Beldenin kalkınmasında katkısı olanlar veya olacağı anlaşılanlar İle bu kişilerin eşleri ve refakatindeki görevliler için geleneklere ve davetin şümulüne göre, ağırlama, konuklama, konutlandırma ve bu işlerle ilgili olarak hazırlıkların gerektirdiği giderlerle ziyafet, kokteyl, hediye, çiçek, bahşiş ve taşıma giderleri şeklinde yapılır” hükmü uyarınca fuar organizasyonuna katılım amacıyla il dışında geçici görevlendirilen belediye personelinin konaklama bedelleri Temsil, Tören, Ağırlama ve Tanıtım Giderleri kapsamında değildir dolayısıyla belediye bütçesinden bu maksatla ödeme yapılması da mümkün değildir.
Kamu İdaresi Türü Belediyeler ve Bağlı İdareler
Yılı 2018
Dairesi 1
Dosya No 47303
Tutanak No 49927
Tutanak Tarihi 14.7.2021
Kararın Konusu Harcırah Mevzuatı ile İlgili Kararlar
Konu: Mevzuata aykırı harcırah ödemesi.
1) 96 sayılı ilamın 3. Maddesi ile çeşitli nedenlerle geçici olarak görevlendiren Belediye Başkanı, Belediye Başkan Yardımcıları, Belediye Meclis Üyesi ve bazı Belediye personelinin konaklama bedellerinin Harcırah Kanunu’na aykırı olarak ödenmesi sonucu oluşan kamu zararının ...TL’si tahsil edildiğinden, bu miktar için denecek kalmadığına; geriye kalan ...TL kamu zararının tazminine ilişkin karar verilmiştir.
Harcama Yetkisili ...’in temyiz dilekçesinde özetle;
Harcama yetkilisi sıfatıyla sorumlu tutulduğu kamu zararının talep aşamasındaki ilk onayından ödeme aşamasındaki son onayı Belediye Başkanlık Makamının verdiğini,
"5393 Sayılı Belediye Kanununun 38. Maddesinin "Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri" (o) bendinde " Temsil ve ağırlama giderleri için ayrılan Ödeneği kullanmak" yetkisinin Belediye Başkanına bırakıldığı,
Bilindiği gibi Özel kalem müdürlüğünün belediyenin; yürüttüğü ve yürütecek olduğu kamu hizmetlerinin halka sunulmasında en etkin birim ve bu anlamda kurumun dışa karşı açılan bir penceresi niteliğinde olduğu, bunu da b...sinde yer alan personelin eliyle yürüttüğü, tüm bu hizmeti yerine getiren müdürlük de doğrudan belediye başkanının emir ve talimatları doğrultusunda tüm faaliyetlerini icra ettiği,
Söz konusu personele ait konaklama giderlerinin belediye bütçesinden (gündelik harcırah konaklama hariç) ödenemeyeceğine dair bir hüküm bulunsa dahi bu hususun belediye başkanının emri dâhilinde olduğu onay imzalarıyla da anlaşıldığı,
Tazmin konusu yapılsa dahi yapılan bu hatalı işlemin temsil ağırlama üzerinden yapılmış olması ve belediye başkanının dahli ile ifa edilmiş olması nedenlerinden söz konusu giderin bu çerçevede yapılan işlemin hukuka uygun olmaması durumunda dahi kamu zararı olarak belediye başkanına tazmin edilmesi ve tarafına düzenlenmiş olan tazmin hükmünün düzeltilmesi ve kaldırılmasını talep ettiği,
Bunun işin esasına, hukuka, hak ve adalet anlayışına uygun olacağı, eğer bütçe gideri olarak temsil ağırlama bütçesi uygulaması söz konusu ise " Temsil ve ağırlama giderleri için ayrılan Ödeneği kullanmak 11 yetkisi Belediye Başkanına bırakıldığı, aksi yaklaşımın Kanunun amacına, ruhuna, esasına ve kanun koyucunun bu düzenleme ile getirmek istediği hatta varmak istediği amaca da açıkça aykırı olacağı,
Tüm bu nedenlerle kamu zararı olarak tarafına düzenlenen 10780 nolu kararın düzeltilmesini yüce mahkemenizden arz ve talep ettiği ifade edilmiştir.
Belediye Başkanlığının Karşılamasında;
“Çeşitli nedenlerle geçici olarak görevlendirilen Belediye Başkanı, Belediye Başkan Yardımcıları, Belediye Meclis Üyesi ve bazı Belediye personelinin konaklama bedellerinin Harcırah Kanunuma aykırı olarak ödendiği görülmüştür.
6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun “Harcırah verilecek kimseler” başlıklı 4’üncü maddesinin 1’inci fıkrasında; Kanım kapsamına giren kurumlar da çalışan memur ve hizmetliler ile aile fertlerine ve aynı kuramlarda fahri olarak çalışanlara” harcırah verileceği belirtilmektedir.
Aynı Kanun’un “Tarifler” başlıklı 3’üncü maddesinde;
“c. Memur: Personel kanunları hükümlerine göre aylık alan kimseleri (Yardımcı hizmetler sınıfına dahil personel hariç);
d. Hizmetli: Personel kanunlarına göre yardımcı hizmetler sınıfına dahil personeli, kuramlarda yalnız ödenek mukabili çalışanlarla kuramlarda çalıştırılan tarım ve orman işçilerini ve iş kanunlarına göre işçi sayılan kimseleri; ifade eder. ” denilmek suretiyle bu Kanun’da adı geçen memur ve hizmetli personelin tanımı yapılmıştır.
Söz konusu Kanun’un “Harcırah hesabında esas tutulacak aylıklar” başlıklı 7’nci maddesinde de;
“Harcırahın verilmesinde memurun fiilen almakla olduğu aylık (Kuramların 1-4 ncü derecelerdeki kadrolarında bulunanlardan kazanılmış hak aylık dereceleri daha düşük olanların işgal etmekte oldukları kadro) derecesi esas alınır.
