Binek araç kirasının mevzuatta öngörülenden yüksek olmasının, kamu zararına yol açacağı hk.

Karar

 

Kamu İdaresi Türü          Diğer Özel Bütçeli İdareler       

 

Yılı         2017    

 

Dairesi  8           

 

Dosya No           46011  

 

Tutanak No        49537  

 

Tutanak Tarihi   21.4.2021         

 

Kararın Konusu İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar 

 

 

Konu: Araç Kiralama Bedelinin Fazla Ödenmesi

 

1) 184 sayılı İlamın 2’nci maddesiyle; ... Müdürlüğü tarafından araç kiralama hizmet alımında Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen aylık limitin üstünde kira bedeli ödenmesi nedeniyle oluşan ... TL kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.

 

Sorumlu Harcama Yetkilisi ... (Sanat Yön. ve Müd. V.) tarafından gönderilen temyiz dilekçesinde [Aynı İlam maddesine ilişkin olarak sorumluluğu bulunan Harcama Yetkilisi ... (Sanat Yön. ve Müd. Y.V.) ile Gerçekleştirme Görevlileri ... (İd. Mali Sosyal İşl. Şub. Md.) ve ... (Şb. Md. V.) tarafından gönderilen dilekçelerde de tamamen aynı olmak üzere] özetle;

 

Müdürlükçe hizmet aracı olarak kiralanan 2013 model Renault (Oyak) Fluence İcon 1.5DCI 90 otomobilin, kasko değerinin sehven 2013 model Renault (Oyak) Fluence İcon 1.5 110 EDC olarak ... TL’nin %2’si üzerinden ... TL olarak hesaplandığı, ... TL’lik fazladan yaklaşık maliyet hesaplandığı, toplamda ... TL’lik farkın Müdürlüğün ... Merkez Ziraat Bankasındaki kurumsal hesabına yatırıldığı, banka dekontu ile muhasebe işlem fişinin dilekçe ekinde yer aldığı,

 

Kararda belirtilen şoför giderleri dahil yapılan taşıt kiralamalarına ait aylık kiralama bedelinin taşıtın Türkiye Sigorta Reasürans ve Emekli Şirketler Birliği tarafından yayımlanan Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigorta değerinin %2’si aşılmayarak asgari ücretin %50 fazlası alınarak hesaplandığı,

 

Yapılan iş aynı zamanda personel çalıştırmaya da dayalı bir iş olması nedeniyle Hizmet Alımları Uygulama Yönetmeliğinin 9’uncu maddesi (Değişik ibare: RG-25/l/2017-29959) gereği asgari ücret maliyetinin üzerine ilave edilen (%20) yüklenici karının eklendiği, ihale teklif mektuplarının da bu tutar üzerinden alındığı, bu nedenle temyiz talebi kabul edilerek, İlam hükmünün kaldırılmasının talep edildiği, belirtilmiştir.

 

Başsavcılık Mütalaasında (Tüm sorumlular için aynı mahiyette olmak üzere) özetle;

 

Daire kararında, şoförlü taşıt kiralama hizmet alımında Bakanlar Kurulunca belirlenen parasal sınırlamanın üzerinde ödeme yapılması nedeniyle tazmin hükmünün verildiği,

 

2 Ekim 2014 tarih ve 29137 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren "Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine ilişkin Usul ve Esaslar" ın 2’nci maddesinde;

 

"a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil) taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibariyle uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin % 2 'sini aşmayacaktır. 

 

b) Şoför giderleri dahil yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli, (a) bendine göre tespit edilecek tutara yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşmayacaktır.

