Elektronik denetleme sisteminde çalışan şirket personeli ve emniyet mensuplarına, yemek verilmesi hk.
Kamu İdaresi Türü Belediyeler ve Bağlı İdareler
Yılı 2017
Dairesi 7
Dosya No 44945
Tutanak No 49917
Tutanak Tarihi 14.7.2021
Kararın Konusu İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar
Konu: Elektronik Denetleme Sisteminde (EDS) çalışan şirket personeli ile emniyet mensuplarına mevzuata aykırı olarak yemek yardımı yapılması.
72 sayılı İlamın 7 inci maddesiyle Belediye ile Emniyet Müdürlüğü arasında imzalanan protokole istinaden oluşturulan Elektronik Denetleme Sisteminde (EDS) çalışan şirket personeli ile emniyet mensuplarına mevzuata aykırı olarak yemek yardımı yapılması neticesinde oluşan ...TL’lik kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.
İlamda harcama yetkilisi sıfatıyla sorumlu tutulan ...(Fen İşleri Müdür Vekili), ...(Mühendis), ...(Mühendis) ve gerçekleştirme görevlisi sıfatıyla sorumlu tutulan ...(Mühendis), ...(Tekniker), ...(Mühendis)’ın göndermiş oldukları aynı mahiyetteki temyiz dilekçesinde özetle:
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 16’ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esasların “Mali Esaslar” başlıklı bölümünde; “(1) EDS için gerekli olan bina temini ile kurulum, işletim, tadilat, kira, ısınma, elektrik, su, temizlik hizmetleri vb. (trafik idari para cezası karar tutanaklarının ilgililere tebliği esnasında yapılacak posta masrafları hariç) giderleri ilgili belediye tarafından karşılanır.….” hükmünün yer aldığı,
EDS için gerekli işletim, temizlik hizmetleri vb. giderlerinin belediye tarafından karşılanacağının mevzuatta hüküm altına alındığı,
Bir yerin işletilmesi için personel çalıştırıldığında, bu personellere yemek verilemeyeceğini iddia etmenin, aynı zamanda işletilemeyeceğini de iddia etmekle aynı mahiyette olduğu, giderler sayılırken tahdidi olarak sayma yöntemine gidilmediği, “vb.” harflerine ver verilmek suretiyle benzer mahiyetteki tüm harcamaların belediye bütçesinden karşılanacağının hüküm altına alındığı, bu mevzuat düzenlemesinin EDS için gerekli her türlü ihtiyacın karşılanmasını öngördüğünden, EDS için 24 saat boyunca yapılacak işletme işi bünyesinde yemek bulunmasının mantığa ve hukuki düzenlemelere uygun olduğu,
İlamda yer alan, yemek giderlerinin EDS sisteminin gerektirdiği bir gider olmadığı yaklaşımının doğru gözükmediği, böyle bir yaklaşımın, EDS sisteminin işletilmesini ortadan kaldırdığı gibi, “vb” kelimeleri ile verilen imkanı da ortadan kaldırdığı, sistemin işletilmesi ve çalıştırılması kapsamında kişilerin çalışmasına izin verildiğini kabul edip de, bu kişilerin 24 saat boyunca aç olarak çalıştırılacağını düşünmenin izahının olmadığı, EDS sistemi kapsamında çalışan şirket personeline yemek yardımı yapılamayacağı konusunda;
“Belediyenin ...ihale kayıt numarası ile “2015-2018 Yılı ... İlçe Emniyet Müdürlüğü Kent Güvenlik Yönetim Sistemi-Tedes Projesinin Uygulanmasında Görevlendirilecek Personel ile İlgili Hizmet Alımı” ihalesinde 13 ile 17 arasında değişen kişi çalıştırıldığı, emniyet mensupları haricindekilerin hizmet alım ihalesi kapsamında çalıştırılanlar olduğu,. İşin teknik şartnamesinin 5.3. maddesinde, “istihdam edilecek personel için yemek ücreti verilmeyecektir.” denilmiştir. Şartnamede yemek ücreti verilmesi öngörülmediği halde şartnamede yer alan hükme aykırı olarak ihale sonrası yemek verilerek bedelinin bütçeden ödenmesi mümkün değildir.