Hizmetlilerin harcırahı, aldıkları aylık ücret veya ödeneklerine? Gündelik ile Çalışanların harcırahı da gündeliklerinin 30 katma en yakın memur aylık tutarı üzerinden hesaplanır. Şu kadar ki (Ödenek mukabili çalışanlar hariç) bunların harcırahları hiçbir suretle 4 üncü derecedeki memurlara verilen miktarı geçemez. Terfi suretiyle atananların harcırahı, terfii ettikleri aylık derecesi üzerinden ödenir." hükümleri yer almaktadır.
2018 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli (H) cetvelinin I. maddesinde yurtiçinde verilecek gündelik miktarları;
B- Memur ve Hizmetlilerden;
Miktarı Gündelik
Ek göstergesi 8000 ve daha yüksek olan kadrolarda bulunanlar (1)
Ek göstergesi 5800 (dahil) - 8000 (hariç) olan kadrolarda bulunanlar
Ek göstergesi 3000 (dahil) - 5800 (hariç) olan kadrolarda bulunanlar 51,60
Aylık/kadro derecesi 1-4 olanlar 48,15
Aylık/kadro derecesi 5-15 olanlar 45,20
olarak belirlenmiştir. 39,85
Aynı Kanun’un 33’üncü maddesinde; 38,75"
“a) Bu Kanun gereğince verilecek yurtiçi gündeliklerinin miktarı her yıl bütçe kanunları ile tespit olunur.
d) Bu Kanun hükümlerine göre gündelik ödenenlerden ( (b) fıkrasına göre gündelik ödenenler hariç) yurt içinde yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere, belge bedelini aşmamak üzere gündeliklerinin tamamına kadar olan kısmı ayrıca ödenir. ”
denilmektedir.
2018 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli (II) cetvelinin I. maddesinin dipnotunda da;
"6245 sayılı Harcırah Kanununun 33 üncü maddesinin (b) fıkrasına göre tacakyer temini için ödenecek ücretlerin hesabında gündeliklerinin %50 artırımlı miktarı, (d) fıkrasına göre yapılacak ödemelerde ise görevlendirmenin ilk 10 günü için gündeliklerimin %5i miktarı, takip eden 80 günü için gündeliklerinin %50 si, müteakip 90 günü için ise müstehak oldukları gündeliklerinin %40 ’ı esas alınır, "hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri uyarınca Belediye Başkam ...’ m gündelik miktarının 51.60 TL, Belediye Başkan Yardımcısı ..., ...ve ...ile Belediye Meclis Üyesi ...’in gündelik miktarının 39,85 TL, memur personelin gündelik miktarının kadro derecesine denk gelen tutar üzerinden, işçi personelin gündelik miktarının ise gündelik ücretlerinin 30 katına en yakın memur aylık tutarı üzerinden hesaplanması gerekmektedir. I3ıı doğrultuda görevlendirmenin ilk 10 gününde yatacak yer temini için ödenecek ücretlerin; Belediye Başkanı için gündeliğinin % 50 artırımlı miktarı olan 51,60x1,5= 77,40 TL’yi, Belediye Başkan Yardımcıları ve belediye meclis üyesi için gündeliğinin % 50 artırımlı miktarı olan 39,85x1,5= 59,78 TL’yi, diğer Belediye personelinin ise gündelik miktarlarının % 50 artırımlı miktarına denk gelen tutan geçmemesi gerekmektedir.
Savunmalarda, söz konusu konaklama ödemelerinin Özel Kalem Müdürlüğünün Temsil, Tören ve Ağırlama giderleri kaleminden karşılandığı ve İçişleri Bakanlığı'nın 25.04.1984 gün ve 27302 sayılı onayı ile yürürlüğe konulan Belediye Bütçesinden yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesinin 3. maddesine göre temsil, ağırlama ve tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayininin Belediye Başkanının takdirine tabi olduğu belirtilmiştir.
İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesinin “Ağırlama Giderleri” başlıklı 5’inci maddesinde;
“Ağırlama, beklenin misafiri durumunda olan;
Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Mili el Meclisi Başkam, Başbakan ve Bakanlar Kurulu üyeleri.
Hükümet Merkezi veya diğer illerin protokolüne dahil kişiler.
Yabancı ülke temsilcileri veya konuklar,
Sanat, bilim, kültür ve spor dallarında temayüz etmiş kişiler,
Basın mensupları,
Beldenin kalkınmasında katkısı olanlar veya olacağı anlaşılanlar,
İle bu kişilerin eşleri ve refakatindeki görevliler için geleneklere ve davetin şümulüne göre, ağırlama, konuklama, konutlandırma ve bu işlerle ilgili olarak hazırlıkların gerektirdiği giderlerle ziyafet, kokteyl, hediye, çiçek, bahşiş ve taşıma giderleri şeklinde yapılır "denilmektedir.
Bu madde uyarınca, fuar organizasyonuna katılım amacıyla il dışında geçici görevlendirilen belediye personelinin konaklama bedellerinin Temsil, 'Ioren, Ağırlama ve Tanıtım Giderleri kapsamında olmadığı ve dolayısıyla belediye bütçesinden bu maksatla ödeme yapılmasının mümkün olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, geçici görevlendirme ile il dışına gönderilen personelin konaklama bedellerinin ödenmesinde Harcırah Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
Sorgu konusu harcama temsil, tören ve ağırlama kapsamında değerlendirilecek bir harcama değildir. İlgili konaklamaya ilişkin olarak ödenen bedelin mevzuata uygun olup olmadığı konusunda Harcırah Kanunu dikkate alınmalıdır. Ayrıca konaklama bedeline ilişkin ödemeler Özel Kalem Müdürlüğü bütçesinden yapılmıştır. Özel Kalem Müdürlüğünün harcama yetkilisi de, kanuni tanımı gereği Özel Kalem Müdürüdür. Dolayısıyla ödeme emri belgesinde ve belge ekinde yer alan harcama talimatında, onay belgesinde, muayene kabul ve komisyonu tutanağında imzası bulunan Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisi sorumlu tutulmuşlardır.
