Belediyece tüm personelin sağlık taramasından geçirip, bedelinin ödemesi mümkün müdür?

Karar

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler     

 

Yılı         2017    

 

Dairesi  5           

 

Dosya No           45170  

 

Tutanak No        48211  

 

Tutanak Tarihi   19.6.2020         

 

Kararın Konusu Çeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar      

 

 

Konu: Sağlık gideri.

 

159 sayılı ilamın 5’inci maddesi ile; belediye personelinin özel bir sağlık kuruluşunca değişik testler uygulanmak suretiyle sağlık taramasından geçirilmesi ve yapılan sağlık giderinin bütçeden ödenmesi sonucu oluşan ... TL kamu zararının sorumlulardan tazminine hükmedilmiştir.

 

Temyiz Dilekçesi

 

Sorumluluğuna hükmedilen Harcama Yetkilisi ... (İnsan Kay. Eğt. Müd.), Geçekleştirme Görevlisi ... (İşçi) ile Diğer Sorumlu ... (Belediye Bşk. Yrd.) tarafından sunulan aynı mahiyetteki temyiz dilekçesinde özetle;

 

... Belediye Başkanlığı'nın bir kamu tüzel kişiliğini haiz olarak işveren olduğunda, bununla beraber 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uygulamakla mükellef ve yükümlü olduğunda herhangi bir tereddüt bulunmadığı,

 

6331 Sayılı Kanuna göre risk değerlendirmesi yapmak ve yaptırmak ve belirlenen riskleri ortadan kaldırmak, kamu işvereni olan Belediye Başkanlığına verilmiş bir görev olduğundan, olası iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmamış olmasından doğabilecek eylemler sonucu hukuki ve cezai sorumluğu doğabileceği,

 

6331 Sayılı Kanunun 10. maddesi:

 

“…

 

(4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar." hükümlerini içermekte olduğundan, kamu tüzel kişiliğini haiz olan Belediye Başkanlığının personelinin sağlık taramasından geçirilmesinin kanuni bir zorunluluk olduğu,

 

İşverenin çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olduğu, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalara yapacağı ve işverenin, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamayacağı 6331 Sayılı Kanunun 15. maddesinde belirtildiği, alınan sağlık hizmetinde herhangi bir kamu kaynağında eksilme ve artışa engel bir durum olmadığından kamu zararı oluşmadığı, ifade edilerek verilen tazmin hükmünün kaldırılması talep edilmektedir.

 

Başsavcılık Mütalaası

 

Sorumluluğuna hükmedilen Harcama Yetkilisi ... (İnsan Kay. Eğt. Müd.), Geçekleştirme Görevlisi ... (İşçi) ile Diğer Sorumlu ... (Belediye Bşk. Yrd.) tarafından sunulan aynı mahiyetteki temyiz dilekçesine istinaden verilen Başsavcılık mütalaasında;

 

“Sorumluların temyiz dilekçesinde; ... Belediye Başkanlığı'nın bir kamu tüzel kişiliğini haiz olarak işveren olduğunda, bununla beraber 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uygulamakla mükellef ve yükümlü olduğunda herhangi bir tereddüt bulunmadığı,

 

6331 Sayılı Kanuna göre risk değerlendirmesi yapmak ve yaptırmak ve belirlenen riskleri ortadan kaldırmak, kamu işvereni olan Belediye Başkanlığına verilmiş bir görev olduğundan, olası iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmamış olmasından doğabilecek eylemler sonucu hukuki ve cezai sorumluğu doğabileceği,

 

6331 Sayılı Kanunun 10. maddesi:

 

“…

 

(4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar." hükümlerini içermekte olduğundan, kamu tüzel kişiliğini haiz olan Belediye Başkanlığının personelinin sağlık taramasından geçirilmesinin kanuni bir zorunluluk olduğu,

 

İşverenin çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olduğu, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalara yapacağı ve işverenin, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamayacağı 6331 Sayılı Kanunun 15. maddesinde belirtildiği, alınan sağlık hizmetinde herhangi bir kamu kaynağında eksilme ve artışa engel bir durum olmadığından kamu zararı oluşmadığı, ifade edilerek verilen tazmin hükmünün kaldırılması talep edilmektedir.

