Yukarıdaki mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; yurtdışı geçici görev harcırahının, yol masrafı ve yevmiyeden oluştuğu anlaşılmaktadır. Ancak geçici görev ile yurtdışına gönderilenlere diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde; geçici görev harcırahının bu ödemelerden düşülmesi gerekmektedir.
Rapor dosyası ve eki belgelerin incelenmesi neticesinde; ... Belediyeler Birliği tarafından düzenlenen program için bu birliğe 8472 no’lu ödeme emri belgesi ile yapılan … TL tutarındaki ödemeye gidiş-dönüş uçak bileti ve uluslararası uçuşlar, konaklama, yemek, teknik inceleme programları, havaalanı-otel transferleri, alan vergileri, seyahat sigortası ve rehberlik ücretlerinin dahil olduğu anlaşılmıştır. Buna göre söz konusu kişiye geçici görev harcırahı olarak sadece 2 günlük yol süresi için yurtdışı gündelik ve ikametgahı ile havaalanı arası için yol masrafı ödenmesi gerekirken, yurtdışında bulunduğu 3 gün için de ayrıca gündelik ödendiğinden mükerrer ödeme sebebiyle kamu zararına neden olunmuştur.
Sorumlular, temyiz dilekçelerinde; ödenen harcırahın meri mevzuata uygun olduğunu, 6245 sayılı Harcırah Kanunu ve 2016/8363 sayılı Yurt Dışı Gündeliklerine Dair Bakanlar Kurulu Kararının 3. maddesinin 2. fıkrasına aykırı davranılmadığını, anılan Bakanlar Kurulu Kararında "Kurumlar, hizmetin özellikleri, mevcut ödenek miktarı, yabancı devlet, uluslararası kuruluş, resmi veya özel diğer kurum ve kuruluşlar tarafından ödeme yapılması, görev yerinde ücretsiz veya düşük ücretli yatacak yer temin edilmesi, yemek ihtiyaçlarının kısmen veya tamamen karşılanması gibi hususları dikkate almak suretiyle, ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik ödeyebilirler. Ancak, bu şekilde ödenecek gündeliklerin ilgililerce kabul edildiğinin görev mahallinden ayrılmadan önce idarelerine yazılı olarak bildirilmesi gerekir” hükmüne yer verildiğini ve idarece ilgiliden alınan bu içerikte bir kabul ve yazılı irade beyanı bulunmadığından mükerrer bir ödemenin varlığından söz edilemeyeceğinin açık olduğunu iddia etmişlerse de anılan ikinci fıkra hükmü yabancı devlet, uluslararası kuruluş, resmi veya özel diğer kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ödemeye ilişkin olup, bizzat personelin istihdam edildiği Belediye bütçesinden yapılan ödemeyi kapsamamaktadır. Bunun yanında, anılan Kanunun 14 üncü maddesi uyarınca geçici görev esnasında verilmesi gereken yevmiyenin amacı memurların memuriyet merkezlerinden ayrılmaları dolayısıyla geçici memuriyet mahallerinin hayat şartlarına intibakı için yapmış oldukları iaşe ve ibate (yemek ve konaklama) giderlerini karşılamaktır. Bahsi geçen eğitim programında iaşe ve ibate giderleri ile programla ilgili diğer tüm harcamaların Birlik tarafında karşılanacağı belirtildiğinden yurtdışındaki geçici görev süresince ek olarak muvakkat vazife harcırahının da ödenmesi mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.