5018 sayılı Kanunun 32’ııci maddesinde harcama yetkililerinin, 33’üncü maddesinde ise gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğu hakkında düzenlemeler bulunmaktadır. Ayrıca, 14.06.2007 tarihli ve 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Karan ile 5018 sayılı Kanun çerçevesinde sorumlu tutulacak görevli ve yetkililer belirlenmiş, söz konusu kararda harcama yetkilileri ile ilgili olarak; bütçeden yapılacak harcamalar konusunda 5018 sayılı Kanunda öngörülen harcama sürecinde tek ve tam yetkili olan, giderin yapılmasına karar vermekten ödeme aşamasına kadar tüm işlemleri emir ve talimatı çerçevesinde yürüten ve maiyetindekileri ve onların eylem ve işlemlerini gözetmek ve denetlemekle yükümlü olan harcama yetkilisinin, Sayıştay’a karşı hesap verme konusunda tam ve doğrudan sorumlu olduğunun, bu nedenle, harcama yetkililerinin, harcama talimatlarının ve buna konu olan harcamaların bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygunluğundan sorumlu olacağı belirtilmiştir.
HUKUKİ SEBEPLER : 5393 S.K.; 6085 S.K. m.55 ve sair ilgili mevzuat hükümleri
TALEP SONUCU : Arz ettiğimiz nedenlerle temyize cevap dilekçemizin KABULÜ ile, usul ve yasaya uygun olarak tesis edilen Sayıştay 1. Daire, 06/07/2020 İlam Tarih ve 96 Nolu 04.02.2020 Karar Tarihli 10780 Karar Nolu Kararının onanmasına karar verilmesini saygılarımla vekâleten arz ve talep ederim.” Denilmiştir.
Başsavcılık Mütalaasında;
“Adı geçen ilamın 3 ve 5. Maddeleri ile ilgili dilekçesinde özetle;
Konaklama ödemelerinin Özel Kalem Müdürlüğünün Temsil, Tören ve Ağırlama giderleri kaleminden karşılandığını,
İçişleri Bakanlığı'nın 25.04.1984 gün ve 27302 sayılı onayı ile yürürlüğe konulan Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesinin 3'üncü maddesine göre Temsil, Ağırlama ve Tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayinin Belediye Başkanının takdirinde olduğunu,
Bu nedenle sorumluluklarının bulunmadığını,
Personele ait konaklama giderlerinin belediye bütçesinden (gündelik harcırah konaklama hariç) ödenemeyeceğine dair bir hüküm bulunsa dahi bu hususun Belediye Başkanının emri dâhilinde olduğu anlaşıldığından, varsa sorumluluğun Belediye Başkanına ait olması gerektiğini,
ifade etmiş ve ilamda belirtilen tazmin hükmünün kaldırılması talebinde bulunmuştur.
Temyiz talebi yerinde değildir.
Çünkü Sayıştay 1. Dairesi tarafından verilen kararlar da, savunmada ileri sürülen hususlar karşılanmıştır.
Bu nedenle temyiz talebinin reddi ile ... Belediyesi 2018 yılı hesabının 1. Dairede yargılanması sonucu çıkarılan 06.07.2020 tarih ve 96 numaralı ilamın;
3 ve 5. maddeleri ile verilen tazmin hükümlerinin, tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı mütalâa edilmektedir.
Arz ederim.” Denilmektedir.
Gerçekleştirme Görevlisi ...’nın temyiz dilekçesinde özetle;
Gerçekleştirme görevlisi olmasıyla ilgili tarafına resmi bir yazı tebliği yapılmadığı, Resmi ve yasal bir görevlendirme olmadan attığı imzaların anlam ifade etmeyeceği, Öte yandan ben kadrolu işçi olduğu, Her ne kadar ödeme emri belgelerini gerçekleştirme görevlisi olarak düzenleyecek kişiler 5018 sayılı kanunun metninde tanımlanmamışsa da Kanunda tanımlama yapılmamış olmakla birlikte 31.12.2005 tarihli ve 3. Mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan iç Kontrol ve Ön Mali Kontrole ilişkin usul ve esaslarda ki bu Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulmuş bir yönetmelik olduğu, Gerçekleştirme görevlilerinin harcama yetkililerinin hiyerarşik olarak en yakın kişiler, yani harcama yetkililerinin yardımcıları ya da harcama yetkililerine en yakın kişiler arasından seçileceği bir kural altına bağlandığı, dolayısıyla harcama yetkilisinin müdür olduğu bir harcama biriminde, gerçekleştirme görevlisinin şef yada uzman varsa bunlardan belirlenmesi, yoksa memurlardan belirlenmesi yoluna gidildiği, ekte örneği sunulu Sayıştay Temyiz Kurulu 2013 yılı 5.Daire 40505 dosya nolu 27.09.2016 tarihli kararının içeriğinde; Bu hükümler muvacehesinde gerçekleştirme görevlisi olamayacak şirket personelinin ödeme emri belgesini…” diyerek şirket personelinin gerçekleştirme görevlisi olamayacağına hükmettiği,
Öte yandan bakıldığında gerçekleştirme görevlisinin aynı zamanda kamu hizmeti sunuyor olması gerektiği, Kadroya geçirilen taşeron işçilerin imza yetkileriyle ilgili Devlet Personel Başkanlığı Görüşünün şöyle olduğu;
“696 KHK ile Kadroya Geçirilen Taşeron işçilerin İmza Yetkileri 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 127 nci maddesiyle 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen geçici 24 üncü madde kapsamında Belediyeniz şirketinde işçi statüsüne geçirilen resim imza yetkileri konusunda görüş talep eden ilgili yazı incelenmiştir. 20/11/2017 tarihli ve 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 127 inci maddesiyle 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen geçici 24 üncü maddede yer verilen "il özel idareleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 4/12/2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanlar; kaydıyla bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on gün içinde hizmet alım sözleşmesini yapan idareye veya şirkete, ek 20 nci madde kapsamındaki şirketlerinde işçi statüsünde çalıştırılmak üzere yazılı olarak başvurabilirler. Başvuranların şartları taşıyıp taşımadıklarının tespiti, bu tespite itirazların karara bağlanması, şartları taşıyanların belirlenen usul ve esaslara göre yapılacak yazılı ve/veya sözlü ya da uygulamalı sınava alınması, sınav sonuçlarına itirazların karara bağlanması ve sınavda başarılı olanların işçi statüsüne geçirilmesine ilişkin süreç bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren doksan gün içinde sonuçlandırılır.” Hükmü ile anılan madde kapsamında yer alanların işçi statüsüne geçirilmeleri düzenlenmiştir.
