Memurların görevlerini yerine getirmemesi nedeni ile ortay çıkan tazminat, para cezası, gecikme cezası vs. ödemelerin, kamu zararına neden olacağı hk.

Karar

 

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler     

 

Yılı         2018    

 

Dairesi  5           

 

Dosya No           46810  

 

Tutanak No        49040  

 

Tutanak Tarihi   17.2.2021         

 

Kararın Konusu Çeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar      

 

 

Konu: Hasar bedeli.

 

... Belediye Başkanlığı 2018 yılı hesabının 5’inci Dairece yargılanması sonucunda düzenlenen 10.02.2019 tarih ve 45 no.lu ilamın 1’inci maddesinde; ... Belediyesi ile ... Temizlik İnş. San.ve Tic. Ltd. Şirketi arasında yapılan temizlik hizmet alım sözleşmesi gereği, ilgili firmaya teslim edilen ... plakalı hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonunun karıştığı kaza nedeniyle hasara uğraması ve oluşan hasar nedeniyle karşı tarafın kusurlu bulunarak hasar bedelinin karşı taraf tarafından, ... Belediyesi hesabı yerine Temizlik İşleri Müdürü Vekili ...'in şahsi hesabına yatırılması, 140 nolu Kişilerden Alacaklar hesabı kullanılmaksızın ve nakden tahsilat yapılmaksızın, ahiz Temizlik İşleri Müdürü Vekili ... yerine, irtibatı olmayan ... Yapı'dan, Belediye’den olan alacağına mahsuben, tahsilat yapılması nedeniyle ilişiği giderilmeyen ... TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

 

TEMYİZ DİLEKÇESİ

 

İlamda Diğer Sorumlu sıfatıyla sorumlu tutulan ... tarafından verilen Temyiz Dilekçesinde özetle;

 

1-) ... Belediye Başkanlığında Belediye Başkan Yardımcılığı görevine atandığı 15.01.2018 tarihinde Temizlik İşleri Müdürlüğünün tarafına bağlandığını, taşeron firmadan belediyeye KHK ile geçiş yapılacağından idare araçları hizmete hazır hale getirdiği süreçte ... plakalı aracın hasarlı olduğunu, yaptığı araştırma, inceleme ve yazışmalar sonucu aracın 2016 yılında temizlik ihalesinin ... Temizlik Ltd. Şirketi uhdesinde olduğu dönemde maddi hasarlı bir kazaya karıştığını tespit ettiğini,

 

2- Yine kazanın gerçekleştiği tarihte temizlik işleri müdürlüğünü vekâleten yürüten ...’in kazaya sebebiyet veren Dr. ... ile anlaştığının ... Temizliğin dilekçesinden anlaşıldığını, dolayısıyla bu tarihlerde ne kendisinin ... Belediye Başkan Yardımcısı olarak ne de Temizlik İşleri Müdürlüğü açısından herhangi bir sorumluluğu bulunmadığını, bu hususun yapılacak resmi yazışmalarla da ortaya çıkarılabileceğini,

 

Yine kazaya karışan taraf olan Dr. ... ise 03.04.2018 tarihinde ... Belediye Başkanlığı'na yazdığı dilekçe ile kazaya sebebiyet verdiği ... plakalı aracın tamiratı için Temizlik İşleri Müdür Vekili ...'in Halk Bankası ... Şubesinde bulunan şahıs hesabına 3 taksit halinde toplamda ... TL ödediğini bildirmesi üzerine, konuyu şifahi olarak başkanlık makamına arz ettiğini,

 

Ancak gerek ...’le gerekse Belediye Başkanı ile aracın tamir ettirilmesi için yaptığı şifahi görüşmelerden sonuç alamayınca ... tarih ve ... sayılı yazı ile ...’e aracın tamir ettirilmesi için bir aylık süre verildiğini, verilen bir aylık süre zarfında da araç tamir ettirilmeyince 08.02.2019 tarih ve 78156932-841-02-14-06 sayılı yazı ile bu durumun tarafınca başkanlık makamına arz edildiğini, bu süreçte ... İnşaat (...) imzası ile 04.03.2019 tarihinde ... Belediye Başkanlığına verilen dilekçede, ...’in ödemesi gereken gecikme faiziyle beraber güncellenmiş borç olarak ... TL’nin şirketin belediyede bulunan alacağından mahsup edilmesi talebinin Belediye Başkanı’nın uygun görmesi ile ... tarih ve ... numaralı muhasebe işlem fişi ile mahsup edildiğini,

