Hesaplanan iki fiyat arasındaki fark, fiyat farkı ve KDV eklenmek suretiyle kamu zararı tutarı olarak nitelendirilmiştir. Kamu zararının hesaplanma yönteminde de hukuki bağlamda sorun yoktur.
Kamu İdaresi Türü Diğer Özel Bütçeli İdareler
Yılı 2016
Dairesi 4
Dosya No 46602
Tutanak No 48519
Tutanak Tarihi 2.12.2020
Kararın Konusu İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar
Yeni birim fiyat oluşturulurken; (K) taşıma katsayısının hatalı alınması:
192 sayılı Ek İlamın 2. maddesiyle; … yükleniminde bulunan “… Yapım İşi”nde; iş bünyesinde kullanılacak bitümün yüklenici tarafından İdare adına … Rafinerisinden alınacağına dair alınan karara istinaden yeni birim fiyat düzenlenmesinde “Taşıma Katsayısı”nın (K) hatalı alındığı gerekçesiyle … TL’nin tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir. {***120 sayılı (Asıl) İlamın 27. maddesinde aynı konu hakkında; yeni birim fiyat tutanağını onaylayan kamu görevlisinin savunmasının alınması gerektiği belirtilerek; bunun temini için düzenlenecek ek raporla Daireye intikalini sağlamak maksadıyla konunun “hüküm dışı bırakılması” kararı verilmiş, alınan savunma neticesinde de Sayıştay 4. Dairesi, savunma istediği bu kişiyi de sorumluluğa dâhil ederek yukarıda yazılı tutar için işbu temyize esas tazmin hükmünü vermiştir.***}
…….
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Söz konusu iş bünyesinde kullanılacak bitümün İdare tarafından temin edileceği sözleşme ile hüküm altına alınmıştır. Bununla birlikte, bitümün plente taşınması ve bitümün emiş derecesine kadar ısıtılmasının yüklenici tarafından karşılanacağı belirtilmiş ve bu iş kalemi teklif cetvelinde “07.006/K/2d poz numarasıyla” “İdare Malı Bitümün Plente Nakli ve Emiş Derecesine Kadar Isıtılması (M: 50.000 Mt)” şeklinde yer almıştır. Yüklenicinin bu iş kalemi için verdiği teklif … TL’dir.
Daha sonra iş bünyesinde kullanılacak bitümün yüklenici tarafından İdare adına … Rafinerisinden alınacağına dair alınan bir kararla, taşıma mesafesinin değişmesinden dolayı bu taşımaya ilişkin “07.006/K/2e poz numaralı” “İdare Malı Bitümün … Rafinerisinden Plente Nakli ve Emiş Derecesine Kadar Isıtılması (M: 550 Km)” yeni fiyat tutanağı düzenlenmiştir. Yeni fiyat düzenlenmesinde her cins ve tonajda motorla araca ait taşıma katsayısı olarak bilinen “taşıma katsayısı” (K), (K/2) olarak adlandırılarak 772,12 değeriyle alınmış ve bir ton bitümün … Rafinerisinden plente nakli ve ısıtılması imalatı fiyatı … TL (Taşıma Maliyeti: … TL, Isıtma Maliyeti: … TL) bulunmuştur.
Öncelikle, fiilen var olan bir yeni fiyat tutanağı bulunmasına rağmen sorumlular tarafından bu tutanağın sehven düzenlendiği, aslında yeni olarak adlandırılan imalatın yüklenicinin teklifinde zaten bulunduğu iddia edilmekte ise de; ihale dokümanında bulunmayan iş kalemleri için yeni fiyatın tespiti, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda düzenlenen rekabet şartlarından bağımsız bir şekilde idare ile yüklenicinin uzlaşması ile gerçekleşebilmektedir. Bu anlamda yeni fiyat ilk ihaleden bağımsız, gerçekleştiği dönemin şartlarını taşıyan ve idare ile yüklenici arasında mutabakatı gerektiren yeni bir sözleşme olarak değerlendirilmelidir. Ortada yüklenici ile uzlaşılan yeni bir fiyat ve buna ilişkin düzenlenen bir tutanak mevcut iken; söz konusu fiyatın yeni fiyat olduğu görmezden gelinerek Sayıştay bağlamında yargısal denetiminin gerçekleştirilmesi mümkün görülmemektedir.
