Kamu kurumdan olan kira alacaklarının tahsil edilmemesini kamu zararı boyutu ile değerlendirilen Kr.

Karar

 

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler     

 

Yılı         2017    

 

Dairesi  6           

 

Dosya No           44588  

 

Tutanak No        47224  

 

Tutanak Tarihi   19.2.2020         

 

Kararın Konusu Vergi Resmi Harç ve Diğer Gelirlerle İlgili Kararlar          

 

Konu: Kira bedeli.

 

1- 10 sayılı İlamın 4’üncü maddesi B fıkrasıyla; … ili .. ilçesi … dağı, … mevkiindeki toplam … lt/sn debisi bulunan … ve … kaynak sularının, … Belediyesine kiralanmasından doğan kira tahsilatlarının ile ilgili olarak; 2017 yılı için tahsil edilmesi gereken … TL tutarındaki kira taksit tutarlarının zamanında tahsil edilmemesi ve tahsil edilmeyen 2017 yılı kira bedellerine ilişkin … TL tutarındaki gecikme zammının uygulanmaması sonucu oluşan … TL tutarında kamu zararına sebebiyet verildiği gerekçesiyle tazmin hükmü verilmiştir.

 

 

 

İlamda Muhasebe Yetkilisi olarak sorumlu tutulan 44588 dosya no.lu ...’ın temyiz dilekçesinde;

 

“İlam Sıra No: 4/B

 

İlamda belirtilen ve muhasebe yetkilisi olarak sorumlu tutulduğum ‘‘...Bu itibarla, ayrıntısı aşağıda tabloda gösterilen tahsil edilmeyen 2017 kira bedellerine gecikme zammının uygulanmaması nedeni ile sebep olunan ... TL tutarındaki kamu zararının;

 

Muhasebe Yetkilisi (Muhasebe ve Kesin Hesap Şb. Md.) ... ve Harcama Yetkilisi (Su ve İsale Dağıtım Daire Bşk.) ...’ya müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Kanun'un 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizi ile ödettirilmesine oybirliğiyle.

 

Sorumlularca bildirilen ... tarih ve ... yevmiye sayılı muhasebe işlem fişi ile ... Belediyesinin katı atık bedelinden yapılan mahsup işleminin iptal edilmesine oy çokluğuyla,..” kararına aşağıda sunmuş olduğum gerekçelerle kabul etmiyor ve kaldırılmasını talep ediyorum.

 

1. İlamda bahsedilen faiz için bir kamu zararı ortada yoktur:

 

Bilindiği üzere, kamu zararı hükmü 5018 sayılı Kanun'un 71’inci maddesinde yer almıştır. Buna göre, ortada bir kamu zararı olabilmesi için ...'nun kaynağında bir azalışın var olması gerekir. Oysa ki; idare açısından böyle bir azalış mümkün değildir.

 

İlama konu somut olayda. Sayıştay Denetçisi tarafından tarafımıza tebliğ edilen sorgu neticesinde gerekli tahsilat anapara ve faiziyle birlikte yapılmıştır. Kaldı ki, tahsilat yaptığımız kiracı, aramızdaki protokol gereği gerekli kira ödemelerini zamanında yapma sorumluluğunu bizzat kendisi yerine getirmemiştir. Açıklanan nedenlerden dolayı söz konusu kira alacağı faiz tahsilatının ifa edilmesine rağmen yok sayılması hukuka ay kındır.

 

2. Sayıştay’ın idare tarafından düzenlenen bir muhasebeleştirme işleminin İptal etme yetkisi yoktur:

 

Sayıştay'ın ... belediyesinin katı atık bedellerinden yapılan mahsup işleminin iptalini isteme yetkisi bulunmamaktadır. Yapılan işler idareye ait bir iç işlem niteliğinde olduğundan, söz konusu mahsup işleminin iptali yönünde bir karar tesis edilmemesi gerektiği açıktır. Bundan dolayı ilgili daire kararıyla alınan muhasebe işleminin iptali kararırım mevzuata aykırı olduğu açıktır.

 

3. İlama dayanak olarak gösterilen 657 sayılı Kanun’un 12’nci maddesinin bu konuyla ilgisi bulunmamaktadır:

 

Daire kararında "Mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, İdareye ait kamu kaynaklarının idarede görevli ve yetkili kılınanlar eli ile yönetileceği, bu nedenle sorguya konu edilen kira protokolünün konusunun da bir kamu kaynağı teşkil etmesinden bahisle, kira bedelinin takibi, tahsili ve kullanılması ile zarara uğratılmaması hususunda görevli ve yetkili kılınanların sorumluluğu bulunduğu, bu sorumluluğun yerine getirilmesi sırasında kamu kaynaklarının zarara uğratılması halinde, bu zararın kasıt, kusur veya ihmali nedeni ile zararın oluşmasında sorumluluğu bulunanlarca karşılanması gerektiği görülmektedir." denilerek sorumlu olduğumuz sonucuna varılmıştır. Oysa ki somut olayda açıkça görüleceği üzere, kira protokolünün uygulanması neticesinde herhangi bir kamu zararı ortaya çıkmamıştır. İdaremiz kira protokolü gereği tahsil edilmesi gereken kirayı faiziyle birlikte kiracıdan tahsil edilmesini sağlamıştır. Hal böyle iken, tarafımızca 657 sayılı Kanun’un 12’nci maddesi dayanak yapılarak sorumlu tutulmamız tamamen dayanaksızdır.