 

Dolayısıyla bizzat ortaya çıkaran kişi ve yine bizzat söz konusu zararın faiziyle birlikte tahsilini gerçekleştiren kişi olarak aleyhine işlem yapılmasının en çok vicdanen kendisini yaraladığını, zira görev aldığı tüm dönemler içerisinde hem Belediyenin hem de Kamunun çıkarlarını gözeterek, görev aldığı kurumların zarara uğramaması bakımından titizlikle hareket edip her işlemin bizzat takipçisi olmasına rağmen ve yine söz konusu olayı ortaya çıkaran kişi olarak kamu tarafından cezalandırılmasının da usul ve yasaya açıkça aykırı olduğunu,

 

3- Kaldı ki yukarıda arz etmeye çalıştığı ve ekinde sunduğu belgelerden de açıkça anlaşılacağı üzere şahsının başkan yardımcılığı görevine başlamadan yaklaşık on yedi ay önce meydana gelen kaza sonucu hasarlı aracın yaptırılmaması ile ilgili hiçbir kusurunun olmadığının açık olduğunu, bu olayın şahsının dikkati ve takibi ile meydana çıkarıldığını, Anayasamızın 38/7 ve maddesi ve 463. maddesine aykırı olduğu gibi, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 12. maddesinde belirtilen hassasiyeti gösterdiği halde bir başkasının suçundan ve görevde olmadığı bir dönemdeki fiilden suçlanmanın Anayasamıza ve Yasalarımıza aykırılık teşkil ettiğini,

 

4- Yine söz konusu fiil nedeniyle ... Belediye Başkanlığındaki herhangi bir birim tarafından yazılı veya sözlü bir uyarı veya talep yazısı bulunmadığı gibi Belediye Başkanlığına bağlı Destek Hizmetleri veya Makine İkmal birimi tarafından bu konuda bir talepte de bulunulmamış hatta bu birimlerin söz konusu kazadan haberleri dahi olmamış olduğunu,

 

Kaldı ki 5071 sayılı Yasa'nın 71 ve devamı maddeleri uyarınca ortada bir kamu zararı bulunmamasına ve yine en aleyhe durumla dahi tarafına atfedilebilecek bir kusur bulunmamasına rağmen, hakkında bu şekilde karar verilmesinin usul ve yasaya açıkça aykırı olduğunu,

 

5- Yine kararda geçen Denetçi ve Savcı mütalaasında dahi aleyhine bir tespit ve talep bulunmadığını, ancak aynı kişilerce başkaca tespit ve taleplerde bulunulmamış olması dahi tarafının bir kusurunun olmadığını açıkça ortaya koyduğunu,

 

Anılan tüm bu nedenlerle temyiz talebinde bulunma zaruretinin hasıl olduğunu,

 

Hukuki Nedenler: 5393 S. K. m., 5071 SY.6085 S. K. m. 48 ve ilgili diğer mevzuat.

 

Hukuki Deliller: Daire Kararı, Kurum İçi Yazışmalar, İhtar yazısı, Tahsilat makbuzu, Kurum ve Kuruluşlar nezdindeki tüm belgeler ve sair deliller.

 

Kamu kaynaklarında azalmaya sebebiyet vermediği ve kamu zararının oluşmasında bir kusurunun olmadığı açık olmasına ve yine söz konusu durumun tarafınca ortaya çıkarılıp tahsilatının da tarafınca gerçekleştirilmesine rağmen hakkında verilen karar usul ve yasaya açıkça aykırı olduğunu belirterek,

 

verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.

