Belediyece özel kalemde çalışan personele giyim yardımı yapılabilir mi?

Karar

 

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler     

 

Yılı         2016    

 

Dairesi  5           

 

Dosya No           43675  

 

Tutanak No        47399  

 

Tutanak Tarihi   17.6.2020         

 

Kararın Konusu Çeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar      

 

 

Konu: Özel kalem müdürlüğü personeline temsil ağırlama kapsamında giyim eşyası alınması

 

2-33 sayılı İlamın 3. Maddesiyle; Belediye Özel Kalem Müdürlüğünde çalışan personele, ... Tic. A.Ş.’den muhtelif giyim eşyası satın alınarak bedelinin Belediye bütçesinden karşılanması neticesinde ... TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

 

İlamda harcama yetkilisi sıfatıyla sorumlu tutulan … ile gerçekleştirme görevlisi sıfatıyla sorumlu tutulan … aynı mahiyetteki temyiz dilekçelerinde özetle;

 

Özel Kalem Müdürlüğü personeline muhtelif giyim eşyası alımı ile ilgili olarak memur olduklarından alıma ilişkin belgeler üzerinde varsa imzalarının nedeninin verilen talimat olduğunu, yani bu belgelerin usulen imzalanmış olduğunu, yoksa alımlara ilişkin ihale mevzuatı hakkında bir eğitimleri ve bilgilerinin bulunmadığını, iddia edilen kamu zararından sorumlu tutulmasının doğru olmadığı gibi yasal da olmadığını,

 

Belediye Kanunu’nun Hemşehri Hukuku başlıklı 13. maddesinde; “Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır. Yardımların insan onurunu zedelemeyecek koşullarda sunulması zorunludur” hükümlerinin yer aldığını, hemşehri hukuku tanımına belediye sınırları içerisinde yaşayan vatandaşlar girdiği gibi, sivil toplum kuruluşları, kamu ve özel hukuk tüzel kişileri, belediye çalışanlarının dahi belediye hizmetlerinin sunulması anlamında belediyenin paydaşı olduklarını, bu anlamda belediye çalışanlarının, belediye hizmetlerinin sunumu ve harcamalardan ayrı değerlendirilmesinin ve, Belediye Kanununda böyle bir düzenlemenin olmadığını ileri sürmenin Belediye Kanununun özünden uzaklaşmak olduğunu,

 

Özel Kalem Müdürlüğünün, Belediyenin yürüttüğü ve yürütecek olduğu kamu hizmetlerinin halka sunulmasında en etkin birim olduğunu, bu anlamda dışa karşı açılan bir penceresi niteliğinde olduğunu, bunu da bünyesinde yer alan personeli eliyle yürüttüğünü, Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlayan geçiş güzergahında yer almasının ...’yi önemli kıldığı gibi, kırka yakın da özel ve kamu Üniversitesinin bulunduğu bir ilçe olduğunu, bu niteliği itibarıyla da üst düzey kamu görevlilerinin uğradığı bir Belediye olduğunu, Belediyenin vizyonunu yansıtan, önemli devlet temsilcilerinin ziyaret ettiği ...’de bu hizmeti yerine getiren müdürlüğün çalışanlarına bu hizmete uygun kıyafet alımının yasaya aykırı olmadığı gibi, Kanunda bunun alınamayacağına dair bir hüküm de bulunmaması karşısında, bu çerçevede yapılan işlemin hukuka uygun olup kamu zararı bulunmadığını belirterek verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmişlerdir.

 

Başsavcılık mütalaasında;

 

“Memur olduğundan, muhtelif giyim eşyası alımına ilişkin belgeler üzerinde varsa imzasının, verilen talimat nedeni ile olabileceği, yani bu belgelerin tarafından usulen imzalandığı, alımlara ilişkin ihale mevzuatı hakkında bir eğitimi ve bilgisinin bulunmadığı, iddia edilen kamu zararından sorumlu tutulmasının doğru olmadığı gibi yasal da olmadığı,

 

5393 sayılı Belediye Kanununun “Hemşehri hukuku” başlıklı 13 üncü maddesi hükmü dikkate alındığında belediye çalışanlarını, belediye hizmetlerinin sunumu ve harcamalarından ayrı değerlendirme ve Belediye Kanununda böyle bir düzenlemenin olmadığını ileri sürmenin Belediye Kanununun özünden uzaklaşmak olacağı,

 

Belediyenin vizyonunu yansıtan, önemli devlet temsilcilerinin ziyaret ettiği ...'de bu hizmeti yerine getiren Müdürlüğün çalışanlarına bu hizmete uygun kıyafet alımının yasaya aykırı olmadığı gibi, Kanunda bunun alınamayacağına dair bir hüküm de bulunmaması karşısında yapılan işlemin hukuka uygun olduğu ve kamu zararı bulunmadığı, ifade edilerek, temyize konu İlamda belirtilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi talep edilmiştir.