 

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun "Sağlık gözetimi" başlıklı 15 inci maddesinde; "(1) İşveren;

 

a) Çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.

 

b) Aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır:

 

1) İşe girişlerinde.

 

2) İş değişikliğinde.

 

3)İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde.

 

4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla.

 

(2) Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz.

 

(3) (Değişik birinci cümle: 10/9/2014-6552/17 md.) Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları işyeri hekiminden alınır. 50'den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için ise kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilir. Raporlara itirazlar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hakem hastanelere yapılır, verilen kararlar kesindir. " hükmü yer almaktadır."

 

Kanunun 15 nci maddesinin (3) fıkrasında açık bir şekilde, alınması gereken sağlık raporlarının işyeri hekiminden alınacağı açıkça ifade edilmiş olup, 50'den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için ise kamu sağlık hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabileceği belirtilmektedir.

 

Yargılamaya konu olayda, işçi, memur ve sözleşmeli memurlara sağlık taraması amacıyla 115 adet PA akciğer grafi, odyometri (işitme tetkiki), STFT (solunum fonksiyon testi) , hemogram (Tam kan sayım), EKG, Tetenoz aşısı hizmetinin ... İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Ltd. Şti'den alındığı ve bu hizmet için bütçeden ödemede yapıldığı anlaşılmıştır.

 

Kamu sağlık hizmet sunucuları veya aile hekimleri dışında özel bir sağlık kuruluşundan hizmet satın almak suretiyle çalışanların yukarıda belirtilen testler ve sağlık taramalarından geçirilmesi suretiyle yapılan ödemelerin kamu zararını oluşturduğu değerlendirilmekte olup, tespit edilen kamu zararının tazmini gerekir.

 

Bu itibarla, talebin reddedilerek Daire kararının onaylanmasına karar verilmesinin yerinde olacağı düşülmektedir.”

 

denilmektedir.

 

Duruşmaya katılan Sayıştay Savcısı önceki mütalaalarında belirtiği hususları belirterek daire kararının onanması yönünde görüş belirtmiştir.

 

Duruşma talebinde bulunan ..., ..., ... ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

Temyize konu 159 sayılı ilamın 5. Maddesinde, kamu sağlık hizmet sunucuları veya aile hekimleri dışında özel bir sağlık kuruluşundan hizmet satın almak suretiyle çalışanların sağlık taraması amacıyla bir takım testler ve sağlık taramalarından geçirilmesi suretiyle yapılan ödemeler ile kamu zararına sebebiyet verildiği, hukuka aykırı bu işlem neticesinde sebep olunan kamu zararının sorumlulardan tazminine hükmedilmiştir.

 

Sorumluluğuna hükmedilen dilekçilerce dilekçelerinde 6331 Sayılı Kanuna göre risk değerlendirmesi yapmak ve yaptırmak ve belirlenen riskleri ortadan kaldırmak, kamu işvereni olan Belediye Başkanlığına verilmiş bir görev olduğundan, olası iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmamış olmasından doğabilecek eylemler sonucu hukuki ve cezai sorumluğu doğabileceği,

 

6331 Sayılı Kanunun 10. maddesi:

 

“…

 

(4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar." hükümlerini içermekte olduğundan, kamu tüzel kişiliğini haiz olan Belediye Başkanlığının personelinin sağlık taramasından geçirilmesinin kanuni bir zorunluluk olduğu,

 

İşverenin çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olduğu, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalara yapacağı ve işverenin, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamayacağı 6331 Sayılı Kanunun 15. maddesinde belirtildiği, alınan sağlık hizmetinde herhangi bir kamu kaynağında eksilme ve artışa engel bir durum olmadığından kamu zararı oluşmadığı, ifade edilerek verilen tazmin hükmünün kaldırılması talep edilmektedir.

