Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre; söz konusu kişinin teknik hizmetler sınıfında yer alan grafiker kadrosunda istihdam edilebilmesi için kadronun ilgili bölümünden mezun olması gerekmektedir; ancak adı geçen personel grafiker kadrosu ile ilgisi olmayan Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümünden mezun olmuştur.
...Belediyesinde sözleşmeli olarak tam zamanlı grafiker kadrosunda istihdam edilen ...’ın grafiker kadrosu için gerekli şartları taşımadığı halde mevzuata aykırı olarak grafiker kadrosunda çalıştırılması sonucu kamu zararına neden olunmuştur.
Kamu İdaresi Türü Belediyeler ve Bağlı İdareler
Yılı 2016
Dairesi 7
Dosya No 44794
Tutanak No 47410
Tutanak Tarihi 17.6.2020
Kararın Konusu Personel Mevzuatı ile İlgili Kararlar
Konu: Şartları taşımayan kişinin teknik bir kadro olan grafiker pozisyonunda sözleşmeli personel olarak çalıştırılması
47 sayılı İlamın 25. Maddesi ile, şartları taşımadığı halde teknik bir kadro olan grafiker pozisyonunda sözleşmeli personel olarak çalıştırılan, İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü mezunu ...’ a ödenen ... TL için ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmiştir.
Başsavcılık adına temyiz talebinde bulunan Sayıştay Savcısı … tarafından verilen dilekçede;
...Belediyesince, 5393 sayılı Kanun’un 49’uncu maddesine göre kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımayan teknik alanda grafiker olmayan ve grafiker şartlarını taşımayan iletişim bölümü mezunu ...’ın tam zamanlı grafiker kadrosunda sözleşmeli personel olarak çalıştırılması karşılığında yapılan ödemelerin kamu zararı oluşturacağı konusu.
TEMYİZ NEDENLERİ : ...Belediyesi 2016 yılı hesap ve işlemlerinin 7 nci Dairede yargılanması sonucunda düzenlenen 14.02.2018 tarih ve 47 sayılı ilamın 25’inci maddesi hükmünün, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 33 maddesi uyarınca Başsavcılık tarafından temyiz edilmesi yönündeki Uzman Denetçi ...’nın talebi.
Hesabı denetleyen Uzman Denetçi ...’ın dilekçesinde;
“Raporda Teknik bir kadro olan grafiker kadrosu için gerekli mezuniyet şartını taşımayan ...’ın grafiker pozisyonunda tam zamanlı sözleşmeli personel olarak işe alınarak çalıştırılması sonucu toplam … TL kamu zararının sorumlulara ödettirilmesi talep edilmiş, Savcı tarafından verilen görüşte, “...TL kamu zararının raporda belirtilen sorumlularına ödettirilmesine karar verilmesi uygun olur.” denilmiştir.
Daire kararında,
“Gereği Görüşüldü:
İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü mezunu ...’ın şartları taşımadığı halde teknik bir kadro olan grafiker pozisyonunda sözleşmeli personel olarak çalıştırılması iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede;
5393 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinin üçüncü paragrafında; “Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Bu personelin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır. Bu fıkra uyarınca sözleşmeli olarak istihdam edileceklere ödenecek net ücret, söz konusu kadro unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net tutarının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla belirlenir...” düzenlemesi yapılmıştır.
Maddede belediye bünyesinde çalıştırılacak sözleşmeli personel pozisyonları özellikle sayılmıştır. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 12.01.2016 tarih ve 356 sayı ile 13.07.2016 tarih ve 6181 sayılı Mahalli İdare Sözleşmeli Personeli Ücret Tavanları konulu Genelgelerinde ekli 1 sayılı cetvelde Grafiker unvanının sınıfını Teknik Hizmetler Sınıfı olarak belirtmiş ve 01.01.2016-30.06.2016 ile 01.07.2016-31.12.2016 tarihi arasında alabileceği ücret tavanı belirlenmiştir. Teknik kadroda yer alan grafiker için aranan şartların ne olduğu konusunda 5393 sayılı Kanun’da belirleme bulunmamakla birlikte maddede belirtildiği üzere bu kişinin kadro unvanının gerektirdiği niteliği taşıması şarttır. Bu nitelik aranırken, mezuniyet şartının gerektiğine dair bir hukuki dayanak bulunmamaktadır.
... Teknik Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümünden Lisans derecesiyle 27.06.2014 tarihinde mezun olan ...’ın, ...Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğünde grafiker pozisyonunda tam zamanlı sözleşmeli personel olarak 10.11.2015 tarihli sözleşme ile işe başlatıldığı görülmüştür.