 

4. Sayıştay Genel Kurulu ve Sayıştay Temyiz Kurulu’nun verdiği kararlarda da belirtildiği üzere Muhasebe Yetkilisinin ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmemiş kamu gelir ve alacaklarından dolayı herhangi bir mali sorumluluğu bulunmamaktadır:

 

Sayıştay Genel Kurulunun 14.06.2007 tarihli 5018 sayılı Kanun çerçevesinde sorumlulukların belirlenmesine ilişkin kararında; tahsil edilmeye hazır hale gelmiş gelirle ilgili olarak muhasebe yetkilisinin sorumluluğundan bahsedilmiştir.

 

Kararda: ”5018 sayılı Kanun'un 61'inci maddesinin birinci fıkrasında, muhasebe hizmeti; 'gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleridir.’ şeklinde tanımlanmış: aynı maddenin İkinci fıkrasında muhasebe yetkilisinin, bu hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumlu olduğu belirtilmiş, aynı Kanunun 60’ncı maddesinde de, ilgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek mali hizmetler biriminin görevleri arasında sayılmıştır. Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 23’üncü maddesinde, gelirleri ve alacaktan ilgili mevzuatına göre tahsil etmek, yersiz ve fazla tahsil edilenleri İlgililerine iade etmek ve bu işlemlere ilişkin kayıtları usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutmak, mali rapor ve tabloları her türlü müdahaleden bağımsız olarak düzenlemek muhasebe yetkilisinin görevlerinden kabul edilmiş, aynı Yönetmeliğin 32'nci maddesinde de idarelerce ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmiş kamu gelir ve alacaklarının yükümlüleri ve sorumluları adına ilgili hesaplara kaydedilerek tahsil edilmesinden muhasebe yetkilisinin sorumlu olduğu açıkça ifade edilmiştir.

 

Açıklanan nedenlerle, idarelerce ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmiş kamu gelir ve alacaklarının takip ve tahsil edilmesinden muhasebe yetkilisinin tek basına sorumlu olduğuna çoğunlukla," karar verilmiştir. Karardaki en önemli nokta, idarelerce ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmiş gelir ve alacakların tahsil edilmesinden muhasebe yetkilisinin sorumlu olduğu hususudur. Yani, muhasebe yetkilisinin sorumluluğu için. Ön şart olarak gelirin tarh ve tahakkuk aşaması sorunsuz bir şekilde verine getirilmelidir. Tarh ve tahakkuk aşaması sorunsuz yerine getirildiğinde, muhasebe yetkilisinin tahsilatla ilgili sorumluluğu başlamaktadır.

 

Gelirin aşamaları dikkate alındığında, tarh ve tahakkuku eksik yapılmış bir gelirin, eksik tahsil edilmesinden tek başına veya ortaklaşa olarak muhasebe yetkilisinin sorumlu tutulması 5018 sayılı Kanun hükümlerine açıkça aykırıdır.

 

Sayıştay Temyiz Kurulunun konuya ilişkin örnek olabilecek ve ekte sunulan 27.09.2017 tarih ve 43319 Tutanak No.lu kararında "...Gelirin aşamaları dikkate alındığında, tarh ve tahakkuku eksik veya hatalı yapılmış bir gelirin, eksik tahsil edilmesinden tek başına veya ortaklaşa olarak muhasebe yetkilisinin sorumlu tutulması 5018 sayılı Kanun’un objektif sorumluluktan vazgeçme anlayışına da muhalif düşmektedir." denilerek muhasebe yetkilisinin tarh ve tahakkuku yapılmamış bir gelirden dolayı mali sorumluluğunun doğmayacağı açıkça ifade edilmiştir.

 

5. Sorguda belirtilen kamu zararı iddiası ile ilgili 5018 sayılı Kanunun 71’inci maddesi analizi yapılmamış olup iddia edilen kamu zararı tutarının söz konusu maddede hüküm altına alınan “kamu zararı” kapsamına da girmemektedir:

 

6. Bilindiği üzere, 5018 sayılı Kanun’un 71’inci maddesi kamu zararını hüküm altına almış, Sayıştay Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 2’nci maddesinin k bendinde İse, kamu zararının Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda belirtilen kamu zararını ifade ettiği hükmü yer almıştır. Buna göre kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır. Ayrıca kamu zararının belirlenmesinde;

 

- İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,

 

- Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,

 

- Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,

 

- İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,

 

- İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

 

- Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması.

 

Esas alınması gerekmektedir.