 

İlamda Diğer Sorumlu sıfatıyla sorumlu tutulan ... tarafından verilen temyiz dilekçesinde özetle;

 

... Belediyesi meclis üyesi iken 15.06.2017 tarihi ile 15.01.2018 tarihleri arasında Belediye Başkan Yardımcısı olarak görevlendirildiğini, bu görev süresi içerisinde Temizlik İşleri Müdürlüğü’nden sorumlu bulunmakta olduğunu,

 

Görevli olduğu bu süre içerisinde Temizlik İşleri Müdürlüğü’nün özel şirket tarafından yürütüldüğünü ve kullanılan araçların özel şirkete ait olduğunu, Belediye Temizlik İşleri Müdürlüğüne ait kullanılmayan araçların bakım ve onarım işlerinin ise Belediye Başkanı’na bağlı olan Destek Hizmetleri Müdürlüğü’ne ait olduğunu,

 

Kaldı ki 29.08.2016 tarihinde aracın kaza yaptığını, göreve başladığı tarihten 10 ay önce olan bu olaydan gerek Temizlik İşleri Müdürü gerek görevli olduğu dönemde araçların bakım ve onarımından sorumlu Destek Hizmetleri Müdürü ve gerekse de olay tarihinde 10 ay süreyle temizlik işleri müdürlüğünden sorumlu Belediye Başkan Yardımcısı ... tarafından herhangi bir rapor ve bilgi verilmediğinden sorumlu tutulduğu olayda bir kusurunun olmadığının aşikâr olduğunu,

 

Ayrıca ekte gönderilen muhasebe işlem fişinin, müştereken ve müteselsilen sorumlu borçlu ...'in ... İnşaattan olan alacağını yine ... Ticaretin Belediyeden olan alacağı ile mahsuplaşarak söz konusu hasarlı aracın tamir parası olarak hesaplanan ... TL’nin belediye muhasebe müdürlüğüne yatırıldığını,

 

ifade ederek verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.

 

İlamda Diğer Sorumlu sıfatıyla sorumlu tutulan ... tarafından verilen temyiz dilekçesinde özetle;

 

Söz konusu kazadan sonra aracın tamirinin yapılmaması nedeniyle ... Temizlik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şirketi’ne ihtar yapılmış, ihtar sonrası şirketin gönderdiği dilekçede ...’in kusurlu bulunan ... ile anlaştığının belirtilmiş olduğunu, akabinde söz konusu kazada kusurlu bulunan ...’un, 03.04.2018 tarihinde ... Belediye Başkanlığı’na yazdığı dilekçesinde hasar bedelini ödediğini belirtmiş ve dilekçe ekinde ödeme dekontlarını göndermiş olduğunu, bunun üzerine ...’e tamir ettirmesi ve Temizlik İşleri Müdürlüğü’ne teslim etmesi için ihtarat yapıldığını, 04.03.2019 tarihinde ... İnşaat’ın (...) ... Belediye Başkanlığına ...’in ödemesi gereken araç hasar bedelinin şirketin belediyede bulunan alacağından mahsubunu talep eden dilekçe verdiğini ve ... Belediye Başkanı’nın talebi uygun görmesi üzerine ... tarih ve ... numaralı muhasebe işlem fişi ile mahsup işlemi gerçekleştirildiğini, tüm bu süreç dikkate alındığında kamu çıkarları gözetilerek hareket edildiğini ve kamu zararının faizi ile ödendiğini, söz konusu hasarlı aracın yaptırılmaması ve kamu zararının oluşması ile ilgili hiçbir kusurunun olmadığını,

 

Tahsilatın, zararın olayla bağı kurulamayan ... Yapı’nın alacağından mahsuben yatırılması nedeniyle paranın halen ilgili kişinin üzerinde olduğundan bahisle ... TL kamu zararının müştereken ve müteselsilen ödettirilmesinin kabul edilemez olduğunu, harcama yetkilisi ... ve ... Yapı arasında bir borç ilişkisi olduğunun aşikâr olduğunu, zira hiçbir şirket ya da şahsın ... TL ödemeyi borcu olmadan yapmayacağını, bu durumun hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, tespit edilen kamu zararının gecikme faiziyle birlikte yeniden hesaplanarak tahsil edildiğini, ortada herhangi bir kamu zararı kalmadığından ilgili dairenin vermiş olduğu kararın yerine getirildiğinde mükerrer ödeme olacağını,

 

Ortada bir kamu zararı bulunmamasına ve yine aleyhe durumda dahi tarafına atfedilebilecek bir kusur bulunmamasına rağmen, hakkında bu şekilde karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, yine kararda geçen denetçi ve savcı mütalaasında aleyhine bir tespit ve talep bulunmadığını, tüm bu nedenlerle temyiz talebinde bulunma zarureti hasıl olduğunu,

 

Kamu kaynaklarında azalmaya sebebiyet vermediği ve kamu zararının oluşmasında bir kusurunun olmadığı açık olmasına ve zararın tahsilatı gerçekleştirilmesine rağmen hakkında verilen karar usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek,

 

verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.