Adı geçen personel İletişim Fakültesi lisans mezunu olup, maddede “iletişim” alanında sözleşmeli personel çalıştırılabileceği belirtilmiş durumdadır. Belediye, adı geçen personeli lisans öğreniminde gördüğü dersleri de dikkate almak suretiyle, gerekli nitelikleri taşıdığı değerlendirmesi yaparak mevcut kadronun karşılığı sözleşmeli pozisyonunda çalıştırmıştır.
Bu itibarla; adı geçen personele yapılan ödemeler, çalıştığı sürenin ve verdiği hizmetin karşılığı olarak yapıldığından ve söz konusu pozisyonda çalıştırılmasında mevzuata aykırılık olmadığından konu hakkında ilişilecek husus bulunmadığına oy birliğiyle,” denilmiştir.
AÇIKLAMA:
5393 sayılı Kanun’un 49’uncu maddesi gereği alınan sözleşmeli personel sınav yapılmadan kadro şartını taşıyanlar arasından takdir ile istihdam edilmektedir. Çözüme kavuşturulması gereken husus 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49’uncu maddesine göre ilk defa 2015 yılında tam zamanlı grafiker kadrosunda sözleşmeli personel olarak istihdam edilen, ...’ın grafiker kadrosu için gerekli şartları taşıyıp taşımadığıdır.
5393 sayılı Kanun’un 49 uncu maddesinde geçen “Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Bu personelin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır. ...” ifadeden bu kadronun teknik alanda olduğu dolayısıyla teknik alandaki bir kadroya ancak teknik okul mezunu veya teknik okul mezunu olmamakla birlikte Kanunla belirlenen okul mezunlarının teknik alanlardaki kadrolara atanabileceğinin düzenlenmesi halinde bu atama mümkün olabilmektedir. İletişim bölümü mezunu olan bir kişi teknik alana ilişkin bir kadronun gerektirdiği şartları taşımadığından dolayı teknik kadroya atanmamalıdır.
... Teknik Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümünden Lisans derecesiyle 27.06.2014 tarihinde mezun olan ..., ...Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğünde grafiker pozisyonunda tam zamanlı sözleşmeli personel olarak 10.11.2015 tarihli sözleşme ile işe başlatılmıştır. Sorumluların savunmasında ...’ın iletişim alanında çalıştırıldığı ifade edilmişse de söz konusu kişiyle imzalanan sözleşmeye göre teknik bir kadro olan grafiker kadrosunda çalıştırıldığı açıktır. Söz konusu sözleşme ilişikli belge içindedir. ...’ın gerek mezun olduğu fakülte gerekse de mezun olduğu bölüm itibariyle teknik hizmetler sınıfına ait grafiker unvanı ve kadrosunda çalıştırılması mümkün değildir.
5393 sayılı Kanun’un 49’uncu maddesine göre yıllık sözleşme ile Kanunda sayılan pozisyonlarda çalıştırılacak kişinin yürütecekleri hizmetler için ihdas edilen kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları gerekmektedir. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 12.01.2016 tarih ve 356 sayı ile 13.07.2016 tarih ve 6181 sayılı Mahalli İdare Sözleşmeli Personeli Ücret Tavanları konulu Genelgelerinde ekli 1 sayılı cetvelde Grafiker unvanının sınıfı Teknik Hizmetler Sınıfı olarak belirtilmiş ve grafiker unvanı için 4 yıllık lisans mezunu ve 2 yıllık önlisans mezunu olmak üzere iki farklı ücret tavanı belirlemiştir.
Teknik kadro olan grafiker kadrosuna bir kişinin atanabilmesi için;
1. Lisans veya önlisans düzeyinde eğitim veren fakülte veya yüksekokuldan mezun olması
2. Diplomasında grafiker yazması,
3. Yetkili organların verdikleri ve bu kişinin grafiker olduğuna dair bir belgenin olması, gerekir. Üç belge veya şarttan biri olduğu taktirde bu kişi grafiker kadrosuna sözleşmeli personel olarak atanabilir. Ancak ataması yapılan kişi bu üç şarttan birini dahi sağlamamaktadır.
Ülkemizde 1 devlet üniversitesi ile 13 vakıf üniversitesinde lisans düzeyinde, 34 devlet üniversitesi ile 28 vakıf üniversitesinde önlisans düzeyinde grafik/grafik tasarımı eğitimi verilmektedir. Buradan mezun olan kişilerin diplomalarında ya bölümleri ya da unvanları yazılmaktadır. Bir kişinin grafiker kadrosuna atanabilmesi kişinin mezuniyeti itibariyle grafiker unvanını elde etmiş olmasıyla mümkündür. Bu kişi bu okulların her hangi birinin lisans veya önlisans düzeyinde mezun olmamıştır.
