Mücbir sebep nedeni ile süre uzatımı verebilmek için, öngörülemez bir durum olması gerektiği hk. (Sayıştay)

Karar

 

 

 

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler     

Yılı         2018    

Dairesi  1           

Dosya No           47093  

Tutanak No        49770  

Tutanak Tarihi   23.6.2021         

Kararın Konusu İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar

 

 

Konu: Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve Sözleşme hükümlerine aykırı olarak süre uzatım kararı verilmesi.

 

2-69 sayılı ilamın 4’üncü maddesiyle; ... Müh. İnş. Turz. Tic. ve San. A.Ş. yükleniminde bulunan ... TL sözleşme bedelli “... Belediyesi Akkese ve Teyneli Mahalleleri Sanat Yapıları Oluşturulması ve Çeşitli Yapım İşleri”nde Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve Sözleşme hükümlerine aykırı olarak süre uzatım kararı verilmesi sonucu ... TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

 

TEMYİZ DİLEKÇESİ

 

İlamda Diğer Sorumlu sıfatıyla sorumlu tutulan; ... (Belediye Başkan Yardımcısı), ... (Fen İşleri Müdürü) ve ...(Fen İşleri Müdür Vekili) tarafından verilen temyiz dilekçesinde özetle;

 

Söz konusu işte 13.07.2017 tarihinde sözleşme imzalanarak 17.07.2017 tarihinde işyeri teslimi (EK:1) yapılmış ve işe başlanılmış olduğunu, işin niteliği, yapılacak çalışmalar, yüklenici, teknik ekiplerce incelenmiş iş programını hazırlanması yönelik gerekli tespitlerin belirlenmiş olduğunu, iş yerinde yapılacak genişletme çalışmaları için vatandaşların arazisine isabet eden kısımları için izinler istenmiş, yol genişletme çalışmaları, sanat yapıları yapılması (moloztaş duvar, yağmursuyu deplase yapıları), mevcut yol sathı ile kazı- dolgu yapılacak alanların tespiti yapılmış, iş sağlığı ve güvenliği ilgili maddeleri de dikkate alınarak, yüklenici tarafından 26.07.2017 tarihinde İş Programının (EK:2) İdare'ye sunulmuş olduğunu, kontrol ekibi tarafından yapılan uygulama incelemesi 03.08.2017 tarihinde imzalanarak şantiye çalışmasına başlanılmış olduğunu,

 

Bölgelerinde üretilen ve yöre halkının geçim kaynağı olan fındık hasat tarihinin her yıl yaklaşık olarak ağustos ayının tamamını kapsadığını, Belediye Başkanı, yüklenici ve kontrollerin işyerine sık sık giderek, mahalle muhtarlarına ve arazi sahiplerine, güzergâh boyunca arazilerine isabet eden kısımlarında çalışmalara izin vermelerinin, mülkiyetleri üzerinde çalışmaya başlanılması hususunda kanuni olarak şart olduğunu defalarca beyan etmiş, bu hususta da toplantılar düzenlenmiş olduğunu, çalışma yapılacak güzergâh üzerinde evleri ve tarım arazileri bulunan vatandaşların, çalışmanın yapılacağı güzergâhtan başka alternatif ulaşım sağlayacakları yol olmadığı gerekçesi ile izin vermelerinin mümkün olmadığını beyan ettiklerini, tüm bu gayret ve çalışmalara rağmen gerekli çalışma izinlerinin fındık hasat mevsimi nedeni ile temin edilemediğini, yüklenicinin bu nedenle çalışma yapamadığını, yapılacak çalışmalarda fındık dalları arasında insanların bulunduğu, iş makinelerinin sesi yüzünden insanların duyulmadığını, gerekli güvenlik tedbirlerini sağlamalarına rağmen alternatif güzergâh olmaması nedeniyle yolu trafiğe kapatamadıklarını, genişletme çalışmalarına başlayamadıklarını, iş sağlığı ve güvenliği şartları oluşmadığından, 27.07.2017 tarihli dilekçe ile durumu idare’ye bildirdiğini , ayrıca güzergâh boyunca Yedaş ve Telekoma ait direklerin de deplase edilmesi hususunda ilgili kurumlarca çalışmaların süresinde yapılmadığını, bu hususlar nedeni ile işin teknik yapım sırası gereği, inşaatına ilk sırada başlanılması gereken yol genişletme ve kazı-nitelikli dolgu çalışmalarının yapılamadığını, altyapı için yapılacak enine kazılar (güzergahın araç trafiğine kapatılamaması nedeniyle) yapılamamış ve borular yerleştirilememiş yağmursuyu deplase yapılarının (Menfez, koruge boru) tamamlanamamış olduğunu,