Bilindiği üzere Anayasamızın 128 inci maddesinde; “Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür. Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir.” Hükmü yer almaktadır. Söz konusu hükümden anlaşılacağı üzere, Devletin asli ve sürekli görevlerinin memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülmesi, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri hususlarının ise Kanunla düzenlenmesi zorunlu kılınmıştır. Devlet memurluğunun bir statü hukuku olarak mevzuatta düzenlenmesi ve memurların bu hukuk çerçevesinde istihdam edilmeleri Anayasal bir gerekliliktir. Bununla birlikte Anayasamızın 53 üncü maddesinde yer alan "işçiler ve iş verenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacı ile toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler. ... Memurlar ve diğer kamu görevlileri, toplu sözleşme yapma hakkına sahiptirler. ...” ifadesi dikkate alındığında ise, işçiler ve diğer kamu görevlilerine ilişkin hükümlerin ayrı ayrı düzenlendiği, işçi statüsünde bulunanların diğer kamu görevlileri içerisinde yer almadığı açıkça görülmektedir. Diğer taraftan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4’üncü maddesinde kamu hizmetlerinin memurlar, sözleşmeli personel ve işçiler eliyle gördürüleceği belirtilmiştir olup, aynı maddenin (A) bendinde memur, (B) bendinde sözleşmeli personel ve (D) bendinde işçi tanımına yer verilmiştir. Söz konusu maddenin (A) bendinde memurlar; "Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler, bu Kanunun uygulanmasında memur sayılır.
Yukarıdaki tanımlananlar dışındaki kurumlarda genel politika tespiti, araştırma, planlama, programlama, yönetim ve denetim gibi işlerde görevli ve yetkili olanlarda memur sayılır” şeklinde, (D) bendinde de işçiler; "(A), (B) ve (C) fıkralarında belirtilenler dışında kalan ve ilgili mevzuatı gereğince tahsis edilen sürekli işçi kadrolarında belirsiz süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan sürekli işçiler ile mevsimlik veya kampanya işlerinde ya da orman yangınıyla mücadele hizmetlerinde ilgili mevzuatına göre geçici iş pozisyonlarında altı aydan az olmak üzere belirli süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan geçici işçilerdir. Bunlar hakkında bu Kanun hükümleri uygulanmaz." şeklinde tanımlanmıştır.
Öte yandan, 657 sayılı Kanunun “Vekalet görevi ve aylık verilmesinin şartları” başlıklı 86’ncı maddesinde; “Memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırılması nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde yerlerine kurum içinden veya diğer kurumlardan veya açıktan vekil atanabilir. Bu Kanuna tabi kurumlarda mali, nakdi ve ayni sorumluluğu bulunan saymanlık kadrolarının boşalması halinde bu kadrolara işe başladıkları tarihten itibaren vekalet aylığı verilmek suretiyle memurlar arasından atama yapılabilir” hükmüne yer verilmiş olup, bu hüküm uyarınca işçi statüsünde bulunan personelin memur kadrolarına vekalet ettirilmesine izin verilmemiştir.
Ayrıca, kamu kaynaklarının etkili ve verimli kullanılması, yerel hizmetlerin dengeli dağılımının temin edilmesi, belediyeler tarafından sunulan hizmetlerde kalitenin artırılması, ihtiyaç duyulan nitelik, unvan ve sayıda personelin sağlanması amacıyla “Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik”in “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde “Bu Yönetmelik belediyeler ve bağlı kuruluşları ile belediye ve il özel idarelerinin üye oldukları mahalli idare birliklerinde istihdam edilen memur, sözleşmeli personel, sürekli işçi ve geçici işçi pozisyonlarında çalışanları kapsar.” Hükmü ile belediyede istihdam edilen personellere ilişkin kapsam belirlenmiştir.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde: işçi statüsünde olanların memur kadrolarına vekalet etmesinin mümkün olmaması, memurlar tarafından görülmesi gereken ve memur gibi istihdam edilmiş olmak anlamına gelecek iş ve işlemlerin işçilere yaptırılması, resmi yazışmalarda sorumluluk taşımak niteliğinde olana imza ve paraf yetkisinin işçiler tarafından kullanılmasının genel olarak hukuka aykırı olacağı değerlendirilmekte olup, diğer taraftan da belediyelerde mezkur yönetmelik kapsamındaki istihdam edilen personel tarafından yürütülmesi öngörülen hizmetlere ilişkin olarak imza ve paraf yetkisinin. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen geçici 24 üncü maddesi kapsamında belediye şirketinde işçi statüsünde geçirilen alt işveren çalışanlarına belediyenin asli personeli olmadıkları da dikkate alındığında verilmesinin mümkün bulunmadığı mütalaa edilmektedir. ...Devlet Personel Başkanı”
NETİCE VE TALEP :
Yukarıda arz ve izah edilen ve re’sen belirlenecek sebeplerle daire kararının BOZULMASINI ve kamu zararının ortadan kaldırılmasını arz ve talep ettiğini ifade etmiştir.
Belediye Başkanlığının Karşılamasında;
“Çeşitli nedenlerle geçici olarak görevlendirilen Belediye Başkanı, Belediye Başkan Yardımcıları, Belediye Meclis Üyesi ve bazı Belediye personelinin konaklama bedellerinin Harcırah Kanunu’na aykırı olarak ödendiği görülmüştür.
