Çapraz denetimde (petrol ve LPG piyasasında) görevli memurlara, harcıraha ek olarak başka ödemelerde yapılması hk.

Karar

 

 

Kamu İdaresi Türü          Genel Bütçe Kapsamındaki İdareler       

 

Yılı         2015    

 

Dairesi  8           

 

Dosya No           46482  

 

Tutanak No        49267  

 

Tutanak Tarihi   24.3.2021         

 

Kararın Konusu Harcırah Mevzuatı ile İlgili Kararlar        

 

 

Konu: Geçici görevli memurlara geçici görev yolluğu dışında ayrıca yemek masraflarının yerinde muayene giderleri hesabından ödenmesi.

 

340 sayılı ek ilamın 1. Maddesi ile; çapraz denetim görevi ile ...’ya geçici olarak görevlendirilen personele 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri gereğince ödenen harcırahın dışında ayrıca 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri ile 3516 sayılı Kanunun 19’uncu maddesi ve Bakanlıktan İl Müdürlüğüne gönderilen çapraz denetime ilişkin ... tarih ve ... sayılı talimat yazısına aykırı olarak yemek bedelinin ödenmesi nedeniyle oluşan toplam ... TL kamu zararının tazmininden Harcama Yetkilisi’nin (... İl Müdürü) tek başına sorumluluğuna hükmedilmiştir.

 

Temyiz Dilekçesi

 

Harcama yetkilisi sıfatıyla sorumluluğuna hükmedilen ... tarafından sunulan temyiz dilekçesinde özetle;

 

Temyiz Kuruluna yapmış olduğu başvuruya ilişkin olarak bozma kararı verilmiş olmasına rağmen Dairece, Temyiz kararına uyulmayarak 20/11/2019 tarih ve 340 nolu ilam ile tekraren tazmin hükmü verildiği,

 

Daha önce 14.10.2016 tarih ve 1489 sayılı rapora istinaden sunmuş olduğu 16/11/2016 tarihli savunma dilekçesi ile Temyiz Kuruluna sunduğu 29/11/2017 tarihli savunma dilekçelerini aynen tekrar ettiği,

 

İl Müdürü olarak '...Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yönetmeliği'' nin 7 ve 8 inci maddelerine göre Merkez Teşkilatı ile işbirliği içerisinde Bakanlık talimatlarını yürütmesi gerektiği,

 

Konaklama hizmetinin kamu misafirhanesinden değil de, herhangi bir otelden alınması halinde düzenlenecek olan faturada yemek bedelinin de konaklama içerisinde yer alacak olması nedeniyle böyle bir sorun yaşanmayacağı,

 

Bakanlık Müfettişlerince yapılan denetimlerde de ilama konu olan ödemenin Bakanlık Olur'una aykırı bir işlem olarak görülmediği ifade edilmekte ve tazmin hükmünün kaldırılması talep edilmektedir.

 

Başsavcılık Mütalaası

 

Harcama yetkilisi sıfatıyla sorumluluğuna hükmedilen ... tarafından sunulan temyiz dilekçesine istinaden verilen Başsavcılık Mütalaasında aynen;

 

“6245 sayılı Harcırah Kanununun; ''Harcırahın unsurları'' başlıklı 5 inci maddesinde; yol masrafı ve yevmiyenin harcırahın unsurları olduğu, ''Muvakkat vazife harcırahı (Yol masrafı ve yevmiye)'' başlıklı 14 üncü maddesinde; muvakkat vazife harcırahı olarak yol masrafı, yevmiye ile hamal, bagaj ve nakil vasıtası masrafının verileceği, belirtilmektedir. Dolayısıyla bir hizmetin ifası için geçici görevle memuriyet mahalli dışında görevlendirilecek personele yapılabilecek olan ödemeler Kanun da sayılanlarla sınırlıdır. Dolayısıyla İl'de 29-31 Temmuz 2015 tarihleri arasında gerçekleştirilen çapraz denetime katılan ve harcırahı (yol masrafı ve yevmiye) Bakanlık bütçesinden karşılanan personele ayrıca yemek masrafının ödenmesi mümkün değildir. 