 

Dosya ve eki belgeler incelenmesi neticesinde;

 

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun "Sağlık gözetimi" başlıklı 15 inci maddesinde;

 

"(1) İşveren;

 

a) Çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.

 

b) Aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır:

 

1) İşe girişlerinde.

 

2) İş değişikliğinde.

 

3) İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde.

 

4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla.

 

(2) Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz.

 

(3) (Değişik birinci cümle: 10/9/2014-6552/17 md.) Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları işyeri hekiminden alınır. 50'den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için ise kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilir. Raporlara itirazlar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hakem hastanelere yapılır, verilen kararlar kesindir. " hükmü yer almaktadır.

 

6331 Sayılı Kanuna göre risk değerlendirmesi yapmak ve yaptırmak ve belirlenen riskleri ortadan kaldırmak, kamu işvereni olan Belediye Başkanlığına verilmiş bir görev olduğundan, olası iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmamış olmasından doğabilecek eylemler sonucu hukuki ve cezai sorumluğu doğabileceği, belirtilmişse de mezkur kanunun 15’nci maddesinin (3) fıkrasında alınması gereken sağlık raporlarının işyeri hekiminden alınacağı açıkça ifade edilmiş olup, 50'den az çalışanı bulunan ve tehlikeli işyerleri için Belediye idaresince iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmış olması gerektiği açıktır.

 

Yargılamaya konu olayda, işçi, memur ve sözleşmeli memurlara sağlık taraması amacıyla 115 adet PA akciğer grafi, odyometri (işitme tetkiki), STFT (solunum fonksiyon testi), hemogram (Tam kan sayım), EKG, Tetenoz aşısı hizmetinin ilgili firmadan alındığı ve bu hizmet için bütçeden ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır.

 

Ancak söz konusu hizmetten yararlandırılan personelin görev, unvan ve fiilen çalıştıkları konuma ilişkin bir ayrıştırmaya gidilmediği anlaşılmaktadır. İlam hükmüne konu olayda çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına hükmün esasını etkileyecek mahiyette bilgilere yer verilmemektedir.

 

Bu itibarla, Sayıştay 5. Dairesince 159 sayılı ilamın 5. Maddesinde verilen hükmün BOZULARAK, ilgili sağlık hizmetinin muhatabı belediye çalışanlarının iş niteliği ile çalıştıkları işyerinin tehlike sınıfına göre ayrıştırılması ve varılacak neticenin hükümde dikkate alınmasını teminen DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE ( ...’ın ilave gerekçesi ile ...’ın Daire hükmünün tasdiki gerekir şeklindeki ayrışık görüşüne karşı) oy çokluğuyla,

 

Karar verildiği 16.09.2020 tarih ve 48211 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

İlave gerekçe;

 

...’ın ilave gerekçesi,

 

Kararın esasına iştirak edilmekle birlikte, idarece alımı yapılan hizmet kalemlerinin bedelinin belirlemesinde, piyasa fiyat araştırmasının yapıldığı görülmekte ise de, dosya ve eki belgelerin incelenmesi ve duruşmada sorumlularca yapılan sözlü savunmanın dinlenilmesi neticesinde;

 

Alımı yapılan hizmet kalemlerinin bedellerinin belirlenmesinde yürürlükte bulunan Sağlık Uygulama Tebliği eki listesinde yer verilen birim fiyatların dikkate alınmadığı anlaşılmakta olup, kamu zararı tutarının ilgili ek listelerde idarece alıma konu edilen hizmetler için öngörülen bedel dikkate alınarak belirlenmesi gerekmektedir.