 

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 211 inci maddesinde, Devlet memurlarından hangilerinin ne şekilde giyecek yardımından faydalanacaklarının Maliye Bakanlığı ile Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırlayacakları bir yönetmelik ile tesbit olunacağı hükme bağlanmıştır. 09/10/1991 tarihli ve 21016 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 2 nci maddesinde; Yönetmelik hükümlerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personel ile bu Kanunun ek geçici 21 inci maddesinde belirtilen personel ve diğer kanunlarda giyecek yardımı konusunda 657 sayılı Kanuna göre işlem yapılacağına ilişkin hüküm bulunan personel hakkında uygulanacağı belirtilmiş olup, bu yardımdan yararlanacak olanları belirleyen 3 üncü maddesinde “2 nci maddede belirtilen personelden giyecek eşyası verilecek olanlar, kadro unvanları ve hizmet sınıfları itibariyle ekli I ve II sayılı cetvellerde gösterilmiştir. Bu cetvellerde yer almayanlar her ne suretle olursa olsun bu yardımdan yararlandırılmazlar.” denilmiştir. Belediye Özel Kalem Müdürlüğünde çalışan ve kendilerine muhtelif giyim eşyası alınan ilgililerin durumu yukarıda değinilen Yönetmelik hükümlerine uygunluk teşkil etmemektedir. Ayrıca, kendilerine giyecek yardımı yapılacağına dair başka bir mevzuat hükmü de bulunmamaktadır.

 

Bu nedenle; sorumlunun, 33 sayılı İlamın 3 üncü maddesi ile verilen tazmin kararının kaldırılması yönündeki talebinin reddedilerek Daire Kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.” Denilmiştir.

 

Dosyadaki mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ

 

33 sayılı İlamın 3. Maddesiyle; Belediye Özel Kalem Müdürlüğünde çalışan personele, ... Tic. A.Ş.’den muhtelif giyim eşyası satın alınarak bedelinin Belediye bütçesinden karşılanması neticesinde ... TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

 

Sorumluluk yönünden inceleme;

 

Harcama yetkililerinin ve gerçekleştirme görevlilerinin harcama sürecindeki görev ve sorumlulukları 5018 sayılı Kanunu’nun 32 ve 33’üncü maddelerinde düzenlenmiştir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunun “Harcama Talimatı ve Sorumluluk” başlıklı 32 nci maddesinde;

 

“Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır. Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, Ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.”,

 

 

 

“Giderlerin Gerçekleştirilmesi” başlıklı 33 ncü maddesinde;

 

“Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır. Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.” hükümlerine yer verilmiştir.

 

Yine, aynı Kanunun 55 ve devamı maddelerinde kamu idarelerinin iç kontrol sistemlerini oluşturmaları öngörülmüş ve bu çerçevede harcama birimlerinin yapılan mali işlemler üzerinde gerçekleştirecekleri kontroller açıklanmış olup, harcama birimlerinin asgari yapmaları gereken kontroller, malî hizmetler birimi tarafından ön malî kontrole tâbi tutulacak malî karar ve işlemlerin usûl ve esasları ile ön malî kontrole ilişkin standart ve yöntemler Maliye Bakanlığınca belirleneceği hükme bağlanmıştır.

 

Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar'ın 10 uncu maddesinde, ön mali kontrol işleminin harcama birimleri tarafından da yerine getirileceği belirtilerek, gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin mali karar ve işlemlerin harcama birimi tarafından mali mevzuat hükümlerine uygunluk yönüyle kontrol edileceği,

 

Usul ve Esasların 12 nci maddesinde de, süreç kontrolünün nasıl yapılacağı belirtilerek, mali işlemlerin yürütülmesinde görev alanların yapacakları işlemden önceki işleri de kontrol edecekleri, ödeme emrini düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme görevlilerinin de ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön mali kontrol işlemini yapacakları belirtilmektedir.

 

Yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerinden, her bir harcamanın harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisi tarafından süreç kontrolü çerçevesinde yapılan işlemlerin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olup olmadıkları ön mali kontrole tabi tutularak kontrol edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

 

Sayıştay Genel Kurulunun 14.06.2007/5189-1 sayılı Kararının “sorumlular” başlıklı 3 üncü bölümünde, harcama yetkililerinin ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumlulukları açıklanmış olup; ödeme emri belgesini düzenlemekle görevlendirilmiş gerçekleştirme görevlilerinin düzenlediği belge ile birlikte harcama sürecindeki diğer belgelerin doğruluğundan ve mevzuata uygunluğundan harcama yetkilisi ile birlikte sorumlu tutulması gerektiği belirtilmiştir.

 

5018 sayılı Kanun ve yukarıda belirtilen Sayıştay Genel Kurul Kararı uyarınca, harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlileri, giderin gerçekleştirilmesi ve harcamanın yapılması süreçlerinde, mevzuata uygunluk açısından kontrolleri sağlamakla yükümlüdürler. Yapılacak harcama, nitelik itibariyle hukuka aykırı nitelik taşıyorsa, söz konusu işlemleri yapmaktan kaçınmak durumundadırlar. Dolayısıyla, mevzuata aykırı olarak Belediye Özel Kalem Müdürlüğü personeline muhtelif giyim eşyası satın alınarak bedelinin Belediye bütçesinden karşılanması ile ilgili olarak harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğu bulunmaktadır.