 

Oysaki sorguda sadece kira borcuna ait faiz yüzünden kamu zararı iddiasında bulunulmuştur. Dikkatle incelendiğinde ise sorgunun 5018 sayılı Kanun’un 71’inci maddesinde yer alan hiçbir hükme uymadığı açıkça ortaya çıkmaktadır. Sonuç olarak, söz konusu sorguda iddia edilen "kamu zararı" tespiti hukuksal dayanaklardan yoksundur.

 

Sonuç olarak ... Belediyesi ile İdaremiz arasında yapılan Kira Protokolünün 3.3.3 Kiranın Ödeme Şekli maddesinde “Yıllık kira parası her yılın 01 Ocak, 01 Mayıs, 01 Eylül tarihlerinden itibaren 7 gün içinde peşin ve nakit olarak ... Genel Müdürlüğünün ... ... Şubesindeki TR ... no.lu hesabına yatırılacaktır. Kira parasının zamanında yatırılmaması halinde kiracı her gün için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51’inci maddesi uyarınca gecikme zammı ödeyecektir. Kira parasının son ödeme gününün tatile denk gelmesi halinde ödeme tatil bitiminden sonraki ilk iş günü içinde mesai saati sona ermeden önce yapılacaktır. (Ek-1) denmektedir.

 

Buradan da görüleceği üzere borçlu ... Belediyesi olup, borcunu zamanında ödememiştir. Bunun neticesinde İdare olarak ..., ... yevmiye no.lu fiş ile (Ek-2) anapara ...tarih, ... yevmiye no.lu fişle (Ek-3) gecikme cezası tahsil edilmiştir.

 

Bu nedenle maddedeki kamu zararı sorumluluğunun kaldırılmasını arz ederim.”

 

Denilmektedir.

 

 

 

İlamda Harcama Yetkilisi olarak sorumlu tutulan 44589 dosya no.lu ...’nun temyiz dilekçesinde;

 

“Konusu: 2017/10 Sayılı İlamda 4-B numaralı bölümle tarafıma yüklenilen tazmin bedelinin kaldırılması talebi hak.

 

Sayıştay 6. Dairesinin 25.09.2018 tarih 2017/10 Sayılı ilamı ile hüküm altına alman 2017 kira bedellerine gecikme zammının uygulanmaması nedeni ile sebep olunan ...TL tutarındaki kamu zararının;

 

6085 sayılı Kanun'un 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizi ile tarafımca ödenmesine ilişkin kısmına aşağıda sunmuş olduğum gerekçelerle itiraz ediyor ve kaldırılmasını talep ediyorum.

 

1. İlamda bahsedilen faiz kamu zararı oluşturmamaktadır.

 

Bilindiği üzere, kamu zararı hükmü 5018 sayılı Kanun’un 71’inci maddesinde yer almıştır. Buna göre, ortada bir kamu zararı olabilmesi için ...'nun kaynağında bir azalışın var olması gerekir. Oysa ki, idare açısından böyle bir azalış mümkün değildir.

 

İlama konu somut olayda Sayıştay Denetçisi tarafından tarafımıza tebliğ edilen sorgu neticesinde gerekli tahsilat anapara ve faiziyle birlikte yapılmıştır.

 

2. Sayıştay’ın idare tarafından düzenlenen bir muhasebeleştirme işlemini iptal etme yetkisi yoktur.

 

Sayıştay'ın ... Belediyesi'nin katı atık bedellerinden yapılan mahsup işleminin iptalini isteme yetkisi bulunmamaktadır. Yapılan işler idareye ait işlem niteliğindedir. Sayıştay'ın İdare yerine geçerek mahsup işleminin iptali yönünde bir karar tesis etme yetkisi yoktur.

 

3. İlama dayanak olarak gösterilen 657 sayılı Kanun’un 12’nci maddesinin konuyla ilgisi bulunmamaktadır.

 

Tazmin ilamının gerekçesinde “Mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde İdareye ait kamu kaynaklarının idarede görevli ve yetkili kılınanlar eli ile yönetileceği, bu nedenle sorguya konu edilen kira protokolünün konusunun da bir kamu kaynağı teşkil etmesinden bahisle, kira bedelinin takibi, tahsili ve kullanılması ile zarara uğratılmaması hususunda görevli ve yetkili kılınanların sorumluluğu bulunduğu, bu sorumluluğun yerine getirilmesi sırasında kamu kaynaklarının zarara uğratılması halinde, bu zararın kasıt, kusur veya ihmali nedeni ile zararın oluşmasında sorumluluğu bulunanlarca karşılanması gerektiği görülmektedir” denilerek sorumlu olduğumuz sonucuna varılmıştır. Oysaki somut olayda açıkça görüleceği üzere, kira protokolünün uygulanması neticesinde herhangi bir kamu zararı ortaya çıkmamıştır. İdaremiz kira protokolü gereği tahsil edilmesi gereken kirayı faiziyle birlikte kiracıdan tahsil edilmesini sağlamıştır.

 

4. İlamda düzenlenen ve kamu zararı olduğu iddia edilen faiz alacağı 5018 sayılı yasanın 71’inci maddesinde düzenlenen kamu zararının oluşması için gerekli olan şartları içermemektedir.