6245 sayılı Harcırah Kanunumun "Harcırah verilecek kimseler” başlıklı 4’üncü maddesinin 1 inci fıkrasında; Karnın kapsamına giren kurumlar ila çalışan memur ve hizmetliler ile aile fertlerine ve aynı kuramlarda fahri olarak çalışanlara "harcırah verileceği belirtilmektedir.
Aynı Kanun'un “Tarifler” başlıklı 3’üncü maddesinde;
“c. Memur: Personel kanunları hükümlerine göre aylık alan kimseleri (Yardımcı hizmetler sınıfına dahil personel hariç);
d. Hizmetli: Personel kanunlarına göre yardımcı hizmetler sınıfına dahil personeli, kurumlarda yalnız ödenek mukabili çalışanlarla kurulularda çalıştırılan tarım ve orman işçilerini ve iş kanunlarına göre işçi sayılan kimseleri; İfade eder. " denilmek suretiyle bu Kanun'da adı geçen memur ve hizmetli personelin tanımı yapılmıştır.
Söz konusu Kanun’un “Harcırah hesabında esas tutulacak aylıklar” başlıklı 7’nci maddesinde
"Harcırahın verilmesinde memurun fiilen almakta olduğu aylık (Kurumların 1-4 ncü derecelerdeki kadrolarında bulunanlardan kazanılmış hak aylık dereceleri daha düşük olanların işgal etmekte oldukları kadro) derecesi esas alınır.
Hizmetlilerin harcırahı, aldıkları aylık ücret veya ödeneklerine? Gündelik ile Çalışanların harcırahı da gündeliklerinin 30 katma en yakın memur aylık tutarı üzerinden hesaplanır. Şu kadar ki (Ödenek mukabili çalışanlar hariç) bunların harcırahları hiçbir suretle 4 üncü derecedeki memurlara verilen miktarı geçemez.
Terfi suretiyle atananların harcırahı, terfii ettikleri aylık derecesi üzerinden ödenir. ” hükümleri yer almaktadır.
2018 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli (H) cetvelinin verilecek gündelik miktarları;
B- Memur ve Hizmetlilerden;
Miktarı Gündelik
Ek göstergesi 8000 ve daha yüksek olan kadrolarda bulunanlar (1)
Ek göstergesi 5800 (dahil) - 8000 (hariç) olan kadrolarda bulunanlar 51,60
Ek göstergesi 3000 (dahil) - 5800 (hariç) olan kadrolarda bulunanlar 48,15
Aylık/kadro derecesi 1-4 olanlar 45,20
Aylık/kadro derecesi 5-15 olanlar 39,85
Olarak belirlenmiştir 38,75
Aynı Kanun'un 33 ’ üncü maddesinde;
"a) Bu Kanun gereğince verilecek yurtiçi gündeliklerinin miktarı her yıl bütçe kanunları ile tespit olunur.
d) Bu Kanun hükümlerine göre gündelik ödenenlerden ( (b) fıkrasına göre gündelik ödenenler hariç) yurt içinde yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere, belge bedelini aşmamak üzere gündeliklerinin tamamına kadar olan kısmı ayrıca ödenir. ”
denilmektedir.
2018 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli (H) cetvelinin I. maddesinin dipnotunda da;
"6245 sayılı Harcırah Kanununun 33 üncü maddesinin (b) fıkrasına göre ^tacakyer temini için ödenecek ücretlerin hesabında gündeliklerinin %50 artırımlı miktafl, (d) fıkrasına göre yapılacak ödemelerde ise görevlendirmenin ilk 10 günü için gündeliklerimin %5i miktarı, takip eden 80 günü için gündeliklerinin %50 si, müteakip 90 günü için ise müstehak oldukları gündeliklerinin %40 ı esas alınır, "hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri uyarınca Belediye Başkam Ahmet ÇAM YAR’ m gündelik miktarının 51,60 TL, Belediye Başkan Yardımcısı ..., ...ve ...ile Belediye Meclis Üyesi ...’in gündelik miktarının 39,85 TE, memur personelin gündelik miktarının kadro derecesine denk gelen tutar üzerinden, işçi personelin gündelik miktarının ise gündelik ücretlerinin 30 katma en yakın memur aylık tutarı üzerinden hesaplanması gerekmektedir. Bu doğrultuda görevlendirmenin ilk 10 gününde yatacak yer temini için ödenecek ücretlerin; Belediye Başkanı için gündeliğinin % 50 artırımlı miktarı olan 51,60x1,5- 77,40 TL'yi, Belediye Başkan Yardımcıları ve belediye meclis üyesi için gündeliğinin % 50 artırımlı miktarı olan 39,85x1,5= 59,78 TL’yi, diğer Belediye personelinin ise gündelik miktarlarının % 50 artırımlı miktarına denk gelen tutan geçmemesi gerekmektedir.
Savunmalarda, söz konusu konaklama ödemelerinin Özel Kalem Müdürlüğünün Temsil, Tören ve Ağırlama giderleri kaleminden karşılandığı ve İçişleri Bakanlığının 25.04.1984 gün ve 27302 sayılı onayı ile yürürlüğe konulan Belediye Bütçesinden yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesinin 3. maddesine göre temsil, ağırlama ve tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayininin Belediye Başkanının takdirine tabi olduğu belirtilmiştir.
İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin “Ağırlama Giderleri” başlıklı 5’inci maddesinde;
"Ağırlama, beldenin misafiri durumunda olan;
Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkam, Başbakan ve Bakanlar Kurulu üyeleri, JS
Hükümet Merkezi veya diğer illerin protokolüne dahil kişiler,
Yabancı ülke temsilcileri veya konuklar,
Sanat, bilim, kültür ve spor dallarında temayüz etmiş kişiler,
Basın mensupları.
Beldenin kalkınmasında katkısı olanlar veya olacağı anlaşılanlar,
İle bu kişilerin eşleri ve refakatindeki görevliler için geleneklere ve davetin şümulüne göre, ağırlama, konuklama, konutlandırma ve bu işlerle ilgili olarak hazırlıkların gerektirdiği giderlerle ziyafet, kokteyl, hediye, çiçek, bahşiş ve taşıma giderleri şeklinde yapılır "denilmektedir.
