Personel giderlerinin bütçenin % 30 unu aşmasına rağmen, yeni personel istihdamı hk.

Karar

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler      

 

Yılı         2017    

 

Dairesi  6           

 

Dosya No           44665  

 

Tutanak No        48164  

 

Tutanak Tarihi   8.7.2020            

 

Kararın Konusu Çeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar     

 

 

Konu: Personel Giderlerinin bütçe gelirlerinin yeniden değerleme katsayısıyla çarpımı sonucunda bulunan miktarın yüzde 30’unu aşmasına rağmen yeni personel istihdam edilmesi.

 

3 - 26 sayılı İlamın 9’ uncu maddesinde; ... Belediyesinin 2017 yılı personel giderlerinin, 2016 yılında gerçekleşen bütçe gelirlerinin yeniden değerleme katsayısıyla çarpımı sonucunda bulunan miktarının yüzde 30’unu, 15.06.2017 tarihi itibariyle aşmasına rağmen, bu tarihten sonra 76 adet geçici işçi istihdam edilmesi neticesinde kamu zararına neden olunduğu gerekçesiyle toplam ... TL için tazmin hükmü verilmiştir.

 

İlamda Üst Yönetici sıfatıyla sorumlu tutulan ...’ in vermiş olduğu temyiz dilekçesinde özetle; Sayıştay 6. Dairesinin Kararının 9.Maddesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu,

 

Şöyle ki; 5747 sayılı Kanun ile Büyükşehir Belediye sınırları içinde bulunan ilk kademe belediyelerinin, tüzel kişilikleri kaldırılarak ilçe belediyelerine mahalleleri veya mahalle kısımları ile birlikte katıldığı, 6360 sayılı Kanun ile Büyükşehir Belediyesi kurulması ve sınırlarının belirlenmesi ile ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köylerin tüzel kişiliklerinin kaldırılarak, mahalle statüsünde, bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katıldığı,

 

5747 ve 6360 sayılı Kanunlarda belirtildiği gibi ilçelerinin sınırlarının genişletildiği, belediyenin hizmet alanlarının on mahalleden altmış yedi mahalleye çıkartıldığı, İlçenin yerleşim alanının genişlemesi ve şehir nüfusunun artması gibi nedenlerle belediyelerinin mevcut personel yapısının (kalifiye elaman eksikliği, sayı azlığı vb. nedenlerle) ihtiyacı karşılamada yetersiz kaldığı, söz konusu işçilerin Belediye Fen İşleri Müdürlüğü bünyesinde istihdam edildikleri, geçici işçi statüsünde çalıştırıldıkları, bu kişilerin Belediye tarafından yapılan ve yürütülen üst yapı proje çalışmalarında görev alarak hizmet vermekte oldukları,

 

İlçede Belediye olarak Mahalle ve köylerde üst yapı çalışmalarına bağlı yürütülen başlıca projelere ait yapılan işlerin şunlar olduğu;

 

Kütüphane-muhtarlık binası, sağlık evleri, okulların bakım onarım ve çevre düzenlemesi, Yeşil Alan, Park ve Meydan düzenlemesi, Üzüm Bağı Tesisi Kurulumu, Spor Kompleksi-Çim Saha ve Halı Saha Yapımı, Camilerin Bakım Onarımı, Minarelerin Bakım ve Onarım ve Minarelerinin Boya ve Badana işleri ve buna benzer halkın genel olarak ihtiyaçlarına yönelik yapılması gereken ve devam eden projelerin bitirilmesi için kendi çalışan personelleri zaman zaman kullanılarak işlerin ifasının sağlandığı (Ek-Hizmetleri gösteren Fotoğraflar),

 

2005 yılında yasalaşan 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49. maddesinin 8. fıkrası hükmüne göre; ‘'Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe giderlerinin 212 sayılı Vergi Usul Kanuna göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın %30‘unu aşamaz.” denilmekte olduğu,

 