Temyize esas Ek İlamda yasal mevzuat hükümleri çerçevesinde idare malı bitümün nakline ilişkin yeni birim fiyatta (K) [fiilen İdarenin uyguladığı adıyla (K/2)] katsayısının hatalı alındığı gerekçe gösterilerek tazmin hükmü verilmiştir. Söz konusu tazmin hükmünün yasal mevzuat açısından bir değerlendirmesi yapılacak olursa;
Anılan ihalenin yapıldığı tarihte yürürlükte olan ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa dayanılarak çıkartılan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği eki Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22 nci maddesinde aynen:
“(1) 12 nci maddenin 4 üncü fıkrasında belirtilen proje değişikliği şartlarının gerçekleştiği hallerde, işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği ve ihale dokümanında ve/veya teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının bedelleri ile 21 inci maddeye göre sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedelleri, ikinci fıkrada belirtilen usuller çerçevesinde yüklenici ile birlikte tespit edilen yeni birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödenir.
(2) Yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden biri kullanılır:
a) Yüklenicinin birim fiyatlarının/teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde idareye sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik gösteren analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan iş kalemleri/gruplarına ait maliyet analizleriyle kıyaslanarak bulunacak analizler.
ç) Yeni iş kaleminin/grubunun yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme miktarları, işçi ve makinelerin çalışma saatleri ile diğer tüm girdiler esas alınarak oluşturulacak analizler.
(3) İş kalemi veya iş grubunun niteliğine uygun olarak yukarıdaki analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamı uygulanabilir:
a) Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar.
ç) İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçleri.
(4) Yeni fiyat yüklenici ile birlikte yukarıda belirtilen usullerden biri ile tespit edilerek düzenlenen tutanak idarenin onayına sunulur ve otuz gün zarfında idarece onaylanarak geçerli olur. Yeni fiyat tespitinde yüklenici ile uyuşulamaz ise, taraflarca anlaşmazlık tutanağı düzenlenir ve anlaşmazlık idare tarafından on gün içerisinde Bayındırlık Kuruluna intikal ettirilir. Bayındırlık Kurulu tarafından tespit edilen fiyatın iki tarafça kabulü zorunludur. Yüklenici, fiyat uyuşmazlığı hakkındaki Bayındırlık Kurulunun kararını beklemeden idare tarafından tespit edilmiş fiyat üzerinden işe devam etmek zorundadır.
(5) Yeni fiyatın hesabında, ikinci fıkranın (a) bendine göre, teklif analiz ile kıyaslanarak bulunan analizin kullanılması halinde, bu analizin temsil ettiği iş kalemi miktarı ile yeni tespit edilecek iş kalemi miktarının rayiçlere ve genel giderlere tesiri dikkate alınır.
6) İdare istediği takdirde; bir işte, sözleşmeye esas proje içinde kalan ancak öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olduğu hallerde, ayrıca bir yükleniciye yaptırılması mümkün olan bir işi başkasına da yaptırabilir, bundan dolayı yüklenici herhangi bir hak talebinde bulunamaz.”
Denilmekte olup, İdarece yeni birim fiyat tespitinde YİGŞ’nin 22 nci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinden hareketle yüklenicinin teklifinde mevcut olduğu iddia edilen “07.006/K/2d İdare Malı Bitümün Plente Nakli ve Emiş Derecesine Kadar Isıtılması (M: 50.000 Mt) imalatının analizi” “kullanılmış, bu analize de aynı maddenin üçüncü fıkrasının (b) bendinden hareketle yine yüklenicinin teklifinde mevcut olduğu iddia edilen “rayiçler” uygulanmıştır.
04.03.2009 tarihli ve 27159 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin, 03.07.2009 tarihli ve 27277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile değişik 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde; hem götürü bedel hem de birim fiyatlı işlerde isteklinin teklifi ile birlikte analiz verme zorunluluğu bulunmakta ve analizin “sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılmak” üzere istendiği belirtilmekteydi. Ancak bu madde hükmünün Danıştay Onüçüncü Dairesinin 26.04.2010 tarihli ve E: 2010/93 sayılı Kararı ile iptal edilmesi üzerine, bu kararın gereği olan değişiklikler “Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile yapılarak 26.06.2010 tarihli ve 27623 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış ve isteklilerden teklif ekinde analiz istenmesi uygulaması son bulmuştur.
Yine, Kamu İhale Kurumu tarafından yayımlanan (RG 30.07.2010 tarihli ve 27657 sayılı) Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 45.1.3(b) bendinde; “… sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenilmeyecektir.” denilmektedir.
