Üniversitede düzenlenen etkinlikte toplanan paranın bir öğretim üyesinin hesabına gönderilmesi hk.

Karar

 

 

Kamu İdaresi Türü          Yüksek Öğretim Kurumları          

 

Yılı         2017    

 

Dairesi  2           

 

Dosya No           45070  

 

Tutanak No        47237  

 

Tutanak Tarihi   19.2.2020         

 

Kararın Konusu Çeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar  

 

 

Konu: Üniversitede düzenlenen kongre için katılımcılardan tahsil edilen ücretlerin bir öğretim üyesinin hesabına yatırılması ve kongre için yapılan giderlerin belgelendirilmemesi.

 

2- 106 sayılı İlamın 3’üncü maddesiyle; Üniversitede düzenlenen “... Halk Kültürleri Kongresi” için toplanan katılım ücretinin gelir olarak kaydedilmeyip emanet hesaplarına alınarak kongreyi düzenleyen kişiye iade edilmesi sonucunda ...TL tutarında kamu zararına sebebiyet verildiği gerekçesiyle tazmin hükmü verilmiştir.

 

 

 

İlamda Gerçekleştirme Görevlisi olarak sorumlu tutulan 45070 dosya no.lu ... ile Muhasebe Yetkilisi olarak sorumlu tutulan 45071 dosya no.lu ...’ın göndermiş oldukları aynı mahiyetteki temyiz dilekçelerinde;

 

“İSTEM: 11.03.2019 tarihli ve 106 sayılı Sayıştay İlamının 3’üncü maddesine itiraz ve Tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi istemidir.

 

TEMYİZ ÖZETİ:

 

Sayıştay 2. Dairesinin 31.01.2019 tarih ve 35565 sayılı kararının 3’üncü maddesine konu edilen Üniversitede düzenlenen kongre için katılımcılardan tahsil edilen ücretlerin Üniversitede görevli Prof. ...’nin üyesinin hesabına yatırılması ve kongre için yapılan giderlerin belgelendirilmemesi nedeniyle oluştuğu iddia edilen ...TL’lik kamu zararı hakkındaki tazmin hükmünün ortadan kaldırılmasına karar verilmesi talebi,

 

TEMYİZ NEDENLERİ:

 

Sayıştay 2. Daire’sinin 27.02.2018 tarihli ve 35565 sayılı kararının 3’üncü maddesine konu edilen ve daha önce verilen savunmama katılmakla birlikte, verilmiş olan tazmin hükmüne itiraz ediyorum. Şöyle ki;

 

0... tarihleri arsında düzenlenen ... Halka Kültürleri Kongresi için katılımcılardan ikramlar, yemekler, yaka kartı, katılım belgesi, kongre çantası, gezi programı, gala yemeği ve bildirilerin kitaplaştırılması karşılığı kongreyi düzenleyenler tarafından ... TL, (Milli Eğitim personeli ve öğrenciler için ... TL) ücret talep edilerek söz konusu tutarın ise Strateji Geliştirme Daire Başkanlığımızın ana hesabına yatırılması istenilmiştir. Oysa ki kongre için ayrı bir hesabın açılarak tüm tahsilat ve harcamalarının da o hesap üzerinden yapılması gerekirken üniversitemiz ana hesabının tahsilat hesabı olarak katılımcılara duyurulması Daire Başkanlığımızın bilgisi dışında gelişmiştir.

 

Tüm katılımcılar tarafından katılım ücretlerinin yatırıldıktan sonra kongreyi düzenleyen öğretim üyesi tarafından harcama yapılmak üzere tutarların iadesi istenilmiş, akabinde kongre masraflarında kullanılmak üzere tutar ilgili öğretim üyesinin hesabına aktarma yapılmış ve ilgili öğretim üyesine yapacağı harcamalar karşısında fatura alması gerektiği söylenmiştir.