 

BAŞSAVCILIK MÜTALAASI

 

İlamda Diğer Sorumlu sıfatıyla sorumlu tutulan ... tarafından verilen temyiz dilekçesine ilişkin Başsavcılık Mütalaasında;

 

“Temyiz dilekçesi eklerinden; Daire kararında sorumluluğuna hükmedilen ...'nin 15.01.2018 tarihinde belediye başkan yardımcılığına başladığı ve temizlik işleri biriminin kendisine bağlandığı, bahse konu kazanın 29.08.2016 tarihinde gerçekleştiği, kazaya karışan çöp kamyonunun hasarlı ve çürümeye terkedildiği bizzat başkan yardımcısı ... tarafından yapılan inceleme ve yazışmalar sonunda ortaya çıkarıldığı, kazaya karışan taraf olan Dr. ... tarafından 03.04.2018 tarihinde belediyeye yazılan dilekçeden ... plakalı çöp kamyonunda oluşan hasarın giderilmesi için belediye başkan yardımcı ...'in hesabına 3 taksit halinde ...,-TL tutarında para yatırıldığının ... tarafından öğrenilmesi üzerine durum belediye başkanına bildirildiği, belediye başkan yardımcısı ...'e aracın tamirinin sağlanması için bizzat ... tarafından yazı yazılarak talep edildiği, ancak adı geçen başkan yardımcısı tarafından aracın tamiri için herhangi bir işlem yapılmaması üzerine durum Belediye Başkanına yazılı olarak bildirilerek gereğinin yapılmasının talep edildiği, belediye başkan yardımcı ...'in hesabına aracın tamiratı için yatırılan paraların ... Marketin alacağına mahsuben yapılan tahsilatın da adı geçen firmanın talebi ve belediye başkanının onayıyla gerçekleştiği anlaşılmaktadır.

 

657 sayılı Kanunun "Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları" başlıklı 11 inci maddesinde; "Devlet memurları kanun ve diğer mevzuatta belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar.",

 

Yine aynı Kanunun "Kişisel sorumluluk ve zarar" başlıklı 12 nci maddesinde; "Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır." hükmü yer almaktadır.

 

Belediye başkan yardımcısı ...'nin, göreve başladığı tarihten itibaren yargılamaya konu olayla ilgili olarak ilgili mevzuat çerçevesinde görevini eksiksiz olarak yerine getirdiği, belediyeye ait çöp kamyonunun kazaya karışması sonucunda oluşan kamu zararından dolayı herhangi bir kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliğinin bulunmadığı değerlendirilmektedir.

 

Bu itibarla, adı geçen kişinin sorumluluğunun yeniden değerlendirilmesi için konunun Dairesine iadesine karar verilmesi uygun olur.” denilmektedir.

 

İlamda Diğer Sorumlu sıfatıyla sorumlu tutulan ... tarafından verilen Temyiz Dilekçesine ilişkin Başsavcılık Mütalaasında;

 

“... Belediyesi ile ... Temizlik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şirketi arasında yapılan temizlik hizmet alım sözleşmesi gereği, ilgili firmaya teslim edilen ... plakalı hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonunun karıştığı kaza nedeniyle hasara uğraması ve oluşan hasar nedeniyle kusurlu bulunan karşı tarafın hasar bedeli olarak ...-TL'nı belediyenin hesabı yerine Temizlik İşleri Müdür Vekili ...'in hesabına yatırmasına rağmen aracın tamir bakımının yapılmayarak çürümeye terk edildiği, ...'in hesabına yatırılan ... TL ÜFE endeksi kullanılmak suretiyle güncellenerek kamu zararı tutarı ... TL olarak hesaplandığı, ancak sorumluların itirazı üzerine kamu zararının yeniden ...-TL olarak belirlendiği, sorumlunun dilekçesinde de belirtiği üzere belirlenen kamu zararı tutarının sorumlular yerine sorguyla ilgisi anlaşılamayan ... Yapı'nın alacağından mahsup edilerek yapıldığı, yatırılan paranın da halen ilgili kişinin üzerinde olduğu anlaşılmaktadır.