 

Yine 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu'nun "Yerinde muayene giderleri'' başlıklı 19 uncu maddesinde; "Ölçü ve ölçü aletlerinin bulundukları yerlerde yapılacak muayeneleri için görevlendirilecek memurların 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre tahakkuk ettirilecek yollukları ile muayene için gerekli araç ve gereçlerin taşıma ücretleri, muayene isteğinde bulunanlar tarafından karşılanır'' denilmektedir.

 

Söz konusu madde gereğince; yerinde muayene giderleri hesabının, ölçü ve ölçü aletlerinin bulundukları yerlerde yapılacak muayeneleri için görevlendirilecek memurların 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre tahakkuk ettirilecek yollukları ile muayene için gerekli araç ve gereçlerin taşıma ücretleri için kullanılacağı açıktır. Dolayısıyla Harcırah Kanunu hükümlerine aykırı olan ödemenin, 3516 sayılı Kanunun 19 uncu maddesine de aykırı olduğu görülmektedir.

 

Öte yandan, Bakanlıktan İl Müdürlüğüne gönderilen çapraz denetime ilişkin ... tarih ve ... sayılı yazıda; görevli personelin otelde konaklaması halinde konaklama gideri farkı ile araçların park ücretlerinin yerinde muayene giderleri hesabından ödeneceğinin belirtildiği, yemek masraflarının söz konusu hesaptan karşılanacağına ilişkin bir ifadenin yer almadığı görüldüğünden yapılan ödeme ile ilgili olarak Bankaya ödeme talimatını veren İl Müdürünün sorumlu olduğu değerlendirilmektedir.

 

Bu nedenlerle talebin reddedilerek, 8 inci Dairece 20 Kasım 2019 tarih ve 340 sayılı ek ilamın 1 inci maddesi ile verilmiş olan tazmin hükmünün, tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı mütalaa olunmaktadır.”

 

Denilmektedir.

 

Duruşma talep eden sorumlu ... ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesi ve dosya ve eklerinde mevcut bulunan belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

Dilekçilerin İddia ve İtirazları:

 

İlgili Daire kararına istinaden tarafların temyiz başvurusu üzerine Temyiz Kurulunca bozma kararı verildiği ancak Dairece Temyiz Kurulu kararına uyulmayarak 20/11/2019 tarih ve 340 nolu ilam ile tekraren tazmin hükmü verildiği,

 

Daha önce 14.10.2016 tarih ve 1489 sayılı rapora istinaden sunmuş olduğu 16/11/2016 tarihli savunma dilekçesi ile Temyiz Kuruluna sunduğu 29/11/2017 tarihli savunma dilekçelerini aynen tekrar ettiği,

 

İl Müdürü olarak '...Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yönetmeliği'' nin 7 ve 8 inci maddelerine göre Merkez Teşkilatı ile işbirliği içerisinde Bakanlık talimatlarını yürütmesi gerektiği,

 

Konaklama hizmetinin kamu misafirhanesinden değil de, herhangi bir otelden alınması halinde düzenlenecek olan faturada yemek bedelinin de konaklama içerisinde yer alacak olması nedeniyle böyle bir sorun yaşanmayacağı,

 

Bakanlık Müfettişlerince yapılan denetimlerde de ilama konu olan ödemenin Bakanlık Olur'una aykırı bir işlem olarak görülmediği belirtilmektedir.

 

İlgili Hukuk

 

• 6245 sayılı Harcırah Kanunu;

 

“Harcırahın unsurları” başlıklı 5 inci madde;

 

“Harcırah; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva eder. İlgili, bu kanun hükümlerine göre bunlardan birine, birkaçına veya tamamına müstahak olabilir”

 

“Muvakkat vazife harcırahı (Yol masrafı ve yevmiye)” başlıklı 14 üncü madde;

 

“Aşağıda gösterilen memur ve hizmetlilere muvakkat vazife harcırahı olarak yol masrafı ile yevmiye verilir ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgah veya vazife mahalli ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası masrafları da ayrıca tediye olunur:

 

1. Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadiyle muvekkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere;

 

2. Yeni ve eski memuriyetlerine mütaallik bir meseleden dolayı bu kanuna tabi kurumlarca açılan bir dava sebebiyle sanık veya davalı olarak (İşten el çektirilmiş olsun veya olmasın) başka bir yere gönderilenlerden lehinde netice hasıl olanlara;

 

3. Memuriyet merkezlerinin bulunduğu mahal dışındaki bir vazifeye vekaleten gönderilenlere;

 

4. Fiilen oturduğu mahalden gayrı bir yere açıktan vekaleten gönderilenlere (yalnız gidiş ve dönüşleri için);

 

5. (Değişik: 12/1/1959 - 7187/1 md.) Muvakkat kaza salahiyeti ile gönderilenlere.