 

5018 sayılı Kanunun 71’inci maddesinde kamu zararı hüküm altına almış. Sayıştay Kanunu'nun "Tanımlar" başlıklı 2’nci maddesinin k bendinde de kamu zararının Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda belirtilen kamu zararını ifade ettiği düzenlenmiştir.

 

5018 sayılı Kanunun 71’inci maddesinde kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır. Ayrıca kamu zararının belirlenmesinde;

 

• İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,

 

• Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,

 

• Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,

 

• İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,

 

• İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

 

• Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,

 

Hususlarının esas alınması gerekmektedir.

 

İlamda kira borcuna ait faiz yüzünden kamu zararı oluştuğu belirtilmiştir. İlamda belirtilen faiz alacağının 5018 sayılı Kanun'un 71’inci maddesinde yer alan kamu zararı tanımına uymadığı açıktır.

 

5. Harcama Yetkilisi olarak, İlama bağlanan ve kamu zararı olarak nitelendirilen faizin oluşmasında kusur ve ihmalin bulunmadığından bu bedelin ödenmesinden sorumlu tutulmam mümkün değildir.

 

... Belediye Başkanlığı ... tarih ve ... sayılı yazısı ile (Ek-1) "... kaynak sularının 2014 yılına ait ödenmemiş kira borcunun ve bundan sonra tahakkuk edecek olan kira bedellerinin belediyemize yapılan katı atık bedelinden tahsil edilmesini" İdaremize bildirmiştir.

 

Bunun üzerine tarafımca ... Belediye Başkanlığının Ek-1’deki yazısına istinaden ... Belediyesinin kaynak suyu kira ödemelerinin, ... Belediyesinin katı atık bedelinden tahsil edilmesi için Strateji ve Geliştirme Dairesi Başkanlığına;

 

• … yılı gecikme faizi ve kira tahsili için … tarih ve … sayılı yazı (Ek-2).

 

• … yılı kira tahsili için … tarih ve … sayılı yazı (Ek-3),

 

• … yılı kira tahsili için … tarih ve … sayılı yazı (Ek-4),

 

• … yılı kira tahsili için … tarih ve … sayılı yazı (Ek-5),

 

• … yılı kira tahsili için … tarih ve … sayılı yazı (Ek-6),

 

• … yılı düzeltme yapılarak kira tahsili için … tarih ve … sayılı yazı (Ek- 7)

 

Gönderilmiştir.  

 

Harcama Yetkilisi ve Su İsale ve Dağıtım Daire Başkanı olarak ... Belediyesinin kaynak suyu kirasının tahsil edilmesi için Ek-1’de verilen yazısına istinaden, her yılın başlangıcında Ek-2, 3, 4, 5, 6 ve 7’de verilen yazılar ile, İdare adına ödeme yapmak ile görev ve yetkili olan Strateji ve Geliştirme Dairesi Başkanlığına bildirilmiştir.

 

2017 yılı kirası hariç diğer yıllara ait kira tahsilatı, ... Belediyesinin katı atık bedelinden ve yasal ödeme süresi içinde Strateji ve Geliştirme Dairesi Başkanlığınca gerçekleştirilmiştir. 2017 yılına ait kira borcunun ise ... Belediyesinden yasal süresi geçtikten sonra tahsilatı Strateji ve Geliştirme Dairesi Başkanlığınca … tarih ve … sayılı Muhasebe İşlem Fişi (Ek-8) ile gecikme faizi de ... tarih ve ... sayılı Muhasebe İşlem Fişi (Ek-9) ile yapılmıştır.

 

Sonuç olarak: ilamda belirtilen ve kamu zararı olduğu iddia edilen ...TL gecikme cezasının oluşmasında kusur ve ihmalimin bulunmadığı, Daire Başkanlığımca … kira ödemelerinin süresinde ödenmesi için yazılan ve dilekçe ekinde sunulan belgeler ile de sabittir.

 

Gerek Daire Başkanı gerekse Harcama Yetkilisi olarak gerekli özen ve dikkati gösterdiğimden 2017/10 sayılı ilamda 4/B numaralı bölümde tarafıma yüklenilen faiz alacağına ilişkin kamu zararının tazmin hükmünün kaldırılmasını saygılarımla arz ve talep ederim.”

 

Denilmektedir.

 

 

 

İlamda Muhasebe Yetkilisi olarak sorumlu tutulan 44588 dosya no.lu ...’ın temyiz dilekçesi ile ilgili Başsavcılık mütalaası;

 

“... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün (...) 2017 yılı hesabının 6. Dairede yargılanması sonucunda düzenlenen 25.09.2018 tarih ve 10 sayılı ilamın 4-B maddesinde yer alan karara karşı, sorumlu ...’ın ilgi yazıları ile Başsavcılığımıza gönderilen temyiz talebi içeren bila tarihli dilekçesi incelendi.

 

Dairesince, Belediye Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ile ... Belediyesi arasında düzenlenen protokolle, ... ve ... kaynak sularının kiralanması ve ödenmeyen 2017 yılı kira bedeline sözleşme hükmüne göre gecikme zammı uygulanmaması sonucunda neden olunan kamu zararının sorumlularına ödettirilmesine hükmolunmuştur.