Diğer bir analiz isteme şekli olan, aşırı düşük fiyat sorgulaması ise tekliflerin verilmesinden sonra yapıldığından, bu şekilde idareye verilen analizlerin de yeni birim fiyatlarda kullanılması mümkün değildir.
Diğer taraftan, yeni fiyat tespitinde rayiçlerin kullanılmasında, analizlerden farklı olarak öncelik sırası belirlenmemiş, ancak “kaynakların verimli kullanılması” gözetilerek YİGŞ’de belirtilen rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamının uygulanabileceği hüküm altına alınmıştır.
Yüklenici tarafından idareye sunulan bir analiz bulunmamasına rağmen, sorumlularca yeni birim fiyata esas alınan ve yüklenici teklifinde yer alan “07.006/K/2d İdare malı Bitümün Plente Nakli ve Emiş Derecesine Kadar Isıtılması” pozunun birim fiyat tarifinde (nakliye kısmı için) yer alan formülün [Ödeme: F = A x 1,25 x K/2 x (0,0007 x M + 0,01) TL/ton] çözümlenmesi suretiyle (A) ve (M) katsayılarının İdarece belirlendiği varsayımı altında bir (K) [(esas alınan birim fiyattaki adıyla (K/2)] değerine ulaşılmış ve bu değerin yüklenicinin teklifi olduğu kabul edilmiş ve değişen mesafeye göre yeni birim fiyat bu değer üzerinden hesaplanmıştır.
İhtilafa konu olan husus da işte bu noktadan çıkmış olup, taşıma katsayısı olarak bilinen (K) katsayısının yapım işlerine ilişkin ihale mevzuatındaki konumu bu manada büyük önem taşımaktadır.
(K) taşıma katsayısı … Genel Müdürlüğü tarafından her yıl yayımlanan -… Yapım ve Danışmanlık İhaleleri Şubesi Müdürlüğünce revize edilerek yenilenen- “Yol, Köprü, Tünel, Bitümlü Kaplamalar, Bakım ve Trafik İşlerine ait Fiyat Analizleri Kitabı (2014 yılı)”nda, taşımaya ilişkin pozlarda (07.004/K, 07.005/K, 07.005/K-1, 07.005/K-2, 07.006/K) formül üzerinden “Rayiç cetvelinde yazılı olan (Poz No: 02.017) “Her cins ve tonajda motorlu araca ait” taşıma katsayısıdır.” şeklinde tanımlanmakta olup, bu katsayı için her sene bir değer belirlenmektedir.
Dolayısıyla (K) katsayısı, nakliye maliyet hesaplamasında kullanılan benzer nitelikteki formüllerde yer alan sabit ve her yıl güncellenen bir katsayı olup, isteklilerin, … Genel Müdürlüğünün yayımladığı analizlerde yer alan ve taşıma işlerinde kullanılan formülleri kullanarak nakliye giderlerini hesaplayacak ise, (K) katsayısını, o yıl için belirlenen ve atıfta bulunulan 02.017 pozu üzerinden Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca tespit edilen ve yayımlanan düzeyde hesaplamaya katması gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle, isteklilerin tekliflerini etkileyen husus, İdarece belirlenen ve formülde sabit değerler olan (A) ve (K) katsayıları değil; taşıma mesafesine göre değişen (M) değeridir.
Bu açıklamalar karşısında, yeni birim fiyata esas alınan 07.006/K/2d poz numaralı iş kaleminin tarifinde “Not” kısmında; “K/2; Birim fiyat teklif cetvelinde yüklenici firma tarafından, üstyapı işleri nakliye formülllerinde kullanılmak üzere teklif edilen her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısıdır,” denilerek sabit bir değer olan (K) katsayısının değerinin yüklenicinin inisiyatifine bırakıldığı iddia edilmekte ise de; birim fiyat teklif cetvelinde (K) [sorumlularca (K/2) olarak adlandırılan)] taşıma katsayısı için yükleniciden bir teklif istenilmemiş olup, yüklenicinin verdiği bir teklif de bulunmamaktadır. Bu minvalde, teklif edilmeyen bir katsayının yeni fiyat tespitine esas tutulması da mümkün değildir. Yüklenicinin verdiği teklif, (K) ya da İdare uygulamasındaki adıyla (K/2) için değil; tanımı yapılan imalatın tamamı içindir.
Bunun yanı sıra, -bir an için (K) taşıma katsayısının aynı nitelikteki bir başka iş kaleminde (K/2) adıyla yüklenici tarafından teklif edildiği kabul edilse dahi- yeni birim fiyatta kullanılan YİGŞ’nin 22 nci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “Yüklenicinin birim fiyatlarının/teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde idareye sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler” kapsamında yüklenici teklifinde yer 06.007/K/2d pozunun analizinin aynı fıkranın (b) bendinde yer alan “İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik gösteren analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler” kapsamında … birim fiyat analizlerinde bulunan ve taşıma işlerinde sıklıkla kullanılan 06.007/K pozunun analizinden [İdarece birim fiyat tarifinde farklı tanımlanan (K) taşıma katsayısı dışında] hiçbir farkı yoktur. İki analiz de aynı taşıma formülü doğrultusunda ödeme yapılmasını emretmektedir. Bu sebeple, yukarıda yapılan açıklamalara göre bir rayiç olduğu sarih olan (K) taşıma katsayısının, rayiçlerin kaynakların verimli kullanılması gözetilerek belirlenmesi gerekliliği karşısında ilama konu -yeni bir hukuki durumu temsil eden- yeni birim fiyat tespitinde; ister yüklenici teklifindeki ister İdarede mevcut analiz kullanılsın, kullanılan analize aynı maddenin üçüncü fıkrasının (b) bendinde yer alan “İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler” kapsamında (K) katsayısını temsilen atıfta bulunulan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 02.017 pozunun rayiç (2014 yılı için 196) olarak uygulanması gerekmektedir.
Her şeyden öte, işe ait sözleşmenin 8.2.1. maddesinde belirtilen ihale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki öncelik sıralaması;
1. Yapım İşleri Genel Şartnamesi
2. İdari şartname
3. Sözleşme tasarısı
4. Birim fiyat tarifleri ve cetveli
5. Mahal listesi
6. Özel teknik şartname
7. Genel teknik şartname
8. Ön/kesin projeler
9. Açıklamalar (varsa)
10. Diğer ekler,
Şeklinde olup, görüldüğü üzere; “birim fiyat tarifleri ve cetveli” “Yapım İşleri Genel Şartnamesi”nden sonra gelmektedir. Yapım İşleri Genel Şartnamesinin yukarıya detaylı bir şekilde alınan ilgili hükümleri karşısında (K) katsayısının değerinin ne olması gerektiği ortaya konulduğundan; birim fiyat tarifi üzerine kurulan temyiz savunmasının da hukuki bir geçerliliği kalmamaktadır.
Sorumluların dilekçe ekinde gönderdikleri emsal olarak gösterilen bazı işler için verilen karayolu ile bitüm nakli fiyatları da yukarıda yapılan açıklamaları destekler niteliktedir. Şöyle ki; 2019/272509 ihale numaralı işte 2019 yılı fiyatlarıyla [(diğer bir ifadeyle, daha yüksek bir (K) katsayısıyla] 07.006/K poz numaralı “Karayolu ile Bitüm Nakli” iş kaleminde 522 km’lik taşımaya yüklenici tarafından … TL gibi bir fiyat verilmiş, yine 2018/77793 ihale numaralı işte 2018 yılı fiyatlarıyla [(diğer bir ifadeyle, daha yüksek bir (K) katsayısıyla] 07.006/K poz numaralı “Karayolu ile Bitüm Nakli” iş kaleminde 522 km’lik taşımaya yüklenici tarafından … TL gibi bir fiyat verilmiş ve yine 2014/58737 ihale numaralı işte 2014 yılı fiyatlarıyla “Karayolu ile bitümlü malzeme nakli” iş kaleminde 510 km’lik taşımaya yüklenici tarafından … TL gibi bir fiyat verilmiştir. Tüm bu fiyatlar, verilen tekliflerin 02.017 pozu rayicinin ilgili senesindeki değeri üzerinden alınan (K) katsayısı ile yapılacak hesaplamalarda bulunacak nakliye fiyatına yakın olduğunu göstermekle birlikte, temyize konu işte (K) katsayısının 772,12 alınması suretiyle söz konusu imalatta bitüm nakli için piyasa fiyatının yaklaşık 4 katı gibi fahiş bir fiyatın ödendiğini de açık bir şekilde kanıtlamaktadır.
Tüm bu hususlardan öte, yukarıda değinildiği gibi yüklenicinin birim fiyat teklif mektubunda herhangi (K) katsayısı için bir teklif de bulunulmadığı fiili gerçekliği yanında, teklif mektubunda bir başka taşıma pozu olan “07.006/K/1 Plent-Miks Alt Temel Plent-Miks Temel ve BSK Malzemelerinin Serim Yerine Nakli (M>10.000 mt) (M=33 km)” iş kaleminin birim fiyat tarifinde de (K) [İdare uygulamasındaki adıyla (K/2)] katsayısının tarifi, yeni birim fiyata esas alınan 07.006/K/2d pozununki ile birebir aynen alınmış olmasına rağmen 07.006/K/1 pozunun teklif fiyatından İdarece yapılan çözümleme yöntemiyle (K) [ya da (K/2)] katsayısının değeri {F = A x 1,25 x K/2 x (0,0007 x M + 0,01)} formülünden {…/[(1,25 x (0,0007 x 33 + 0,01)] = 194,08} çıkacaktır ki; bu değer (K) katsayısı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının rayiç olarak belirlediği 02.017 pozunun 2014 yılındaki 196 değerine çok yakın bir değer olup, İdarece uygulanan yöntemle sabit bir değer olan (K) [ya da (K/2)] katsayısının bir iş kaleminde 772,12; diğer bir iş kaleminde 194,07 belirlenmesi gibi çelişkili ve kabul edilemez bir durum ortaya çıkmaktadır. Diğer bir anlatımla, (K) katsayısının 196 olması gerektiğine yönelik yukarıda yaptığımız açıklamalar doğrultusunda (K) değeri 196 alınacak olursa; 07.006/K/1 pozunun yaklaşık maliyeti {F = A x 1,25 x K/2 x (0,0007 x M + 0,01)} formülünden [1 x 1,25 x … x (0,0007 x … + 0,01) = …] çıkacaktır ki; bu birim fiyat, yüklenicinin bu poza teklifinin … TL olması karşısında, isteklilerin tekliflerini (K)=196 üzerinden verdiklerinin en açık kanıtı olmaktadır.
Bu itibarla, konunun esası yönünden tazmin hükmünde hukuken bir isabetsizlik söz konusu değildir.
Tazminine hükmedilen kamu zararının hesabına gelince;
Yeni fiyat tutanağında; yüklenicinin “07.006/K/2d İdare malı Bitümün Plente Nakli ve Emiş Derecesine Kadar Isıtılması (M>10000 mt) (M=50.000 mt)” pozu için verdiği (ısıtma bedeli 27,83 TL hariç) fiyat üzerinden taşıma formülünde ilk ihaledeki taşıma mesafesi 55 km alınmak suretiyle (K) taşıma katsayısı 772,12 olarak bulunmuş, daha sonra bu (K) değeri, “07.006/K/2e İdare Malı Bitümün … Rafinerisinden Plente Nakli ve Emiş Derecesine Kadar Isıtılması (M: 550 Km)” pozu için taşıma formülüne bu defa taşıma mesafesi 550 km alınmak suretiyle girmiş ve nakliye birim fiyatı … TL olarak hesap edilmiş ve bu fiyata ısıtma bedeli (ihale tenzilatı olarak) … TL eklenerek yeni birim fiyat … TL olarak tespit edilmiştir.
Olması gereken yeni birim fiyat hesabında ise; taşıma formülünde (K) taşıma katsayısı 196 olarak alınmış ve olması gereken fiyat formüldeki değerler yerine konulmak suretiyle nakliye birim fiyatı … TL olarak hesap edilmiş ve bu fiyata ısıtma bedeli (ihale tenzilatlı) … TL eklenerek yeni birim fiyat … TL olarak tespit edilmiştir.
Hesaplanan iki fiyat arasındaki fark, fiyat farkı ve KDV eklenmek suretiyle kamu zararı tutarı olarak nitelendirilmiştir. Kamu zararının hesaplanma yönteminde de hukuki bağlamda sorun yoktur.
Buna karşın;
1) Yukarıda (K) [İdare uygulamasındaki adıyla (K/2)] katsayısının 196 olması gerektiğini ortaya net bir şekilde ortaya koyan açıklamalara binaen; yeni birim fiyata esas alınan ve işin teklif cetvelinde zaten yer alan 07.006/K/2d pozundan yapılacak çıkarımla, nakliye kısmı [Ödeme: F = A x 1,25 x K/2 x (0,0007 x M + 0,01) TL/ton] formülündeki değerler yerine konulacak olursa [F = 1 x 1,25 x … x (0,0007 x *… + 0,01)] … TL olacağından; ısıtma bedelinin yüklenicinin hak ettiği tutar olarak (… – …) … TL olması gerekmektedir.
*NOT: Her ne kadar İdarece yeni fiyata tutanağında K katsayısını bulmak için M=55 km olarak hesaplamalara dahil edilmiş ise de; yüklenicinin teklifinde bu mesafe M=50 km olduğundan ısıtma bedelinin bulunmasında 50 km üzerinden hesaplama yapılması hem yüklenicinin teklifini tam olarak yansıtması açısından hem de hakkaniyet açısından daha uygun olacaktır.
2) Olması gereken yeni birim fiyat hesabında kullanılan taşıma bedeli formülünde [F = 1,25 x K x (0,0007 x M + 0,01) x A]; yüklenici karını temsil eden 1,25 değerinin hesaplamaya dâhil edilmediği görülmüştür.
3) Olması gereken yeni birim fiyat hesabında nakliye birim fiyatı ile ısıtma bedeli toplamının hatalı olarak alındığı görülmüştür. (… + … = .. olması gerekirken … TL alınmıştır.)
Yukarıda belirtilen üç husus doğrultusunda kamu zararı tutarı yeniden hesaplanacak olursa;
07.006/K/2e Poz No.lu İmalatın İdarece Bulunan Yeni Birim Fiyatı: … TL
Olması Gereken Yeni Birim Fiyat Hesabı:
F = 1,25 x K x (0,0007 x M + 0,01) x A
(K: …, M: …, A: 1)
F = 1,25 x … x (0,0007 x … + 0,01) x 1 = … TL (Yüklenici karından gelen 1,25)
Isıtma Maliyeti = … TL (Yüklenici Fiyatı)
07.006/K/2e Poz No.lu İmalatının Olması Gereken Fiyatı
(K: 196 ve … TL Isıtma Bedeli Dikkate Alınarak) : … TL (Doğru toplam)
Fark: … TL
İmalat Miktarı: … TON
Tutar: … TL
*Farka Tekabül Eden Fiyat Farkı: …
Fazla Ödeme (Fiyat Farkı Dâhil): …
Kamu Zararı (KDV Dâhil): … TL
*NOT: Ek İlamda, fiyat farkı hesabında son hakedişe uygulanan katsayı olan Aralık-2016 endeksi kullanıldığı belirtilmesine rağmen, son hakedişte kullanılan enedeks Eylül 2016 Endeksi (1,0796) olup, fiyat farkı formülünün (Pn-1)*0,9 kısmı 0,07164 sonucunu vermektedir.
Kamu zararı tutarı … TL’ye düşmektedir.
Son olarak, kamu zararına yol açan durum, tamamıyla yeni fiyatın hatalı tespit edilmiş olmasından kaynaklandığından; kurulan illiyet bağı neticesinde yeni fiyat tutanağı üzerinde Gerçekleştirme Görevlisi olarak; Düzenleyen, Kontrol Eden ve Onaylayan sıfatıyla imzaları bulunan kamu görevlilerine sorumluluk yüklenmiş olması da hukuken yerindedir.
Tüm bu açıklamalar çerçevesinde, bahse konu işte yeni fiyat yapılan ilgili iş kaleminin birim fiyatının tespitinde taşıma katsayısı (K)’nın hatalı alınması kamu zararına sebebiyet verdiğinden; sorumluların temyiz dilekçelerindeki iddiaların reddiyle, -yukarıda dile getirilen düzeltme göz önüne alınarak- 192 sayılı Ek İlamın 2. maddesiyle verilen … TL tutarındaki tazmin hükmünden mevzuata uygun olarak ödenen … TL’nin düşülerek, geriye kalan ve mevzuata aykırı olarak ödenen … TL’nin Ek İlamda adı geçen sorumluların uhdelerinde kalmak üzere, hükmün bu tutar üzerinden DÜZELTİLEREK TASDİKİNE, (Üye … ve Üye …’in aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,
6085 sayılı Kanunun 57 nci maddesi gereği bu Kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,
Karar verildiği 02.12.2020 tarih ve 48519 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü
Üye … ve Üye …:
Çoğunluk görüşünde yapılan açıklamalar doğrultusunda kamu zararı tutarının yeniden hesaplanmasını teminen tazmin hükmünün bozularak Dairesine gönderilmesi gerekir.