Bu itibarla, 326 sayılı EK İlam ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE,( 7. Daire Başkanı …, ... Daire Başkanı …, Üyeler …, …, … ile …’ün aşağıda yazılı karşı oy gerekçelerine karşı) oyçokluğu ile,
Kamu İdaresi Türü Belediyeler ve Bağlı İdareler
Yılı 2015
Dairesi 7
Dosya No 45927
Tutanak No 48492
Tutanak Tarihi 4.11.2020
Kararın Konusu Çeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar
Konu: Belediyeler Birliğince düzenlenen yurtdışı eğitim seminerine katılan personele mükerrer harcırah ödenmesi
Tazminine hükmolunan … TL ile ilgili olarak, Temyiz Kurulunun 10.10.2018 tarih ve 45171 tutanak sayılı kararı ile;
...’a sadece 2014/7128 sayılı Yurtdışında Verilecek Gündeliklere İlişkin BKK’na göre müstehak olunan yevmiye ve yol masrafının ödenebileceği, ... Belediyeler Birliğine ödenen … TL’nin kapsamında ise 6245 sayılı Harcırah Kanunu kapsamına girmeyen teknik inceleme programları, seyahat sigortası ve rehberlik ücreti gibi kalemlerin de mevcut olduğu ve bunların ücretlerinin ödenmiş olmasının da mevzuata aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle, harcırah tutarının yeniden hesaplanmasını teminen verilen tazmin hükmünün bozularak dairesine tevdiine karar verilmiştir. Dairesi ilk kararında direnerek, 326 sayılı Ek ilam ile;
... Belediyeler Birliğince düzenlenen yurtdışı eğitim seminerine katılan İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire Başkanı ...'a, mükerrer harcırah ödenmesi neticesinde … TL ‘ye tekrardan tazmin hükmü verilmiştir
Harcama yetkilisi ... ile gerçekleştirme görevlisi ...aynı mahiyetteki temyiz dilekçelerinde özetle;
Temyiz talebine konu işbu Sayıştay Ek İlamında Daire Başkanı … ve Üye …'nın "Azınlık Görüşü" olarak ortaya koymuş oldukları karşı oy gerekçesinde; 6245 Sayılı Harcırah Kanununun konuya ilişkin 34. maddesi ( 2562 sayılı Kanun ile değiştirilmeden önce ); "Yurtdışında Verilecek Gündeliklerin Miktarı” başlıklı 34. Maddesinde; ”Bu Kanun gereğince verilecek yurtdışı gündeliklerinin miktarı, gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre, mali yıl itibariyle ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca tayin olunur.
Yabancı ülkelere geçici görev ile gönderilenlerden yalnız yemeleri veya yatmaları sağlananların gündeliklerinden 1/3 oranında; yemeleri ile birlikte yatmaları da sağlananların gündeliklerinden 2/3 oranında indirim yapılır.
Geçici görev ile yabancı ülkelere gönderilenlere, özel anlaşmaları gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde bu ödemeler gündeliklerinden indirilir." Hükmünü içermekte iken 11.12.1981 tarih ve 2562 sayılı Kanun ile değiştirildiğini,
Söz konusu hususun yargılamaya esas rapora konu kamu zararı iddiası olan yemek ve/veya yatmaları sağlanan kamu görevlilerinin gündeliklerinden 1/3 ve/veya 2/3 oranında indirim yapılacağı düzenlemesini içerirken, 2562 sayılı Kanun ile böyle bir indirim yapılmadan gündeliklerin bu durumda bile tam verilmesine imkan sağlamak amacıyla bu hükmü içeren maddenin ikinci fıkrasının yürürlükten kaldırıldığını,
Aşağıda yer verilen Kanun ve Bakanlar Kurulu Kararı hükümlerinde;
6245 Sayılı Harcırah Kanununun "Yurtdışında Verilecek Gündeliklerin Miktarı" başlıklı 34 üncü maddesinde; "Bu Kanun gereğince verilecek yurtdışı gündeliklerinin miktarı, gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre, mali yıl itibariyle ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca tayin olunur.
(İkinci fıkra mülga : 23/1/1987 - KHK 269/4 md.)
"Geçici görev ile yabancı ülkelere gönderilenlere, özel anlaşmaları gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde bu ödemeler gündeliklerinden indirilir."