 

Ayrıca 17.07.2017 işyeri teslimi yapılan ve sözleşmeye göre işin bitirilmesi gereken tarih 12.05.2018 tarihine kadar, çalışılamayan günler olan 01.01.2018-15.03.2018 arası hariç, meteoroloji raporu verilerine göre 86 gün yağışlı geçmiş (EK:4), çalışma yapılamamış olduğunu, yapılan işin niteliğine bağlı olarak yapılacak tüm çalışmalar yağışlardan direk etkilendiğini, yağış nedeni ile kazı, dolgu, moloztaş duvar, menfez ve koruge boru yerleştirme işlerinin hepsinin etkilenmiş ve gecikmiş olduğunu,

 

Fındık hasat mevsiminde yaşanan olumsuzluklar ve yağışlar nedeni ile yüklenicinin iş programına uygun iş ve işlemleri yapamamış, yaşadığı bu sıkıntılı durumları bertaraf etmek için çalışılamayan günlerde hava şartları elverişli olursa çalışmak istediğini 16.11.2017 tarihli ,. dilekçe (EK.:5) ile talep etmiş olduğunu, iş programına uygun olarak işi zamanında bitirmek amacı ile yaptığı başvurunun, idare tarafından kabul edilmiş olsa da hava şartları nedeni ile iş üretilememiş olduğunu,

 

İş yapım proses aşamaları:

 

“1. İş yeri teslimi yapıldı.

 

2. İşe başlamak için arazi sahipleri ile toplantılar yapılarak çalışmalar için izin istendi.

 

3. Fındık hasat mevsimi olması ve alternatif yol güzergâhı bulunmaması buna bağlı olarak gerekli izinlerin verilmemesi nedeni ile çalışma yapılamadı. (2017 Ağustos Ayı)

 

4. Elektrik ve telefon direklerinin deplase edilmesi, ilgili kurumlarca çok geç tamamlandı.

 

5. Yağışlar nedeni ile yapılacak kazı, dolgu, moloztaş duvar, menfez ve koruge boru çalışmaları gecikti. İşin niteliği gereği bu çalışmalar yol platformunun oluşturulması için elzem olduğundan, üst yapı (ASFALT ve Beton V kanal) imalatına hazır hale getirilemedi.

 

6. Çalışılamayan dönemde fiili çalışmalara devam edildiği halde güzergah BSK . yapımına hazır hale getirilemedi.

 

7. Yüklenici tarafından 19.04.2018 tarihinde süre uzatım talebi dilekçe ile İdaremize bildirilmiştir. (EK:6)

 

8. Hava şartları (EK:4)’m gösterir Meteoroloji raporu incelendiğinde süre uzatımı verilen toplam 110 gün (75 ve 35 gün toplamı) içinde işin bitim tarihi olan 27.08.2018 tarihine kadar, çalışmaya elverişli gün sayısı 58 gün olarak gerçekleşmiştir. 110 gün olarak verilen süre içerisinde bile hava şartlarının çalışmaya uygun gün sayısı 58 gün olmuştur. İdare bu süre zarfında imalatın gerçekleştirilmesini sağlayabilmiştir.”

 

Yukarıda arz ettiği nedenler neticesinde adı geçen yapım işine gerçek anlamda 01.09.2017 tarihinde başlanılmış olduğunu, işin yapımı sırasında arazi sahipleri, elektrik ve telefon direkleri deplasesi, olumsuz hava şartları neticelerinde iş programına uyulamamış olduğunu,

 

İdare ve yüklenici arasında imzalanan sözleşme gereği, işin süresi içerisinde bitirilmesinin planlanmış, çalışmalar hava şartlarının çalışmaya müsait olduğu her an devam ettirilmiş olduğunu, bu durumların tespitlerini ispatlamak üzere ilgili evrakların (EK:3), (EK:4), (EK:5) ve (EK:6) eklerde sunulmuş olduğunu,