5747 ve 6360 sayılı Kanunlarda belirtildiği gibi gelen düzenlemelerle hizmet alanlarının on katı arttırıldığı halde 5393 sayılı Belediye Kanunu 49. maddesinin 8. fıkrasında belirtilen personel giderleri yüzdesinde herhangi bir düzenleme yapılmadığı,2017 yılı personel giderlerinin %30'dan fazla olduğunun kabulü halinde dahi bir kamu zararından bahsetmenin mümkün olmadığını, alınan personelin belediye lehine emek ve hizmetlerinden yararlanıldığını, emek ve hizmetleri karşılığında mal ve hizmet üreterek belediyenin mal varlığının artmasının sağlandığını, bu emek ve hizmetleri karşılığında kendilerine ücret ödendiğini, ayrıca bu personeller eliyle yerine getirilen hizmetlerin ihale edilmesi durumunda daha fazla harcama yapılacağı,

 

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayip Erdoğan’ ın işsizliğe çare olarak istihdam seferberliği başlatmış olduğu, alınan geçici işçilerin hem belediyenin yukarıda sayılan menfaatleri için hem de istihdam seferberliği kapsamında alındığı, bu bağlamda personel giderlerinin %30’ luk sınırı aşma durumunun kamu zararı kapsamında değerlendirilmemesi gerektiğini,

 

13.12.2018 tarih ve 26 sayılı İlamının hukuka, yasaya ve gerçeklere ve dahi hakkaniyete aykırı olduğu, müştereken ve müteselsildi faizleri ile birlikte tahsiline dair tazmin kararının kaldırılması gerektiği ifade edilmiştir.

 

26 sayılı ilamın 9’ uncu maddesine yapılan temyiz talebine savcılık tarafından mütalaa verilmemiştir.

 

İşbu dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

26 sayılı İlamın 9’ uncu maddesinde; ... Belediyesi’nin 2017 yılı personel giderlerinin, 2016 yılı gerçekleşen bütçe gelirlerinin yeniden değerleme katsayısıyla çarpımı sonucunda bulunan miktarın yüzde 30’unu 15.06.2017 tarihi itibariyle aşmasına rağmen bu tarihten sonra 76 adet geçici işçi istihdam edilmesi neticesinde kamu zararına neden olunduğu gerekçesiyle toplam ... TL için tazmin hükmü verilmiştir.

 

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Norm kadro ve personel istihdamı” başlıklı 49’uncu maddesinin sekizinci fıkrasında; "Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamaz. Nüfusu 10.000'in altında olan belediyelerde bu oran yüzde kırk olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ye ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılamaz. Yeni personel alımı nedeniyle bu oranın aşılması sebebiyle oluşacak kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren hesaplanacak kanunî faiziyle birlikte belediye başkanından tahsil edilir. Personelin her türlü alacakları zamanında ve öncelikle ödenir." denilmiştir.

 

Bu hükme göre, belediyenin yeni personel alımı nedeniyle yıllık personel giderlerinin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranı kadar artırıldıktan sonra bulunan miktarın yüzde otuzunu aşması durumunda kamu zararı oluşmakta ve bu zararın belediye başkanından tahsil edilmesi gerekmektedir.

 

... Belediyesinde; 2016 yılında gerçekleşen bütçe gelirinin (... TL) yeniden değerleme oranı kadar (% 14,47) arttırıldıktan sonra bulunan tutarın (... TL) yüzde otuzunun ... TL (... x 0,30) olduğu, belediyede toplam personel giderlerinin bu bedeli 15.06.2017 tarihi itibariyle aştığı ve buna rağmen 18.10.2017 tarih ve 1486 sayılı yazıda Belediye Başkanının kararıyla Belediyeye 76 adet geçici işçi alınması uygun görülmüş ve bu karara istinaden 20.10.2017 tarihinde işe başlayan geçici işçilerin Belediyeye brüt maliyetinin ... TL olduğu görülmüşse de,

 

Sorumlu savunmasından anlaşıldığı üzere ... Belediyesinde özel bir durum oluşmuştur. Şöyle ki; 5747 ve 6360 sayılı Kanunlarla ... Belediyesinin sınırları genişlemiş ve belediye hizmet alanlarının sınırı on mahalleden altmış yedi mahalleye çıkmıştır. İlçe yerleşim alanının genişlemesi ve şehir nüfusunun artması, belediyenin mevcut personel yapısının (kalifiye elaman eksikliği, sayı azlığı vb. nedenlerle) ihtiyacı karşılamada yetersiz kalmasına neden olmuş ve bunun sonucunda da yeni personel alımı yapılmıştır.