Hükümlerine yer verildiğini,
Kanunun verdiği yetkiye istinaden Bakanlar Kurulunca çıkarılan Yurtdışı Gündeliklerine Dair Kararın 3 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında ise; "(1) Geçici görev ile yabancı ülkelere gönderilenlere, özel anlaşmaları gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde bu ödemeler gündeliklerinden indirilir. (2) Kurumlar, hizmetin özellikleri, mevcut ödenek miktarı, yabancı devlet, uluslararası kuruluş, resmi veya özel diğer kurum ve kuruluşlar tarafından ödeme yapılması, görev yerinde ücretsiz veya düşük ücretli yatacak yer temin edilmesi, yemek ihtiyaçlarının kısmen veya tamamen karşılanması gibi hususları dikkate almak suretiyle, ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik ödeyebilir. Ancak bu şekilde ödenecek gündeliklerin ilgililerce kabul edildiğinin görev mahallinden ayrılmadan önce idarelerine yazılı olarak bildirilmesi gerekir." Hükümlerinin yer aldığını,
Yargılamaya esas teşkil eden ve kamu zararı telakki edilerek tazmini istenen yurtdışı harcırahlarının, Yurtdışı Gündeliklerine Dair Bakanlar Kurulu Kararının 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası esas alınarak bir değerlendirmeye tabi tutulması gerekmekte olup; ilgili maddede bazı şartlar sayılarak bu durumların gerçekleşmesi halinde kurumların ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik ödeyebileceklerinin hüküm altına alındığını, birinci fıkradaki; geçici görevle yabancı ülkelere gidenlere özel anlaşmalar gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapılması durumunda bu ödemelerin gündeliklerden indirileceği hükmü, emredici nitelikte iken ikinci fıkra hükmünün emredici nitelikte olmadığını, söz konusu ikinci fıkrada; "Kurumlar hizmetin özellikleri, mevcut ödenek miktarı, yabancı devlet, uluslararası kuruluş, resmi veya özel diğer kurum ve kuruluşlar tarafından ödeme yapılması, görev yerinde ücretsiz veya düşük ücretli yatacak yer temin edilmesi, yemek ihtiyaçlarının kısmen veya tamamen karşılanması gibi hususları dikkate almak suretiyle ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik ödeyebilirler. Ancak bu şekilde ödenecek gündeliklerin ilgililerce kabul edildiğinin görev mahallinden ayrılmadan önce idarelerine yazılı olarak bildirilmesi gerekir." denilmek suretiyle kurumlara tanınan daha aşağı miktarda bir gündelik ödeyebilme takdir ve yetkisinin, ancak görevlendirileceklerin yazılı onayı yani Karara ekli cetvelinkinden daha az harcırah ödenmesini kabul ettiğini yazılı olarak İdareye bildirmesi şartına bağlandığını,
Yurtdışına geçici görevlendirme öncesinde ve devamında taraflarınca alınmış bu içerikte veya benzer nitelikte bir kabul ve taahhüt belgesi bulunmadığını,
Yukarıda açıklanan nedenler ışığında, taamıyla meriyetteki yasal düzenlemeler gözetilerek gerçekleştirilen ödemeler sebebiyle oluşan bir kamu zararından söz edilmesi mümkün olamayacağından, verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmişlerdir.
Başsavcılık mütalaasında;
“... Belediyeler Birliğince düzenlenen yurtdışı eğitim seminerine katılan İnsan Kaynakları ve Eğitim Dairesi Başkanı ...'a mükerrer harcırah ödemesine ilişkin dosya kapsamının tetkikinden;
- ... Belediyeler Birliğine … TL ödendiği, ödeme kapsamına; gidiş-dönüş uçak bileti ve uluslararası uçuşlar, konaklama, yemek, teknik inceleme programları, havaalanı-otel transferleri, alan vergileri, seyahat sigortası ve rehberlik ücretlerinin, dolayısıyla da eğitime katılacak personelin yapacağı harcamalar ile eğitime ilişkin bütün masrafların dahil olduğu,
- Ayrıca, aynı iş için Belediyece 9255 no'lu ödeme emri belgesi ile ilgilisine 5 günlük yurtdışı gündelik tutarı (... $ X 1,5 kat X 5 gün X ... TL=) ... TL ödendiği,
- İlamın hükmüne göre de sorumlulara ödettirilmesi gereken kamu zararının (gidiş-dönüş yol gündelikleri dışında mükerrer alınan 3 günlük yurt dışı gündeliği tutarı) ... TL olduğu,
anlaşılmaktadır.