 

c) (Ek: 22/10/2015 - 2015/8204) Şoför gideri dahil taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli hesabında yemek, yol, resmi tatil ücreti vb giderleri de dahil yürürlükte bulunan brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarı esas alınacak, işveren maliyeti kapsamında yer alan sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası işveren payı (%20,5) ve işsizlik sigortası işveren payı (%2) ile işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler (%4) ise idarelerce ayrıca ödenecektir. " Denildiği,

 

... Müdürlüğünce hizmet aracı olarak kullanılmak üzere 27.12.2016 tarihinde kiralanan 2013 model Renault (Oyak ) Fluence icon 1.5 DCI 90 otomobilin 2017 yılındaki kasko değerinin ... TL olduğu, buna rağmen bu değer hiç dikkate alınmaksızın ... ilinde faaliyet gösteren 3 firmadan teklif almak suretiyle yaklaşık maliyetin belirlendiği, ancak bu şekilde yaklaşık maliyetin oluşturulmasının mümkün bulunmadığı, çünkü şoförlü araç kiralamasına ilişkin olarak 02 Ekim 2014 tarih ve 29137 sayılı BKK kararı ile yürürlüğe giren "Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Usul ve Esaslar" belirlenmiş olup, bu Esaslarda belirlenen limitlere uyulmadan limit üzerinde kiralama yapılması ve ödemede bulunulması sonucu kamu zararına neden olunduğu, bu itibarla talebin reddedilerek, Daire kararının tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı, belirtilmiştir.

 

 

 

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

... Müdürlüğü tarafından Araç Kiralama Hizmet Alımında Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen aylık limitin üstünde kira bedeli ödenmesi ile ilgili olarak;

 

2 Ekim 2014 tarihli ve 29137 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerde Değişiklik Yapılması Hakkında Karar” ın 2’nci maddesinde;

 

“Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan binek, station wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların hizmet alımı yöntemiyle ediminde;

 

a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil) taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibariyle uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin % 2’sini aşmayacaktır.

 

b) Şoför giderleri dahil yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli, (a) bendine göre tespit edilecek tutara yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşmayacaktır.

 

c) (Ek: 22/10/2015 - 2015/8204) Şoför gideri dahil taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli hesabında yemek, yol, resmi tatil ücreti vb giderleri de dahil yürürlükte bulunan brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarı esas alınacak, işveren maliyeti kapsamında yer alan sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası işveren payı (%20,5) ve işsizlik sigortası işveren payı (%2) ile işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler (%4) ise idarelerce ayrıca ödenecektir.” denilmektedir.

 

Söz konusu hüküm ile; Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği hariç tüm İdarelerin gerçekleştirdiği taşıt kiralama hizmet alımlarında ödenecek bedeller için bir üst limit getirilmiştir. Buna göre, sürücü dahil araç kiralamalarında kira bedelinin; Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerlerinin %2’si üzerinden hesaplanacak taşıt giderine, yürürlükte bulunan brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarı ile sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası işveren payı (%20,5), işsizlik sigortası işveren payı (%2) ve işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler (%4) in ilave edilmesi ile bulunacak tutarı aşmaması gerekmektedir.

 

Yapılan incelemede; ... Müdürlüğü tarafından 27.12.2016 tarihinde sürücülü olarak kiralanan 2013 model Renault (Oyak) Fluence İcon 1.5 DCI 90 otomobile ilişkin aylık ödeme tutarının, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri çerçevesinde hesaplanan üst limiti aştığı görülmüştür.

 

Sorumlularca gönderilen dilekçelerde; aracın kasko değerinin hatalı ele alınmasından kaynaklanan ... TL kamu zararının tahsil edildiği, geriye kalan tutarın ise, yaklaşık maliyetin tespitinde Hizmet Alımları Uygulama Yönetmeliğinin 9’uncu maddesi gereği asgari ücret maliyetinin üzerine (%20) yüklenici karının ilave edilmesinden kaynaklandığı, dolayısıyla kamu zararının oluşmadığı ifade edilmiş ise de;

 

Dilekçede tahsil edildiği belirtilen … TL’nin, İlamda değerlendirmeye alındığı ve bu miktarın toplam kamu zararından düşüldüğü görüldüğünden, söz konusu tahsilat konusunda Kurulumuzca yapılacak işlem bulunmamaktadır.