İhale edilen bu işte çalıştırılan TEDES personeli Belediyenin işçisi olmayıp şirket çalışanıdır. Dolayısıyla bu kişiler yemek yardımı yapılacak personel kapsamında değildir. Şirket çalışanları Belediye personeli değildir.”
Yukarıda yer verilen ilam maddesinde de görüleceği üzere, hizmet alım ihalesi bünyesinde çalışan kişilere, eğer ihale dokümanında yemek ücreti verilmeyeceğine yönelik bir ifade varsa, bu kişilere kesinlikle yemek yardımı yapılamayacağı yaklaşımı ile tazmin kararı alındığı, bu yaklaşım hizmet işleri genel şartnamesi ile uyumlu olmadığı gibi, hizmet ihalelerinin genel mahiyeti ile de uyumlu olmadığı,
Öncelikle, Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 37 nci maddesinde “fiyatı belli olmayan işlerde yeni birim fiyat tespiti” başlıklı düzenlemeye yer verildiği, bu düzenlemenin, teklif mektubu eki cetvelde veya ihale dokümanında öngörülmeyen bir giderin sözleşme süreci içerisinde yapılması halinde, fiyatının ne şekilde tespit edileceğini izah etmekte olduğu, bu sebeple, ihale dokümanında öngörülmeyen bütün maliyetlerin sözleşme sürecinde kesinlikle ödenmeyeceğini ifade etmenin, bu düzenlemeye aykırı olacağı,
Bu duruma örnek olarak, ihale dokümanında “fazla mesai yaptırılmayacak ve fazla mesai ödemesi yapılmayacaktır” seklinde bir düzenleme olsa ve ihale bünyesinde çalışan işçiler fazla mesai yapsa, bu halde bu kişilere fazla mesai ödemesi yeni birim fiyat düzenlenerek bu kişilere fazla mesai ödemesi yapılacağı, çünkü ihale dokümanında tanımlanmamış bir hakkın sözleşme süreci içerisinde talep edilmesinin söz konusu olduğu, o halde, ihale dokümanında yer alan işçilere yönelik bir hakkın verilmeyeceğine veya ödenmeyeceğine yönelik ifadenin, ihale tarihinde yüklenicinin teklifini oluştururken dikkate alacağı bir düzenleme olarak ele alınmasının daha doğru bir yaklaşım olacağı, yani, ilama konu hizmet alımı ihalesinde, yüklenici firmanın yemek ücretine yönelik düzenleme olmadığından dolayı, teklif fiyatına yemek ücretini dahil etmediği, ilamda konu edilen hizmet alımı ihalesi bünyesinde yemek ücreti ödenmesine yönelik bir düzenleme olmadığından, yemek ücreti verilmeyecektir ifadelerine yer verildiğinden dolayı, yüklenici firmanın teklifi içerisinde yemek ücretinin bulunmadığı,
Sözleşme süreci içerisinde idarenin talebi ile ortaya çıkan bu yeni ihtiyacın, tabi ki teklif fiyata dahil bir gider olmadığından, idare tarafından karşılanması gerektiği,
Eğer ihale dokümanında yemek ücreti verileceğine yönelik bir düzenleme olsaydı ve yüklenici firma teklifinde yemek bedelleri bulunsaydı, bu halde ilave olarak yemek yardımı yapılması kamu zararı olarak ele alınabileceği, çünkü zaten yüklenici tarafından karşılanması gereken bir bedelin ikinci bir defa daha idare tarafından ödenmesinin kamu zararı olarak mütalaa edilebileceği, oysa ilama konu ihalede, ihale dokümanları içerisinde yüklenicinin yemek ücretini karşılayacağına yönelik bir düzenlemenin olmadığı,
...ihale kayıt numaralı “2015-2018 Yılı ... İlçe Emniyet Müdürlüğü Kent Güvenlik Yönetim Sistemi-Tedes Projesinin Uygulanmasında Görevlendirilecek Personel ile İlgili Hizmet Alımı” ihalesi bünyesinde çalışan işçiler için idarece zaten yemek bedeli veya ücretinin ödenmediği, bu sebeple de, ilamın doğru olmadığı,