 

Kongre her ne kadar Üniversite bünyesinde gerçekleşmiş ise de üniversite bütçesinden kongre giderleri için herhangi bir harcama yapılmadığı (EK-1) yazıdan da anlaşılacağı üzere giderlerinin tamamı katılımcılar ve kongreyi düzenleyenler tarafından karşılanmıştır.

 

Diğer yandan cari harcamaların kontrol altında tutulmasına ilişkin Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 25.01.2017 tarih ve 922 sayılı yazısının (EK-2) 8’inci maddesinde Yükseköğretim kurumlarının tasarrufları altında bulunan kaynaklardan, yükseköğretim kurumunun tanıtımı gerekçesiyle duvar saati, ahşap ya da cam ve porselen ürünleri, çanta, ajanda, masa isimliği-takvimi, anahtarlık, kalem, harici bellek ve benzeri eşantiyon harcaması hiçbir şekilde yapılmayacağı belirtildiğinden, bahsi geçen yazıdaki talimatlar da göz önünde bulundurularak zaman zaman yapılan bu vb. diğer kongre ve sempozyumların tamamı için üniversite bütçesinden kesinlikle harcama yapılamadığı için aktarılan tutarlar gelir hesabına alınmamıştır.

 

Kongre harcamaları Prof. ... tarafından yapılmış, ancak Vergi Usul Kanunu hükümleri gereği mal veya hizmet tedarikçisi tarafından mal veya hizmetin teslimini takip eden on gün içinde faturanın düzenlenmesi gerekirken adı geçen öğretim üyesinin gerek akademik personel ve gerekse sonradan ülkemiz vatandaşı olması nedeniyle mali mevzuat bilgilerini tam olarak bilememesi nedeniyle mal ve hizmet sunucusundan alması gereken faturayı zamanında almadığı Üniversitemizi denetimle görevli sayın Sayıştay Denetçilerinin harcamaya ilişkin belgelerin ibrazını istemeleri üzerine mal ve hizmet sunucuları olan ...’dan (...) … tarih ve … no.lu ... TL, ile ... Kırtasiye (...) dan … tarih ve … no.lu ... TL tutarlı faturalarla (EK-3/4) temin edilerek harcamanın yapıldığı kanıtlamıştır.

 

İlam emrinde her ne kadar giderin gerçekleştirilmesi ile İlgili 5018 sayılı Yasanın 33’üncü maddesinden bahsedilmiş ise de yapılan işlem herhangi bir bütçe gideri olmayıp Üniversitemiz ana hesabının kongreyi düzenleyenler tarafından katılım ücretini toplama hesabı olarak katılımcılara yanlışlık ve hata ile duyurulması nedeniyle düzeltici bir işlem olarak toplanan tutar ilgili öğretim üyesinin hesabına aktarılmış ve aktarılan tutarın tamamı kongre masrafları için harcanmıştır. Görüleceği üzere Yasanın 33’üncü maddesinde belirtildiği şekildeki gibi herhangi bir harcama yapılmamış olup, katılımcılardan yapılan EFT tutarlarının çıkışı yapılmıştır. 

 

Her ne kadar ilam emrinde kamu gelirinden bahsedilmekte ise de kongre giderleri için üniversite tarafından herhangi bir harcama yapılmaması ve herhangi bir iş, hizmet ya da mal işinin yüklenilmemesi nedeniyle bir gelir karşılığı beklentisi de yasal olarak mümkün değildir. Nitekim bütçe geliri tanımına bakıldığında da görüleceği üzere kamu tarafından yapılan harcamaların karşılığıdır.

 

5018 sayılı Yasanın 61’inci maddesinde muhasebe hizmeti tanımına uyan parayla ifade edilen değerler emanete alınarak ilgilisine gönderilmiş ve mevzuatına aykırı bir işlem yapılmamıştır. Art niyetli bir yaklaşım düşüncesi içinde olunsaydı eğer katılımcılar tarafından hesaba EFT yapılan tutarlar muhasebe kayıtlarına alınmadan üst yazı ile de çıkışı yapılabilirdi.