 

Diğer yandan, taşıt kiralanması hizmet alım işlerinde kira bedeline ayrıca yüklenici karının dahil edilmesi ile ilgili olarak Bakanlar Kurulu Kararında herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle taşıt kiralanmasına ilişkin yaklaşık maliyet tespitinde yer alan tutarların içerisinde yüklenici karının var olduğu kabulü ile, yaklaşık maliyet cetvelinde yüklenici karının gösterilmesine gerek bulunmadığı gibi istekliler tarafından teklif edilecek fiyata da ayrıca karın dahil edilmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.

 

Bu meyanda, ... Müdürlüğü tarafından sürücülü olarak kiralanan binek araç için mevzuatta belirlenen üst sınır aşılarak kira bedeli ödenmesi nedeniyle İlamda ayrıntılı hesabı gösterildiği üzere ... TL kamu zararına sebebiyet verildiği anlaşılmıştır.

 

Bu itibarla konuya ilişkin dilekçi itirazları reddedilerek, 184 sayılı İlamın 2’nci maddesiyle verilen ... TL’lik tazmin hükmünün TASDİKİNE, oy birliğiyle,

 

6085 sayılı Kanunun 57’nci maddesi gereği bu Kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,

 

Karar verildiği 21.04.2021 tarih ve 49537 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

Konu: Elektrik Faturası Gecikme Zammının Ödenmesi

 

2) 184 sayılı İlamın 27’nci maddesiyle; ... Müdürlüğü tarafından elektrik faturaları için gecikme zammı ödenmesi sonucu oluşan ... TL kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.

 

Sorumlu Harcama Yetkilisi ... (Sanat Yön. ve Müd. V.) tarafından gönderilen temyiz dilekçesinde [Aynı İlam maddesine ilişkin olarak sorumluluğu bulunan Gerçekleştirme Görevlileri ... (İd. Mali Sosyal İşl. Şub. Md) ve ... (Şb. Md. V.) tarafından gönderilen dilekçelerde de tamamen aynı olmak üzere] özetle;

 

Müdürlüğün sanatsal faaliyetlerini, ... Kültür Merkezi binasında sürdürdüğü, binanın giderlerinin ortaklaşa giderildiği, elektrik ve su giderinin büyük ölçüde İl … Müdürlüğünce karşılandığı, ancak Müdürlüğün yıl içerisinde ödeneklerin elverdiği ölçüde … Müdürlüğünce ödenmeyen 2-3 fatura ödenerek katkıda bulunduğu, bahse konu gecikme faizinin, ödeneğin olmaması veya faturanın Kültür Merkezi Müdürlüğünce Müdürlüğe geç ulaştırılmasından kaynaklandığı, bu nedenle temyiz talebi kabul edilerek, İlam hükmünün kaldırılmasının talep edildiği, belirtilmiştir.

 

Başsavcılık Mütalaasında (Tüm sorumlular için aynı mahiyette olmak üzere) özetle;

 

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 12’nci maddesinde, devlet memurlarının görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek zorunda oldukları ve kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlik sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesinin esas olduğunun hükme bağlandığı,

 

Dilekçede, gecikme faizinin ödeneğin olmaması veya faturanın kendilerine geç ulaşmasından kaynaklandığı ileri sürülmekte ise de, bu durumu tevsik edici herhangi bir belgenin sunulmadığı, eğer böyle bir durum var ise konunun İdare tarafından 657 sayılı Kanunun 12 ve 13 üncü maddeleri kapsamında ele alınıp değerlendirilmesi ve sonucuna göre işlem tesis edilmesi, yani gecikme cezasının oluşumunda kusuru olanlar var ise bunlara rücu edilmesi, cezanın oluşumunda personelin herhangi bir kusurunun tespit edilemediği takdirde ise ödenen gecikme cezasının İdare üzerinde bırakılması gerektiği, bu süreç başlatılmadığından talebin reddedilerek Daire kararının tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı, belirtilmiştir.