İlamda yer alan ve TEDES personelinin belediye işçisi olmadığı ve bu sebeple yemek yardımı yapılamayacağı ifadelerinin de hatalı olduğu, eğer bu yaklaşımla hareket edilirse, Türkiye’de ihale edilen belediye hizmet alım ihalelerinin hiçbirisinde yemek yardımı yapılmaması gerektiği, çünkü hiçbirisinin belediye işçisi olmadığı,
İşçilere yemek yardımı yapılıp yapılamayacağına yönelik yaklaşımın hatalı olduğu ve ihale dokümanında yemek ücreti verileceğine yönelik düzenleme olmadığından hareketle sonuca gidilmesi gerektiği,
Bu kısımla ilgili son olarak, ihale dokümanında (teknik şartnamede) yemek ücreti verilemeyeceğinden bahsedildiği, oysa, hizmet alımı bünyesinde çalışan kişilere YEMEK ÜCRETİ ödemesinin zaten hiç yapılmadığı, bordrolarında yemek ücretine yönelik bir ödemenin söz konusu olmadığı, yapılan işlemin yemek ücreti verme değil, yemeğin ayni olarak sunulması olduğu,
Emniyet mensuplarına yemek yardımı yapılmasına yönelik ilamda yer verilen ifadelere yönelik itirazların ise şu şekilde olduğu,
İlamda, özetle, Emniyet mensuplarına yemek yardımı yapılmasına yönelik mevzuat düzenlemesi ve Devlet Memurları Yiyecek Yönetmeliği gerekçe gösterilmek suretiyle, emniyet mensuplarına belediye bütçesinden yemek yardımı yapılamayacağının ifade edildiği,
Oysa, gerekçe olarak sunulan kanun hükümleri kadar 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 16 ncı Maddesi ve bu maddeye dayalı olarak çıkartılan 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 16 ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar yeterince ele alınmadığı ve tartışılmadığı, bu tartışma yapılmadığından dolayı, sanki ortada hiçbir mevzuat ve gerekçe yokken, belediye bütçesinden emniyet personeline yemek yardımı yapıldığı gibi bir sonuç çıktığı, ortada 2918 sayılı Kanun ve bu kanuna dayalı çıkartılan usul ve esasların bulunduğu ve değerlendirmenin de normlar hiyerarşisi çerçevesinde ele alınması gerektiği, İlama gerekçe 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun ve Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin, emniyet personelinin kendi işlerinin yapılması ve emniyete yönelik görevlerin yapılması sırasında dikkate alınacak mevzuat düzenlemeleri olduğu, EDS’lerin kurulumu ve işletilmesine yönelik yasal düzenlemelerin emniyetin kendi görevleri kapsamında olan konulardan olmadığından, belediyelere verilmiş görevlerden olduğundan ve emniyet personelleri de, kendi görev alanı haricinde belediyelere verilmiş söz konusu görevlerin yerine getirilmesine yardımcı olduğundan dolayı, konunun yeni çıkan 2918 sayılı Kanun çerçevesinde ele alınması gerektiği,
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 16 ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esasların “Mali Esaslar” başlıklı bölümünde şu ifadelere yer verilmektedir:
“(1) EDS için gerekli olan bina temini ile kurulum, işletim, tadilat, kira, ısınma, elektrik, su, temizlik hizmetleri vb. (trafik idari para cezası karar tutanaklarının ilgililere tebliği esnasında yapılacak posta masrafları hariç) giderleri ilgili belediye tarafından karşılanır. ” şeklindeki düzenlemeye göre, EDS için hizmet sunan, bu kapsamda çalışan kişilerin giderlerinin belediye bütçesinden karşılanmasının mevzuat hükmü olduğu, Belediye bütçesinden emniyet personellerinin yemek bedelleri karşılansa, buna kamu zararı denilmesinin mümkün olabileceği, Ancak, EDS sistemi için gerekli çalışmaların ve yapılacak harcamaların, emniyet personellerinin yemek