 

Yine aynı Yasanın 71’inci maddesinde kamu zararı tanımı yapılırken kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, İşlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasından bahsedilmekte olup, yapılan işlemde kamu kaynağında herhangi bir eksilme de meydana gelmemiştir. Her emanet hesabına alınan tutarın kamu kaynağı olarak nitelendirilmesi de söz konusu değildir.

 

Kamu zararının belirlenmesine ilişkin olarak aynı maddenin devamında;

 

a) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,

 

b) Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,

 

e) Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,

 

d) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,

 

e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil İşlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

 

f) (Mülga: 22/12/2005-5436/10 mad.)

 

g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,

 

Hususlarının esas alındığı hüküm altına alınmış olup, yapılan işlemin madde metnindeki hükümleri aykırı bir tarafı da bulunmamaktadır.

 

Özetle; Sayıştay 2. Dairesi’nin 31.01.2019 tarih ve 35565 sayılı kararının 3’üncü maddesine konu edilen Üniversitede düzenlenen kongre için katılımcılardan tahsil edilen ücretlerin Üniversitede görevli Prof. ...’nin üyesinin hesabına yatırılması ve kongre için yapılan giderlerin belgelendirilmemesi nedeniyle oluştuğu İddiasıyla tarafıma çıkarılan ...TL’lik harcamaya ilişkin faturalar ekte sunulmuştur.

 

Bu nedenle ilgili dairece tarafıma çıkarılan kamu zararı hakkındaki tazmin hükmünün ortadan kaldırılmasına karar verilmesini, saygılarımla arz ve talep ederim.”

 

Denilmektedir.

 

 

 

Başsavcılık Mütalaası ise:

 

“... ... Üniversitesi 2017 yılı hesabının 2. Daire tarafından yargılanması sonucu çıkarılan 11.3.2019 tarihli ve 106 sayılı İlamın 1 ve 3’üncü maddelerinde yer alan tazmin hükmüne karşı Gerçekleştirme Görevlisi ... tarafından verilen ve ilgideki yazı ile Başsavcılığa intikal ettirilen temyiz talebini ihtiva eden dilekçeleri ve ekleri incelendi.

 

İlamın 3’üncü maddesine ilişkin olarak; Ekim 2017 ayında yapılan ... Halk Kültürleri Kongresi için katılımcılardan alınan bedellerin özel bir hesaptan izlenmesi gerekirken Strateji Daire Başkanlığının bilgisi dışında Üniversite ana hesabı kullanılarak kayıt işlemlerinin yapıldığı, masraflarda kullanılan meblağın sorumlu öğretim üyesinin hesabı kullanılarak gerçekleştirildiği, kongre giderlerinin tamamının katılımcılar ve kongreyi düzenleyenler tarafından karşılandığı, üniversite bütçesinden her hangi bir şekilde harcama yapılmadığı VUK hükümlerine uygun olarak belgelerinin alındığı ve ilgili hesaplarda gösterildiği (Bu yöndeki belgeler ekte sunulmuştur.), bu itibarla her hangi bir kamu zararından bahsedilmesinin mümkün olmadığı belirtilerek, verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi istenilmektedir.

 

Ortaya konulanlar karşısında adı geçenin temyiz talebinin kabulü ile belirtilen hususların araştırılması maksadıyla Dairesine Tevdiine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

 

Arz olunur.”

 

Şeklindedir.

 

İlamda Muhasebe Yetkilisi olarak sorumlu tutulan 45071 dosya no.lu ...’ın temyiz talepleri ile ilgili Başsavcılık görüşü, İlamda Gerçekleştirme Görevlisi olarak sorumlu tutulan 45070 dosya no.lu ...’in temyiz talebine ilişkin Başsavcılık görüşü ile aynıdır.

 

 

 

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

Üniversitede düzenlenen “... Halk Kültürleri Kongresi” için toplanan katılım ücretinin gelir olarak kaydedilmeyip emanet hesaplarına alınarak kongreyi düzenleyen kişiye iade edilmesi sonucunda ...TL tutarında kamu zararına sebebiyet verildiği gerekçesiyle tazmin hükmü verilmiştir.