Bu madde uyarınca, fuar organizasyonuna katılım amacıyla il dışında geçici görevlendirilen belediye personelinin konaklama bedellerinin Temsil, Tören, Ağırlama ve Tanıtım Giderleri kapsamında olmadığı ve dolayısıyla belediye bütçesinden bu maksatla ödeme yapılmasının mümkün olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, geçici görevlendirme ile il dışına gönderilen personelin konaklama bedellerinin ödenmesinde Harcırah Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
Sorgu konusu harcama temsil, tören ve ağırlama kapsamında değerlendirilecek bir harcama değildir. İlgili konaklamaya ilişkin olarak ödenen bedelin mevzuata uygun olup olmadığı konusunda Harcırah Kanunu dikkate alınmalıdır. Ayrıca konaklama bedeline ilişkin ödemeler Özel Kalem Müdürlüğü bütçesinden yapılmıştır. Özel Kalem Müdürlüğünün harcama yetkilisi de, kanuni tanımı gereği Özel Kalem Müdürüdür. Dolayısıyla ödeme emri belgesinde ve belge ekinde yer alan harcama talimatında, onay belgesinde, muayene kabul ve komisyonu tutanağında imzası bulunan Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisi sorumlu tutulmuşlardır.
5018 sayılı Kanunun 32 nci maddesinde harcama yetkililerinin, 33’üncü maddesinde ise gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğu hakkında düzenlemeler^ bulunmaktadır. Ayrıca, 14.06.2007 tarihli ve 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Karan ile 5018 sayılı Kanun çerçevesinde sorumlu tutulacak görevli ve yetkililer belirlenmiş, söz konusu kararda harcama yetkilileri ile ilgili olarak; bütçeden yapılacak harcamalar konusunda 5018 sayılı Kanunda öngörülen harcama sürecinde tek ve tam yetkili olan, giderin yapılmasına karar vermekten ödeme aşamasına kadar tüm işlemleri emir ve talimatı çerçevesinde yürüten ve maiyetindekileri ve onların eylem ve işlemlerini gözetmek ve denetlemekle yükümlü olan harcama yetkilisinin. Sayıştay’a karşı hesap verme konusunda tam ve doğrudan sorumlu olduğunun, bu nedenle, harcama yetkililerinin, harcama talimatlarının ve buna konu olan harcamaların bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygunluğundan sorumlu olacağı belirtilmiştir.
Gerçekleştirme görevlileri ile ilgili olarak ise ilgili Kararda; aslî bir gerçekleştirme belgesi olan ödeme emri belgesini düzenleyen sıfatıyla imzalayan gerçekleştirme görevlisinin, düzenlediği belge ile birlikte harcama sürecindeki diğer belgelerin doğruluğundan ve mevzuata uygunluğundan harcama yetkilisi ile birlikte sorumlu tutulması gerektiği belirtilmiştir.
5018 sayılı Kanun’un ve ikincil mevzuatın gerçekleştirme görevlisini tanımlamadığı, harcama yetkilisinin yapmış olduğu harcamalardan dolayı hem hukuki hem de idari sorumluluğu bulunduğu dikkate alındığında, gerçekleştirme görevlisini tayin ve tespite yetkili merciinin harcama yetkilisi olması gerektiği sonucuna varılabilir. Bu nedenle harcama yetkilisi gerek kendi biriminden gerekse başka birimlerden hiyerarşik olarak en yakın yönetim kademesinde bulunan kişi veya kişiler arasında belirleyeceği kişiyi gerçekleştirme memuru olarak belirleyebilir. İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların 12’nci maddesinde yer alan "Harcama yetkilileri, yardımcıları veya hiyerarşik olarak kendisine en yakın üst kademe yöneticileri arasından bir veya daha fazla sayıda gerçekleştirme görevlisini ödeme emri belgesi düzenlemekle görevlendirir. ” hüküm de değerlendirildiğinde; ilgili mevzuatın, gerçekleştirme görevlilerinin memurlar arasından seçilmesini zorunlu kılacak bir hususu içermediği anlaşılacaktır. Yani, kamu görevi verilebilen işçi pozisyonundaki bir çalışan da gerçekleştirme görevlisi olabilmektedir.
HUKUKİ SEBEPLER: 5393 S.K.; 6085 S.K. m.55 ve sair ilgili mevzuat hükümleri
TALEP SONUCU : Arz ettiğimiz nedenlerle temyize cevap dilekçemizin KABULÜ ile, usul ve yasaya uygun olarak tesis edilen Sayıştay 1. Daire, 06/07/2020 İlam Tarih ve 96 Nolu 04.02.2020 Karar Tarihli 10780 Karar Nolu Kararının onanmasına karar verilmesini saygılarımla vekâleten arz ve talep ederim.” Denilmiştir.
Başsavcılık Mütalaasında;
“Adı geçen ilamın 3 ve 5. maddeleri ile ilgili dilekçesinde özetle;
Gerçekleştirme görevi iş ve işlemlerinin memur eliyle yürütülmesinin esas olduğunu,
Özel Kalem Müdürlüğünde görevli bir memur bulunmadığından harcama yetkilisinin görevlendirmesiyle gerçekleştirme görevlisi olarak yetkilendirildiğini, bu yetkilendirmenin mevzuata uygun olmadığını,
Gerçekleştirme görevlisi olması ile ilgili tarafına resmi bir yazı tebliği yapılmadığını,
Resmi ve yasal bir görevlendirme olmadan attığı imzaların anlam ifade etmeyeceğini,
Belediye Başkanı ve Harcama Yetkilisinin sözlü talimatları doğrultusunda ödeme evraklarına kendisi daimi işçi statüsünde olmasına rağmen imza attığını,
İfade etmiş ve ilamda belirtilen tazmin hükmünün kaldırılması talebinde bulunmuştur.
Temyiz talebi yerinde değildir.
Çünkü Sayıştay 1. Dairesi tarafından verilen kararlar da savunmada ileri sürülen hususlar karşılanmıştır.