 

3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanununun “Yerinde muayene giderleri” başlıklı 19 uncu maddesi;

 

“Ölçü ve ölçü aletlerinin bulundukları yerlerde yapılacak muayeneleri için görevlendirilecek memurların 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre tahakkuk ettirilecek yollukları ile muayene için gerekli araç ve gereçlerin taşıma ücretleri, muayene isteğinde bulunanlar tarafından ödenir. İhbar üzerine yapılan muayenelerde yolluk ve giderler Bakanlık bütçesinden karşılanır.”

 

• Bakanlık Makamının 03/08/2012 tarihli ve 40 sayılı oluruyla Bakanlığımızca hazırlanıp yürürlüğe konulan ...Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yönetmeliği

 

İl Müdürünün Görevleri:

 

MADDE 7- (1) İl müdürü, 10/6/1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’na göre bulundukları il valisinin emrinde olup, Bakanlığın ve valiliğin talimatları doğrultusunda 5 inci maddede sayılanları ( 5. Madde 'de belirtilen görevlere ilaveten ee) maddesinde; Bakanlıkça ve Valilikçe verilecek diğer görevleri yapmak. Hükmü bulunmaktadır.) ve aşağıdaki görevleri yapar.

 

e) İl müdürlüğüne verilen işlerin yürütülmesinde gerçek ve tüzel kişiler arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamak.

 

İl Müdürünün Sorumlulukları

 

MADDE 8- (1) İl müdürü; il müdürlüğüne verilen görevlerin mevzuata, plan ve programlara, Bakanlık talimatlarına uygun olarak yürütülmesinden, yetkilerini zamanında ve doğru kullanmaktan sorumludur. ”

 

• 06.07.2018 tarih ve 30470 sayılı RG’de yayınlanarak yürürlüğe giren Ölçü Ve Ölçü Aletlerinin Yerinde Muayene Giderlerine İlişkin Usul Ve Esaslara Dair Yönetmelik

 

İzahat:

 

243 sayılı ilamın 21. Maddesi tarafların temyiz başvurusu üzerine Temyiz Kurulunca görüşüldüğü ve Temyiz Kurulunca ilam hükmünün sorumluluk tesisi yönünden tekrar incelenerek yeniden hüküm tesisini teminden Dairesine gönderilmesine karar verildiği,

 

Bu karara istinaden ilgili Dairede yapılan görüşme neticesinde kurulca sorumluluk yönünden bozulan kararda direnildiği ve bu karar istinaden tarafların temyiz kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmaktadır.

 

İlgili Temyiz Kurulu kararı ile;

 

13.04.2012 tarih ve 10 sayılı Bakanlık Olur’unda ve bu Olur’a istinaden Genel Müdürlük Makamınca düzenlenen talimat yazısında; çapraz denetimde görevlendirilecek personelin ibate ve iaşe bedelinin günlük harcırahın üzerinde oluşan farkı ile denetimde kullanılacak araçların park ücretlerinin yerinde muayene giderleri hesabından ödeneceğinin 81 İl Müdürlüğüne bildirildiği, İl Müdürlüklerinde de Bakanlığın talimat yazılarına göre işlem tesis edildiğinin anlaşıldığı, Bakanlık İl Müdürlerinin, ... Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yönetmeliğinin 5 ve 8’inci maddelerine göre görevlerini, merkez teşkilatı ile işbirliği içinde Bakanlık talimatlarına uygun olarak yürütmesi gerektiğinden Bakanlığın yazılı talimatını yerine getirmek durumunda olan İl Müdürlerine bu nedenle sorumluluk yüklenemeyeceği, belirtilerek, İlama konu olan harcamalar 13.04.2012 tarih ve 10 sayılı Bakan Olur’u ve Genel Müdürlük talimat yazılarına istinaden yapıldığından, bu süreçte yer alanların sorumluluğunun tespiti için 243 sayılı İlamın 21’inci maddesi ile verilen tazmin hükmünün sorumluluk yönünden bozularak, dosyanın Dairesine tevdiine karar verildiği,