 

Sorumlu savunmasında belirtiği üzere, belediye başkan yardımcısı olarak görev yaptığı dönem içerisinde Temizlik İşleri Müdürlüğü kendisine bağlı bir birimdir ve bu birimin yaptığı ve yapması gereken iş ve işlemlerden sorumludur. Adı geçen kişinin temizlik işlerinin özel şirkete verilmesi çerçevesinde belediyeye ait çöp kamyonunun şirketin kullanımına verilmesi ve bu kullanım esnasında kaza yapan çöp kamyonu için gerekli işlemlerin yapılmamasından ve hatta bu kamyonun çürümeye terk edildiğinden haberinin olmaması, düşünülemeyeceği gibi, her türlü hukuki işlemlerin yapılarak bu aracın tamiratının yapılması talimatını vermesi gereken kişi olması nedeniyle, yapılması gereken iş ve işlemlerden doğrudan sorumlu olduğu değerlendirilmektedir.

 

Tespit edilen kamu zararı tutarı, sorumlulardan tahsili yapılmaksızın ahiz Temizlik İşleri Müdürü Vekili ... yerine irtibatı anlaşılamayan ... Yapı'dan mahsuben tahsilat yapılması nedeniyle ilişiği giderilmediği anlaşılmaktadır.

 

Bu nedenle, tazmin kararının kaldırılması talebi reddedilerek onaylanmasına karar verilmesi yerinde olur.” denilmektedir.

 

İlamda Diğer Sorumlu sıfatıyla sorumlu tutulan ... tarafından verilen Temyiz Dilekçesine ilişkin Başsavcılık Mütalaasında;

 

“Sorumlunun temyiz dilekçesinde; "...

 

Tahsilatın, zararın olayla bağı kurulamayan ... Yapı'nın alacağından mahsuben yatırılması nedeniyle paranın halen ilgili kişinin üzerinde olduğundan bahisle ... TL kamu zararının müştereken ve müteselsilen ödettirilmesi kabul edilemez. Harcama yetkilisi ... ve ... Yapı arasında bir borç ilişkisi olduğu aşikârdır. Zira hiçbir şirket ya da şahıs ... TL ödemeyi borcu olmadan yapmaz. Bu durum hayatın olağan akışına aykırıdır, tespit edilen kamu zararı gecikme faiziyle birlikte yeniden hesaplanarak tahsil edilmiştir. Ortada herhangi bir kamu zararı kalmadığından ilgili dairenin vermiş olduğu karar yerine getirildiğinde mükerrer ödeme olacaktır.

 

Ortada bir kamu zararı bulunmamasına ve yine aleyhe durumda dahi tarafıma atfedilebilecek bir kusur bulunmamasına rağmen hakkımda bu şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

 

SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda arz ve izah ettiğim nedenlerle ekte sunulan belgelerden anlaşılacağı üzere kamu kaynaklarında azalmaya sebebiyet vermediğim ve kamu zararının oluşmasında bir kusurumun olmadığı açık olmasına ve zararın tahsilatı gerçekleştirilmesine rağmen hakkımda verilen karar usul ve yasaya aykırı olduğundan Sayıştay 5. Daire tarafından verilen 2018 mali yılı denetimleri neticesinde çıkarılmış olan Sayıştay İlamındaki kamu zararı hükmünün kaldırılmasını ve kararın bozulmasını saygıyla talep ederim." denilmektedir.