 

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun “Gelirlerin toplanması sorumluluğu” başlıklı 38’inci maddesinde; “Kamu gelirlerinin tarh, tahakkuk, tahsiliyle yetkili ve görevli olanlar, ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumludur.”

 

Denilmektedir.

 

Aynı Kanun’un “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33’üncü maddesinde;

 

“Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir.

 

Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.

 

Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.

 

…

 

Gerçekleştirme görevlileri, bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumludurlar.

 

Kamu borç yönetimine ilişkin olanlar da dahil giderin çeşidine göre aranacak gerçekleştirme belgelerinin şekil ve türleri merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri için Hazine ve Maliye Bakanlığınca, mahallî idareler için İçişleri veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, sosyal güvenlik kurumları için de bağlı veya ilgili oldukları bakanlıklar tarafından, Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir”

 

Hükmü yer almaktadır.

 

Buna göre, kamu gelirinin ilgili mevzuatına göre tarh, tahakkuk ve tahsilinin yapılması, giderin gerçekleşmesinde ise yine belirlenmiş usul ve esaslara göre gider tahakkukunun yapılarak ilgilisine ödemede bulunulması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmesi gerekmektedir.

 

Aynı Kanun’un “Muhasebe hizmeti ve muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumlulukları” başlıklı 61’inci maddesinde;

 

“Muhasebe hizmeti; gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleridir. Bu işlemleri yürütenler muhasebe yetkilisidir. Memuriyet kadro ve unvanlarının muhasebe yetkilisi niteliğine etkisi yoktur.

 

Muhasebe yetkilisi, bu hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumludur.

 

…

 

Muhasebe yetkilileri ödeme aşamasında, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde;

 

a) Yetkililerin imzasını,

 

b) Ödemeye ilişkin ilgili mevzuatında sayılan belgelerin tamam olmasını,

 

c) Maddi hata bulunup bulunmadığını,

 

d) Hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri, 

 

Kontrol etmekle yükümlüdür.

 

...”

 

Hükmüne yer verilmiştir.

 

Dolayısıyla gelirlerin tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi ve emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi konusunda muhasebe yetkilileri yasayla sorumlu kılınmıştır.

 

Yapılan incelemede, Üniversitede ... tarihleri arasında düzenlenen “... Halk Kültürleri Kongresi” için katılımcılardan ikramlar, yemekler, yaka kartı, katılım belgesi, kongre çantası, gezi programı, gala yemeği ve bildirilerin kitaplaştırılması karşılığı ... TL (Milli Eğitim Personeli, Yüksek Lisans ve Doktora öğrencileri için ... TL) ücret talep edildiği ve bu ücretin üniversitenin Strateji Birimi Başkanlığı adına açılmış banka hesabına yatırılacağının duyurularda belirtildiği görülmüştür. Ancak toplanan ...TL kongre katılım ücreti, gelir hesabı yerine 333 Emanetler Hesabına (Çeşitli emanet) kaydedilmiş ve Prof. ...’nin banka hesabına aktarılmıştır. Ayrıca yapılan harcamalara ilişkin kanıtlayıcı belgeler de ödeme evrakına eklenmemiştir.

 

Ancak, Üniversitede gerçekleşen kongre faaliyetine ilişkin gelirlerin mevzuatına uygun olarak gelir kaydedilmeyerek emanet hesapta tutulması ve mutemet olmadığı halde kongre düzenlemekten sorumlu kişiye ödenmesi 5018 sayılı Kanunun “Kamu zararı” başlıklı 71’inci maddesine göre kamu zararı oluşturmamaktadır. Çünkü 5018 sayılı Yasanın 71’inci maddesinde kamu zararı tanımı yapılırken kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, İşlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasından bahsedilmekte olup, yapılan işlemde kamu kaynağında herhangi bir eksilme de meydana gelmemiştir. Her emanet hesabına alınan tutarın kamu kaynağı olarak nitelendirilmesi de söz konusu değildir.