 

Yukarıda adı geçen işe ait evraklar detaylı incelendiğinde (EK:2) de sunulan iş programının 2017 yılında yapımının sağlanması öngörülen kısmının %40,00 olarak planlandığının gerçek olduğunu, arz ettiği, gecikmeler neticesinde işin %40,00 lık kısmını kapsayan işlere ait 1.Hakediş raporu incelendiğinde (EK:6), hakediş tarihinin 11.12.2017 tarihinde düzenlenebildiği miktarın (%18 KDV hariç) ... TL olarak gerçekleştirildiğinin görüldüğünü, iş programının 2017 yılı aralık ayında %40,00 oranında olması istenirken, fiili gerçekleştirme karşılığı oluşan nakdi gerçekleşme (... TL/...TL =0.1637) % 16,37 oranında yapılabildiğini, yüklenicinin bu nedenle çalışılamayan günlerde de çalışma yapmak istemiş ve dilekçe vermiş olduğunu, (EK:5), idarenin ve yüklenicinin hazırlanan iş programı gereği %40,00 oranında gerçekleştirilmesi gereken işlerin, % 16.37 oranında gerçekleştirilebildiğini,

 

İdare veya yükleniciden kaynaklanmayan bu gecikmeler nedeniyle iş programı revizesi gerektirdiğini, ancak idarenin, işin süre uzatımına gitmemesi ve vatandaşlara verilen sözlerin tutulması için çalışılamayan dönemde de çalışmaların devamına onay vermiş mevcut iş programının yakalanmasına gayret göstermiş olduğunu, istatistiksel meteorolojik verilere göre 2016 ve 2017 yıllarında aynı dönemlerde hava şartları uygun geçmiş, bu tecrübe ile işin belli kısımlarının tamamlanabileceği kanaatine varılmış olup, Ek:4 te sunulan meteorolojik rapor incelenirse 2016 yılı 01.01.2016 / 15.03.2016 tarihleri arasında 36 gün, 01.01.2017 /15.03.2017 tarihleri arasında da 43 gün yağış olmamış ve devam eden işlerde çalışmaların yapılabilmiş olduğunu, ancak 01.01.2018 / 15.03.2018 tarihleri arasında 22 gün yağışsız geçmiş olduğunu, 01 Ocak 2018 tarihinden 12 Mayıs 2018 tarihine kadar işin tamamlanmasını mümkün hale getirecek her türlü fiili şartların sağlanmasına çalışılmış olduğunu, çünkü, altyapısı tamamlanmış (menfez, moloztaş duvar, koruge boru, alttemel, temel) M=l,5 km yolun üstyapı imalatının (BSK Asfalt ve beton ; ‘V’ kanal) tamamlanması için hava şartlarının da müsait olacağı 7 gün sürenin yetmekte olduğunu, yani işin görünen kısmının tamamlanmasının süresinin sadece 7 gün olmasına rağmen işi bu aşamaya getirmenin süresinin 300 gün olarak belirlenebildiğini, arz ettiği üzere çalışılamayan günler dahil, havanın müsait olduğu her gün işyerinde çalışma yapılmasına rağmen iş programının yakalandığını,

 

İşin yapım aşamasının yukarıda arz ettiği şekli ile gerçekleştiğini, tüm gayret ve isteğimize rağmen anlattığı olumsuz nedenlerle iş süresinin yakalanamadığını, idareden ve yükleniciden kaynaklanmadığını beyan ettiği bu hususlar nedeni ile 03.05.2018 tarihinde ve 23.07.2018 tarihlerinde süre uzatımları verilerek işin fen ve sanat kaidelerine uygun bir halde gerçekleştirilmesi ve hizmete sunulmasının sağlandığını, süre uzatımları yapılmasının tek nedeninin işin fen ve sanat kaidelerine uygun, ekonomik ömrünün uzun ve ödenen her kamu harcamasının hakkını, sonuna kadar vermesinin amaçlanması olduğunu, süre uzatımı ile yüklenici’ye haksız kazanç sağlanmamış, fiyat farkı verilmemiş olduğunu, bahsi geçen tarihlerde asfalt bitüm maliyetlerinin çok artmasına rağmen yüklenici’ye süre uzatımı vererek işin sonlandırıldığını, aksi durumda yarım kalan imalatların tamamlanması için tekrar ihale yapılması gerekecek ve işin tamamlanmasının gecikeceğini, belirterek

 

verilen tazmin hükmünün tasdikini talep etmiştir.