 

Her ne kadar 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49’ uncu maddesinde istihdam konusunda belirli sınırlamalar getirilmişse de, istihdam edilen personel ile belediye hizmetleri yerine getirilmiş olduğundan söz konusu personele yapılan ücret ödemeleri ile kamu kaynağında bir azalmanın olduğunu söylemek mümkün olamayacağından 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 71’inci maddesi kapsamında oluşmuş bir kamu zararından bahsedilemeyecektir.

 

Bu itibarla, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesinin 7 nci fıkrası uyarınca 26 sayılı ilamın 9. maddesiyle verilen tazmin hükmünün BOZULMASINA ve yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurulmak suretiyle yeniden hüküm tesisini teminen hükmü veren DAİREYE GÖNDERİLMESİNE, (Üyeler ..., ... ve ...’ in aşağıda yazılı ilave görüşleri ile Üyeler ..., ..., ... ve ...’ ın aşağıda yazılı karşı oy gerekçesine karşı) oyçokluğuyla,

 

Karar verildiği 08.07.2020 tarih ve 48164 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

 

 

İlave görüş

 

Üye ...’ nün ilave görüşü:

 

Söz konusu dosyada dilekçilerin talebi savcılık tarafından karşılanmamıştır. Bu haliyle dosya usul yönünden eksik olduğundan yargılama yapılması mümkün değildir.

 

 

 

Üye ...’ ın ilave görüşü:

 

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49. Maddesi belediye başkanlarına Belediyenin yıllık toplam personel giderlerinin, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamayacağına ilişkin sınırlama getirmiştir. Ancak bu sınırlamayı aşan miktarın kamu zararı olacağı 5018 sayılı Kanunda tanımlanan kamu zararı tanımına uymamaktadır. Dolayısıyla yapılan bu ödemeye kamu zararı denmesi mümkün değildir.

 

 

 

Üye ...’ in ilave görüşü:

 

6085 sayılı Kanunun 2/k maddesinde; “k) Kamu zararı: Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda belirtilen kamu zararını,” ifade eder diyerek kamu zararı tanımını 5018 sayılı Kanunla sınırlamıştır. Ancak T.C. Anayasası 160. Madde de; “Sayıştay, genel ve katma bütçeli dairelerin bütün gelir ve giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yapmakla görevlidir.” denilerek daha geniş bir alan belirlenmiştir. Bu haliyle 6085 sayılı Kanunun 2/k fıkrası Anayasaya aykırıdır ve Sayıştay Yargısını sınırlandırmaktadır.

 

Söz konusu tazmin kararı; 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49. Maddesiyle belediye başkanlarına Belediyenin yıllık toplam personel giderlerinin, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamayacağına ilişkin getirilen sınırlamanın aşılması sebebiyle verilmiştir. Ancak bu sınırlamayı aşan miktar 5018 sayılı Kanunda tanımlanan kamu zararı tanımına uymamaktadır. Yukarıda değinildiği gibi, her ne kadar T.C. Anayasasının 160. Maddesi, daha geniş bir denetim ve yargı alanı belirlemiş olsa da, Sayıştay yargısı, 6085 sayılı Kanunun 2/k fıkrası gereği 5018 sayılı Kanunda tanımlanan kamu zararı tanımı ile sınırlıdır ve bu sebeple söz konusu ödeme Sayıştay Yargısı konusuna girmemektedir. Yargılanamaz kaldırılması uygun olur.

 

 

 

Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü

 

Üye ...’ ın azınlık görüşü:

 

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Norm kadro ve personel istihdamı” başlıklı 49’uncu maddesinin sekizinci fıkrasında; "Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamaz. Nüfusu 10.000'in altında olan belediyelerde bu oran yüzde kırk olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ye ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılamaz. Yeni personel alımı nedeniyle bu oranın aşılması sebebiyle oluşacak kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren hesaplanacak kanunî faiziyle birlikte belediye başkanından tahsil edilir. Personelin her türlü alacakları zamanında ve öncelikle ödenir." denilmiştir.