 

Bu bozma kararına istinaden Dairede dosyanın yeniden görüşülmesi neticesinde, Dairenin ilk kararında direnmek suretiyle, çapraz denetim görevi ile ...’ya geçici olarak görevlendirilen personele 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri gereğince ödenen harcırahın dışında ayrıca 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri ile 3516 sayılı Kanunun 19’uncu maddesi ve Bakanlıktan İl Müdürlüğüne gönderilen çapraz denetime ilişkin ... tarih ve ... sayılı talimat yazısına aykırı olarak yemek bedelinin ödenmesi nedeniyle oluşan toplam ... TL kamu zararının tazmininden Harcama Yetkilisinin (... İl Müdürü) tek başına sorumluluğuna hükmedildiği görülmektedir.

 

... Bakanlığı Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğünün ... tarih ve 30578769-349/TR/06/27480 sayılı yazısında, 29-31 Temmuz 2015 tarihleri arasında ... İli ve ilçelerinde, komşu il müdürlüklerinden geçici olarak temin edilen personel ve araçlarla 3 (üç) günlük Petrol ve LPG piyasası denetimi yapılacağı ifade edilerek, çapraz denetime ilişkin yapılacak hazırlık ve çalışmalar belirlenmiştir.

 

Bu yazı gereğince Bakanlık ile EPDK işbirliği çerçevesinde petrol ve LPG piyasasında çapraz denetim çalışmaları yürütülmüş, çapraz denetime katılan Bakanlık muayene memurlarının 6245 sayılı Kanunda belirtilen tutarları aşan, 243 sayılı İlamın 20’nci maddesinde belirtilen otel konaklama gideri farkları (... TL) ile bu maddede belirtilen yemek bedelleri (... TL) il müdürlüğünün "yerinde muayene giderleri" hesabında kalan bakiyeden karşılanmıştır. Bu nedenle yapılan bu harcamaların bir arada düşünülerek 13/04/2012 tarihli ve 10 sayılı Bakanlık Oluruna uygun 6245 sayılı Kanunda belirtilen tutarları aşan harcamalar olarak düşünülmesi gerekir. İlamın 21 inci maddesinde konu edilen hizmet alımının yapıldığı ... Emniyet Müdürlüğü Polisevi Şube Müdürlüğü, 6245 sayılı Kanunda belirtilen tutarları aşan konaklama ve yemek giderlerini tek bir fatura yerine ayrı ayrı faturalandırmıştır.

 

Çapraz denetime katılan Bakanlık muayene memurlarına 6245 sayılı Harcırah Kanununda belirtilen tutarları aşan herhangi bir harcırah ödemesinin olmadığı, ödemelerin Doğrudan Temin yöntemi ile hizmet alımı yapılan konaklamanın ve organizasyonun gerçekleştirildiği otellere veya misafirhanelere yapıldığı ve bu Ödemelerin aynı zamanda denetim organizasyonu hizmetlerini de kapsadığı görülmektedir. Bu nedenle İlamın 21’inci maddesinde konu edilen ödemelerin (tek bir fatura düzenlenmemiş olsa bile) hizmet alımı olarak denetim organizasyonu için ödendiği anlaşılmaktadır.

 

Bakanlığın kontrolünde gerçekleştirilen akaryakıt ve LPG istasyonlarına dönük çapraz denetimlerde, EPDK ile yapılan protokol kapsamındaki denetimlerin yanı sıra Bakanlığın asli görevi olan metroloji alanındaki miktar ve sayaç denetimlerinin de (3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu’nun “Yerinde muayene giderleri” başlıklı 19’uncu maddesi kapsamına giren muayeneler ve denetimler) gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır.