6245 sayılı Harcırah Kanununun "Yurtdışında verilecek gündeliklerin miktarı" başlıklı 34 üncü maddesi "Bu Kanun gereğince verilecek yurtdışı gündeliklerinin miktarı, gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre, mali yıl itibariyle Cumhurbaşkanınca tayin olunur.
Geçici görev ile yabancı ülkelere gönderilenlere, özel anlaşmaları gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde bu ödemeler gündeliklerinden indirilir." hükmüne amirdir.
Bakanlar Kurulunun, 01/01/2015 tarihli ve 29223 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2014/7128 sayılı Kararı eki "Yurtdışı Gündeliklerine Dair Karar"ın 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında, 6245 sayılı Kanunun yukarıda yer verilen ikinci fıkrası aynen tekrar edilmiş; ikinci fıkrasında da "Kurumlar, hizmetin özellikleri, mevcut ödenek miktarı, yabancı devlet, uluslararası kuruluş, resmi veya özel diğer kurum ve kuruluşlar tarafından ödeme yapılması, görev yerinde ücretsiz veya düşük ücretli yatacak yer temin edilmesi, yemek ihtiyaçlarının kısmen veya tamamen karşılanması gibi hususları dikkate almak suretiyle, ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik ödeyebilirler. Ancak, bu şekilde ödenecek gündeliklerin ilgililerce kabul edildiğinin görev mahallinden ayrılmadan önce idarelerine yazılı olarak bildirilmesi gerekir." denilmiştir. Ayrıca, anılan kararın 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında geçici görevle yurt dışında bulunanlara ödenecek konaklama bedelinin hesaplanmasına dair esaslara yer verilmiştir.
Dilekçi, bahse konu Kararın 3 üncü maddesi ikinci fıkrasından bahisle, yurtdışına geçici görevlendirme öncesinde ve devamında tarafından alınmış bu içerikte veya benzer nitelikte bir kabul ve taahhüt belgesi bulunmadığını belirterek ödemenin meri mevzuata uygun olduğunu ifade etmekte ise de anılan ikinci fıkra hükmü yabancı devlet, uluslararası kuruluş, resmi veya özel diğer kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ödemeye ilişkin olup, bizzat personelin istihdam edildiği Belediye bütçesinden yapılan ödemeyi kapsamamaktadır. Buna göre; sorumlunun belirttiği gerekçe meri mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.
Diğer taraftan; Temyiz Kurulunun 10/10/2018 tarihli ve 45171 tutanak numaralı Kararında; ilgilinin yurtdışı görevlendirme onayının 6245 Kanun kapsamında alınmasına rağmen ödemelerin anılan Kanun dışında "Kurslara Katılım ve Eğitim Gideri" olarak doğrudan alım şeklinde yapıldığı, yurtdışında görevlendirilen personele sadece 2014/7128 Yurtdışında Verilecek Gündeliklere ilişkin BKK'na göre müstahak olduğu yurtdışı gündeliği ile yol masrafı verilebileceği, adı geçen Birliğe Harcırah Kanunu kapsamında olmayan yemek, teknik inceleme programları, seyahat sigortası ve rehberlik ücretleri gibi ödemelerin de yapılmasının mevzuata aykırılık teşkil ettiğinden bahisle, harcırah tutarının yeniden hesaplanmasını teminen 269 sayılı Ek ilam ile verilen tazmin hükmünün bozulmasına karar verilmiştir.
Daire İlamında da; ... Belediyeler Birliğine program bedeli olarak ödenen ücretin içerisinde 6245 sayılı Harcırah Kanunu kapsamında yurtdışı geçici görevli hallerde müstehak olunmayan yemek, teknik inceleme programları, seyahat sigortası, alan vergisi ve rehberlik ücretleri de dahil edilmiş ise de, söz konusu ... TL'lik ödemenin doğrudan temin yoluyla hizmet alımı karşılığında yapıldığı ve hizmet tesliminin gerçekleştiğinden bahisle, 231 sayılı asıl ilamda ilişilecek husus bulunmadığı yönünde hüküm tesis edildiği belirtilerek; mükerrer harcırah ödemesinde bulunulması suretiyle sebep olunan toplam … TL tutarındaki kamu zararının; asıl ilamda yer alan sorumlulara ödettirilmesi yönündeki hükmün devamına karar verilmiştir.