 

Kamu zararının belirlenmesine ilişkin olarak aynı maddenin devamında;

 

a) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,

 

b) Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,

 

e) Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,

 

d) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,

 

e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil İşlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

 

f) (Mülga: 22/12/2005-5436/10 mad.)

 

g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,

 

Hususlarının esas alındığı hüküm altına alınmış olup, yapılan işlem madde metnindeki hükümleri aykırı düşmemektedir.

 

Öte yandan, Üniversitede düzenlenen kongre için katılımcılardan tahsil edilen ücretlerin Üniversitede görevli Prof. ...’nin üyesinin hesabına yatırılan tutarlara ilişkin Prof. ...’nin yapmış olduğu giderlere ilişkin belgeler (fatura düzenlenme tarihlerinin … olmasına rağmen, söz konusu kongre için harcama yapılmamış olmasının imkan dahilinde olmadığı hususu dikkate alınarak) temyiz dilekçesinin ekinde sunulmuştur.

 

Bu itibarla, Üniversitede düzenlenen “... Halk Kültürleri Kongresi” için toplanan katılım ücretinin gelir olarak kaydedilmeyip emanet hesaplarına alınarak kongreyi düzenleyen kişiye iade edilmesi sonucunda ...TL’ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün BOZULMASINA ve (tazmin hükmünün kaldırılması gerektiğine yönelik) yukarıda belirtilen hususların tekrar değerlendirilmesini teminen yeni hüküm tesisi için dosyanın hükmü veren DAİREYE GÖNDERİLMESİNE,

 

(Üye ... ve Üye ...’ın “Tasdikine karar verilmesi gerekir.”, Üye ...’in “Bozularak Dairesine gönderilmesine karar verilmesi gerekir.” yönündeki aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı)

 

Oy çokluğu ile,

 

Karar verildiği 19.02.2020 tarih ve 47237 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

 

 

KARŞI OY GEREKÇESİ/AZINLIK GÖRÜŞÜ

 

Üye ... ve Üye ...’ın karşı oy gerekçesi;

 

Söz konusu gelir kalemi için üniversite hesabının “Emanet Hesap” olarak kullanılması doğru olmayıp, tahsil edilen ücretlerin Üniversite hesaplarına gelir ve yapılan harcamaların da Üniversite hesabına gider kaydedilmesi gerekmekteydi. Bu itibarla, Üniversitede düzenlenen “... Halk Kültürleri Kongresi” için toplanan katılım ücretinin gelir olarak kaydedilmeyip emanet hesaplarına alınarak kongreyi düzenleyen kişiye iade edilmesi sonucunda ...TL’nin tazminine ilişkin hükmünün TASDİKİNE karar verilmesi gerekir.

 

 

 

Üye ...’in karşı oy gerekçesi;

 

Hesap 31/01/2019 tarihinde yargılanmış iken, temyiz dilekçesi ekinde sunulan faturalar ise 2018 tarihinde alınmış ise de söz konusu faturalar yargılamadan önce veya yargılama sırasında Daireye sunulmamıştır.

 

Öte yandan, Kongre afişinde düzenleyen olarak Uygulama Araştırma Merkezinin adı yer almakta, Prof. ...’nin ismi bulunmamaktadır.

 

Bu nedenle, ortaya çıkan bu tereddütlerin giderilerek söz konusu belgelerin Dairesince görülmesi, incelenmesi ve buna göre kararın oluşturulabilmesi için Üniversitede düzenlenen “... Halk Kültürleri Kongresi” için toplanan katılım ücretinin gelir olarak kaydedilmeyip emanet hesaplarına alınarak kongreyi düzenleyen kişiye iade edilmesi sonucunda ... TL’nin tazminine ilişkin hükmün Bozularak Dairesine gönderilmesine karar verilmesi gerekir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 257 kez görüntülendi.