 

Sorumlu savunmasında, ilgi mevzuat ve emsal kararlara göre kendisinin sorumlu tutulmaması gerektiğini, ayrıca sorgu konusu edilen tutarın ...tarih ... sayılı yevmiye fişi ile ... Belediyesinin katı atık alacaklarından mahsup edildiğini, belirtilerek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmektedir.

 

Sorumlunun sunmuş olduğu bilgi ve belgeler değerlendirmek ve daha sonra karar vermek üzere dosyanın Dairesine tevdiine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

 

Arz olunur.”

 

Şeklindedir.

 

 

 

İlamda Harcama Yetkilisi olarak sorumlu tutulan 44589 dosya no.lu ...’nun temyiz dilekçesi ile ilgili Başsavcılık mütalaası;

 

“... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün (...) 2017 yılı hesabının 6. Dairede yargılanması sonucunda düzenlenen 25.09.2018 tarih ve 10 sayılı ilamın 4-B maddesinde yer alan karara karşı, sorumlu ...’nun ilgi yazıları ile Başsavcılığımıza gönderilen temyiz talebi içeren bila tarihli dilekçesi incelendi.

 

Dairesince, Belediye Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ile ... Belediyesi arasında düzenlenen protokolle, ... ve ... kaynak sularının kiralanması ve ödenmeyen 2017 yılı kira bedeline sözleşme hükmüne göre gecikme zammı uygulanmaması sonucunda neden olunan kamu zararının sorumlularına ödettirilmesine hükmolunmuştur.

 

Sorumlu savunmasında, ... belediyesinin ... tarih ve 3308 sayılı yazılarında, söz konusu kira bedellerinin belediyeye yapılan katı atık bedelinden mahsup edilmesini istenmesi nedeniyle, Strateji Geliştirme Başkanlığına mahsup işlemlerini zamanında yapılması için gerekli yazıları yazdığını, kira alacağının geç ödenmesinde ve ilgi mevzuat ve emsal kararlara göre kendisinin sorumlu tutulmaması gerektiğini ayrıca sorgu konusu edilen tutarın ...tarih ... sayılı yevmiye fişi ile ... Belediyesinin katı atık alacaklarından mahsup edildiğini, belirtilerek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmektedir.

 

Sorumlunun sunmuş olduğu bilgi ve belgeleri değerlendirmek ve daha sonra karar vermek üzere dosyanın Dairesine tevdiine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

 

Arz olunur.”

 

Şeklindedir.

 

 

 

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ;

 

10 sayılı İlamın 4’üncü maddesi B fıkrasıyla; ... ili ... ilçesi ... dağı, ... mevkiindeki toplam ...lt/sn debisi bulunan ... ve ... kaynak sularının, ... Belediyesine kiralanmasından doğan kira tahsilatlarının ile ilgili olarak; 2017 yılı için tahsil edilmesi gereken ... TL tutarındaki kira taksit tutarlarının zamanında tahsil edilmemesi ve tahsil edilmeyen 2017 yılı kira bedellerine ilişkin ...TL tutarındaki gecikme zammının uygulanmaması sonucu oluşan ...TL tutarında kamu zararına sebebiyet verildiği gerekçesiyle tazmin hükmü verilmiştir.

 

... Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ile ... Belediyesi arasındaki ... İli ... İlçesi ... Dağı, ... Mevkiindeki Toplam ...lt/sn Debisi Bulunan ... ve ... Kaynak Sularının, ... Belediyesi’ne Kiralanmasına Dair Protokole ilişkin kira bedellerinin tahsilatı konusunda;

 

Tahsil edilmeyen 2017 yılı kira bedeline gecikme cezasının uygulanmadığı görülmüştür. 19.10.2010 tarihli ve 27734 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 12.10.2010 tarih ve 2010/965 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 51’inci maddesinde yer alan gecikme zammı oranı %1,40 olarak belirlenmiştir.

 

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu Zararı” başlıklı 71’inci maddesinde kamu zararı, kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması biçiminde ifade edilmiştir.

 

Aynı Kanun’un “Hesap Verme Sorumluluğu” başlıklı 8’inci maddesinde;

 

“Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.”

 

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında ise;

 

“Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır.”

 

Hükümleri yer almaktadır.

 

Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in “Kamu Zararının Belirlenmesi” başlıklı 6’ncı maddesinin (g) bendinde, kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun biçimde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek mali külfet getirilmesinin de kamu zararı olduğu ifade edilmiştir.

 

Mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, idareye ait kamu kaynaklarının idarede görevli ve yetkili kılınanlar eli ile yönetileceği, bu nedenle sorguya konu edilen kira protokolünün konusunun da bir kamu kaynağı teşkil etmesinden bahisle, kira bedelinin takibi, tahsili ve kullanılması ile zarara uğratılmaması hususunda görevli ve yetkili kılınanların sorumluluğu bulunduğu, bu sorumluluğun yerine getirilmesi sırasında kamu kaynaklarının zarara uğratılması halinde, bu zararının kasıt, kusur veya ihmali nedeni ile zararın oluşmasında sorumluluğu bulunanlarca karşılanması gerektiği görülmektedir.

