Temyiz Kurulunun 16/10/2012 tarihli ve 35594 Tutanak numaralı Kararında “Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 11’inci maddesinde, idarelerin verilecek giyim eşyalarını Maliye Bakanlığınca belirlenecek standart fiyatları göz önünde bulundurarak tâbi bulundukları ihale mevzuatına göre karşılayacakları” kabul edilerek ihale yapılmış olması durumunda standart fiyatların üzerine çıkılmasında bir beis görmemiştir.
4734 sayılı Kumu İhale Kanunu’na göre yaklaşık maliyet gizli olduğundan Maliye Bakanlığı’nın tespit etmiş olduğu standart fiyatların esas alınması doğru olmadığı gibi, yaklaşık maliyet hesabının piyasadan fiyat almak suretiyle tespit edilmesi imkanı da bulunmaktadır. Ayrıca, ihalede yaklaşık maliyetin üzerinde gerçekleşebilecek olan ihale bedelinin de (makul gerekçeleri bulunduğu taktirde) ihale komisyonu tarafından kabul edilmesi mümkündür.
Öte yandan, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 01.03.2017 tarih ve 2071 sayılı genel yazısında yer alan “Kurum ve kuruluşlar, ayni olarak verecekleri giyim eşyalarında belirlenmiş olan bu fiyatları aşmayacak şekilde ihale mevzuatına göre işlem yapacaklardır” düzenlemesinin Memurlara Yapılan Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 11’inci maddesine uygun düşmediği gibi, Kamu İhale Mevzuatının uygulanmasında da sorun çıkarabilecektir.
Buna göre, ... Belediyesi 2017 yılı hesabının 5’inci Dairece yargılanması sonucu düzenlenen 20/03/2019 tarihli ve 119 sayılı İlamın 14’üncü maddesi ile zabıta personeline yapılan giyecek yardımında Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce belirtilen azami fiyatların aşılması sonucunda 5018 sayılı Kanun’un 71’inci maddesi kapsamında kamu zararı oluşmadığı gerekçesi ile ... TL ile ilgili olarak ilişilecek bir husus bulunmadığı yönündeki hükmün TASDİKİNE,
(Üye ... ve Üye ...’ın “ilamda yer alan ilişilecek bir husus bulunmadığı yönündeki hükmün BOZULARAK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE karar verilmesi gerekir”, yönündeki aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı)
Kamu İdaresi Türü Belediyeler ve Bağlı İdareler
Yılı 2017
Dairesi 5
Dosya No 44963
Tutanak No 47234
Tutanak Tarihi 19.2.2020
Kararın Konusu Personel Mevzuatı ile İlgili Kararlar
Konu: Zabıta personeline yapılan giyecek yardımı.
1- 119 sayılı İlamın 14’üncü maddesiyle; ... Belediyesince zabıta personeline yapılan giyecek yardımında Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce belirtilen azami fiyatların aşılması sonucunda 5018 sayılı Kanunun 71’inci maddesi kapsamında kamu zararı oluşmadığı gerekçesi ile ... TL ile ilgili olarak ilişilecek bir husus bulunmadığına karar verilmiştir.
Sayıştay Başsavcılığının 44963 no.lu dosyası ile ilgili temyiz dilekçesinde;
“KONU: 20/03/2019 tarihli ve 119 sayılı 14’üncü maddesi hükmünün bozulması talebi.
TEMYİZ SEBEPLERİ
Yargılamaya Esas Raporun 14’üncü üncü maddesinde; ... Belediyesince zabıta personeline yapılan giyecek yardımında Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce belirtilen azami fiyatların aşılması sonucunda ... TL’nin kamu zararı olarak değerlendirildiği belirtilerek, sorumluları adına tazmin kararı verilmesinin uygun olacağı ifade edilmiştir.
Daire İlamında özetle; ... Belediyesince yapılan zabıta giyim yardımında alımların 4734 Sayılı Kanunun 22/d maddesine göre piyasada fiyat araştırılması yapılarak gerçekleştirildiğinin görüldüğü, ayrıca, Memurlara Yapılan Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin ilgili maddesindeki fiyatlara birebir uyulmasının yasal bir zorunluluk olmayıp, söz konusu fiyatların azami bir sınır olarak değerlendirilmemesi gerektiği bu nedenle, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce belirtilen azami fiyatların aşılması sonucunda 5018 sayılı Kanunun 71’inci maddesi kapsamında kamu zararı oluşmadığının anlaşıldığından bahisle, ... TL ile ilgili olarak ilişilecek bir husus bulunmadığına karar verilmiştir.
Devlet Memurları Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 11’inci maddesi “Kurum ve kuruluşlar, verilecek giyim eşyalarını Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenecek standart fiyatları göz önünde bulundurmak suretiyle tabi oldukları ihale mevzuatına göre karşılarlar.” hükmüne amirdir.
Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün “Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin Uygulanması” konulu 01/03/2017 tarihli ve 2071 sayılı Genel Yazısında;
“...
1) Yönetmeliğe ekli I ve II sayılı cetvellerdeki giyim eşyaları esas alınarak hazırlanan “Memurlara Verilecek Giyecek Eşyalarının Azami Birim Fiyat Listesi” Ek:1’de yer almaktadır. Kurum ve kuruluşlar, ayni olarak verecekleri giyim eşyalarında belirlenmiş olan bu fiyatları aşmayacak şekilde ihale mevzuatına göre işlem yapacaklardır...” denilmiştir.
Bahse konu hüküm ve düzenlemelere göre; kurum ve kuruluşlar personeline ayni olarak verecekleri giyim eşyalarını Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenmiş olan fiyatları göz önünde bulundurmak ve bu fiyatları aşmayacak şekilde ihale mevzuatına göre işlem yapacaklardır.
Oysa, temyize konu somut olayda; alınan giyim eşyaları Bakanlıkça belirlenen azami limitlerin çok üzerinde yapılmak suretiyle kamu zararına neden olunmuştur. Örneğin belirlenen fiyatların; takım elbise için 2 kat, şapka için 10 kat, gömlek için 3 kat, ayakkabı için 4 kat, kravat için 7 kat ve eldiven için 3 kat aşılarak anılan giyim eşyalarının satın alındığı anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda; 5018 sayılı Kanunun 71’inci maddesinin birinci fıkrasında ifadesini bulan “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması.” durumu gerçekleşmiş olup, konuya ilişki Yargılamaya Esas Raporda da hesaplanma şekli gösterildiği üzere toplam ... TL kamu zararı meydana gelmiştir.
Her ne kadar Temyiz Kurulunun 16/10/2012 tarihli ve 35594 Tutanak numaralı Kararında “Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 11’inci maddesinde, idarelerin verilecek giyim eşyalarını Maliye Bakanlığınca belirlenecek standart fiyatları göz önünde bulundurarak tâbi bulundukları ihale mevzuatına göre karşılayacakları hükmüne yer verilmiş ise de; bu hükümden ve Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü'nün 08.04.2008 tarihli yazısından, anılan standart fiyatların aşılamayacağı anlamı değil, kurumların ihaleye çıkarken söz konusu fiyatları muhammen bedelin tespiti aşamasında göz önünde bulundurmaları gerekeceği anlaşılmaktadır. Bu nedenle, memurlara giyim yardımı yapılmasında, verilen giyim eşyası bedellerinin standart fiyatları aşmış olmasında mevzuata aykırı bir husus bulunmamaktadır.” hükmüne yer verilmiş ise de, bahse konu Kararda dayanak olarak gösterilen Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün Genel Yazısında “Anılan Yönetmeliğe ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerdeki eşyalar esas alınarak hazırlanan Memurlara Verilecek Giyim Eşyalarının 2008 Yılı Azami Birim Fiyat Listesi Ek:1’de yer almakta olup, kurum ve kuruluşlar verecekleri giyim eşyalarında bu fiyatları esas alarak kendi ihale mevzuatlarına göre işlem yapacaklardır." denilmiş iken, anılan Genel Müdürlüğün 2017 yılına ilişkin Genel Yazısında “Yönetmeliğe ekli I ve II sayılı cetvellerdeki giyim eşyaları esas alınarak hazırlanan “Memurlara Verilecek Giyecek Eşyalarının Azami Birim Fiyat Listesi” Ek:1’de yer almaktadır. Kurum ve kuruluşlar, ayni olarak verecekleri giyim eşyalarında belirlenmiş olan bu fiyatları aşmayacak şekilde ihale mevzuatına göre işlem yapacaklardır...” denilmiştir.
Her iki yazının karşılaştırılmasından da anlaşılacağı üzere; birincisinde, kurum ve kuruluşların verecekleri giyim eşyalarında bu fiyatları esas alarak kendi ihale mevzuatlarına göre işlem yapacakları; somut olayı kapsayan ikincisinde ise, kurum ve kuruluşların ayni olarak verecekleri giyim eşyalarında belirlenmiş olan bu fiyatları aşmayacak şekilde ihale mevzuatına göre işlem yapacakları esası getirilerek belirlenen fiyatların aşılmaması hususu tereddütlere meydan vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulmuştur.
SONUÇ VE TALEP
Yukarıda açıklanan nedenlerle, ... Belediyesi 2017 yılı hesabının 5’inci Dairece yargılanması sonucu düzenlenen 20/03/2019 tarihli ve 119 sayılı İlamın 14’üncü maddesi ile verilmiş olan ‘‘ilişilecek bir husus bulunmadığı’’ yönündeki kararın bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Arz ederim.”