Somut olayda mükerrer ödeme yapılmıştır. Kamu zararı, ... Belediyeler Birliğine ödenen tutar (… TL) ile, ilgilisinin alabileceği yurtdışı geçici görev harcırahı (yol masrafı, gündelik ve konaklama bedeli) arasındaki fark olması gerekirken bu konuya ilişkin hesaplama yapılmamıştır.
Buna göre; kamu zararı hesabının yeniden yapılmasına esas olmak temyize konu ilam hükmünün bozulmasının yerinde olacağı değerlendirilmektedir.
Arz ederim.” Denilmiştir.
Dosyadaki mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
326 sayılı EK ilam ile, ... Belediyeler Birliğince düzenlenen yurtdışı eğitim seminerine katılan İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire Başkanı ...'a, mükerrer harcırah ödenmesi neticesinde … TL’ye tazmin hükmü verildiği görülmüştür.
6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun 3’üncü maddesinde; "Bu Kanunda geçen; Harcırah: Bu Kanuna göre ödenmesi gereken yol masrafı, gündelik, aile masrafı ve yer değiştirme masrafından birini, birkaçını veya tamamını ifade eder",
5’inci maddesinde; "Harcırah; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva eder",
14’üncü maddesinde; "Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadiyle muvakkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere yol masrafı ile yevmiye verilir ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgah veya vazife mahalli ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası masrafları da ayrıca tediye olunur",
34’üncü maddesinde ise; "Geçici görev ile yabancı ülkelere gönderilenlere, özel anlaşmaları gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde bu ödemeler gündeliklerinden indirilir." hükümleri yer almaktadır.
Yukarıdaki mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; yurtdışı geçici görev harcırahının, yol masrafı ve yevmiyeden oluştuğu anlaşılmaktadır. Ancak geçici görev ile yurtdışına gönderilenlere diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde; geçici görev harcırahının bu ödemelerden düşülmesi gerekmektedir.
Rapor dosyası ve eki belgelerin incelenmesi neticesinde; ... Belediyeler Birliği tarafından düzenlenen program için bu birliğe 8472 no’lu ödeme emri belgesi ile yapılan … TL tutarındaki ödemeye gidiş-dönüş uçak bileti ve uluslararası uçuşlar, konaklama, yemek, teknik inceleme programları, havaalanı-otel transferleri, alan vergileri, seyahat sigortası ve rehberlik ücretlerinin dahil olduğu anlaşılmıştır. Buna göre söz konusu kişiye geçici görev harcırahı olarak sadece 2 günlük yol süresi için yurtdışı gündelik ve ikametgahı ile havaalanı arası için yol masrafı ödenmesi gerekirken, yurtdışında bulunduğu 3 gün için de ayrıca gündelik ödendiğinden mükerrer ödeme sebebiyle kamu zararına neden olunmuştur.
Sorumlular, temyiz dilekçelerinde; ödenen harcırahın meri mevzuata uygun olduğunu, 6245 sayılı Harcırah Kanunu ve 2016/8363 sayılı Yurt Dışı Gündeliklerine Dair Bakanlar Kurulu Kararının 3. maddesinin 2. fıkrasına aykırı davranılmadığını, anılan Bakanlar Kurulu Kararında "Kurumlar, hizmetin özellikleri, mevcut ödenek miktarı, yabancı devlet, uluslararası kuruluş, resmi veya özel diğer kurum ve kuruluşlar tarafından ödeme yapılması, görev yerinde ücretsiz veya düşük ücretli yatacak yer temin edilmesi, yemek ihtiyaçlarının kısmen veya tamamen karşılanması gibi hususları dikkate almak suretiyle, ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik ödeyebilirler. Ancak, bu şekilde ödenecek gündeliklerin ilgililerce kabul edildiğinin görev mahallinden ayrılmadan önce idarelerine yazılı olarak bildirilmesi gerekir” hükmüne yer verildiğini ve idarece ilgiliden alınan bu içerikte bir kabul ve yazılı irade beyanı bulunmadığından mükerrer bir ödemenin varlığından söz edilemeyeceğinin açık olduğunu iddia etmişlerse de anılan ikinci fıkra hükmü yabancı devlet, uluslararası kuruluş, resmi veya özel diğer kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ödemeye ilişkin olup, bizzat personelin istihdam edildiği Belediye bütçesinden yapılan ödemeyi kapsamamaktadır. Bunun yanında, anılan Kanunun 14 üncü maddesi uyarınca geçici görev esnasında verilmesi gereken yevmiyenin amacı memurların memuriyet merkezlerinden ayrılmaları dolayısıyla geçici memuriyet mahallerinin hayat şartlarına intibakı için yapmış oldukları iaşe ve ibate (yemek ve konaklama) giderlerini karşılamaktır. Bahsi geçen eğitim programında iaşe ve ibate giderleri ile programla ilgili diğer tüm harcamaların Birlik tarafında karşılanacağı belirtildiğinden yurtdışındaki geçici görev süresince ek olarak muvakkat vazife harcırahının da ödenmesi mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.