 

Bu itibarla, ayrıntısı aşağıdaki tabloda gösterilen tahsil edilmeyen 2017 kira bedellerine gecikme zammının uygulanmaması nedeni ile sebep olunan ...TL tutarındaki kamu zararının;

 

Muhasebe Yetkilisi (Muhasebe ve Kesin hesap Şb. Md.) ... ve Harcama Yetkilisi (Su ve İsale Dağıtım Daire Bşk.) ...’ya müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizi ile ödettirilmesine,

 

Sorumlularca bildirilen ... tarih ... yevmiye sayılı muhasebe işlem fişi ile ... Belediyesinin katı atık bedelinden yapılan mahsup işleminin iptal edilmesine,

 

Karar verilmiş ise de;

 

Muhasebe Yetkilisinin ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmemiş kamu gelir ve alacaklarından dolayı herhangi bir mali sorumluluğu bulunmamaktadır:

 

Sayıştay Genel Kurulunun 14.06.2007 tarihli 5018 sayılı Kanun çerçevesinde sorumlulukların belirlenmesine ilişkin kararında; tahsil edilmeye hazır hale gelmiş gelirle ilgili olarak muhasebe yetkilisinin sorumluluğundan bahsedilmiştir.

 

Kararda:

 

“5018 sayılı Kanun'un 61'inci maddesinin birinci fıkrasında, muhasebe hizmeti; ‘gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleridir’ şeklinde tanımlanmış: aynı maddenin İkinci fıkrasında muhasebe yetkilisinin, bu hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumlu olduğu belirtilmiş, aynı Kanunun 60’ncı maddesinde de, ilgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek mali hizmetler biriminin görevleri arasında sayılmıştır. Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 23’üncü maddesinde, gelirleri ve alacaktan ilgili mevzuatına göre tahsil etmek, yersiz ve fazla tahsil edilenleri İlgililerine iade etmek ve bu işlemlere ilişkin kayıtları usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutmak, mali rapor ve tabloları her türlü müdahaleden bağımsız olarak düzenlemek muhasebe yetkilisinin görevlerinden kabul edilmiş, aynı Yönetmeliğin 32'nci maddesinde de idarelerce ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmiş kamu gelir ve alacaklarının yükümlüleri ve sorumluları adına ilgili hesaplara kaydedilerek tahsil edilmesinden muhasebe yetkilisinin sorumlu olduğu açıkça ifade edilmiştir.

 

Açıklanan nedenlerle, idarelerce ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmiş kamu gelir ve alacaklarının takip ve tahsil edilmesinden muhasebe yetkilisinin tek basına sorumlu olduğuna çoğunlukla,"

 

Karar verilmiştir.

 

Karardaki en önemli nokta, idarelerce ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmiş gelir ve alacakların tahsil edilmesinden muhasebe yetkilisinin sorumlu olduğu hususudur. Yani, muhasebe yetkilisinin sorumluluğu için ön şart olarak gelirin tarh ve tahakkuk aşaması sorunsuz bir şekilde verine getirilmelidir. Tarh ve tahakkuk aşaması sorunsuz yerine getirildiğinde, muhasebe yetkilisinin tahsilatla ilgili sorumluluğu başlamaktadır.

 

Gelirin aşamaları dikkate alındığında, tarh ve tahakkuku eksik yapılmış bir gelirin, eksik tahsil edilmesinden tek başına veya ortaklaşa olarak muhasebe yetkilisinin sorumlu tutulması 5018 sayılı Kanun hükümlerine açıkça aykırıdır.

 

Sayıştay Temyiz Kurulunun konuya ilişkin örnek olabilecek 27.09.2017 tarih ve 43319 Tutanak No.lu kararında "...Gelirin aşamaları dikkate alındığında, tarh ve tahakkuku eksik veya hatalı yapılmış bir gelirin, eksik tahsil edilmesinden tek başına veya ortaklaşa olarak muhasebe yetkilisinin sorumlu tutulması 5018 sayılı Kanun’un objektif sorumluluktan vazgeçme anlayışına da muhalif düşmektedir." denilerek muhasebe yetkilisinin tarh ve tahakkuku yapılmamış bir gelirden dolayı mali sorumluluğunun doğmayacağı açıkça ifade edilmiştir.

 

Öte yandan İlamda Harcama Yetkilisi Su İsale ve Dağıtım Daire Başkanı ...’ya da tazmin hükmü verilmiş ise de;

 

... Belediye Başkanlığı ... tarih ve ... sayılı yazısı ile "... kaynak sularının 2014 yılına ait ödenmemiş kira borcunun ve bundan sonra tahakkuk edecek olan kira bedellerinin belediyemize yapılan katı atık bedelinden tahsil edilmesini" demek suretiyle mahsup işlemi için muvafakatını ...’ya bildirmiştir.