 

Bu hükme göre, belediyenin yeni personel alımı nedeniyle yıllık personel giderlerinin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranı kadar artırıldıktan sonra bulunan miktarın yüzde otuzunu aşması durumunda kamu zararı oluşmaktadır. Burada kamu zararı oluşmuştur ancak oluşan kamu zararı 6085 sayılı Kanunun 2/k maddesine göre kamu zararı olarak nitelendirilememektedir. Ödeme 5018 sayılı Kanunun 71. Maddesinde tanımlanan kamu zararı kavramlarının hiçbirinin tanımına dahil değildir.

 

6085 sayılı Kanunun 2/k maddesinde; “k) Kamu zararı: Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda belirtilen kamu zararını,” ifade eder diyerek kamu zararı tanımını 5018 sayılı Kanunla sınırlamıştır. T.C. Anayasasının 160. Maddesinde ise; “Sayıştay, genel ve katma bütçeli dairelerin bütün gelir ve giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yapmakla görevlidir.” denilerek daha geniş bir alan belirlenmiştir.

 

Söz konusu ödeme Anayasa 160. Maddeye göre Sayıştay yargısı konusuna girmekle birlikte 6085 ve 5018 sayılı Kanunlarda belirtilen kamu zararı tanımına girmemektedir. Anayasa bu hakkı veriyor olmasına karşın bu haliyle konunun yargılanması mümkün değildir.

 

Öncelikle 6085 sayılı Kanunun 2/k fıkrasının Anayasaya aykırılığı sorununun giderilmesi gereklidir. Her ne kadar söz konusu ödeme kamu zararı olsa da ancak aykırılık sorunu giderildikten sonra tasdik demek mümkün olabilecektir.

 

Üyeler ..., ... ve ...’ ın azınlık görüşü;

 

 

 

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Norm kadro ve personel istihdami” başlıklı 49’uncu maddesinin sekizinci fıkrasında; " Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamaz. Nüfusu 10.000'in altında olan belediyelerde bu oran yüzde kırk olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılamaz. Yeni personel alımı nedeniyle bu oranın aşılması sebebiyle oluşacak kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren hesaplanacak kanunî faiziyle birlikte belediye başkanından tahsil edilir. ”denilmiştir.

 

Bu hükme göre belediyenin yeni personel alımı nedeniyle yıllıkk personel giderlerinin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranı kadar artırıldıktan sonra bulunan miktarın yüzde otuzunu aşması durumunda oluşacak kamu zarari belediye başkanından tahsil edilir.

 

... Belediyesinde; 2016 yılında gerçekleşen bütçe gelirinin (... TL) yeniden değerleme oranı kadar (%14,47) arttırıldıktan sonra bulunan tutarın (... TL) yüzde otuzunun ...TL (... x 0,30) olduğu, belediyede toplam personel giderlerinin bu bedeli 15.06.2017 tarihi itibariyle aştığı görülmüştür. Buna ragmen 18.10.2017 tarih ve 1486 sayih yazıda Belediye Başkanının kararıyla Belediyeye 76 adet geçici işçi alınması uygun görülmüş ve bu işçiler 20.10.2017 tarihinde işe başlatılmıştır. 31.12.2017 tarihinde yapilan incelemede ise Belediyede toplam personel giderlerinin ..., TL olduğu belirlenmiştir. Bu tutar da gerçekleşen 2016 bütçe gelirlerinin Yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan miktar olan ... TL’nin %51’ine tekabül etmektedir. Yani personel giderlerinin ... TL’nin %30’unu geçtiği tarihten sonra personel alimına devam edilmiş ve bu oran yuzde 51 ’e kadar ulaşmıştır.

 

20.10.2017 tarihinde işe başlayan geçici işçilerin Belediyeye brüt maliyeti ... TL’dir. Bu tutar, personel giderinin %30 luk sınırı aştığı tarihten sonra yeni personel alınması sebebiyle oluşan kamu zararıdır. Yukarıda belirtildiği gibi 5393 sayılı Kanun’un “Norm kadro ve personel istihdami” başlıklı 49’uncu maddesinin sekizinci fıkrasında, yeni personel alımı nedeniyle belediyenin yıllık toplam personel giderlerinin, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden degerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşması durumunda kamu zararı oluşacağı ve bunun belediye başkanından tahsil edileceği açık bir şekilde ifade edilmiştir.

 

Bu itibarla, yukarıda sayılı nedenlerle 26 sayılı İlamın 9. maddesinin TASDİKİ uygun olur.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 361 kez görüntülendi.