Bu itibarla, 326 sayılı EK İlam ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE,( 7. Daire Başkanı …, ... Daire Başkanı …, Üyeler …, …, … ile …’ün aşağıda yazılı karşı oy gerekçelerine karşı) oyçokluğu ile,
Karar verildiği 04.11.2020 tarih ve 48492 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi
... Daire Başkanı …, ... Daire Başkanı … ile Üye …’ün karşı oy gerekçesi
6245 sayılı Kanunun konuya ilişkin 34. maddesi (2562 sayılı Kanunu ile değiştirilmeden önce); “Yurtdışında Verilecek Gündeliklerin Miktarı Madde 34. — Bu Kanun gereğince verilecek yurtdışı gündeliklerinin miktarı, gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre, mali yıl itibariyle ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca tayin olunur.
Yabancı ülkelere geçici görev ile gönderilenlerden yalnız yemeleri veya yatmaları sağlananların gündeliklerinden 1/3 oranında; yemeleri ile birlikte yatmaları da sağlananların gündeliklerinden 2/3 oranında indirim yapılır.
Geçici görev ile yabancı ülkelere gönderilenlere, özel anlaşmaları gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde bu ödemeler gündeliklerinden indirilir.” Hükmünü içermekte iken 11/12/1981 tarih ve 2562 sayılı Kanunu ile değiştirilmiştir.
Söz konusu husus yargılamaya esas rapora konu kamu zararı iddiası olan yemek ve/veya yatmaları sağlanan kamu görevlilerinin gündeliklerinden 1/3 ve/veya 2/3 oranında indirim yapılacağı düzenlemesini içerirken 2562 sayılı Kanunu ile böyle bir indirim yapılmadan gündeliklerin bu durumda bile tam verilmesine imkan sağlamak amacıyla bu hükmü içeren maddenin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
Aşağıda ilgili kanunu ve kanunun gereğince Bakanlar Kurulu tarafından düzenlenen karar hükümleri yer almaktadır.
6245 sayılı Harcırah Kanununun, “Yurtdışında verilecek gündeliklerin miktarı” başlıklı 34 üncü maddesinde; “Bu Kanun gereğince verilecek yurtdışı gündeliklerinin miktarı, gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre, mali yıl itibariyle ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca tayin olunur.
(İkinci fıkra mülga: 23/1/1987 - KHK 269/4 md.)
Geçici görev ile yabancı ülkelere gönderilenlere, özel anlaşmaları gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde bu ödemeler gündeliklerinden indirilir.”
Kanunun verdiği yetkiye istinaden Bakanlar Kurulunca çıkarılan Yurtdışı Gündeliklerine Dair Kararın 3 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında ise; “(1) Geçici görev ile yabancı ülkelere gönderilenlere, özel anlaşmaları gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde bu ödemeler gündeliklerinden indirilir. (2) Kurumlar, hizmetin özellikleri, mevcut ödenek miktarı, yabancı devlet, uluslararası kuruluş, resmi veya özel diğer kurum ve kuruluşlar tarafından ödeme yapılması, görev yerinde ücretsiz veya düşük ücretli yatacak yer temin edilmesi, yemek ihtiyaçlarının kısmen veya tamamen karşılanması gibi hususları dikkate almak suretiyle, ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik ödeyebilirler. Ancak, bu şekilde ödenecek gündeliklerin ilgililerce kabul edildiğinin görev mahallinden ayrılmadan önce idarelerine yazılı olarak bildirilmesi gerekir.” hükümleri yer almaktadır.