 

BAŞSAVCILIK MÜTALAASI

 

Temyiz Dilekçelerine ilişkin Başsavcılık Mütalaasında;

 

Adı geçen ilamın 4. Maddesi ile ilgili dilekçesinde özetle; Daha önceki savunmalarını da tekrar ederek, ilamda belirtilen ve kendisi aleyhine verilen ... TL tutarındaki tazmin hükmünün kaldırılması talebinde bulunmuştur.

 

İlamda özetle;

 

Süre uzatım kararlarının, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin "İşin süresi ve sürenin uzatılması" başlıklı 29'uncu maddesi,

 

Kamu İhale Genel Tebliği'nin 25'inci maddesinin "Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen mücbir sebep halleri" başlıklı üçüncü fıkrasının ikinci ve dördüncü bentleri,

 

İhale konusu işe ait, ... ihale kayıt numaralı söz konusu işe ait Sözleşmenin; "İşe Başlama ve Bitirme Tarihi" başlıklı 9'uncu maddesi ve "Gecikme Halinde Uygulanacak Cezalar ve Sözleşmenin Feshi" başlıklı 25'inci maddesi,

 

Hükümlerine aykırı olduğu, bu nedenle kamu zararı oluştuğu,

 

İlk süre uzatım kararının 03.05.2018 tarihli Başkanlık Olur'una istinaden verildiği, bu karar nedeniyle ortaya çıkan kamu zararından Olur'da imzası bulunan Belediye Başkam ..., Belediye Başkan Yardımcısı ... ile Fen İşleri Müdürü ... birlikte,

 

İkinci süre uzatım kararının ise 23.07.2018 tarihli Başkanlık Olur'una istinaden verildiğinden, bu karar nedeniyle ortaya çıkan kamu zararından Olur'da imzası bulunan Belediye Başkanı ... ile Fen İşleri Müdür Vekili ... birlikte sorumlu oldukları,

 

Süre uzatım kararlarına dahli olmayan harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi ve hakedişi düzenleyen personelin ise sorumlulukları bulunmadığı,

 

Bu itibarla, toplam ... TL kamu zararının;

 

... TL'sinin 03.05.2018 tarihli Başkanlık Olur'unda imzası bulunan Belediye Başkanı ..., Belediye Başkan Yardımcısı ... ile Fen İşleri Müdürü ...' e,

 

... TL'sinin ise 23.07.2018 tarihli Başkanlık Olur'unda imzası bulunan Belediye Başkanı ... ile Fen İşleri Müdür Vekili ...' a, müştereken ve müteselsilen, ödettirilmesine karar verildiği belirtilmiş ve savunmada iddia edilen hususların ilamda karşılandığı görülmüştür.

 

Bu nedenlerle temyiz talebinin reddi ile ... ... Belediyesi 2018 yılı hesabının 1. Dairede yargılanması sonucu çıkarılan 06.03.2020 tarih ve 69 numaralı ilamın 4. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün, tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı mütalâa edilmektedir.” denilmektedir.

 

Duruşma talebinde bulunan sorumlulara yapılan duruşma tebligatı sonrasında ilgili tutarın tahsil edildiğine ilişkin belge sunulmuştur.

 

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

69 sayılı ilamın 4’üncü maddesiyle; ... Müh. İnş. Turz. Tic. ve San. A.Ş. yükleniminde bulunan ... TL sözleşme bedelli “... Belediyesi Akkese ve Teyneli Mahalleleri Sanat Yapıları Oluşturulması ve Çeşitli Yapım İşleri”nde Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve Sözleşme hükümlerine aykırı olarak süre uzatım kararı verilmesi sonucu ... TL kamu zararı oluşmuştur.

 

Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “İşin süresi ve sürenin uzatılması” başlıklı 29’uncu maddesinde;

 

“(1) İşin, sözleşmesinde belirlenen zamanda tamamlanıp geçici kabule hazır hale getirilmemesi durumunda, gecikilen her gün için sözleşmesinde öngörülen günlük gecikme cezası uygulanır.