 

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

Konunun esası ile ilgili olarak;

 

... Müdürlüğüne ait elektrik faturalarının cezalı ödendiği görülmüştür.

 

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Ödenemeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar” başlıklı 34’üncü maddesinin ikinci fıkrasında;

 

“Kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde giderler, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödenir. Ancak, sırasıyla kanunları gereğince diğer kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara, tarifeye bağlı ödemelere, ilama bağlı borçlara, ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara öncelik verilir.” Denilmiştir.

 

“Kamu Zararı” başlıklı 71’inci maddesinde ise;

 

“Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır…” hükmüne yer verilmiştir.

 

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 11’inci maddesinde, devlet memurlarının görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumlu oldukları, 12’nci maddesinde de, devlet memurlarının görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek zorunda oldukları ve kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlik sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesinin esas olduğu açıklanmıştır.

 

Buna göre kamu görevlileri zorunlu ödemelerin herhangi bir gecikmeye sebebiyet verilmeden zamanında ödenmesinden sorumludur. Somut olayda elektrik faturasının zamanında ödenmemesi nedeniyle tahakkuk eden gecikme zammının (ek mali yükün) Kurum bütçesinden ödenmesi sonucu kamu zararına sebebiyet verilmiştir.

 

Sorumluluk hususu ile ilgili olarak;

 

İlamda kamu zararından ödemeyi gerçekleştiren harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisi sorumlu tutulmuştur. Sorumlular tarafından gönderilen temyiz dilekçelerinde; gecikme zammının, ... Kültür Merkezi Müdürlüğünce elektrik faturasının kendilerine geç ulaştırılmasından kaynaklandığı belirtilerek yapılan ödemede sorumluluklarının bulunmadığı ileri sürülmüş ise de; sorumlularca bu durumu tevsik edici herhangi bir belge sunulmadığı gibi eğer böyle bir durum var ise konunun İdare tarafından 657 sayılı Kanunun 12’nci maddesi kapsamında ele alınarak değerlendirilmesi ve kamu zararının gecikme cezasının oluşumunda kusuru olanlara rücu edilmesi gerekmektedir. İdare tarafından bu konuda herhangi bir işlem başlatılmadığı görüldüğünden, sorumluluk hususu ile ilgili yapılan itirazların kabulü mümkün değildir.

 

Bu itibarla; dilekçilerin itirazları reddedilerek, 184 sayılı İlamın 27’ncı maddesiyle verilen ... TL’lik tazmin hükmünün TASDİKİNE, (Kurul Başkanı-5. Daire Başkanı ..., 6. Daire Başkanı ..., 7. Daire Başkanı ... ve Üye ...’ın “İlam hükmünün kaldırılması gerekir.” şeklindeki azınlık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,

 

6085 sayılı Kanunun 57’nci maddesi gereği bu Kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,

 

Karar verildiği 21.04.2021 tarih ve 49537 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

 

 

Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü

 

Kurul Başkanı-5. Daire Başkanı ..., 6. Daire Başkanı ..., 7. Daire Başkanı ... ve Üye ...’ın azınlık görüşü:

 

Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından 26.07.2010 tarihinde yayımlanan “Kamu harcamalarında ek mali yükler” başlıklı Genel Yazıda; kamu kurumlarınca gecikme zammı, gecikme cezası, gecikme faizi ve benzeri adlar altında tahakkuk ettirilen ödemelerin -ek mali yüklerin- 657 sayılı Kanunun 12’nci maddesindeki sorumluluk hususu saklı kalmak üzere ilgili bütçe tertibinden ödenmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu itibarla, yapılan ödemede hukuken bir sakınca görülmediğinden, İlam hükmünün kaldırılması gerekir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 162 kez görüntülendi.