bedellerinin karşılanması olmadığı tayın bedeli alan kişilerin yemek servislerinden yemek yemeleri halinde yemek bedelinin tamamının kendilerinden alındığı, İlama konu harcamada, yemek servisinden yemek yenilmesi olayının söz konusu olmadığı, Bununla birlikte, daha önemli ve ilamın doğru olmadığını gösterir bir diğer konunun da şu olduğu, Tayın bedeli ödenen kişilere kendi kurum bütçelerinden yemek yardımı yapılması, yemek servisinden yemek yenilmesi halinde yasaklandığı, Sorguda belirtilen emniyet mensuplarına kendi kurum bütçelerinden verilmiş bir yemek yardımının söz konusu olmadığı, Yani, konunun tayın bedeli veya yemek yardımı ile ilgisinin bulunmadığı,
Buna ilave olarak, ilamda şu ifadelere yer verilmekle haklı olduklarının ispat edildiği:
“EDS’den elde edilen gelirin büyük kısmının genel bütçeye aktarıldığının ve görevli emniyet mensuplarının da genel bütçeli idarede çalışan olduğu göz önüne alınması gerektiği, Emniyet personeline yemek verilmesi yukarıda belirtilen mevzuata göre mümkün olmamakla birlikte bir an verilebileceği kabul edilse bile bunun Emniyet bütçesinden karşılanması gerekir. Hiçbir halde belediye bütçesinden karşılanamaz. ”
Yukarıdaki ifadelerde, EDS kapsamında elde edilen gelirin genel bütçeye aktarıldığı ve emniyet mensuplarının da genel bütçeli idarede çalışan olduğu yaklaşımından hareketle belediye bütçesinden harcama yapılamayacağı ifade edilmekle birlikte, 2918 sayılı Kanunun mezkur hükmü ve bu hükme dayalı olarak çıkartılan usul ve esaslarda her türlü giderin belediye bütçesinden karşılanacağı ifadelerinin göz ardı edildiği, EDS gelirlerinin büyük kısmının genel bütçeye aktarılması, emniyet personellerinin yemek ücretlerinin genel bütçeden karşılanacağına dayanak olamayacağı,
Oysa, 2918 sayılı Kanuna dayalı çıkartılan usul ve esaslarda belediye bütçesinden karşılanacağının mevzuat olarak ortaya konulduğu, EDS gelirinin ne kadarlık kısmının genel bütçeye gittiğinden bağımsız bu düzenleme yapıldığı ve ortada yasal bir düzenlemenin bulunduğu,
Belirtilerek tazmin kararının kaldırılması talep edilmiştir.
Başsavcılık mütalaasında,
“Temyiz dilekçesinde: Belediyeleri ile Emniyet Müdürlüğü arasında imzalanan protokole istinaden oluşturulan Elektronik Denetleme Sisteminde (EDS) çalışan şirket personeline ve il emniyet mensuplarına Belediye Bütçesinden yapılan yemek yardımının 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun ek 16. Maddesine uygun olduğunu ileri sürerek tazmin hükmünün kaldırılmasını istemektedir.
Belediyeleri ile Emniyet Müdürlüğü arasında imzalanan protokole istinaden oluşturulan Elektronik Denetleme Sisteminde (EDS) çalışan il emniyet mensuplarına 657 sayılı Kanunun 212 maddesine istinaden çıkarılan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin 4. Maddesi gereği her yıl bütçe Kanununda belirtilen oranda katkı payı alınması gerektiği halde sadece 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun ek 16. Maddesi ve yapılan protokole göre yemek giderlerinin belediye bütçesinden karşılanması mümkün değildir.
Diğer taraftan Elektronik Denetleme Sisteminin (EDS) çalıştırılması için hizmet satın almak suretiyle çalıştırılan firmaya ait personeli ile ilgili düzenlenen sözleşme eki teknik şartnamede yemek ücreti verilmeyeceğine ilişkin hüküm bulunduğundan yemek bedelinin belediye bütçesinden karşılanması yasal değildir.