 

(2) Mücbir sebepler nedeniyle süre uzatımı verilebilecek haller aşağıda sayılmıştır:

 

a) Doğal afetler.

 

b) Kanuni grev.

 

c) Genel salgın hastalık.

 

ç) Kısmi veya genel seferberlik ilanı.

 

d) Gerektiğinde Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenecek benzeri diğer haller.

 

(3) İkinci fıkrada belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilmesi ve Yükleniciye süre uzatımı verilebilmesi için, mücbir sebep olarak kabul edilecek durumun;

 

a) Yüklenicinin kusurundan kaynaklanmamış olması,

 

b) Taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması,

 

c) Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi,

 

ç) Mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde Yüklenicinin İdareye yazılı olarak bildirimde bulunması,

 

d) Yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi,

 

zorunludur.…

 

(6) Mücbir sebepler ve/veya idarenin sebep olduğu hallerden dolayı, işte sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi halinde, durum idarece incelenerek işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre işin bir kısmına veya tamamına ait süre uzatılır.

 

(7) Yüklenicinin, sürenin uzatılmasını gerektiren hallerin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde, idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler tarafından usulüne göre düzenlenmiş belgelerle mücbir sebebin meydana geldiğini tevsik etmesi zorunludur. Yüklenici bildiriminde, iş üzerinde gecikmeye yol açtığını düşündüğü sebeplerin ayrıntılarını, işin süresinin ne kadar uzatılması gerektiğini belirtecektir. Uzatılacak sürenin tespiti o anda mümkün değilse bunun da sebeplerini ayrıca belirtecek, durumun netlik kazanmasından sonra istediği süre uzatımını da ayrı bir yazı ile derhal bildirecektir. Ancak idarenin sebep olduğu süre uzatımını gerektiren gecikmelerde, yüklenicinin yirmi gün içinde yazılı bildirimde bulunma şartı aranmaz.

 

(8) Zamanında yapılmayan yazılı bildirimler dikkate alınmaz ve yüklenici müracaat süresini geçirdikten sonra süre uzatımı talebinde bulunamaz. Mücbir sebeplerin devamı sırasında yapılacak bildirim, yirmi gün öncesinden geçerli olmak üzere dikkate alınabilir

 

(9) İşin tamamlanması için sözleşmesinde tespit edilen tarih veya süre haricinde başkaca kayıt bulunmayan işlerde, havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan devresi ile resmi tatil günleri göz önünde tutularak iş bitim tarihi veya süresi belirlenmiş sayılacağından, yüklenici, çalışmadığı bu gibi günleri öne sürerek süre uzatılması isteğinde bulunamaz. Ancak süre uzatımlarında, yapılacak işin özelliğine göre çalışılamayacak günler de dikkate alınarak verilecek süre belirlenir.”

 

denilmektedir.

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 25’inci maddesinin “Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen mücbir sebep halleri” başlıklı üçüncü fıkrasının ikinci ve dördüncü bentlerinde;

 

“4735 sayılı Kanunda düzenlenen haliyle mücbir sebepler, yüklenicinin sözleşme konusu işi sözleşmede belirtilen şartlarda yapmasını engelleyen durumlardır. Maddede sayılan hallerin taahhüdün ifasını engellemesi durumunda yüklenici tarafından süresi içerisinde idareye mücbir sebep başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Yüklenicinin talebinin mevzuat çerçevesinde sonuçlandırılması hususundaki yetki ve sorumluluk idarededir. Anılan Kanun maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen şartların varlığı durumunda, idarece yapılan değerlendirme sonucunda mücbir sebep nedeniyle süre uzatımı verilmesi veya sözleşmenin feshi yönünde karar alınabilecektir. Örneğin süre uzatımına ilişkin başvurularda, yüklenicinin mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen 20 gün içinde idareye başvurması, mücbir sebep oluşturan olayları belgelemesi ve idare tarafından, meydana gelen olayın iş üzerinde gecikmeye tesiri olup olmadığı ve bu gecikmenin yüklenici kusurundan kaynaklanıp kaynaklanmadığının incelenmesi ve buna göre karar verilmesi gerekmektedir.”