 

İlgili firmaya teslim edilen ... plakalı hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonunun karıştığı kaza nedeniyle hasara uğraması ve oluşan hasar nedeniyle karşı tarafın kusurlu bulunarak hasar bedelinin Temizlik İşleri Müdür Vekili ...'in hesabına yatırılmasına rağmen aracın tamir bakımının yapılmayarak çürümeye terk edilmesi neticesinde ... TL kamu zararına sebebiyet verildiği,

 

Sorumluların itirazı üzerine kamu zararının yeniden hesaplanarak ...,-TL olarak belirlendiği, sorumlunun savunmasında belirtiği üzere kamu zararı tutarı olan ... TL'nin mahsuben tahsil edildiği belirtmiş olsa da, ... tarih ve ... nolu muhasebe işlem fişinden, tahsilatın ahiz ... yerine sorguyla ilgisi anlaşılamayan ... Yapı'nın alacağından mahsup edilerek yapıldığı,

 

...'ın (Belediye Başkan Yardımcısı) kazanın meydana geldiği 2016 yılında Temizlik İşleri Müdürlüğünden sorumlu Belediye Başkan Yardımcısı olarak görev yapmakta olduğu anlaşılmakta olup, 5018 sayılı Kanunun 8 ve 11 inci maddesi hükümleri gereğince sorumluluğu altında bulunan taşınmazların gözetiminden ve bunların hazır halde bulundurulmasından sorumlu kişi olduğu, anlaşılmaktadır.

 

Ayrıca, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun, "Yetkisiz tahsil ve ödeme" başlıklı 72 nci maddesinde; "Kanunların veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin öngördüğü şekilde yetkili kılınmamış hiçbir gerçek veya tüzel kişi, kamu adına tahsilat veya ödeme yapamaz." hükmü yer almaktadır.

 

Tespit edilen kamu zararı tutarı, sorumlulardan tahsili yapılmaksızın ahiz Temizlik İşleri Müdürü Vekili ... yerine irtibatı anlaşılamayan ... Yapı'dan mahsuben tahsilat yapılması nedeniyle ilişiği giderilmediği görülmektedir.

 

Sorumlu savunmasında belirtiği üzere, belediye başkan yardımcısı olarak görev yaptığı dönem içerisinde Temizlik İşleri Müdürlüğü kendisine bağlı bir birimdir ve bu birimin yaptığı ve yapması gereken iş ve işlemlerden sorumludur. Adı geçen kişinin temizlik işlerinin özel şirkete verilmesi çerçevesinde belediyeye ait çöp kamyonunun şirketin kullanımına verilmesi ve bu kullanım esnasında kaza yapan çöp kamyonu için gerekli işlemlerin yapılmamasından ve hatta bu kamyonun çürümeye terk edildiğinden haberinin olmaması, düşünülemeyeceği gibi, her türlü hukuki işlemlerin yapılarak bu aracın tamiratının yapılması talimatını vermesi gereken kişi olması nedeniyle, yapılması gereken iş ve işlemlerden doğrudan sorumlu olduğu değerlendirilmektedir.

 

Bu nedenle, tazmin kararının kaldırılması talebi reddedilerek Daire kararının onaylanmasına karar verilmesi yerinde olur.” denilmektedir.

 

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun, “Kamu zararı” başlıklı 71’inci maddesinde; “Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.

 

Kamu zararının belirlenmesinde;

 

a) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,

 

b) Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,

 

c) Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,

 

d) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,

 

e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

 

f) (Mülga: 22/12/2005-5436/10 md.)

 

g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması esas alınır.

 

(Değişik üçüncü fıkra: 22/12/2005-5436/10 md.) Kontrol, denetim, inceleme, kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda tespit edilen kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak faiziyle birlikte ilgililerden tahsil edilir. Alınmamış para, mal ve değerleri alınmış; sağlanmamış hizmetleri sağlanmış; yapılmamış inşaat, onarım ve üretimi yapılmış veya bitmiş gibi gösteren gerçek dışı belge düzenlemek suretiyle kamu kaynağında bir artışa engel veya bir eksilmeye neden olanlar ile bu gibi kanıtlayım belgeleri bilerek düzenlemiş, imzalamış veya onaylamış bulunanlar hakkında Türk Ceza Kanunu veya diğer kanunların bu fiillere ilişkin hükümleri uygulanır. Ayrıca, bu fiilleri işleyenlere her türlü aylık, ödenek, zam, tazminat dahil yapılan bir aylık net ödemelerin iki katı tutarına kadar para cezası verilir.”