Maliye bölümü mezunu olan bir kişinin üniversite öğreniminde görmüş olduğu bilgisayar dersi/derslerine dayanarak bilgisayar mühendisi olarak çalıştırılması hayatın olağan akışına ne kadar aykırı ise, ... Teknik Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümünden Lisans derecesiyle mezun olan bu kişinin üniversite öğreniminde görmüş olduğu derslere dayanarak teknik bir kadro olan grafiker pozisyonunda çalıştırılması da aynı niteliktedir.
Hukuka (düzenlemeye) aykırı yapılan atama açık hatadır. İstikrar bulan Danıştay kararlarında belirtildiği üzere idarelerin yokluk, açık hata, memurun gerçek dışı beyanı ve hilesi hallerinde süre aranmaksızın bütün işlemlerini geri alabileceği kuşkusuzdur. Kişinin mevzuata aykırı bir şekilde sözleşmeli istihdam edilmesi açık hata kapsamında bulunmaktadır. Bu nedenle bu tutar her zaman geri alınabilir. Yapılan hatalı atamadan sözleşmeli grafiker olarak çalıştırılmasına dair sözleşmeyi kurum adına imzalayan ile atama tarihindeki İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürünün sorumlu olması gerekir.
5393 sayılı Kanun’un 49’uncu maddesine göre kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımayan teknik alanda grafiker olmayan ve grafiker şartlarını taşımayan iletişim bölümü mezunu ...’ın tam zamanlı grafiker kadrosunda sözleşmeli personel olarak çalıştırılması kamu zararını oluşturur ve atamayı yapanlar bu atama sonucu yapılan ödemelerden sorumlu olmalıdırlar.
İlamın 25’nci maddesinde verilen ilişilecek husus bulunmadığına ilişkin kararın kaldırılmasının / bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
SONUÇ ve TALEP:
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda 7’nci Dairenin 14.02.2018 gün ve 47 numaralı ilamının 25’nci maddesinde verilen ilişilecek husus bulunmadığına ilişkin kararın kaldırılmasının / bozulmasının ve söz konusu kamu zararının sorumlular adına tazmin hükmolunmasının uygun olacağı düşünülmektedir.” Denilmektedir.
Başsavcılığımızca da, 5393 sayılı Kanun’un 49’uncu maddesine göre kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımayan teknik alanda grafiker olmayan ve grafiker şartlarını taşımayan iletişim bölümü mezunu ...’ın tam zamanlı grafiker kadrosunda sözleşmeli personel olarak çalıştırılmasının, kamu zararını oluşturacağı ve atamayı yapanların bu zarardan sorumlu olmaları gerektiği değerlendirilmektedir.
Bu nedenlerle, 7’nci Dairenin 14.02.2018 gün ve 47 numaralı ilamının 25’nci maddesinde verilen ilişilecek husus bulunmadığına ilişkin kararın bozulmasının ve söz konusu kamu zararının sorumlular adına tazmin hükmolunmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
Arz ederim.” Denilmiştir.
Sayıştay Başsavcılığı’nın temyiz talebi sorumlulara tebliğ edilmesine karşın, sorumlular tarafından cevap verilmemiştir.
Dosyadaki mevcut belgelerin okunup, incelenmesinden sonra;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
47 sayılı İlamın 25. Maddesi ile, şartları taşımadığı halde teknik bir kadro olan grafiker pozisyonunda sözleşmeli personel olarak çalıştırılan, İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü mezunu ...’ a ödenen ... TL için ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmiştir.
5393 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinin üçüncü paragrafında,
“Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Bu personelin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır. Bu fıkra uyarınca sözleşmeli olarak istihdam edileceklere ödenecek net ücret, söz konusu kadro unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net tutarının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla belirlenir...” düzenlemesi yapılmıştır.
Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 12.01.2016 tarih ve 356 sayı ile 13.07.2016 tarih ve 6181 sayılı Mahalli İdare Sözleşmeli Personeli Ücret Tavanları konulu Genelgelerinde ekli 1 sayılı Cetvelde; Grafiker unvanının sınıfı Teknik Hizmetler Sınıfı olarak belirtilmiş ve 01.01.2016-30.06.2016 ile 01.07.2016-31.12.2016 tarihi arasında alabileceği ücret tavanı belirlenmiştir.