İlama konu olan yurtdışı harcırahlarının, Yurtdışı Gündeliklerine Dair Bakanlar Kurulu Kararının 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası esas alınarak bir değerlendirmeye tabi tutulması gerekmekte olup; ilgili maddede bazı şartlar sayılarak bu durumların gerçekleşmesi halinde kurumların ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik ödeyebilecekleri hüküm altına alınmıştır. Birinci fıkradaki; geçici görevle yabancı ülkelere gidenlere özel anlaşmaları gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapılması durumunda bu ödemelerin gündeliklerden indirileceği hükmü, emredici nitelikte iken ikinci fıkra hükmü emredici nitelikte değildir. Söz konusu ikinci fıkrada; “Kurumlar hizmetin özellikleri, mevcut ödenek miktarı, yabancı devlet, uluslararası kuruluş, resmi veya özel diğer kurum ve kuruluşlar tarafından ödeme yapılması, görev yerinde ücretsiz veya düşük ücretli yatacak yer temin edilmesi, yemek ihtiyaçlarının kısmen veya tamamen karşılanması gibi hususları dikkate almak suretiyle ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik ödeyebilirler. Ancak, bu şekilde ödenecek gündeliklerin ilgililerce kabul edildiğinin görev mahallinden ayrılmadan önce idarelerine yazılı olarak bildirilmesi gerekir.” denilmek suretiyle Kurumlara tanınan daha aşağı miktarda bir gündelik ödeyebilme takdir yetkisi, ancak görevlendirileceklerin yazılı onayı yani Karara ekli cetveldekinden daha az harcırah ödenmesini kabul ettiğini yazılı olarak idareye bildirmesi şartına bağlanmıştır.
Rapor dosyası ve eki belgeler incelendiğinde; yurtdışına geçici görevle görevlendirilenlerden böyle bir yazı alındığına dair bir belgeye rastlanmamıştır. Bu nedenle, görevlendirilenlere harcırah ödenmemesi için Kararname gereğince aranan ilgililerce kabul edildiğine ilişkin yazı alınmaması ve dolayısıyla ilgililerin bunu kabul etmediği dikkate alındığında yapılan harcırah ödemelerinin mevzuata uygun olduğu anlaşılmıştır. Bu itibarla 326 sayılı EK ilam ile verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.
Üye …’in karşı oy gerekçesi
6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun 3’üncü maddesinde; "Bu Kanunda geçen; Harcırah: Bu Kanuna göre ödenmesi gereken yol masrafı, gündelik, aile masrafı ve yer değiştirme masrafından birini, birkaçını veya tamamını ifade eder",
5’inci maddesinde; "Harcırah; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva eder",
14’üncü maddesinde; "Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadiyle muvekkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere yol masrafı ile yevmiye verilir ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgah veya vazife mahalli ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası masrafları da ayrıca tediye olunur",
Yukarıdaki mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; yurtdışı geçici görev harcırahının, yol masrafı ve yevmiyeden oluştuğu anlaşılmaktadır.
Rapor dosyası ve eki belgelerin incelenmesi neticesinde; İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire Başkanı ...'ın yurtdışı görevlendirme onayının 6245 sayılı Harcırah Kanunu kapsamında alındığı görülmüştür.
Diğer taraftan ... Belediyeler Birliğine program bedeli olarak ödenen ücret doğrudan temin yoluyla hizmet alımı karşılığında yapılmış ve hizmet teslimi gerçekleşmiştir.