 

“Yetkisiz tahsil ve ödeme” başlıklı 72 nci maddesinde; “Kanunların veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin öngördüğü şekilde yetkili kılınmamış hiçbir gerçek veya tüzel kişi, kamu adına tahsilat veya ödeme yapamaz. Yetkisiz tahsilat veya ödeme yapılması, kamu hizmeti karşılığında veya kamu hizmetleriyle ilişkilendirilerek bağış veya yardım toplanması veya başka adlarla tahsilat veya ödeme yapılması hallerinde; söz konusu tutarlar, yetkisiz tahsilat veya ödeme yapılanlardan alınarak, ilgisine göre bütçeye gelir kaydedilir veya ilgililerine iade edilmek üzere emanet hesaplarına kaydedilir. Ayrıca, bunlar hakkında ilgili kanunları uyarınca adli ve idari yönden gerekli işlemler yapılır.” hükümleri yer almaktadır.

 

Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “Sorumluluk” başlıklı 5 inci maddesinde; Kamu görevlilerinin, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, yönetilmesinden, kullanılmasından, korunmasından, kötüye kullanılmaması ve her an hizmete hazır bulundurulması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu oldukları belirtilmiştir.

 

Aynı Yönetmeliğin “Kamu zararının belirlenmesi” başlıklı 6 ncı maddesinin (g) bendinde; kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek mali külfet getirilmesinin de kamu zararı olduğu ifade edilmiştir.

 

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 12 nci maddesinde ise; “Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar. Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır.” denilmektedir.

 

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 12 nci maddesi hükmüne göre ilgili memurun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmış olup, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır.

 

... plakalı hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonunun karıştığı kaza nedeniyle hasara uğramasıyla ilgili olarak ... Belediye Başkanlığı, ... Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve kazada kusurlu bulunan Dr. ... arasında yapılan yazışmalara ilişkin olarak; ... Belediye Başkanlığının, ... Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne 27.03.2018 tarihli ihtar yazısında; Belediye ile ilgili şirket arasında yapılan temizlik hizmet alım sözleşmesi uyarınca belediye tarafından yükleniciye 01.08.2016 tarihinde teslim edilen ... plakalı hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonunda 29.08.2016 tarihinde gerçekleşen kaza nedeniyle hasar meydana geldiği, ancak yapılan her türlü sözlü ihtara rağmen çöp kamyonunun yapılarak belediyeye teslim edilmediği, söz konusu çöp aracının tamir edilerek 30 gün içinde belediyeye teslim edilmemesi halinde yasal yollara başvurulacağı belirtilmiştir.

 

Firmanın cevabi yazısında ise; ... plakalı aracın karıştığı kaza sonucunda kazayı yapan diğer taraf ile Temizlik İşleri Müdürünün anlaşması nedeniyle Belediyeye teslim edildiği ve kazayı yapan diğer tarafın, aracın masraflarıyla ilgili olarak Temizlik İşleri Müdür Vekili ...’e 3 defa ödeme yaptığı, ilgili ödemelerin banka üzerinden gerçekleştirildiği ifade edilmiştir.

 

Kazada kusurlu bulunan Dr. ... ise 03.04.2018 tarihli ... Belediye Başkanlığına yazdığı dilekçesinde; 29.08.2016 tarihinde çöp toplama aracı ile yapmış olduğu kaza sonucunda, mevcut olan kaza tutanağına göre aracın tamir masrafı olarak temizlikten sorumlu Başkan Yardımcısı ... adına ... TL, ... TL ve ... TL olmak üzere toplamda ... TL Mitsubishi servis ücreti açıklamasıyla ödeme yaptığını ve Mart 2017 deki kamu davası mahkemesinde Belediyede görevli şoför tarafından aracın yaptırıldığının beyan edildiğini ve kendisinden davacı olmadıklarını belirtmiştir.

 

Kazada kusurlu bulunan Dr. ...’un borcunun; ...TL’nin … tarih ve ... fiş nolu, ...TL’nin … tarih ve ... fiş nolu, ...TL’ nin ise … tarih ve ... fiş nolu banka EFT’siyle Temizlik İşleri Müdür Vekili ...’in hesabına Mitsubishi servis ücreti açıklamasıyla yatırıldığı anlaşılmaktadır.