Denilmektedir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ;
119 sayılı İlamın 14’üncü maddesiyle; ... Belediyesince zabıta personeline yapılan giyecek yardımında Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce belirtilen azami fiyatların aşılması sonucunda 5018 sayılı Kanunun 71’inci maddesi kapsamında kamu zararı oluşmadığı gerekçesi ile ... TL ile ilgili olarak ilişilecek bir husus bulunmadığına karar verilmiştir.
Konu ile ilgili olarak, 09.10.1991 tarih ve 21016 no.lu Resmi Gazetede yayımlanan Memurlara Yapılan Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 11’inci maddesinde;
“Kurum ve kuruluşlar, verilecek giyim eşyalarını Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenecek standart fiyatları göz önünde bulundurmak suretiyle tabi oldukları ihale mevzuatına göre karşılarlar.”
Denilmektedir.
Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 01.03.2017 tarih ve 2071 sayılı genel yazısında ise;
“657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 211’inci maddesi uyarınca 14/09/1991 tarihli ve 91/2268 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 11’inci maddesinde, kurum ve kuruluşların verecekleri giyim eşyalarını Maliye Bakanlığınca belirlenecek standart fiyatları göz önünde bulundurmak suretiyle ihale mevzuatına göre karşılayacakları belirtilmiştir.
…
1) Yönetmeliğe ekli I ve II sayılı cetvellerdeki giyim eşyaları esas alınarak hazırlanan “Memurlara Verilecek Giyecek Eşyalarının Azami Birim Fiyat Listesi” Ek:1’de yer almaktadır. Kurum ve kuruluşlar, ayni olarak verecekleri giyim eşyalarında belirlenmiş olan bu fiyatları aşmayacak şekilde ihale mevzuatına göre işlem yapacaklardır.
…”
Denilmektedir.
Temyiz Kurulunun 16/10/2012 tarihli ve 35594 Tutanak numaralı Kararında “Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 11’inci maddesinde, idarelerin verilecek giyim eşyalarını Maliye Bakanlığınca belirlenecek standart fiyatları göz önünde bulundurarak tâbi bulundukları ihale mevzuatına göre karşılayacakları” kabul edilerek ihale yapılmış olması durumunda standart fiyatların üzerine çıkılmasında bir beis görmemiştir.
4734 sayılı Kumu İhale Kanunu’na göre yaklaşık maliyet gizli olduğundan Maliye Bakanlığı’nın tespit etmiş olduğu standart fiyatların esas alınması doğru olmadığı gibi, yaklaşık maliyet hesabının piyasadan fiyat almak suretiyle tespit edilmesi imkanı da bulunmaktadır. Ayrıca, ihalede yaklaşık maliyetin üzerinde gerçekleşebilecek olan ihale bedelinin de (makul gerekçeleri bulunduğu taktirde) ihale komisyonu tarafından kabul edilmesi mümkündür.
Öte yandan, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 01.03.2017 tarih ve 2071 sayılı genel yazısında yer alan “Kurum ve kuruluşlar, ayni olarak verecekleri giyim eşyalarında belirlenmiş olan bu fiyatları aşmayacak şekilde ihale mevzuatına göre işlem yapacaklardır” düzenlemesinin Memurlara Yapılan Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 11’inci maddesine uygun düşmediği gibi, Kamu İhale Mevzuatının uygulanmasında da sorun çıkarabilecektir.
Buna göre, ... Belediyesi 2017 yılı hesabının 5’inci Dairece yargılanması sonucu düzenlenen 20/03/2019 tarihli ve 119 sayılı İlamın 14’üncü maddesi ile zabıta personeline yapılan giyecek yardımında Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce belirtilen azami fiyatların aşılması sonucunda 5018 sayılı Kanun’un 71’inci maddesi kapsamında kamu zararı oluşmadığı gerekçesi ile ... TL ile ilgili olarak ilişilecek bir husus bulunmadığı yönündeki hükmün TASDİKİNE,
(Üye ... ve Üye ...’ın “ilamda yer alan ilişilecek bir husus bulunmadığı yönündeki hükmün BOZULARAK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE karar verilmesi gerekir”, yönündeki aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı)
Oy çokluğu ile,
Karar verildiği 19.02.2020 tarih ve 47234 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
KARŞI OY GEREKÇESİ/AZINLIK GÖRÜŞÜ
Üye ... ve Üye ...’ın karşı oy gerekçesi;
Konu ile ilgili olarak, 09.10.1991 tarih ve 21016 no.lu Resmi Gazetede yayımlanan Memurlara Yapılan Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 11’inci maddesinde;
“Kurum ve kuruluşlar, verilecek giyim eşyalarını Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenecek standart fiyatları göz önünde bulundurmak suretiyle tabi oldukları ihale mevzuatına göre karşılarlar.”