 

“… 4735 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin (a), (b), (c), (d) bentlerinde sayılan mücbir sebep hallerine bakıldığında bu durumlarda hem öngörülmezlik, hem de önlenemezlik şartlarının bir arada gerçekleşmesi gerektiği açıktır. Anılan maddenin (e) bendi çerçevesinde Kurumca belirlenecek “benzeri diğer haller” için de bu iki kriterin bir arada sağlanması şartı aranmaktadır. Buna göre idarelerce yapılacak başvurularda mücbir sebep olarak belirlenmesi istenilen durumun öngörülmezlik ve önlenemezlik kriterlerini birlikte taşıması gerekmektedir.”

 

denilmektedir.

 

İhale konusu işe ait ... ihale kayıt numaralı Sözleşmenin;

 

“İşe Başlama ve Bitirme Tarihi” başlıklı 9’uncu maddesinde,

 

“9.1. Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 3 (üç ) gün içinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır.

 

9.2. Yüklenici taahhüdün tümünü, işyeri teslim tarihinden itibaren 300 (üçyüz) gün içinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır. Sürenin hesaplanmasında; havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatil günleri dikkate alındığından, bu nedenlerle ayrıca süre uzatımı verilmez.

 

9.4. Bu işyerinde havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günler 01.01 - 15.03 tarihleri arasındaki 75 (yetmiş beş) gündür. Ancak, işin bitiminde bu devre dikkate alınmaz ve İdare Yükleniciden teknik şartları yerine getirerek işi tamamlaması için bu dönemde çalışmasını isteyebilir. Zorunlu nedenlerle ertesi yıla sari hale gelen işlerde, çalışmaya uygun olmayan devre, ödenek durumuna ve imalatın cinsine göre dikkate alınır.” denilmekte,

 

“Gecikme Halinde Uygulanacak Cezalar ve Sözleşmenin Feshi” başlıklı 25’inci maddesinde ise;

 

“25.2. Yüklenicinin sözleşmeye uygun olarak işi süresinde bitirmediği takdirde, gecikilen her gün için sözleşme bedelinin %0,03 (on binde 3) oranında gecikme cezası uygulanır.”

 

hükmüne yer verilmektedir.

 

Bu hükümlere göre, söz konusu işin süresinin hesaplanmasında, havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönem ile resmi tatil günleri de dikkate alındığından, bazı iş kalemlerinin havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmaması nedeniyle yapılamadığı gerekçe gösterilerek süre uzatımı verilmesi mümkün değildir.

 

Söz konusu işte, işin süresi 300 gün olarak belirlenmiş olup yükleniciye 17.07.2017 tarihinde iş yeri teslimi yapıldığı sözleşmeye göre iş bitim tarihinin 12.05.2018 olduğu görülmektedir.

 

Ancak yüklenicinin 19.04.2018 tarihli ve 217 sayılı dilekçesi ile fındık toplama sezonunun işe başlama tarihi ile aynı zamana denk gelmesinden dolayı fındık üreticilerine engel olmamak için çalışmalara geç başladıklarını, yol genişletme çalışmaları için yer sahiplerinin izin verme süresinin uzadığını ve yol güzergâhına gelen elektrik direklerinin zamanında deplase edilemediğini belirterek süre uzatımı verilmesi hususunda Belediyeye başvurması üzerine;

 

Önce 03.05.2018 tarihli ve 70050337-020/383 sayılı Başkanlı Olur’unda; “... ... ilçesi Akkese Mahallesi — Teyneli Mahellesi Bağlantı Yolu Km: 0+000.00-1+452.43 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Çeşitli Yapım İşleri kapsamında mücbir sebepler nedeniyle, havanın fen noktasında çalışmaya uygun olmayan döneme denk düşen 01 Ocak 2018-15 Mart 2018 tarihleri arasında yapılması lüzum görülen iş kalemleri havanın fen noktasında uygun olmaması nedeniyle yapılamadığı kontrol teşkilatınca görülmüş, YİGŞ'in süresi ve sürenin uzatılması başlıklı 29.Maddesinin 9.fıkrası gereğince; işin tamamlanması için sözleşmesinde tespit edilen tarih veya süre haricinde başkaca kayıt bulunmayan işlerde, havanın fen noktasında çalışmaya uygun olmayan devresi ile resmi tatil günleri göz önünde tutularak iş bitim tarihi veya süresi belirlenmiş sayılacağından, yüklenici, çalışmadığı bu gibi günleri öne sürerek süre uzatılması isteğinde bulunamaz; ancak süre uzatımlarında yapılacak işin özelliğine göre çalışılamayacak günler de dikkate alınarak verilecek süre belirlenir. ’ ibaresine istinaden verilen sürenin 01 Ocak 2018-15 Mart 2018 tarihlerine denk düşen 75 günlük sürenin 12 Mayıs 2018 tarihinden sonrasına geçerli olacak şekilde, yüklenici firmanın süre uzatımının 75 gün ötelenerek iş bitirme tarihinin 26 Temmuz 2018 olacak şekilde belirlenmesi... ” denilerek 75 gün,