 

Bunun üzerine Harcama Yetkilisi Su İsale ve Dağıtım Daire Başkanı ... tarafından ... Belediye Başkanlığının Ek-1’de verilen yazısına istinaden ... Belediyesinin kaynak suyu kira ödemelerinin, ... Belediyesinin katı atık bedelinden tahsil edilmesi için Strateji ve Geliştirme Dairesi Başkanlığına;

 

• … yılı gecikme faizi ve kira tahsili için … tarih ve … sayılı yazı,

 

• … yılı kira tahsili için … tarih ve … sayılı yazı,

 

• … yılı kira tahsili için … tarih ve … sayılı yazı,

 

• … yılı kira tahsili için … tarih ve … sayılı yazı,

 

• … yılı kira tahsili için … tarih ve … sayılı yazı,

 

• … yılı düzeltme yapılarak kira tahsili için … tarih ve … sayılı yazı,

 

Gönderilmiştir.  

 

Harcama Yetkilisi ve Su İsale ve Dağıtım Daire Başkanı olarak ... Belediyesinin kaynak suyu kirasının tahsil edilmesi için düzenlemiş olduğu yazısına istinaden, her yılın başlangıcında yazılan yazılar ile, İdare adına ödeme yapmak ile görev ve yetkili olan Strateji ve Geliştirme Dairesi Başkanlığına bildirilmiştir.

 

2017 yılı kirası hariç diğer yıllara ait kira tahsilatı, ... Belediyesinin katı atık bedelinden ve yasal ödeme süresi içinde veya gecikilen durumlarda gecikme cezasıyla birlikte Strateji ve Geliştirme Dairesi Başkanlığınca gerçekleştirilmiştir. 2017 yılına ait kira borcunun ise ... Belediyesinden yasal süresi geçtikten sonra tahsilatı Strateji ve Geliştirme Dairesi Başkanlığınca ... tarih ve ... sayılı Muhasebe İşlem Fişi ile gecikme faizi de ... tarih ve ... sayılı Muhasebe İşlem Fişi ile yapılmıştır.

 

Sonuç olarak: Harcama Yetkilisi Su İsale ve Dağıtım Daire Başkanı ...’nun gerek Daire Başkanı gerekse Harcama Yetkilisi olarak gerekli özen ve dikkati gösterdiği, konu ile ilgili gerekli yazıları Strateji Geliştirme Başkanlığına yazmış olduğu ancak Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından gerekli tahakkuk işlemlerinin yapılarak muhasebeye intikal ettirilmediği anlaşıldığından İlamda belirtilen kamu zararı tutarı olan ...TL gecikme cezasının oluşmasında Harcama Yetkilisi Su İsale ve Dağıtım Daire Başkanı ... kusur ve ihmalinin bulunmadığı anlaşılmaktadır.

 

Öte yandan; İlamda tazmin hükmü verilen ...TL’lik tutarın ... tarih ve ... sayılı Muhasebe İşlem Fişi tahsil edildiği anlaşılmaktadır.

 

Yine İlamda;

 

“Sorumlularca bildirilen ... tarih ... yevmiye sayılı muhasebe işlem fişi ile ... Belediyesinin katı atık bedelinden yapılan mahsup işleminin iptal edilmesine…”

 

Karar verilmiş ise de, Sayıştay’ın ... Belediyesinin katı atık bedellerinden yapılan mahsup işleminin iptalini isteme yetkisi bulunmamaktadır. Yapılan işlem idareye ait bir iç işlem niteliğinde olduğu dikkate alındığında ve ayrıca söz konusu mahsup işlemi ile ilgili olarak ... Belediyesinin muvafakatı bulunduğu anlaşıldığından söz konusu mahsup işleminin iptali yönünde bir karar tesis edilmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.

 

Buna göre;

 

- Harcama Yetkilisi Su İsale ve Dağıtım Daire Başkanı ...’nun gerek Daire Başkanı gerekse Harcama Yetkilisi olarak gerekli özen ve dikkati gösterdiği, konu ile ilgili gerekli yazıları Strateji Geliştirme Başkanlığına yazmış olduğu ancak Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından gerekli tahakkuk işlemlerinin yapılarak muhasebeye intikal ettirmediği anlaşıldığından İlamda belirtilen kamu zararı tutarı olan ...TL gecikme cezasının oluşmasında Harcama Yetkilisi Su İsale ve Dağıtım Daire Başkanı ... kusur ve ihmalinin bulunmadığı,

 

- Muhasebe Yetkilisinin ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmemiş kamu gelir ve alacaklarından dolayı herhangi bir mali sorumluluğu bulunmadığı,

 

- İlamda tazmin hükmü verilen ...TL’lik tutarın ... tarih ve ... sayılı Muhasebe İşlem Fişi tahsil edildiği,

 

- Sayıştay’ın ... Belediyesinin katı atık bedellerinden yapılan mahsup işleminin iptalini isteme yetkisi bulunmamaktadır. Yapılan işlem idareye ait bir iç işlem niteliğinde olduğu dikkate alındığında ve ayrıca söz konusu mahsup işlemi ile ilgili olarak ... Belediyesinin muvafakatı bulunduğu anlaşıldığından söz konusu mahsup işleminin iptali yönünde bir karar tesis edilmemesi gerektiği,