Denilmektedir.
Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 01.03.2017 tarih ve 2071 sayılı genel yazısında ise;
“657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 211’inci maddesi uyarınca 14/09/1991 tarihli ve 91/2268 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 11’inci maddesinde, kurum ve kuruluşların verecekleri giyim eşyalarını Maliye Bakanlığınca belirlenecek standart fiyatları göz önünde bulundurmak suretiyle ihale mevzuatına göre karşılayacakları belirtilmiştir.
…
1) Yönetmeliğe ekli I ve II sayılı cetvellerdeki giyim eşyaları esas alınarak hazırlanan “Memurlara Verilecek Giyecek Eşyalarının Azami Birim Fiyat Listesi” Ek:1’de yer almaktadır. Kurum ve kuruluşlar, ayni olarak verecekleri giyim eşyalarında belirlenmiş olan bu fiyatları aşmayacak şekilde ihale mevzuatına göre işlem yapacaklardır.
…”
Denilmektedir.
Her ne kadar Temyiz Kurulunun 16/10/2012 tarihli ve 35594 Tutanak numaralı Kararında “Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 11’inci maddesinde, idarelerin verilecek giyim eşyalarını Maliye Bakanlığınca belirlenecek standart fiyatları göz önünde bulundurarak tâbi bulundukları ihale mevzuatına göre karşılayacakları hükmüne yer verilmiş ise de; bu hükümden ve Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü'nün 08.04.2008 tarihli yazısından, anılan standart fiyatların aşılamayacağı anlamı değil, kurumların ihaleye çıkarken söz konusu fiyatları muhammen bedelin tespiti aşamasında göz önünde bulundurmaları gerekeceği anlaşılmaktadır. Bu nedenle, memurlara giyim yardımı yapılmasında, verilen giyim eşyası bedellerinin standart fiyatları aşmış olmasında mevzuata aykırı bir husus bulunmamaktadır.” hükmüne (benzer hükümler Sayıştay Temyiz Kurulunun Balıkesir Ayvalık Belediyesi 2000 yılı hesabı ile ilgili 22/03/2011 tarih ve 33067 tutanak no.lu ve İzmir Karşıyaka Belediyesi 2004 hesabı ile ilgili 18/03/2008 tarih ve 30011 tutanak no.lu kararlarında da vardır.) yer verilmiş ise de, bahse konu Kararda dayanak olarak gösterilen Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün Genel Yazısında “Anılan Yönetmeliğe ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerdeki eşyalar esas alınarak hazırlanan Memurlara Verilecek Giyim Eşyalarının 2008 Yılı Azami Birim Fiyat Listesi Ek:1’de yer almakta olup, kurum ve kuruluşlar verecekleri giyim eşyalarında bu fiyatları esas alarak kendi ihale mevzuatlarına göre işlem yapacaklardır." denilmiş iken, anılan Genel Müdürlüğün 2017 yılına ilişkin Genel Yazısında “Yönetmeliğe ekli I ve II sayılı cetvellerdeki giyim eşyaları esas alınarak hazırlanan “Memurlara Verilecek Giyecek Eşyalarının Azami Birim Fiyat Listesi” Ek:1’de yer almaktadır. Kurum ve kuruluşlar, ayni olarak verecekleri giyim eşyalarında belirlenmiş olan bu fiyatları aşmayacak şekilde ihale mevzuatına göre işlem yapacaklardır...”
Denilmiştir.
2017 yılı Genel Yazısı ile daha önceki yıllardaki Genel Yazıların karşılaştırılmasından da anlaşılacağı üzere; 2017 yılı yılından önceki yıllardaki Genel Yazılarda, kurum ve kuruluşların verecekleri giyim eşyalarında bu fiyatları esas alarak kendi ihale mevzuatlarına göre işlem yapacakları; somut olayı kapsayan 2017 yılı Genel Yazısında ise, kurum ve kuruluşların ayni olarak verecekleri giyim eşyalarında belirlenmiş olan bu fiyatları aşmayacak şekilde ihale mevzuatına göre işlem yapacakları esası getirilerek belirlenen fiyatların aşılmaması hususu tereddütlere meydan vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulmuştur.
... Belediyesi 2017 yılı hesabının 5’inci Dairece yargılanması sonucu düzenlenen 20/03/2019 tarihli ve 119 sayılı İlamın 14’üncü maddesi ile zabıta personeline yapılan giyecek yardımında Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce belirtilen azami fiyatların aşılması sonucunda 5018 sayılı Kanun’un 71’inci maddesi kapsamında kamu zararı oluşmadığı gerekçesi ile ... TL ile ilgili olarak ilişilecek bir husus bulunmadığı yönündeki hükmünün BOZULARAK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE karar verilmesi gerekir.