 

Esas yönünden inceleme

 

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Giyecek yardımı” başlıklı 211 inci maddesinde; “Devlet memurlarından hangilerinin ne şekilde giyecek yardımından faydalanacakları Maliye Bakanlığı ile Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırlıyacakları bir yönetmelik ile tesbit olunur” hükmüne yer verilmiştir. Mezkûr hüküm doğrultusunda 09.10.1991 tarih ve 21016 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Devlet Memurları Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin “Giyecek yardımından yararlanacak kişiler” başlıklı 3 üncü maddesinde; “2 nci maddede belirtilen personelden giyecek eşyası verilecek olanlar, kadro unvanları ve hizmet sınıfları itibariyle ekli I ve II sayılı cetvellerde gösterilmiştir” hükmü yer almaktadır. Yönetmeliğe ekli I sayılı cetvelde giyecek yardımından yararlanacak personel unvan itibariyle, II sayılı cetvelde ise hizmet sınıfları itibariyle sınırlı olarak sayılmıştır. Söz konusu Yönetmelikte Özel Kalem Müdürlüğü personelinin giyim yardımından yararlanacağına dair herhangi bir hüküm yer almamaktadır.

 

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun kamu zararı başlıklı 71’ inci maddesinde;

 

“Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.

 

Kamu zararının belirlenmesinde;

 

...

 

g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması

 

Esas alınır.

 

…” hükümleri yer almaktadır.

 

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde, Belediyenin Özel Kalem Müdürlüğü’nde görevli memurların giyim eşyalarının Belediye Bütçesinden yapılabileceğine dair herhangi bir hüküm veya buna imkân veren bir ifade yer almamaktadır. Dolayısıyla mevzuatında öngörülmediği halde ödeme niteliğinde olan harcama kamu zararı oluşturmaktadır.

 

Bu itibarla, 33 sayılı İlamın 3. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE (... Daire Başkanı … ile Üye …’nın aşağıda yazılı karşı oy gerekçelerine karşı) oyçokluğuyla,

 

Karar verildiği 17.06.2020 tarih ve 47399 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

Karşı oy gerekçesi

 

... Daire Başkanı …’in karşı oy gerekçesi

 

Analitik Bütçe Sınıflandırmasının 03.6 kod nolu Temsil ve Tanıtma Giderleri başlıklı 03.6.1.01 Temsil, Ağırlama, Tören, Fuar, Organizasyon Giderleri bölümünün sondan 4. Paragrafında;

 

“Makamın gerekli gördüğü temsil, ağırlama, hediye, tören giderleri ile yine temsil amaçlı olmak üzere spor faaliyetlerine, kısa süreli kongre, konferans ve seminer gibi toplantılara ilişkin karşılama, ağırlama ve organizasyon giderleri” ile aynı bölümün son paragrafında;

 

“Yukarıda sayılanların dışında kalan temsil, ağırlama, tören, fuar, organizasyon giderleri” düzenlemeleri yer almıştır.

 

Bu kapsamda, Özel Kalem Müdürlüğünün, belediyelerin yürüttüğü kamu hizmetlerinin halka sunulmasında en etkin birimi olduğu izahtan varestedir. Sonuç olarak, belediyelerin vizyonunu yansıtan anılan birimin personeline söz konusu hizmete uygun kıyafet alınması temsil amaçlı olduğundan yapılan ödemede mevzuata aykırı bir husus bulunmamaktadır.

 

Bu itibarla, 33 sayılı İlamın 3. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.

 

Üye …’nın karşı oy gerekçesi

 

5393 Sayılı Belediye Kanununun "Belediyenin Giderleri" başlıklı 60. maddesinin (k) bendinde temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderlerinin bütçeden ödeneceği belirtilmiş, aynı zamanda Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi ile de bu harcamaların belediye bütçesinden yapılabileceği belirtilmiştir.

 

Aynı Kanun’un 38. maddesinin "Belediye Başkanının görev ve yetkileri" (o) bendinde "Temsil ve ağırlama giderleri için ayrılan ödeneği kullanmak" yetkisi Belediye Başkanına bırakılmıştır.

 

Yukarıda adı geçen Yönergenin "Genel Kural" başlıklı 3. maddesinde, "Temsil, Ağırlama ve Tören Giderlerinin" konu, kapsam ve miktarının tayini Belediye Başkanının takdirine bağlıdır" ve yine aynı yönergenin "Ağırlama Giderleri" başlıklı 5. maddesinin f bendinde "Beldenin kalkınmasında katkısı olanlar veya olacağı anlaşılanlar ile bu kişilerin eşleri ve refakatindeki görevliler için, geleneklere ve davetin şümulüne göre, ağırlama, konaklama, konutlandırma ve bu işlerle ilgili olarak hazırlıkların gerektirdiği giderlere ziyafet, kokteyl, hediye, bahşiş ve taşıma giderleri şeklinde yapılır" denilmiştir.

 

Belirtilen mevzuat çerçevesinde söz konusu harcamalar, Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil Ağırlama ve Tören Giderleri kapsamında olduğundan 33 sayılı İlamın 3. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 150 kez görüntülendi.