Her ne kadar İlamda, teknik kadroda yer alan grafiker için aranan şartların ne olduğu konusunda 5393 sayılı Kanun’da belirleme bulunmadığı, kadro unvanının gerektirdiği niteliği taşıması gerektiği, ancak nitelik aranırken mezuniyet şartının gerektiğine dair herhangi bir hukuki dayanak bulunmadığı belirtilmişse de; 06.06.1978 tarih ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile çıkarılan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların ekinde yer alan 22.11.2010 tarih ve 2010/1169 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Değişik “4 sayılı: A-Sözleşmeli Personel Pozisyon Unvanları İle Asgari Nitelikleri Gösterir Cetvel”de, “Diğer teknik hizmet personeli” için; 657 sayılı Kanunun teknik hizmetler sınıfında sayılan ve cetvelde yer almayan diğer unvanlar için yükseköğretim kurumlarının ilgili bölümlerinden mezun olunması gerektiği belirtilmiştir.
Rapor dosyası ve eki belgelerin incelenmesi neticesinde; ... Teknik Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümünden Lisans derecesiyle 27.06.2014 tarihinde mezun olan ...’ın, ...Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğünde grafiker pozisyonunda tam zamanlı sözleşmeli personel olarak 10.11.2015 tarihli sözleşme ile işe başlatıldığı görülmüştür.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre; söz konusu kişinin teknik hizmetler sınıfında yer alan grafiker kadrosunda istihdam edilebilmesi için kadronun ilgili bölümünden mezun olması gerekmektedir; ancak adı geçen personel grafiker kadrosu ile ilgisi olmayan Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümünden mezun olmuştur.
...Belediyesinde sözleşmeli olarak tam zamanlı grafiker kadrosunda istihdam edilen ...’ın grafiker kadrosu için gerekli şartları taşımadığı halde mevzuata aykırı olarak grafiker kadrosunda çalıştırılması sonucu kamu zararına neden olunmuştur.
Bu itibarla, yukarıdaki gerekçeler doğrultusunda yeniden hüküm tesis edilmesini teminen 47 sayılı İlamın 25. maddesiyle verilen hükmün BOZULARAK dosyanın ilgili Dairesine TEVDİİNE, (... Daire Başkanı …, Üyeler … ile …’in aşağıda yazılı karşı oy gerekçelerine karşı) oyçokluğu ile,
Karar verildiği 17.06.2020 tarih ve 47410 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi
... Daire Başkanı …, Üyeler … ile …’in karşı oy gerekçesi
5393 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinin üçüncü paragrafında, “Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Bu personelin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır. Bu fıkra uyarınca sözleşmeli olarak istihdam edileceklere ödenecek net ücret, söz konusu kadro unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net tutarının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla belirlenir...” düzenlemesi yapılmıştır.
Maddede belediye bünyesinde çalıştırılacak sözleşmeli personel pozisyonları özellikle sayılmıştır. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 12.01.2016 tarih ve 356 sayı ile 13.07.2016 tarih ve 6181 sayılı Mahalli İdare Sözleşmeli Personeli Ücret Tavanları konulu Genelgelerinde ekli 1 sayılı Cetvelde Grafiker unvanının sınıfını Teknik Hizmetler Sınıfı olarak belirtmiş ve 01.01.2016-30.06.2016 ile 01.07.2016-31.12.2016 tarihi arasında alabileceği ücret tavanı belirlenmiştir. Teknik kadroda yer alan grafiker için aranan şartların ne olduğu konusunda 5393 sayılı Kanun’da belirleme bulunmamakla birlikte maddede belirtildiği üzere bu kişinin kadro unvanının gerektirdiği niteliği taşıması şarttır. Ancak bu nitelik aranırken, mezuniyet şartının gerektiğine dair herhangi bir hukuki dayanak bulunmamaktadır.
... Teknik Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümünden Lisans derecesiyle 27.06.2014 tarihinde mezun olan ...’ın, ...Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğünde grafiker pozisyonunda tam zamanlı sözleşmeli personel olarak 10.11.2015 tarihli sözleşme ile işe başlatıldığı görülmüştür.
Adı geçen personel İletişim Fakültesi lisans mezunu olup, maddede “iletişim” alanında sözleşmeli personel çalıştırılabileceği belirtilmiş durumdadır. Belediye, adı geçen personeli lisans öğreniminde gördüğü dersleri de dikkate almak suretiyle, gerekli nitelikleri taşıdığı değerlendirmesini yaparak mevcut kadronun karşılığı sözleşmeli pozisyonunda çalıştırmıştır.
Bu itibarla; adı geçen personele yapılan ödemeler, çalıştığı sürenin ve verdiği hizmetin karşılığı olarak yapıldığından ve söz konusu pozisyonda çalıştırılmasında mevzuata aykırılık olmadığından, 47 sayılı İlamın 25. Maddesi ile ilişilecek husus bulunmadığına ilişkin verilen kararın tasdikine karar verilmesi gerekir.