Bu durum karşısında daire kararının tasdikine hükmedilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
Arz ederim.” denilmiştir.
Duruşma talebinde bulunan ..., ..., ...ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
72 sayılı İlamın 7 inci maddesiyle Belediye ile Emniyet Müdürlüğü arasında imzalanan protokole istinaden oluşturulan Elektronik Denetleme Sisteminde (EDS) çalışan şirket personeli ile emniyet mensuplarına mevzuata aykırı olarak yemek yardımı yapılması neticesinde oluşan ...TL’lik kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 16’ncı maddesinde;
“Belediyelerce veya sermayesinin tamamı belediyelere ait şirketler tarafından kendi bütçe kaynakları kullanılarak, karayollarında can ve mal güvenliğini sağlamak, düzenli ve güvenli trafik akışını temin etmek amaçlarına hizmet etmek üzere kurulmuş veya kurulacak elektronik sistemlerin Emniyet Genel Müdürlüğünce trafik ihlallerinin tespiti amacıyla kullanılması durumunda, aylık dönemler halinde yapılan tespitlere dayanılarak düzenlenen trafik idari yaptırım karar tutanaklarında yer alan trafik idari para cezasının % 30’u oranındaki tutar, izleyen ayın sonuna kadar Emniyet Genel Müdürlüğü bütçesinden ilgili belediyelere sistem kullanımı hizmet bedeli olarak ödenir. (Ek cümle: 20/8/2016-6745/30 md.) Elektronik sistemlerin belediyeler tarafından hasılat paylaşımı yoluyla kurdurulması ve işlettirilmesi hâlinde belediyelere ödenecek tutar, elektronik sistemlerin yatırım maliyetine ulaşıncaya kadar %30, sonrasında %15 olarak uygulanır. Bu madde kapsamında hizmetinden yararlanılacak elektronik sistemlerin taşıması gereken teknik özellikler, kurulması gereken yerler ve belediyelerle yapılacak protokollere ilişkin diğer şartlar ile maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığınca (Emniyet Genel Müdürlüğü) müştereken belirlenir.” denilmektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 16’ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esasların “Mali Esaslar” başlıklı bölümünde,
“(1) EDS için gerekli olan bina temini ile kurulum, işletim, tadilat, kira, ısınma, elektrik, su, temizlik hizmetleri vb. (trafik idari para cezası karar tutanaklarının ilgililere tebliği esnasında yapılacak posta masrafları hariç) giderleri ilgili belediye tarafından karşılanır.
(2) EDS için gerekli olan tüm donanım, yazılım, teknik alt yapı, her türlü büro malzemesi ve tefrişat ve sarf malzemesi ihtiyacı, sistemler arasında gerek duyulacak entegrasyon işi ve işlemleri, sistemin kesintisiz çalışmasını sağlayacak bakım, onarım ve kontrolü ile gereksinimlerin temini (veri iletişim hatlarının sağlıklı çalışması, kesintiye uğramaması, sistemi besleyen enerji hatlarının kesintisiz çalışması, sistemden alınacak görüntü kayıtlarının yazıcı cihazından çıktısının yeterli kalitede olması, tutanaklar için gerekecek yazıcı ve sarf malzemelerinin temini vb. dahil olmak üzere) ilgili belediyenin sorumluluğunda olur ve bunlara ilişkin tüm masraflar belediye tarafından karşılanır.
(3) İlgili belediye, EDS’nin teknik yönden işletimini ve devamlılığını sağlar ve arıza durumlarında müdahale edecek teknik ekibi hazır bulundurur.” denilmektedir.
EDS sisteminin kurulmasında kurumların yükümlülükleri 2918 sayılı Kanun’un Ek 16’ncı maddesi ile 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 16’ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslarda belirtilmiştir. Mevzuatta Belediyenin yükümlülüğü ile gelirin nasıl paylaşılacağı açıkça belirtilmiştir. Belediyenin yükümlülüğü sistemin kurulması ve işletilmesine yöneliktir. Belediye sistemin kurulması ile işletilmesine yönelik genel yönetim giderlerini karşılayacaktır.
