Ticaret ve/veya sanayi odasından rayiç alınarak yeni birim fiyat oluşturulduğu takdirde, işin yapıldığı odadan fiyat alınmayıp, başka bir şehirdeki odadan alınan daha yüksek fiyatın kullanılmasının kamu zararına yol açacağı hakkında.
-KARAR-
Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı
Tut no:27706
T:15.03.2005,
1452 sayılı Ek ilâmın 1'inci maddesiyle; müteahhit …………………Ltd. şti.'nin yüklenimindeki “Havuz Fıskiye Sistemleri İmalat Ve Metrajı†işine ait hakediş ödemelerinde havuz fıskiye imalatlarına ilişkin Kırıkkale Ticaret ve Sanayi odasınca onaylı yeni birim fiyatlara esas olan faturalar ile Ankara Ticaret Odasınca belirlenen mahalli rayiçler arasındaki fark tutar olan ………………..-liraya tazmin hükmü verilmiştir.
Dilekçi temyiz dilekçesinde, iki odaca tespit edilmiş rayiçler arasındaki farkın piyasa koşullarından kaynaklandığı bundan dolayı söz konusu fark tutar için tazmin kararı verilmesinin yanlış olduğunu, şimdiye kadar Türkiye'nin değişik yerlerinde fatura onaylattırıldığını ve buna mevzuatta bir engel bulanmadığını, buna ilişkin Sayıştayca verilmiş kararlar bulunduğunu, BİGş de konuya ilişkin açık bir hükme yer verilmediğini belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmektedir.
Bayındırlık İşleri Genel şartnamesinin 20'nci maddesinde; “keşif özetinde veya birim fiyat cetvelinde fiyatı gösterilmemiş olup da yapılması idarece istenen yapım ve hizmet işlerinin yeni birim fiyatları tespit edilirken öncelik sırasıyla aşağıdaki analizler kullanılır:
a- Sözleşme ve eklerinde (birim fiyat cetvellerindeki) birim fiyatların tespitinde kullanılan analizlerle veya o işe ait teklif analizlerle,
b- Sözleşme birim fiyatlarının tespitinde kullanılan analizlerle veya o işe ait teklif analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler,
c- Diğer idarelere ait benzer analizler,
(…)
Yeni birim fiyatların tespitinde, yukarıdaki analizlere öncelik sırası ile aşağıdaki rayiçler, uygulanır:
1- Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca tespit edilip yayınlanan rayiçler veya varsa o işe ait teklif rayiçler;
2- Diğer idarelerce tespit edilmiş rayiçler;
3- İdarece kabul edilmek şartı ile Ticaret ve/veya Sanayi Odasınca onaylanmış memleket rayiçleri;
Bu usullerden hiç biri ile yeni birim fiyat tespiti mümkün olamıyorsa o iş kalemine ait ticaret ve sanayi odasınca onaylanmış fatura bedelleri esas alınarak yeni birim fiyat tespit edilir†denilmiştir.
Yüksek Fen Kurulunun 1998 tarihli görüşünde:†(…)2-faturaların tasdik edileceği ticaret odasının malın satıldığı yerdeki ya da alınan malın imal edildiği yerdeki ticaret odası tarafından tasdik edilmesinin gerekeceği†ifade edilmiştir.
Belirtilen hükümlere göre, Bayındırlık İşleri Genel şartnamesinde açık bir hüküm yer almamakta birlikte BİGş'nin konuya yaklaşımından fatura karşılığı birim fiyatı oluşturulacak iş kaleminin işin yapıldığı mahalden temin edilmesi ve mahalli rayicin o yer ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanması, eğer temin edilen malın o yerde bulunmaması hali veya fiyatı olumlu etkileyen çeşitli sebeplerle idarece başka bir temin mahallinin gösterilmesinin mümkün olabileceği anlaşılmaktadır.
Ancak bu gibi hallerde, faturayı tasdik edecek odanın, 5590 sayılı Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Ticaret Borsaları, Ticaret ve Sanayi Odaları kanununun 2567 sayılı Kanunla değişik 4'üncü maddesinde; “kuruluş ve çalışma alanları: Ticaret ve Sanayi Odaları ile Ticaret Odaları için ilçe, Deniz Ticaret Odaları ile Sanayi odaları için ise il sınırlarıdır.†hükmü uyarınca, malın satıldığı veya imal edildiği ticaret ve/veya sanayi odası olması gerekmektedir. İşin yapıldığı mahal dışında başka mahalden fatura tasdik ettirilmiş ise, bu durumda işin yapıldığı yer ticaret ve/veya sanayi odasından alınan yazılarla belgelendirilmesi gerekmektedir. Müteahhit ………………. Ltd. şti'nin yüklenimindeki “Havuz Fıskiye Sistemleri İmalat ve Metrajı†işi Ankara'da yapılmış ve yeni birim fiyata esas faturalar da Ankara'da mukim ……………………. Ltd.şti'nce kesilmiştir. Bu halde, yeni birim fiyata esas malzeme rayiçlerinin tasdik edileceği ticaret odasının malın satıldığı yerdeki veya alınan malın imal edildiği yerdeki ticaret odası tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dilekçi iddialarının reddi ile 1452 sayılı Ek ilâmın 1'inci maddesiyle ………………-liraya ilişkin verilen tazmin hükmünün tasdikine, karar verildi.