Bu nedenle temyiz talebinin reddi ile ... Belediyesi 2018 yılı hesabının 1. Dairede yargılanması sonucu çıkarılan 06.07.2020 tarih ve 96 numaralı ilamın;
3 ve 5. maddeleri ile verilen tazmin hükümlerinin, tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı mütalâa edilmektedir.
Arz ederim.” Denilmiştir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
96 sayılı ilamın 3. Maddesi ile çeşitli nedenlerle geçici olarak görevlendiren Belediye Başkanı, Belediye Başkan Yardımcıları, Belediye Meclis Üyesi ve bazı Belediye personelinin konaklama bedellerinin Harcırah Kanunu’na aykırı olarak ödenmesi sonucu oluşan kamu zararının ...TL’si tahsil edildiğinden, bu miktar için denecek kalmadığına; geriye kalan ...TL kamu zararının tazminine ilişkin karar verilmiştir.
Esas yönünden inceleme;
6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun “Harcırah verilecek kimseler” başlıklı 4’üncü maddesinde;
“Bu Kanunda belirtilen hallerde:
1. Bu Kanun kapsamına giren kurumlarda çalışan memur ve hizmetliler ile aile fertlerine ve aynı kurumlarda fahri olarak çalışanlara”
…
harcırah verilir” denilmektedir.
Aynı Kanun’un “Tarifler” başlıklı 3’üncü maddesinde;
“c. Memur: Personel kanunları hükümlerine göre aylık alan kimseleri (Yardımcı hizmetler sınıfına dahil personel hariç);
d. Hizmetli: Personel kanunlarına göre yardımcı hizmetler sınıfına dahil personeli, kurumlarda yalnız ödenek mukabili çalışanlarla kurumlarda çalıştırılan tarım ve orman işçilerini ve iş kanunlarına göre işçi sayılan kimseleri;
…
İfade eder.” denilmek suretiyle bu Kanun’da adı geçen memur ve hizmetli personelin tanımı yapılmıştır.
Söz konusu Kanun’un “Harcırah hesabında esas tutulacak aylıklar” başlıklı 7’nci maddesinde de;
“Harcırahın verilmesinde memurun fiilen almakta olduğu aylık (Kurumların 1 - 4 ncü derecelerdeki kadrolarında bulunanlardan kazanılmış hak aylık dereceleri daha düşük olanların işgal etmekte oldukları kadro) derecesi esas alınır.
Hizmetlilerin harcırahı, aldıkları aylık ücret veya ödeneklerine; gündelik ile çalışanların harcırahı da gündeliklerinin 30 katına en yakın memur aylık tutarı üzerinden hesaplanır. Şu kadar ki (Ödenek mukabili çalışanlar hariç) bunların harcırahları hiçbir suretle 4 üncü derecedeki memurlara verilen miktarı geçemez.
Terfi suretiyle atananların harcırahı, terfi ettikleri aylık derecesi üzerinden ödenir.” hükümleri yer almaktadır.
2018 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli (H) cetvelinin I. maddesinde yurtiçinde verilecek gündelik miktarları;
“…
B- Memur ve Hizmetlilerden; Gündelik Miktarı
a) Ek göstergesi 8000 ve daha yüksek olan kadrolarda bulunanlar (1) 51,60
b) Ek göstergesi 5800 (dahil) - 8000 (hariç) olan kadrolarda bulunanlar 48,15
c) Ek göstergesi 3000 (dahil) - 5800 (hariç) olan kadrolarda bulunanlar 45,20
d) Aylık/kadro derecesi 1-4 olanlar 39,85
e) Aylık/kadro derecesi 5-15 olanlar 38,75”
olarak belirlenmiştir.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri uyarınca Belediye Başkanı ...’ın gündelik miktarının 51,60 TL, Belediye Başkan Yardımcısı ..., ...ve ...ile Belediye Meclis Üyesi ...’in gündelik miktarının 39,85 TL, memur personelin gündelik miktarının kadro derecesine denk gelen tutar üzerinden, işçi personelin gündelik miktarının ise gündelik ücretlerinin 30 katına en yakın memur aylık tutarı üzerinden hesaplanması gerekmektedir.
Harcırah Kanunu’nun 33’üncü maddesinde;
“a) Bu Kanun gereğince verilecek yurtiçi gündeliklerinin miktarı her yıl bütçe kanunları ile tespit olunur.
…
d) Bu Kanun hükümlerine göre gündelik ödenenlerden ( (b) fıkrasına göre gündelik ödenenler hariç) yurt içinde yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere, belge bedelini aşmamak üzere gündeliklerinin tamamına kadar olan kısmı ayrıca ödenir.” denilmektedir.
2018 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli (H) cetvelinin I. maddesinin dipnotunda da;
“6245 sayılı Harcırah Kanununun 33 üncü maddesinin (b) fıkrasına göre yatacak yer temini için ödenecek ücretlerin hesabında gündeliklerinin %50 artırımlı miktarı, (d) fıkrasına göre yapılacak ödemelerde ise görevlendirmenin ilk 10 günü için gündeliklerinin %50 artırımlı miktarı, takip eden 80 günü için gündeliklerinin %50 si, müteakip 90 günü için ise müstehak oldukları gündeliklerinin %40’ı esas alınır.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükmü uyarınca, görevlendirmenin ilk 10 gününde yatacak yer temini için ödenecek ücretlerin; Belediye Başkanı için gündeliğinin %50 artırımlı miktarı olan 51,60 x 1,5= 77,40 TL’yi, Belediye Başkan Yardımcıları ve Belediye Meclis Üyesi için gündeliğinin %50 artırımlı miktarı olan 39,85 x 1,5= 59,78 TL’yi, diğer Belediye personelinin ise gündelik miktarlarının %50 artırımlı miktarına denk gelen tutarı geçmemesi gerekmektedir.
Rapor dosyası ve eki belgelerinin incelenmesi sonucu; mevzuatta belirtilen tutarların üzerinde konaklama bedeli ödenmek suretiyle kamu zararına neden olunduğu anlaşılmıştır.