 

Yapılan incelemede; savunmalarda kamu zararı tutarı olan ... TL’ye ilişkin tahsilatın, ... tarih ve ... nolu muhasebe işlem fişi ile ahiz ... yerine konuyla ilgisi olmayan ... Yapı’nın alacağından mahsup edilerek yapıldığı görülmektedir.

 

İlamda; aracın tamir ve bakımının yapılmayarak çürümeye terk edildiği ve tahsilatın Temizlik İşleri Müdürü Vekili ... yerine söz konusu olayla bağı kurulamayan ... Yapı’nın 320 nolu Emanetler hesabında bekletilen alacağından mahsuben yapılması nedeniyle, yatırılan paranın da halen ilgili kişinin üzerinde olduğu belirtilerek ilişiği giderilmeyen ... TL kamu zararının tazminine karar verilmiştir.

 

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun, “Kamu zararı” başlıklı 71 inci maddesinde; “Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.

 

Yapılan tahsilat, her ne kadar olayla bağı kurulamayan, belediye alacaklısı bir işletmeden yapılmışsa da, tahsilatın mahsuben gerçekleşmiş olduğu, yapılan tahsilatın üst yönetici Belediye Başkanı tarafından kabul edildiği görülmektedir.

 

Böylelikle 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun, “Kamu zararı” başlıklı 71 inci maddesinde, kamu zararının tanımında yer alan “kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olma” durumunun ortadan kalktığı anlaşılmaktadır.

 

Kamu zararının asli ve kanuni unsuru olan kamu kaynağında azalmanın, yapılan mahsup sonucunda giderilmiş, dolayısıyla kamu zararı ortadan kalkmıştır.

 

Temizlik İşleri Müdür Vekili ... ile Belediye alacaklısı ... Yapı arasındaki ilişkinin idari veya cezai bir boyutunun olup olmadığı hususunun, idare tarafından, kamu zararından bağımsız olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

 

Bu itibarla, 45 sayılı ilamın 1’inci maddesiyle verilen tazmin hükmünün KALDIRILMASINA (…. Daire Başkanı … ve Üye …’ün aşağıda yazılı ayrışık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,

 

Karar verildiği 17.02.2021 tarih ve 49040 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

Karşı oy gerekçesi

 

…. Daire Başkanı … ve Üye …’ün karşı oy gerekçesi:

 

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun, “Kamu zararı” başlıklı 71 inci maddesinde; “Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.

 

Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “Sorumluluk” başlıklı 5 inci maddesinde; Kamu görevlilerinin, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, yönetilmesinden, kullanılmasından, korunmasından, kötüye kullanılmaması ve her an hizmete hazır bulundurulması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu oldukları belirtilmiştir.

 

Aynı Yönetmeliğin “Kamu zararının belirlenmesi” başlıklı 6 ncı maddesinin (g) bendinde; kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek mali külfet getirilmesinin de kamu zararı olduğu ifade edilmiştir.

 

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 12 nci maddesinde ise; “Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar. Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır.” denilmektedir.

 

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 12 nci maddesi hükmüne göre ilgili memurun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmış olup, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır.

 

Yapılan incelemede; savunmalarda kamu zararı tutarı olan ... TL’ye ilişkin tahsilatın, ... tarih ve ... nolu muhasebe işlem fişi ile ahiz ... yerine konuyla ilgisi olmayan ... Yapı’nın alacağından mahsup edilerek yapıldığı görülmektedir.

 

İlamda; aracın tamir ve bakımının yapılmayarak çürümeye terk edildiği belirtilmektedir.

 

Söz konusu aracın çürümeye terk edilmesi ve kullanılamaz hale gelmesi nedeniyle kamu zararı tutarının tespit edilen tutardan daha yüksek olabileceği değerlendirilmektedir.

 

Bu bakımdan kamu zararı tutarının daha gerçekçi bir biçimde ve aracın çürümeye terk edildiği ve kullanılamaz hale geldiği hususunu dikkate alarak tüm yönleriyle ortaya konması gerekmektedir.

 

Bu itibarla, 45 sayılı İlamın 1’inci maddesiyle verilen tazmin hükmünün yukarıda belirtilen gerekçelerle BOZULMASINA, yeni hüküm tesisinin temini için dosyanın hükmü veren DAİREYE GÖNDERİLMESİNE, karar verilmesi gerekir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 142 kez görüntülendi.