 

Daha sonra da, verilen süre uzatımının bir kısmının olumsuz hava koşulları nedeniyle kullanılamadığı gerekçesiyle alınan 23.07.2018 tarihli ve 70050337-020 E. 131102 Başkanlık Olur’unda ise; “... ... İlçesi Akkese Mahallesi - Teyneli Mahallesi Bağlantı Yolu Km: 0+000.00-1+452.43 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Çeşitli Yapım İşleri kapsamında mücbir sebepler nedeniyle, havanın fen noktasında çalışmaya uygun olmayan döneme denk düşen 01 Ocak 2018-15 Mart 2018 tarihleri arasında yapılması lüzum görülen iş kalemleri havanın fen noktasında uygu olmaması nedeniyle yapılamadığı kontrol teşkilatınca görülmüş, YİGŞ’in süresi ve sürenin uzatılması başlıklı 29 uncu maddesinin dokuzuncu fıkrası gereğince; ‘İşin tamamlanması için sözleşmesinde tespit edilen tarih veya süre haricinde başkaca kayıt bulunmayan işlerde, havanın fen noktasında çalışmaya uygun olmayan devresi ile resmi tatil günleri göz önünde tutularak iş bitim tarihi veya süresi belirlenmiş sayılacağından, yüklenici, çalışmadığı bu gibi günleri öne sürerek süre uzatılması isteğinde bulunamaz; ancak süre uzatımlarında yapılacak işin özelliğine göre çalışılamayacak günler de dikkate alınarak verilecek süre belirlenir. ’ İbaresine istinaden verilen sürenin 01 Ocak 2018-15 Mart 2018 tarihlerine denk düşen 75 günlük sürenin 12 Mayıs 2018 tarihinden sonrasına geçerli olacak şekilde, yüklenici firmanın süre uzatımının 75 gün ötelenerek iş bitirme tarihi 26 Temmuz 2018 olacak şekilde süre verilmiş; ancak verilen ek sürenin bir kısmı olumsuz hava şartları nedeniyle kullanılamamıştır. Kullanılamayan sürenin 35 gün olarak belirlenmesi... ” denilerek 35 gün, olmak üzere toplam 110 gün süre uzatımı verilmiştir. İşin geçici kabul itibar tarihi ise 27.08.2018’dir.

 

Bu süre uzatımı kararları yukarıda yazılı hükümlere aykırı olduğundan, 13.05.2018-27.08.2018 tarihleri arası 107 günlük sürenin işte meydana gelen gecikme olarak kabul edilmesi gerekmektedir ve bu süre için gecikme cezası uygulanmaması nedeniyle kamu zararı oluşmuştur.

 

Sorumlular savunmalarında; söz konusu işe 17.07.2017 tarihinde iş yeri teslimi yapılarak başlanıldığını, fındık hasat döneminin Ağustos ayının tamamını kapsadığını ve bu dönemde Yüklenicinin çalışma yapamadığını, güzergâh boyunca Yedaş ve Telekom’a ait direklerin deplase edilmesi hususunda ilgili kurumlarca yapılması gereken çalışmaların süresinde yapılmadığını, işin yapım süresini kapsayan 17.07.2017-12.05.2018 tarihleri arasına denk gelen (havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi hariç) 86 günün yağışlı olarak geçtiğini, yağış sebebi ile yapılması gereken işlerde gecikmeler yaşandığını bu nedenle süre uzatım kararı verildiğini ifade etmişlerdir.