Savunmalarda, konaklama bedeli ödemelerinin temsil, ağırlama ve tören giderleri kapsamında yapıldığı belirtilmekte ise de, İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin “Ağırlama Giderleri” başlıklı 5’inci maddesinde yer alan;
“Ağırlama, beldenin misafiri durumunda olan;
Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkam, Başbakan ve Bakanlar Kurulu üyeleri,
Hükümet Merkezi veya diğer illerin protokolüne dahil kişiler,
Yabancı ülke temsilcileri veya konuklar,
Sanat, bilim, kültür ve spor dallarında temayüz etmiş kişiler,
Basın mensupları,
Beldenin kalkınmasında katkısı olanlar veya olacağı anlaşılanlar İle bu kişilerin eşleri ve refakatindeki görevliler için geleneklere ve davetin şümulüne göre, ağırlama, konuklama, konutlandırma ve bu işlerle ilgili olarak hazırlıkların gerektirdiği giderlerle ziyafet, kokteyl, hediye, çiçek, bahşiş ve taşıma giderleri şeklinde yapılır” hükmü uyarınca fuar organizasyonuna katılım amacıyla il dışında geçici görevlendirilen belediye personelinin konaklama bedelleri Temsil, Tören, Ağırlama ve Tanıtım Giderleri kapsamında değildir dolayısıyla belediye bütçesinden bu maksatla ödeme yapılması da mümkün değildir.
Sorumluluk Yönünden İnceleme;
Söz konusu ödemeler Özel Kalem Müdürlüğü bütçesinden yapılmıştır. Özel Kalem Müdürlüğünün harcama yetkilisi de, kanuni tanımı gereği Özel Kalem Müdürüdür. Dolayısıyla Ödeme emri belgesinde ve belge ekinde yer alan harcama talimatında, onay belgesinde, muayene kabul ve komisyonu tutanağında imzası bulunan Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisi sorumlu tutulmuşlardır.
Harcama yetkilisi temyiz dilekçesinde; Konaklama ödemelerinin Özel Kalem Müdürlüğünün Temsil, Tören ve Ağırlama giderleri kaleminden karşılandığını, İçişleri Bakanlığı'nın 25.04.1984 gün ve 27302 sayılı onayı ile yürürlüğe konulan Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesinin 3'üncü maddesine göre Temsil, Ağırlama ve Tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayinin Belediye Başkanının takdirinde olduğunu, bu nedenle sorumluluklarının bulunmadığını, personele ait konaklama giderlerinin belediye bütçesinden (gündelik harcırah konaklama hariç) ödenemeyeceğine dair bir hüküm bulunsa dahi bu hususun Belediye Başkanının emri dâhilinde olduğu anlaşıldığından, varsa sorumluluğun Belediye Başkanına ait olması gerektiğini,
Yine Gerçekleştirme Görevlisi dilekçesinde; gerçekleştirme görevi iş ve işlemlerinin memur eliyle yürütülmesinin esas olduğunu, Özel Kalem Müdürlüğünde görevli bir memur bulunmadığından Harcama yetkilisinin görevlendirmesiyle gerçekleştirme görevlisi olarak yetkilendirildiğini, bu yetkilendirmenin mevzuata uygun olmadığını, Belediye Başkanı ve Harcama Yetkilisinin sözlü talimatları doğrultusunda ödeme evraklarına kendisinin daimi işçi statüsünde olmasına rağmen imza attığını,
İfade etmişse de;
5018 sayılı Kanunun 32’inci maddesinde harcama yetkililerinin, 33’üncü maddesinde ise gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğu hakkında düzenlemeler bulunmaktadır. Ayrıca, 14.06.2007 tarih ve 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararı ile 5018 sayılı Kanun çerçevesinde sorumlu tutulacak görevli ve yetkililer belirlenmiş, söz konusu Kararda harcama yetkilileri ile ilgili olarak; bütçeden yapılacak harcamalar konusunda 5018 sayılı Kanunda öngörülen harcama sürecinde tek ve tam yetkili olan, giderin yapılmasına karar vermekten ödeme aşamasına kadar tüm işlemleri emir ve talimatı çerçevesinde yürüten ve maiyetindekileri ve onların eylem ve işlemlerini gözetmek ve denetlemekle yükümlü olan harcama yetkilisinin, Sayıştaya karşı hesap verme konusunda tam ve doğrudan sorumlu olduğunun, bu nedenle, harcama yetkililerinin, harcama talimatlarının ve buna konu olan harcamaların bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygunluğundan sorumlu oldukları belirtilmiştir.
Gerçekleştirme görevlileri ile ilgili olarak ise ilgili Kararda; aslî bir gerçekleştirme belgesi olan ödeme emri belgesini düzenleyen sıfatıyla imzalayan gerçekleştirme görevlisinin, düzenlediği belge ile birlikte harcama sürecindeki diğer belgelerin doğruluğundan ve mevzuata uygunluğundan harcama yetkilisi ile birlikte sorumlu tutulması gerektiği belirtilmiştir.
5018 sayılı Kanun’un ve ikincil mevzuatın gerçekleştirme görevlisini tanımlamadığı, harcama yetkilisinin yapmış olduğu harcamalardan dolayı hem hukuki hem de idari sorumluluğu bulunduğu dikkate alındığında, gerçekleştirme görevlisini tayin ve tespite yetkili merciinin harcama yetkilisi olması gerektiği sonucuna varılabilir. Bu nedenle harcama yetkilisi gerek kendi biriminden gerekse başka birimlerden hiyerarşik olarak en yakın yönetim kademesinde bulunan kişi veya kişiler arasında belirleyeceği kişiyi gerçekleştirme memuru olarak belirleyebilir. İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların 12’nci maddesinde yer alan “Harcama yetkilileri, yardımcıları veya hiyerarşik olarak kendisine en yakın üst kademe yöneticileri arasından bir veya daha fazla sayıda gerçekleştirme görevlisini ödeme emri belgesi düzenlemekle görevlendirir. ” hüküm de