30.05.2016 tarihinde İlçe Emniyet Müdürü Aykut Efe ve Belediye Başkanı Ünal Baysan arasında imzalanan KGYS-TEDES Ek Protokolü ‘nün Amaç ve Kapsamı başlıklı 2 nci maddesinde, “24 saat hizmet veren KGYS-TEDES hizmet binasında görevli personelin günlük yemek ihtiyaçlarının karşılanması ile ilgili kuralları belirler. Günlük yemek ihtiyacı 30 (Otuz) adet olarak belirlenmiş olup yemek giderleri ... Belediyesi tarafından ödenecektir.” denilmektedir.
İlçe Emniyet Müdürlüğü ile imzalanan “KGYS-TEDES Ek Protokolü” uyarınca, KGYS-TEDES hizmet binası içerisinde çalışan hem emniyet personeline hem de hizmet alımı yoluyla çalışan personele günlük olarak ayni şekilde yemek verilmiştir.
Yemek alımı, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22/d bendine göre doğrudan temin usulü ile 30 adet ve 4 kap şeklinde yapılmıştır.
Yukarıdaki mevzuat hükümleri uyarınca; Elektronik Denetleme Sisteminde (EDS) çalışan şirket personeli ile emniyet mensuplarına yemek yardımı yapılması hususunda mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, yeniden hüküm tesisi için 72 sayılı İlamın 7 inci maddesiyle verilen tazmin hükmünün BOZULARAK, dosyanın DAİRESİNE TEVDİİNE,(Üyeler …, ..., ..., ..., ..., ......’nin aşağıda yazılı karşı oy gerekçelerine karşı)
6085 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi hükmü gereğince Başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış olması suretiyle,
Karar verildiği 14.07.2021 tarih ve 49917 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi
Üye …’ın karşı oy gerekçesi:
“Daire kararının tasdikine karar verilmesi gerektiğine ilişkin azınlık görüşündeki üyelerin görüş ve gerekçelerine katılmaktayım.
Ancak usul yönünden aşağıda açıkladığım gerekçelerle görüşmelere devam edilmesi gerekirdi.
“Sayıştay Yargılamasında ilk derece mahkemesi olarak dairelerce verilen kararlara karşı sorumlular olağan kanun yolu olarak temyiz ve karar düzeltme, olağanüstü kanun yolu olarak ise yargılamanın iadesi yoluna müracaat edebilirler. 6085 Sayılı Kanunun, Temyiz başlıklı 55. Maddesindeki düzenlemeye göre Temyiz Kurulu; temyiz olunan hükmü olduğu gibi veya düzelterek tasdik etmeye, bozma kararı vererek daireye göndermeye ya da Kurul üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile daire kararını tümüyle ortadan kaldırmaya karar verebilir. Kaldırma kararı (doğası gereği Sayıştay dairelerince kamu zararının sorumlularına ödettirilmesi ile yönündeki kararlar hakkında verilebilecek bir karar olup) kamu zararının oluşmadığı dolayısıyla da dairece haklarında hüküm tesis edilen sorumlular hakkında hüküm tesis edilmesi gerekmediği sonucuna ulaşan ve sorumluların beratı anlamına gelen bir hükümdür.
Bu düzenlemede yer verilen “kurul üye sayısının üçte iki çoğunluğu ile kaldırılması” şeklindeki kısmın klasik anlamdaki temyiz uygulamalarının dışına taşan bir düzenleme olduğu ortadadır. Hukuk sisteminde ilk derece mahkemesinin vermiş olduğu kararın kaldırılması ve bunun yerine yeni bir karar verilmesi uygulaması istinaf mahkemeleri aşamasında görülebilen bir uygulamadır. İstinaf mahkemelerince verilen kararlar (İlk derece mahkemesinin kararını kaldıran kararlar dahil) hakkında da belli şartlar altında temyiz yoluna gidilebilmektedir. Oysa Sayıştay Temyiz Kurulunca verilen kaldırma kararına karşı karar düzeltme dışında müracaat edilebilecek bir kanun yolu ve mercii bulunmamaktadır. Türk Hukuk Sisteminde Temyiz İncelemesi sürecinde verilebilecek kararlardan farklı ve temyizi kabil olmayan bir yöntem olarak belirlenmiş olması nedeniyle de 6085 Sayılı Kanunda normal karar çoğunluğundan farklı olarak kaldırma kararı için Kurulun üçte ikisinin çoğunluğu aranmıştır.
