüntülendi.