Ortak hizmet projesi ile derneklere yardımda bulunabilmesi için meclis kararı gerektiği hk.

Karar

 

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler     

 

Yılı         2018    

 

Dairesi  3           

 

Dosya No           47085  

 

Tutanak No        48680  

 

Tutanak Tarihi   20.1.2021         

 

Kararın Konusu Çeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar      

 

 

Konu: Derneklere ayni yardım yapılması

 

62 sayılı İlamın 2 nci maddesiyle bazı Derneklere mevzuata aykırı şekilde ayni yardım yapılması (taşıt kiralanması, çeşitli mallar alınması, taşıt gönderilmesi) sonucu … TL’lik kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.

 

İlamda Harcama Yetkilisi sıfatıyla sorumlu tutulan …, Gerçekleştirme Görevlisi sıfatıyla sorumlu tutulan … ve Diğer Sorumlu sıfatıyla sorumlu tutulan … tarafından gönderilen aynı mahiyetteki temyiz dilekçesinde özetle;

 

Sayıştay ilamına konu olan Belediye faaliyetlerinin, sosyal belediyeciliğin gereği, kamu hizmeti amacıyla yapılmış işlemler olup, iddia edildiği gibi kamu zararı söz konusu olmadığı,

 

a) 22.02.2018 tarih ve 2090 sayılı ödeme emrinde her ne kadar evrak üzerinde bakıldığında kostümler … derneğinin talebi doğrultusunda alındığı görülse de, Belediye ile Dernek arasındaki iyi İlişkiler nedeniyle yapılan bir alım olduğu, Derneğe ait oyun grubunun belediyeye ait faaliyetlerde gösteri yaptığı ve kostümlerin belediye halk oyunları kursunda da ortak kullanıldığı,

 

b) 27.03.2018 tarih ve 3116 sayılı ödeme emrinde ... ilçesinin ...’deki tanıtım günlerine belediye Kültür Müdürü … ve 4 personelinin katıldığı, Yapılan harcamanın personelin sadece konaklama gideri olduğu, 5 personelin yolluk, harcırah, konaklama giderlerinin hesaplanması sonucu … TL’nin çok üstünde bir rakam ortaya çıktığı,

 

c) 25.07.2018 tarih ve 7648 sayılı ödeme emrinde yapılan harcamanın, belediye sınırları içerisinde yaşayan hemşerilerinin ... olayı nedeni ile ...’a gönderilmesinden ibaret olduğu, yani; buradaki asıl işlemin … Derneğinin etkinliğine yardım değil, hemşerilerinin sosyal ve kültürel faaliyet anlamında ...’a gönderilmesinden ibaret olduğu,

 

d) 10.12.2018 tarih ve 12403 sayılı ödeme emrinde yapılan ödemede … Derneğini ile belediyenin yaptığı ortak çalışma ile yapılan bir ödeme olduğu, Festivalde belediyenin yapmış olduğu katkıların reklam panolarında duyurulduğu,

 

Yukarıda anlatıldığı üzere yapılan harcamaların belediyenin derneklere yardımı şeklinde değil, belediye ile derneklerin ortak yapmış olduğu kültürel ve sosyal faaliyetlerde yapılan harcamalardan ibaret olduğu,

 

Bu nedenle durumun 5393 Sayılı Kanunun 14.maddesi (a) bendi ve 60. Maddesi (n) bendi kapsamı (sosyal hizmet ve yardım) içinde mahalli müşterek nitelikte olduğunun değerlendirilmesi yapılan harcamaların ... hemşerilerin sosyal ve kültürel gelişmesinin sağlanması için yapıldığı,

 

Tüm açıklamalardan da açıkça anlaşılacağı üzere Temyize konu edilen Sayıştay 3. Dairesinin 03.03.2020 tarihli 62 sayılı İlamı tamamen yoruma dayalı, açıkça hukuka, yasaya ve gerçeklere ve dahi hakkaniyete aykırı olup, müştereken ve müteselsilen faizleri ile birlikte tahsiline dair tazmin kararının kaldırılması gerektiği belirtilmiştir.

 

Başsavcılık mütalaasında;

 

“Yargı Raporunda; bazı derneklere mevzuata aykırı şekilde yardım yapılması (taşıt kiralanması, çeşitli mallar alınması, taşıt gönderilmesi gibi) nedeniyle hesaplanan kamu zararının sorumluları adına tazminine hükmedilmesi gerektiği belirtilmiştir.

 

Daire ise; Yargı Raporuna konu harcamalar nedeniyle katlanılan giderlerin, iki taraf için hak ve yükümlülük doğuran ortak hizmet projelerine dayanmayıp, doğrudan ilgili derneklerce karşılanması gereken mal ve hizmet alımlarına ilişkin olduğu ve bu bağlamda da adı geçen derneklere tek taraflı ve karşılıksız bir menfaat sağlamak diğer bir ifadeyle ayni yardımda bulunmak suretiyle 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesinde "kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması" şeklinde tanımlanan kamu zararına sebebiyet verildiği,

 

Yapılan yardımlar sorumluların savunmalarında da belirtildiği üzere, her ne kadar adı geçen derneklerce yerine getirilen çeşitli kültürel faaliyetler için kullanılmış olsa da, belediyelerin bu şekilde yardımda bulunmasının 6360 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle 5393 sayılı Kanunun 75 inci maddesine eklenen üçüncü fıkra ile açıkça yasaklandığı, kaldı ki aksi bir düşünce belediyelerin, görev ve sorumluluk alanına giren (çevre, temizlik, sağlık, eğitim, turizm ve tanıtım, kültür ve sanat, ? gibi) konularda faaliyet gösteren birçok derneğin söz konusu faaliyetleri kapsamında üstleneceği giderler için belediye bütçesinden tek taraflı olarak destekte bulunulabileceği (nakit kaynak aktarılabileceği veya ayni yardım yapılabileceği) sonucunu doğuracağı, oysaki belediyelerin görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda derneklerle birlikte faaliyette bulunmaları ancak iki taraf için de açık bir şekilde hak ve yükümlülük öngören bir anlaşmaya uygun olarak gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri çerçevesinde mümkün olduğu, belirtilerek yargılama sırasında düzeltilerek yeniden hesaplanan kamu zararının tazminine hükmetmiştir.

 

Sorumlu temyiz dilekçesinde; Yargı Raporuna verdiği savunmasındaki itirazlarını bire bir tekrarlamış ve yoruma dayalı, açıkça hukuka, yasaya, gerçeklere ve dahi hakkaniyete aykırı olduğunu ileri sürdüğü tazmin Kararının kaldırılmasını talep etmiştir. Sorumlunun temyiz dilekçesinde yer alan hususlar sorgu üzerine verdiği savunmasında ileri sürdüğü hususlardan ibaret olup, ileri sürülen itirazların tamamı temyiz edilen İlamda ayrıntılı olarak karşılandığından, talebinin reddi ile Daire Kararının tasdik edilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

 

Arz olunur.” Denilmektedir.

 

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ

 

Bazı Derneklere mevzuata aykırı şekilde ayni yardım yapılması (taşıt kiralanması, çeşitli mallar alınması, taşıt gönderilmesi) sonucu … TL tutarında kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasıyla ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgeler incelenmiştir.

 

10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Bütçelerden yardım yapılması” başlıklı 29 uncu maddesinin birinci fıkrasında;

 

“Gerçek veya tüzel kişilere kanunda veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir.”

 

04.11.2004 tarihli ve 5253 sayılı Dernekler Kanununun “Yardım ve işbirliği” başlıklı 10 uncu maddesinde de; “Dernekler, tüzüklerinde gösterilen amaçları gerçekleştirmek üzere, benzer amaçlı derneklerden, siyasi partilerden, işçi ve işveren sendikalarından ve mesleki kuruluşlardan maddi yardım alabilir ve adı geçen kurumlara maddi yardımda bulunabilirler. 5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, dernekler kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler yürütebilirler. Bu projelerde kamu kurum ve kuruluşları, proje maliyetlerinin en fazla yüzde ellisi oranında ayni veya nakdi katkı sağlayabilirler. …” hükümlerine yer verilmiş,

 

03.07.2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75 inci maddesinde ise;

 

“Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda; a) Mahalli idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapım, bakım, onarım ve taşıma işlerini bedelli veya bedelsiz üstlenebilir veya bu kuruluşlar ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir ve bu amaçla gerekli kaynak aktarımında bulunabilir. Bu takdirde iş, işin yapımını üstlenen kuruluşun tâbi olduğu mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır. … c) (Değişik: 12/11/2012-6360/19 md.) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir. … (Ek fıkra: 12/11/2012-6360/19 md.) 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile 5253 sayılı Dernekler Kanununun 10 uncu maddesi; belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler için uygulanmaz.” denilmiştir.

 

Ayrıca, 5393 sayılı Kanunun “Belediyenin giderleri” başlıklı 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (m) bendinde de; “Yurt içi ve yurt dışı kamu ve özel kesim ile sivil toplum örgütleriyle birlikte yapılan ortak hizmetler ve proje giderleri” belediye giderleri arasında sayılmıştır. 5393 sayılı Kanunun 75 inci maddesi çerçevesinde gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için anılan maddenin birinci fıkrasında öngörülen “görev ve sorumluluk alanlarına giren konular” sınırlamasının tayini amacıyla aynı Kanunun 14 üncü maddesine bakıldığında da; belediyelere ait görev ve sorumlulukların ayrıntılı bir şekilde sayıldığı ve belediyelerin bu görev ve sorumluluklarını belediye sınırları dahilinde kullanabileceğinin belirtildiği görülmektedir.

 

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; Belediyelerin derneklere yardımda bulunmasının, 12.11.2012 tarihli ve 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 19 uncu maddesiyle 5393 sayılı Kanunun 75 inci maddesine eklenen üçüncü fıkra uyarınca mümkün olmadığı, diğer taraftan 5393 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde sayılan görevlerin, ortak hizmet projesi çerçevesinde derneklerle birlikte yerine getirilebileceği, ancak söz konusu projeler için belediye meclisince alınacak karara, bu karar üzerine dernekle yapılacak bir anlaşmaya ve ilgili derneğin kamu yararına çalışan dernek statüsü yoksa aynı zamanda mahallin en büyük mülki idare amirinin iznine gerek görüldüğü, dolayısıyla, ortak hizmet projesi kapsamında gerçekleştirilen kaynak aktarımının yardımdan farklı değerlendirildiği, nitekim, yardım yapılması halinde ortaya çıkan yükümlülük tek taraflı ve karşılıksız iken gerçekleştirilecek ortak hizmet projelerinde belediye ile dernek arasında bir iş bölümü yapılmakta ve taraflara ait hak ve yükümlülükler söz konusu projeye ilişkin olarak düzenlenecek sözleşme ile net bir şekilde ortaya konulmaktadır.

 

İlama konu dört adet ödeme emri belgesiyle yapılan harcamaların mahiyetlerine bakıldığında ise;

 

28.02.2018 tarihli ve 2090 yevmiye numaralı ödeme emri belgesiyle gerçekleştirilen … TL tutarındaki harcamaya ait sürecin, … adına düzenlenmiş ve Dernek Başkanı … tarafından imzalanmış 04.01.2018 tarihli bir dilekçenin Belediyeye sunulması üzerine başladığı, söz konusu dilekçede; Derneğin kültürel faaliyetleri kapsamında ve sadece Bosna oyunlarının sergilenmesinde kullanılmak amacıyla 12 kadın, 12 erkek halk dansları kostümüne ihtiyaç duyulduğu belirtilerek bahse konu kostümlerin diktirilip Derneğe teslim edilmesi talebinde bulunulduğu, bu talebin Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü tarafından düzenlenen 08.01.2018 tarihli bir yazı ile Başkanlık Makamının oluruna sunulduğu ve Başkan Yardımcısı …tarafından da uygun görülerek gerekli olurun verildiği, akabinde ise kostüm alımının 04.01.2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi çerçevesinde gerçekleştirildiği ve kostümlerin 19.02.2018 tarihinde Belediye ambarına giriş, 26.02.2018 tarihinde de Belediye ambarından çıkış kaydı yapılarak Taşınır İşlem Fişlerinin düzenlendiği,

 

25.07.2018 tarihli ve 7648 yevmiye numaralı ödeme emri belgesiyle gerçekleştirilen … TL tutarındaki harcamaya ait sürecin, … adına düzenlenmiş ve Derneğin Genel Başkan Yardımcısı … tarafından imzalanmış 27.06.2018 tarihli bir dilekçenin Belediyeye sunulması üzerine başladığı, söz konusu Dilekçede; 02.07.1993 tarihinde yaşanan can kaybını anmak üzere Dernek öncülüğünde ...’a gidileceği ve ulaşım sorunlarının giderilmesi için 2 adet araca ihtiyaç duyulduğu belirtilerek bahse konu ihtiyaç için gerekli desteğin verilmesi talebinde bulunulduğu, bu talebin Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü tarafından düzenlenen 29.06.2018 tarihli bir yazı ile Başkanlık Makamının oluruna sunulduğu ve Dernek üyelerinin 01.07.2018-02.07.2018 tarihleri arasında ... iline gidiş dönüşlerinin sağlanması için ihtiyaç duyulan 2 adet otobüsün (46 kişilik) Belediye tarafından kiralanmasına Başkan Yardımcısı … tarafından olur verildiği, akabinde ise otobüs kiralama hizmetinin 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi çerçevesinde alındığı,

 

10.12.2018 tarihli ve 12403 yevmiye numaralı ödeme emri belgesiyle gerçekleştirilen … TL tutarındaki harcamaya ait sürecin, …Derneği Yönetim Kurulu adına düzenlenmiş ve Dernek Başkanı … tarafından imzalanmış 27.09.2018 tarihli bir dilekçenin Belediyeye sunulması üzerine başladığı, söz konusu Dilekçede; Derneğin 26-29 Ekim 2018 tarihleri arasında “4. Uluslararası ...’da Türk Dünyası Şiir ve Müzik Festivali” düzenleyeceği ve söz konusu Festivale gerek yurt içinden gerekse yurt dışından birçok sanatçı, şair ve ozanın katılacağı belirtildikten sonra Derneğin maddi sıkıntı içinde olduğu gerekçesiyle 400 davetiye, 100 afiş, 250 katılım belgesi, 250 yaka kartı ve katılanlara verilecek plaketler ile 250 şair için iki öğün yemeğin Belediye tarafından karşılanması talebinde bulunulduğu, bu talebin (yemek alımı hariç sadece 100 afiş, 250 yaka kartı, 80 plaket, 250 katılım belgesi, 400 davetiye alımına münhasır şekilde) Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü tarafından düzenlenen 10.10.2018 tarihli bir yazı ile Başkanlık Makamının oluruna sunulduğu ve Başkan Yardımcısı ... tarafından da uygun görülerek gerekli olurun verildiği, akabinde ise söz konusu alımın 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi çerçevesinde gerçekleştirildiği ve alınan malların 20.11.2018 tarihinde Belediye ambarına giriş, 10.12.2018 tarihinde de Belediye ambarından çıkış kaydı yapılarak Taşınır İşlem Fişlerinin düzenlendiği, görülmüş, dolayısıyla da, yukarıda bahsedilen harcamalar nedeniyle katlanılan giderlerin, iki taraf için hak ve yükümlülük doğuran ortak hizmet projelerine dayanmayıp doğrudan ilgili Derneklerce karşılanması gereken mal ve hizmet alımlarına ilişkin olduğu ve bu bağlamda da adı geçen Derneklere tek taraflı ve karşılıksız bir menfaat sağlamak diğer bir ifadeyle ayni yardımda bulunmak suretiyle 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesinde “kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması” şeklinde tanımlanan kamu zararına sebebiyet verildiği ve söz konusu kamu zararından da anılan Kanun uyarınca gerek ödeme emri belgelerinde imzası bulunan Harcama Yetkilisi ile Gerçekleştirme Görevlisinin gerekse harcama talimatı niteliğinde olan olur yazılarını imzalayan Başkan Yardımcısı ... sorumlu tutulmuştur.

 

Nitekim, yapılan söz konusu yardımlar Sorumluların savunmalarında da belirtildiği üzere, her ne kadar adı geçen Derneklerce yerine getirilen çeşitli kültürel faaliyetler için kullanılmış olsa da belediyelerin bu şekilde yardımda bulunması 6360 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle 5393 sayılı Kanunun 75 inci maddesine eklenen üçüncü fıkra ile açıkça yasaklanmıştır. Kaldı ki, aksi bir düşünce belediyelerin, görev ve sorumluluk alanına giren (çevre, temizlik, sağlık, eğitim, turizm ve tanıtım, kültür ve sanat, … gibi) konularda faaliyet gösteren birçok derneğin söz konusu faaliyetleri kapsamında üstleneceği giderler için belediye bütçesinden tek taraflı olarak destekte bulunulabileceği (nakit kaynak aktarılabileceği veya ayni yardım yapılabileceği) sonucunu doğuracaktır. Oysaki, yukarıda da ifade edildiği üzere Belediyelerin görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda Derneklerle birlikte faaliyette bulunmaları ancak iki taraf için de açık bir şekilde hak ve yükümlülük öngören bir anlaşmaya uygun olarak gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri çerçevesinde mümkündür. Ortak hizmet projesi olduğunu kanıtlayıcı bilgi belge gönderilmemiştir. Söz konusu dernek yardımlarına ilişkin herhangi bir meclis kararı da yoktur.

 

Diğer taraftan, 27.03.2018 tarihli ve 3116 yevmiye numaralı ödeme emri belgesiyle gerçekleştirilen ... TL tutarındaki harcamanın, ilamda iddia edildiği gibi ... ... Derneği’nin ...’de gerçekleştireceği ... Tanıtım Günleri Programı için araç gönderilmesine ilişkin olmayıp, söz konusu Programa katılan Kültür ve Sosyal İşler Müdürü ... ile birlikte toplam üç kişinin (toplam 4 kişi) sadece konaklama giderini ihtiva ettiği, ancak, ...’ın 20.03.2018 tarihli ve 50802618/82 sayılı görevlendirme yazısı üzerine ...’e gittiği görülmekle birlikte konaklama gideri Belediye bütçesinden karşılanan diğer üç kişinin ne adlarına ne de Belediyede görevli olup olmadıklarına ilişkin herhangi bir bilgi ve belgenin mevcut olmadığı, dolayısıyla ...’ın söz konusu görevlendirme nedeniyle müstahak olacağı harcırah tutarı* dışında kalan harcamanın, 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesi uyarınca kamu zararı olarak kabul edilmesi ve bu kamu zararı nedeniyle de sorguda yapılan sorumluluk tespitinin aksine sadece ödeme emri belgesinde imzası bulunan Harcama Yetkilisi ile Gerçekleştirme Görevlisinin sorumlu tutulması gerektiği, zira, kendisine sorgu tebliğ edilen Başkan Yardımcısı ...’in sorumlu tutulmasına gerekçe olan Olurda sadece ...’ın yukarıda bahsi geçen Programa katılmak üzere 28 Mart-03 Nisan 2018 tarihleri itibarıyla görevlendirildiği ve yapılacak ödemeye ilişkin herhangi bir hususa yer verilmediği anlaşılmıştır.

 

(*10.02.1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanununun “Muvakkat vazife harcırahı (Yol masrafı ve yevmiye)” başlıklı 14 üncü maddesindeki; “Aşağıda gösterilen memur ve hizmetlilere muvakkat vazife harcırahı olarak yol masrafı ile yevmiye verilir ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgah veya vazife mahalli ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası masrafları da ayrıca tediye olunur: 1. Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadiyle muvakkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere; …” “Yurtiçinde verilecek gündeliklerin miktarı” başlıklı 33 üncü maddesindeki; “a. Bu Kanun gereğince verilecek yurtiçi gündeliklerinin miktarı her yıl bütçe kanunları ile tespit olunur. … d) (Ek: 21/4/2005 - 5335/4 md.) Bu Kanun hükümlerine göre gündelik ödenenlerden (b) fıkrasına göre gündelik ödenenler hariç) yurt içinde yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere, belge bedelini aşmamak (…) üzere gündeliklerinin tamamına kadar olan kısmı ayrıca ödenir.” hükümleri ve 2018 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununa ekli H Cetvelinin “Yurt İçinde Verilecek Gündelikler (Madde: 33)” başlıklı bölümündeki; “6245 sayılı Harcırah Kanununun 33 üncü maddesinin (b) fıkrasına göre yatacak yer temini için ödenecek ücretlerin hesabında gündeliklerinin %50 artırımlı miktarı, (d) fıkrasına göre yapılacak ödemelerde ise görevlendirmenin ilk 10 günü için gündeliklerinin %50 artırımlı miktarı, takip eden 80 günü için gündeliklerinin %50’si, müteakip 90 günü için ise müstahak oldukları gündeliklerinin %40’ı esas alınır.” düzenlemesi uyarınca adı geçen kişinin müstehak olduğu harcırah tutarı ise; (aylık kadro derecesi 1-4 olan memur ve hizmetliler için 2018 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununa ekli H Cetveli ile belirlenen yurt içi gündelik tutarının ... TL olduğu ve ...’ın da 1.dereceden aylık aldığı dikkate alındığında) *28.03.2018-02.04.2018 tarihleri arası gündelik tutarı: ... x 6 gün = ... TL *28.03.2018-02.04.2018 tarihleri arası konaklama bedeli: (...x1,50) = ... x 5 gece = ... TL olmak üzere toplam … TL şeklinde tespit edilmiştir, Görevlendirme yazısında; seyahatin Belediyeye ait … plakalı araç ile gerçekleştirileceği öngörüldüğünden, harcırahın unsurları arasında sayılan yol masrafı hesaplamaya dahil edilmemiştir.)

 

Diğer üç katılımcının kim olduğuna dair ve Belediyede görevli olup olmadıklarına ilişkin herhangi bir bilgi ve belge mevcut değildir. Bu nedenle, ...ın müstehak olduğu harcırah bedeli düşülerek kalan tutar için tazmin denilmiş olup, Başkan Yardımcısı ...’in sorumlu tutulmasına gerekçe olan Olurda sadece ...’ın yukarıda bahsi geçen Programa katılmak üzere 28 Mart-03 Nisan 2018 tarihleri itibarıyla görevlendirildiği ve yapılacak ödemeye ilişkin herhangi bir hususa yer verilmediği anlaşıldığından, geriye kalan tutar için Başkan Yardımcısı ...’in sorumlu olmadığına karar verilmiştir.

 

Bu itibarla, sorumluların talebinin reddi ile 62 sayılı İlamın 2 nci maddesiyle verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE (Temyiz Kurulu Başkanı …, …. Daire Başkanı …, …. Daire Başkanı …, …. Daire Başkanı …, Üye …, Üye … ve Üye …’ün aşağıda yazılı karşı oy gerekçesine karşı) oyçokluğuyla,

 

6085 sayılı Kanunun 57 nci maddesi gereği bu Kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,

 

Karar verildiği 20.01.2021 tarih ve 48680 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

Karşı oy gerekçesi

 

Temyiz Kurulu Başkanı …, ... Daire Başkanı …, …. Daire Başkanı …, Üye …, Üye …’in karşı oy gerekçesi:

 

Temyize konu 62 sayılı İlamın 2 nci maddesinde bazı Derneklere mevzuata aykırı şekilde ayni yardım yapılması (taşıt kiralanması, çeşitli mallar alınması, taşıt gönderilmesi) sonucu kamu zararına sebebiyet verildiğine hükmedilmiştir.

 

İlgili ilam hükmü, dosya ve eki belgelerin incelenmesi neticesinde;

 

Somut olaya ilişkin ilgili yasal düzenlemeler şu şekildedir;

 

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer Kuruluşlarla İlişkiler” başlıklı 75’inci maddesinde; “Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda; … (Değişik: 12/11/2012-6360/19 md.) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir. …” hükmüne yer verilmekte,

 

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Bütçelerden yardım yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinde; “Gerçek veya tüzel kişilere kanuni dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir. Bu yardımların yapılması, kullanılması, izlenmesi, denetlenmesi ve kamuoyuna açıklanmasına ilişkin esas ve usuller Maliye Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.” denilmekte;

 

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer Kuruluşlarla İlişkiler” başlıklı 75’inci maddesine 6360 sayılı Kanunla eklenen fıkrada ise; “5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile 5253 sayılı Dernekler Kanununun 10 uncu maddesi; belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler için uygulanmaz.” hükmü yer almaktadır.

 

Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemelerinden anlaşılacağı üzere, belediyelerce derneklere ayni yardımda bulunulması için esasa ve usule ilişkin bazı şartlar arandığı görülmemektedir.

 

Somut olayda, kamu yararına çalışan dernek statüsünde bulunmayan dernek ile söz konusu ortak hizmet projesinin yürütülmesi için mahallin en büyük idare amirinden onay alınmadığı görülmekte ise de, söz konusu noksanlık usule ilişkin bir eksiklik olup ilgili işlemin esas mahiyeti gereği yasal düzenlemelere aykırı olmadığı anlaşılmaktadır.

 

Netice itibariyle ilama konu hukuki işlem, sadece şekli noksanlık barındırmasından ötürü, kamu zararına konu edilemeyecektir. Dolayısıyla 62 sayılı İlamın 2 nci maddesi ile verilen tazmin hükmünün kaldırılması gerekir.