İlk derecede kamu zararını tazminle yükümlü tutulmuş olan sorumluların haklarında verilmiş olan bu kararın, sorumlular lehine sonuçlanması için en kısa ve kesin olan yol dairece verilmiş olan tazmin kararının kaldırılması olup sorumluların temyiz başvuruları da çoğunlukla “kararın kaldırılması veya bozulması” şeklinde bir taleple sonlandırılmaktadır. Bu sebeple temyiz başvurusunda taraflarca kaldırma talep edilmişse öncelikle bu talebin görüşülmesi ve sonuçlandırılması gereklidir.
Ancak kaldırma kararının alınabilmesi için bozma veya tasdik kararlarından farklı bir çoğunluk (Kurulun üçte ikisinin oyu) aranmakta olduğundan bunun altında kalan oylama sonuçlarında bozma kararı verildiği kabul edilemeyeceğinden sonuca ulaşmak üzere müzakere ve oylamaya devam edilmesi gerekmektedir.
Kaldırma talebine yönelik müzakereler sonrasında yapılan oylamada Kurulun üçte iki çoğunluğu ile kaldırma kararı çıkmadığı halde kaldırma yönünde kullanılan oyların karar çoğunluğuna ( 9 ile 13 arasında bir oya) ulaştığı gerekçe gösterilerek müzakerelere devam edilmemiş ve kaldırma gerekçelerine dayalı olarak bozma kararı verildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle kaldırma kararının oylandığı ancak bu kararın gerektirdiği üçte iki çoğunluğa ulaşılmadığı halde kurulun çoğunluğunun kaldırma yönünde oy kullandığı gerekçesiyle kaldırma gerekçeli bozma kararı verildiği sonucuna ulaşılamaz. Açıklanan nedenlerle müzakerelere devam edilerek kaldırma kararı dışındaki seçenekler üzerinde görüşme yapılmalı, tasdik veya bozma kararları oylanmalıdır.”
Üyeler ..., ..., ..., ..., ......’nin karşı oy gerekçesi:
72 sayılı İlamın 7 inci maddesiyle Belediye ile Emniyet Müdürlüğü arasında imzalanan protokole istinaden oluşturulan Elektronik Denetleme Sisteminde (EDS) çalışan şirket personeli ile emniyet mensuplarına mevzuata aykırı olarak yemek yardımı yapılması neticesinde oluşan ...TL’lik kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.
Emniyet Mensuplarına Yapılan Yemek Yardımının Değerlendirilmesi:
Emniyet Mensuplarına Yapılan Yemek Yardımı sonucu oluşan ...TL için tazmin hükmü verilmiştir.
2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinde,
“Barışta ve savaşta Milli Savunma Bakanlığı bütçesine bağlı fiili kadrolarda bulunan subay, askeri memur, astsubay, uzman çavuş, sivil memur ve yardımcı hizmetler personeline, Milli Savunma Bakanlığı ile Türk Silahlı Kuvvetleri kıt'a ve kumrularında görevli Maliye Bakanlığına bağlı muhasebeler teşkilatındaki memur ve yardımcı hizmetler personeline; Milli Savunma Bakanlığı ile Türk Silahlı Kuvvetleri kıt’a ve kumrularında görevli Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü kadrolarındaki memur ve yardımcı hizmetler personeline; Jandarma Genel Komutanlığı fiili kadrolarında görevli subay, askeri memur, astsubay, uzman jandarma çavuş, sivil memur ve yardımcı hizmetler personeli ile Jandarma Genel Komutanlığı kuruluşlarında görevli Maliye Bakanlığına bağlı muhasebeler teşkilatındaki memur ve yardımcı hizmetler Personeline; Emniyet Genel Müdürlüğü kadrolarında görevli her sınıf personele; Milli İstihbarat Teşkilatında görevli sivil memurlara; Gümrük Muhafaza merkez ve iller kuruluşundaki muhafaza ve muamele sınıfı kadrolarına dahil memurlara ve muhafaza teşkilatında görevli gemi adamlarına, Orman Bakanlığı ve Orman Genel Müdürlüğü hizmetlerinde çalışan orman muhafaza memurlarıyla bunlara refakat eden şoförlerine ayda günlük er tayın istihkakının bir aylık tutarı tayın bedeli olarak verilir. ” düzenlemesi mevcuttur. Bu düzenlemeye göre emniyet mensuplarına yemek yardımı karşılığında tayin bedeli verilmektedir.