 

Petrol ve LPG piyasasında yapılan çapraz denetime ilişkin olarak yerinde muayene giderleri hesabından yapılan harcamanın, sadece muayene memurlarının Harcırah Kanununda belirlenen tutarları aşan konaklama gideri farklarından ibaret olmadığı, Bakanlık İl Müdürlüklerince, muayene memurlarının aynı yerde konaklamasının sağlanmasının yanı sıra konaklanan yerin toplantı salonlarının kullanılması ve özel donanımlı denetim araçlarının park edilmesi için 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22 ’nci maddesinin (d) bendi çerçevesinde otellerden hizmet alımı yapıldığı görülmektedir. Diğer yandan, petrol ve LPG piyasasına yönelik çapraz denetimin gerçekleşmesi İle kamu menfaatinin sağlandığı, denetimin gerektirdiği masrafların da İl Müdürlüklerin yerinde muayene giderleri hesabında biriken emanet niteliğindeki kaynaktan karşılandığı anlaşılmaktadır.

 

13.04.2012 tarihli ve 10 sayılı Bakan Olur’u gereğince petrol ve LPG piyasasında yapılan çapraz denetime katılan Bakanlık muayene memurlarının 6245 sayılı Harcırah Kanunumda belirtilen tutarları aşan ibate ve iaşe giderleri farklarının, Bakanlık İl Müdürlüğünce ayrı bir banka hesabında tutulan “yerinde muayene giderleri” hesabından ödenmesi uygulamasının 2016 yılının sonunda Bakanlık tarafından durdurulduğu 243 sayılı asıl İlamın sorumlulara tebliğ edilmesi ve 2016 Yılı Sayıştay Başkanlığının Raporunun kuruma gönderilmesinden sonra bu İlam ve Rapor doğrultusunda; Bakanlık tarafından 01/09/2010 tarihli ve 478 sayılı Olur ile 13/04/2012 tarihli ve 10 sayılı Olur iptal edildiği ve 04/12/2017 tarihli yeni bir Bakan Oluru hazırlandığı ve sonrasında; Ölçü ve Ölçü Aletlerinin Yerinde Muayene Giderlerine İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik taslağı hazırlandığı ve 06.07.2018 tarih ve 30470 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulduğu anlaşılmaktadır. Netice itibariyle hukuki uyuşmazlık konusu ile ilgili mevzuat boşluğu ve belirsizliği giderilmiştir.

 

Bu itibarla, 340 sayılı Ek ilamın 1. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün KALDIRILMASINA (Üye ...’ın Daire kararının sorumluluk yönünden bozulması gerekir şeklindeki ve Üye ... ve ...’ın Daire hükmünün tasdiki gerekir şeklindeki ayrışık görüşüne karşı) oyçokluğuyla,

 

Karar verildiği 24.03.2021 tarih ve 49267 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

Karşı Oy Gerekçeleri

 

Üye ...’ın karşı oy gerekçesi;

 

13.04.2012 tarih ve 10 sayılı bakanlık oluru mahiyeti itibariyle tekrar incelenerek, konunun; olurda imzası bulunanların iradesi ile kamu zararı arasında illiyet bağının bulunup bulunmadığı bağlamında yeniden değerlendirilmesi ve bu doğrultuda sorumluluk tesis edilmesi için kararın bozularak Dairesine tevdiine karar verilmesi gerekir.

 

Üye ... ve ...’ın karşı oy gerekçesi;

 

Temyize konu 340 sayılı ek ilamın 2. Maddesine ilişkin 8. Dairece 10.11.2020 karar ve 23.12.2020 ilam tarihli ve 373 sayılı ilamda taraflarca hüküm tarihinden öncesine ilişkin yapılan tahsilatın bilgi ve belgelerinin sunulması sebebiyle tazminine hükmolunan ... TL’lik tutarın sorumluların uhdesinden kaldırılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.

 

Taraflarca temyize konu edilen ilam hükmü kaldırılmış olup, ilgili Dairece verilen tazmin hükmünün hukuk düzleminde varlığından söz edilemeyeceğinden temyizen incelenip hüküm tesis edilecek bir karar mevcut bulunmamaktadır. Netice itibarile Temyiz Kurulunca yapılacak işlem olmadığına hükmedilmesi gerekmektedir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 297 kez görüntülendi.