 

... Daire Başkanı …, Üyeler … ve …’ün karşı oy gerekçesi:

 

Temyize konu 62 sayılı İlamın 2 nci maddesinde bazı Derneklere mevzuata aykırı şekilde ayni yardım yapılması (taşıt kiralanması, çeşitli mallar alınması, taşıt gönderilmesi) sonucu kamu zararına sebebiyet verildiğine hükmedilmiştir.

 

İlama konu dört adet ödeme emri belgesi mevcuttur. Bunların detaylarına bakılması sonucu;

 

1) 28.02.2018 tarihli ve 2090 yevmiye numaralı ödeme emri belgesiyle … Derneği’ne;

 

2) 25.07.2018 tarihli ve 7648 yevmiye numaralı ödeme emri belgesiyle gerçekleştirilen … TL tutarındaki harcamaya ait sürecin, … Kültür Derneği ... Şubesi adına;

 

3) 10.12.2018 tarihli ve 12403 yevmiye numaralı ödeme emri belgesiyle gerçekleştirilen … TL tutarındaki harcamaya ait sürecin, ... Edebiyatçılar Derneği ‘ne;

 

ayni yardım yapıldığı (taşıt kiralanması, çeşitli mallar alınması, taşıt gönderilmesi) görülmüştür.

 

Somut olaya ilişkin ilgili yasal düzenlemeler şu şekildedir;

 

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer Kuruluşlarla İlişkiler” başlıklı 75’inci maddesinde; “Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda; … (Değişik: 12/11/2012-6360/19 md.) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir. …” hükmüne yer verilmekte,

 

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Bütçelerden yardım yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinde; “Gerçek veya tüzel kişilere kanuni dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir. Bu yardımların yapılması, kullanılması, izlenmesi, denetlenmesi ve kamuoyuna açıklanmasına ilişkin esas ve usuller Maliye Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.” denilmekte;

 

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer Kuruluşlarla İlişkiler” başlıklı 75’inci maddesine 6360 sayılı Kanunla eklenen fıkrada ise; “5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile 5253 sayılı Dernekler Kanununun 10 uncu maddesi; belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler için uygulanmaz.” hükmü yer almaktadır.

 

Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemelerinden anlaşılacağı üzere, belediyelerce derneklere ayni yardımda bulunulması için esasa ve usule ilişkin bazı şartlar arandığı görülmemektedir.

 

Somut olayda, kamu yararına çalışan dernek statüsünde bulunmayan dernek ile söz konusu ortak hizmet projesinin yürütülmesi için mahallin en büyük idare amirinden onay alınmadığı görülmekte ise de, söz konusu noksanlık usule ilişkin bir eksiklik olup ilgili işlemin esas mahiyeti gereği yasal düzenlemelere aykırı olmadığı anlaşılmaktadır.

 

Bu nedenle, yukarıda detayları belirtilen üç ödeme belgesine ait toplam … TL’nin yasal düzenlemelere uygun olduğu düşünülmektedir.

 

 

 

4) 27.03.2018 tarihli ve 3116 yevmiye numaralı ödeme emri belgesiyle gerçekleştirilen … TL tutarındaki harcama da ise sorguda iddia edildiği gibi ... ... Derneği’nin ...’de gerçekleştireceği ... Tanıtım Günleri Programı için araç gönderilmesine ilişkin olmayıp, söz konusu Programa katılan Kültür ve Sosyal İşler Müdürü ... ile birlikte toplam üç kişinin (toplam 4 kişi) sadece konaklama giderini ihtiva ettiği, ancak, ...’ın 20.03.2018 tarihli ve 50802618/82 sayılı görevlendirme yazısı üzerine ...’e gittiği görülmekle birlikte konaklama gideri Belediye bütçesinden karşılanan diğer üç kişinin ne adlarına ne de Belediyede görevli olup olmadıklarına ilişkin herhangi bir bilgi ve belgenin mevcut olmadığı, dolayısıyla ...’ın söz konusu görevlendirme nedeniyle müstahak olacağı harcırah tutarı* dışında kalan harcamanın, … TL- … TL= … TL ‘nin 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesi uyarınca kamu zararı olarak kabul edilmesi gerekir.

 

Bu nedenle, 62 sayılı İlamın 2 nci maddesiyle verilen … TL tazmin hükmünden mevzuata uygun olarak ödenen … TL’nin düşülerek tazmin hükmünün …TL olarak düzeltilmek suretiyle tasdikine karar verilmesi gerekir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 261 kez görüntülendi.