86/11220 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin 2’nci maddesinde,
“...2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanuna göre tayın bedeli verilen personel bu yardımdan faydalanamaz. Ancak Emniyet Genel Müdürlüğü özel harekat birimi personeli ile çevik kuvvet birimlerinde çalışan personel ve bunlarla birlikte görev ve harekata katılan diğer personele yiyecek yardımı yapılır."
4 üncü maddesinde ise;
“Yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmı yemek yiyenlerden alınır. 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun'a göre tayın bedeli verilen personel ile sözleşmeli olarak çalıştırılanların, bu Yönetmeliğe göre yiyecek yardımı yapılan yemek servislerinde yemek yemeleri halinde, yemek bedelinin tamamı kendilerinden alınır. ”
denilmektedir.
Tayın bedeli verilen emniyet mensuplarına yemek yardımı yapılmamalıdır.
Sorumlularca yapılan savunmada, ilgili yönetmeliğin 4 üncü maddesine atıf yapılarak, söz konusu hükmün iş yerinde yemek servisi yapılan hallerde geçerli olacağı öne sürülmekte ise de, madde hükmünde de belirtildiği üzere, emniyet personeline TEDES binasında belediye tarafından yemek sunulmasında mahsur olmamakla birlikte, sunulan yemek bedelinin kendilerinden, anılan 4 üncü madde uyarınca tahsili zorunlu olup, herhangi bir tahsilat yapılmadığı için kamu zararına yol açılmıştır.
Emniyet Mensuplarına Yapılan Yemek Yardımı sonucu oluşan ...TL için verilen tazmin hükmü mevzuata uygundur.
Şirket Personeline Yapılan Yemek Yardımının Değerlendirilmesi:
Şirket Personeline Yapılan Yemek Yardımı sonucu oluşan ...TL için tazmin hükmü verilmiştir.
Belediyenin ...ihale kayıt numarası ile “2015-2018 Yılı ... İlçe Emniyet Müdürlüğü Kent Güvenlik Yönetim Sistemi-Tedes Projesinin Uygulanmasında Görevlendirilecek Personel ile İlgili Hizmet Alımı” ihalesinde 13 ile 17 arasında değişen kişi çalıştırılmıştır. Emniyet mensupları haricindekiler hizmet alım ihalesi kapsamında çalıştırılanlardır. İşin teknik şartnamesinin 5.3 maddesinde, “İstihdam edilecek personel için yemek ücreti verilmeyecektir.” denilmiştir.
İlamda, şartnamede yemek ücreti verilmesi öngörülmediği halde şartnamede yer alan hükme aykırı olarak ihale sonrası yemek verilerek bedelinin bütçeden ödendiği görülmüştür.
Şartnamede yer alan hükme aykırı olarak, hizmet alımı yoluyla çalışan personele günlük olarak ayni şekilde yemek verilmesi mevzuata aykırıdır.
Şirket Personeline Yapılan Yemek Yardımı sonucu oluşan ...TL için verilen tazmin hükmü mevzuata uygundur.
Bu itibarla, 72 sayılı İlamın 7 inci maddesiyle verilen ...TL tazmin hükmünün tasdiki gerekir.