İlamda, her ne kadar, program için Birliğe ödenen ücrete gidiş-dönüş uçak bileti ve uluslararası uçuşlar, konaklama, yemek, teknik inceleme programları, havaalanı-otel transferleri, alan vergileri, seyahat sigortası ve rehberlik ücretlerinin dahil olduğu, söz konusu kişiye ayrıca geçici görev harcırahı olarak sadece 2 günlük yol süresi için yurtdışı gündelik ve ikametgahı ile havaalanı arası için yol masrafı ödenmesi gerekirken, yurtdışında bulunduğu 3 gün için de ayrıca gündelik ödendiğinden mükerrer ödeme sebebiyle tazmin hükmü verilmişse de, adı geçen kişinin görevlendirme onayı Harcırah Kanunu kapsamında yapıldığından 2 günlük yol süresi için yurtdışı gündelik ve ikametgahı ile havaalanı arası için yol masrafı ödenmesi yanında yurtdışında bulunduğu 3 gün için de ayrıca gündelik ödenmesinde mevzuata aykırı bir husus bulunmamaktadır. Birliğe ödenen ücret organizasyon kapsamında yapılmış olup, görevlendirilen kişinin harcırah ödemesi ile ilgisi bulunmamaktadır. Bu itibarla, 326 sayılı EK İlam ile verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.
Üyeler … ile …’ın karşı oy gerekçesi
6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun 3’üncü maddesinde;
"Bu Kanunda geçen; Harcırah: Bu Kanuna göre ödenmesi gereken yol masrafı, gündelik, aile masrafı ve yer değiştirme masrafından birini, birkaçını veya tamamını ifade eder",
5’inci maddesinde;
"Harcırah; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva eder",
14’üncü maddesinde;
"Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadiyle muvekkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere yol masrafı ile yevmiye verilir ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgah veya vazife mahalli ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası masrafları da ayrıca tediye olunur",
“Yurtdışında verilecek gündeliklerin miktarı” başlıklı 34. Maddesinde ise; “(Değişik: 11/12/1981 - 2562/13 md.) Bu Kanun gereğince verilecek yurtdışı gündeliklerinin miktarı, gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre, mali yıl itibariyle ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca tayin olunur.” Denilmiştir.
Yukarıdaki mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; yurtdışı geçici görev yolluğunun, yol masrafı ve yevmiyeden oluştuğu anlaşılmaktadır.
Rapor dosyası ve eki belgelerin incelenmesi neticesinde; 326 sayılı Ek İlamda, ... Belediyeler Birliği tarafından düzenlenen program için bu Birliğe yapılan ... TL tutarındaki ödemeye; gidiş-dönüş uçak bileti ve uluslararası uçuşlar, konaklama, yemek, teknik inceleme programları, havaalanı-otel transferleri, alan vergileri, seyahat sigortası ve rehberlik ücretlerinin dahil olduğu, söz konusu kişiye ayrıca geçici görev harcırahı olarak sadece 2 günlük yol süresi için yurtdışı gündelik ve ikametgahı ile havaalanı arası için yol masrafı ödenmesi gerekirken, yurtdışında bulunduğu 3 gün için de ayrıca gündelik ödendiğinden mükerrer ödeme sebebiyle tazmin hükmü verildiği görülmüştür.
Ancak, İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire Başkanı ...'ın yurtdışı görevlendirme onayı 6245 sayılı Harcırah Kanunu kapsamında alınmasına rağmen ödemeler Harcırah Kanunu dışında "Kurslara Katılım ve Eğitim Gideri" olarak doğrudan alım şeklinde yapılmıştır. Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre yurtdışında görevlendirilen personele sadece 2014/7128 Yurtdışında Verilecek Gündeliklere ilişkin BKK’na göre müstahak olduğu yurtdışı gündeliği ile yol masrafı verilebilecektir. Adı geçen Birliğe, Harcırah Kanunu kapsamında olmayan yemek, teknik inceleme programları, seyahat sigortası ve rehberlik ücretleri gibi ödemelerin de yapılması mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.
Bu itibarla, 326 sayılı Ek ilam ile verilen tazmin hükmünün tekrardan bozularak, kamu zararının yukarıda belirtilen hususlar doğrultusunda yeniden hesaplanmasını teminen Dairesine tevdiine karar verilmesi gerekir.