 

Daire ilamında belirtildiği üzere, fındığın hasat döneminin, Ağustos ayının tamamını kapsadığının gerek İdare tarafından gerekse de yüklenici tarafından bilinen veya bilinmesi gereken bir gerçek olduğu, dolayısıyla söz konusu olayın mücbir sebebin unsurlarından biri olan öngörülemezlik unsurunu taşımadığı görülmektedir.

 

Savunma ekinde gönderilen ... iline ilişkin 2016, 2017 ve 2018 yıllarını kapsayan meteoroloji raporu incelendiğinde, iş döneminde gerçekleşen yağışlı gün sayısının geçmiş yıl ortalamalarından önemli ölçüde farklılık göstermediği, hatta işin yapım dönemi olan 17.07.2017- 12.05.2018 tarihleri arasını kapsayan dönemden bir önceki dönem olan 17.07.2016- 12.05.2017 dönemi incelendiğinde (havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi hariç) bu dönemde gerçekleşen yağışlı gün sayısının 90 gün olduğu görülmüştür.

 

Yedaş ve Telekom’a ait direklerin deplase edilmesi hususunda ilgili kurumlarca yapılması gereken çalışmaların süresinde yapılmadığı ve bu nedenle gerekli çalışmaların zamanında yapılamadığı iddiasına ilişkin herhangi bir kanıtlayıcı bilgi ve belge sunulmadığı ifade edilmiştir.

 

Yapılan incelemede, havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan devresi dışındaki yağışların, bölgenin mevsimsel yağış ortalamalarının üzerinde olmadığı, dolayısıyla yağışların mücbir sebebin unsurları olan kaçınılmazlık ve öngörülemezlik unsurlarının her ikisini de taşımadığı, doğal hava koşullarının ihale konusu işe etkisinin hem idare, hem de istekliler tarafından bilinmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

 

Bu nedenle, normal mevsim koşullarının gereği olan yağışların mücbir sebep olarak değerlendirilmesi mümkün görünmemektedir.

 

Ayrıca, mücbir sebebin varlığını ispatlayacak kanıtlayıcı vesikalar yüklenici tarafından olayın vuku bulduğu tarihten itibaren 20 gün içerisinde İdareye sunulmadığı gibi, İdare tarafından yapılan savunmada da verilen süre uzatımını haklı çıkaracak yani mücbir sebebin varlığını kanıtlayacak bilgi ve belgeler sunulmadığı görülmektedir. Havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan devresi dışındaki sözleşmede belirlenen süre, yüklenici açısından bağlayıcıdır ve işin sözleşmeyle öngörülen sürede bitirilmesi gerekmektedir.

 

Diğer taraftan; süre uzatımı 03.05.2018 ve 23.07.2018 tarihli Başkanlık Olur’larına istinaden verildiğinden, ortaya çıkan kamu zararından söz konusu Olur’larda imzası bulunanların sorumluluğu bulunmaktadır.

 

Süre uzatım kararlarına dahli olmayan harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi ve hakedişi düzenleyen personelin ise sorumlulukları bulunmamaktadır.

 

Bu itibarla, 69 sayılı ilamın 4’üncü maddesiyle; ... TL’ye verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, bildirilen tahsilat, hüküm tarihinden sonra ilamın infazı mahiyetinde olduğundan yapılacak işlem olmadığına, (Üyeler ... ve ...’in aşağıda yazılı ayrışık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,

 

Karar verildiği 23.06.2021 tarih ve 49770 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

Karşı oy gerekçesi

 

Üyeler ... ve ...’in karşı oy gerekçesi:

 

Sorumlular tarafından ibraz edilmiş olan belgelerden, ilgili tutarın tahsil edildiği anlaşılmaktadır. Ancak, söz konusu tahsilatın geçerli olup olmadığının tespit edilmesinin hükmü veren Daire tarafından yapılması gerekmektedir.

 

Bu itibarla, 69 sayılı ilamın 4’üncü maddesiyle; ... TL’ye verilen tazmin hükmünün bozulmasına, yukarıdaki hususlar göz önüne alınmak suretiyle yeniden hüküm tesisinin temini için dosyanın hükmü veren DAİREYE gönderilmesine karar verilmesi gerekir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 335 kez görüntülendi.