 

Karşı oy gerekçesi;

 

...’ın karşı oy gerekçesi,

 

Temyize konu 159 sayılı ilamın 5. Maddesinde, kamu sağlık hizmet sunucuları veya aile hekimleri dışında özel bir sağlık kuruluşundan hizmet satın almak suretiyle çalışanların sağlık taraması amacıyla bir takım testler ve sağlık taramalarından geçirilmesi suretiyle yapılan ödemelerin kamu zararını sebep olduğu, hukuka aykırı bu işlem sebebiyle sebep olunan kamu zararının sorumlulardan tazminine hükmedilmiştir.

 

Sorumluluğuna hükmedilen dilekçilerce dilekçelerinde 6331 Sayılı Kanuna göre risk değerlendirmesi yapmak ve yaptırmak ve belirlenen riskleri ortadan kaldırmak, kamu işvereni olan Belediye Başkanlığına verilmiş bir görev olduğundan, olası iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmamış olmasından doğabilecek eylemler sonucu hukuki ve cezai sorumluğu doğabileceği,

 

6331 Sayılı Kanunun 10. maddesi:

 

“…

 

(4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar." hükümlerini içermekte olduğundan, kamu tüzel kişiliğini haiz olan Belediye Başkanlığının personelinin sağlık taramasından geçirilmesinin kanuni bir zorunluluk olduğu,

 

İşverenin çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olduğu, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalara yapacağı ve işverenin, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamayacağı 6331 Sayılı Kanunun 15. maddesinde belirtildiği, alınan sağlık hizmetinde herhangi bir kamu kaynağında eksilme ve artışa engel bir durum olmadığından kamu zararı oluşmadığı, ifade edilerek verilen tazmin hükmünün kaldırılması talep edilmektedir.

 

Dosya ve eki belgeler incelenmesi neticesinde;

 

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun "Sağlık gözetimi" başlıklı 15 inci maddesinde;

 

"(1) İşveren;

 

a) Çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.

 

b) Aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır:

 

1) İşe girişlerinde.

 

2) İş değişikliğinde.

 

3) İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde.

 

4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla.

 

(2) Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz.

 

(3) (Değişik birinci cümle: 10/9/2014-6552/17 md.) Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları işyeri hekiminden alınır. 50'den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için ise kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilir. Raporlara itirazlar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hakem hastanelere yapılır, verilen kararlar kesindir. " hükmü yer almaktadır.

 

Her ne kadar dilekçilerce dilekçelerinde; 6331 Sayılı Kanuna göre risk değerlendirmesi yapmak ve yaptırmak ve belirlenen riskleri ortadan kaldırmak, kamu işvereni olan Belediye Başkanlığına verilmiş bir görev olduğundan, olası iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmamış olmasından doğabilecek eylemler sonucu hukuki ve cezai sorumluğu doğabileceği, belirtilmişse de mezkur kanunun 15’nci maddesinin (3) fıkrasında alınması gereken sağlık raporlarının işyeri hekiminden alınacağı açıkça ifade edilmiş olup, 50'den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için ise kamu sağlık hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınarak, Belediye idaresince iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmış olacağı açıktır.

 

Yargılamaya konu olayda, işçi, memur ve sözleşmeli memurlara sağlık taraması amacıyla 115 adet PA akciğer grafi, odyometri (işitme tetkiki), STFT (solunum fonksiyon testi), hemogram (Tam kan sayım), EKG, Tetenoz aşısı hizmetinin ... İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Ltd. Şti'den alındığı ve bu hizmet için bütçeden ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır.

 

Kamu sağlık hizmet sunucuları veya aile hekimleri dışında özel bir sağlık kuruluşundan hizmet satın almak suretiyle çalışanların yukarıda belirtilen testler ve sağlık taramalarından geçirilmesi suretiyle yapılan ödemeler kamu zararına sebebiyet verilmiştir.

 

Bu itibarla, Sayıştay 5. Dairesinin 159 sayılı ilamın 5. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün tasdikine karar verilmesi gerekmektedir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 151 kez görüntülendi.