 

- Her iki İdarenin de kamu kurumu olduğu dikkate alındığında bir kamu zararının oluşmadığı,

 

- Kamu alacakları tahsil zamanaşımına uğramadıkça kamu zararına neden olunmayacağı,

 

Anlaşıldığından, ... ili ... ilçesi ... dağı, ... mevkiindeki toplam ...lt/sn debisi bulunan ... ve ... kaynak sularının, ... Belediyesine kiralanmasından doğan kira tahsilatlarının ile ilgili olarak; 2017 yılı için tahsil edilmesi gereken ...TL tutarındaki kira taksit tutarlarının zamanında tahsil edilmemesi ve tahsil edilmeyen kira bedellerine ilişkin ...TL tutarındaki gecikme zammının ilgili personel yerine ... Belediyesinden mahsuben tahsil edilmesi sonucu oluşan ...TL’nin tazminine ilişkin verilen hükmün KALDIRILMASINA, ... Daire Başkanı ...’in “Tasdikine karar verilmesi gerekir”, Üye ... ve Üye ...’in “Sorumluluktan bozulmasına karar verilmesi gerekir”,

 

Yönündeki aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı,

 

Oy çokluğu ile,

 

Karar verildiği 19.02.2020 tarih ve 47224 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

 

 

KARŞI OY GEREKÇESİ/AZINLIK GÖRÜŞÜ

 

... Daire Başkanı ...’in karşı oy gerekçesi;

 

Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in ‘Kamu Zararının Belirlenmesi’ başlıklı 6’ncı maddesinin (g) bendinde, kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun biçimde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek mali külfet getirilmesinin de kamu zararı olduğu ifade edilmiştir.

 

Mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, idareye ait kamu kaynaklarının idarede görevli ve yetkili kılınanlar eli ile yönetileceği, bu nedenle sorguya konu edilen kira protokolünün konusunun da bir kamu kaynağı teşkil etmesinden bahisle, kira bedelinin takibi, tahsili ve kullanılması ile zarara uğratılmaması hususunda görevli ve yetkili kılınanların sorumluluğu bulunduğu, bu sorumluluğun yerine getirilmesi sırasında kamu kaynaklarının zarara uğratılması halinde, bu zararının kasıt, kusur veya ihmali nedeni ile zararın oluşmasında sorumluluğu bulunanlarca karşılanması gerektiği görülmektedir. Bu nedenle Daire Kararının TASDİKİ gerekir.

 

 

 

Üye ... ve Üye ...’in karşı oy gerekçesi;

 

- Harcama Yetkilisi Su İsale ve Dağıtım Daire Başkanı ...’nun gerek Daire Başkanı gerekse Harcama Yetkilisi olarak gerekli özen ve dikkati gösterdiği, konu ile ilgili gerekli yazıları Strateji Geliştirme Başkanlığına yazmış olduğu ancak Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından gerekli tahakkuk işlemlerinin yapılarak muhasebeye intikal ettirmediği anlaşıldığından İlamda belirtilen kamu zararı tutarı olan ...TL gecikme cezasının oluşmasında Harcama Yetkilisi Su İsale ve Dağıtım Daire Başkanı ... kusur ve ihmalinin bulunmadığı,

 

- Muhasebe Yetkilisinin ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmemiş kamu gelir ve alacaklarından dolayı herhangi bir mali sorumluluğu bulunmadığı,

 

- ... Belediyesinin söz konusu kira borcu ile ilgili olarak ...’ya yazmış olduğu yazıda “… kira borcunun ve bundan sonra tahakkuk edecek olan kira bedellerinin belediyemize yapılan katı atık bedelinden tahsil edilmesi …” demek suretiyle mahsuben tahsile imkan tanıdığından söz konusu mahsuben tahsil işleminin tahakkukunu yapmayan ... Strateji Daire Başkanlığının kusurlu olduğu anlaşılmaktadır, bu nedenle de ortaya çıkan kamu zararı tutarının sorumluluğunun bu husus dikkate alınarak belirlenmesi gerektiği,

 

Anlaşıldığından, ... ili ... ilçesi ... dağı, ... mevkiindeki toplam ...lt/sn debisi bulunan ... ve ... kaynak sularının, ... Belediyesine kiralanmasından doğan kira tahsilatlarının ile ilgili olarak; 2017 yılı için tahsil edilmesi gereken ...TL tutarındaki kira taksit tutarlarının zamanında tahsil edilmemesi ve tahsil edilmeyen kira bedellerine ilişkin ...TL tutarındaki gecikme zammının ilgili personel yerine ... Belediyesinden mahsuben tahsil edilmesi sonucu oluşan ...TL’nin tazminine ilişkin hükmün yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak sorumluluk yönünden yeniden hüküm tesis edilmesi için BOZULARAK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİ gerekir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 290 kez görüntülendi.