Diğer taraftan; süre uzatımı, 04.05.2018 tarihli Başkanlık Olur’una istinaden verildiğinden, ortaya çıkan kamu zararından söz konusu Olur’da imzası bulunanların sorumluluğu bulunmaktadır.
Kamu İdaresi Türü Belediyeler ve Bağlı İdareler
Yılı 2018
Dairesi 1
Dosya No 47091
Tutanak No 49771
Tutanak Tarihi 23.6.2021
Kararın Konusu İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar
Konu: Gecikme cezası.
1- 69 sayılı ilamın 3’üncü maddesiyle; ... Hafriyat Nak. İnş. ve İnş. Malz. San. ve Tic. Ltd. Şti. yükleniminde bulunan ... TL sözleşme bedelli ... İlçesi Boztepe Mahallesi Hacıhamzaoğlu Sokak M=2500 Mt Üstyapı Yapım İşi’nde, Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve Sözleşme hükümlerine aykırı olarak, bazı iş kalemlerinin havanın fen noktasında çalışmaya uygun olmaması nedeniyle yapılamadığı gerekçesiyle süre uzatımı verilmesi ve bu süreler için kesilmesi gereken gecikme cezasının kesilmemesi nedeniyle, ... TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.
TEMYİZ DİLEKÇESİ
İlamda Diğer Sorumlu sıfatıyla sorumlu tutulan ... (Belediye Başkanı) ... (Belediye Başkan Yardımcısı) ve ... (Fen İşleri Müdürü) tarafından verilen temyiz dilekçesinde özetle;
İşin gerçekleştirilmesinin; ... İl jandarma Alay Komutanlığının güvenlik endişeleri nedeni ile oluşan talebi üzerine değerlendirilmeye alınmış, bu gerekçe ile Hacıhamzaoğlu sokakta yapılacak asfalt imalatının yapım süreci ... Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) adına Vali Yardımcısı ile ... Belediyesi adına Belediye Başkanı arasında 18.09.2017 tarihinde imzalan protokol (EK:1) ile başladığını, işin gerçekleştirilmesi için gerekli ödeneğin, YİKOB tarafından 2017 yılı yatırım programı kapsamında yılı içerisinde harcanma zorunluluğu ile birlikte belediyeye aktarılmak üzere protokol kapsamına alındığını, işin adını gösterir İçişleri Bakanlığına ait ‘BAKAN’ imzalı evrakın protokol ekinde sunulduğunu,
Söz konusu işte 17.11.2017 tarihinde iş yeri teslimi (EK:2) yapılmış ve işe başlanılmış olduğunu, işin niteliği, yapılacak çalışmalar, yüklenici, teknik ekiplerce incelenmiş iş programını hazırlanmasına yönelik gerekli tespitlerin belirlendiğini, işyerinde yapılacak genişletme çalışmaları için vatandaşların arazisine isabet eden kısımları için izinler istenmiş, yol genişletme çalışmaları, sanat yapıları yapılması (yağmur suyu deplase yapıları), mevcut yol sathı ile kazı- dolgu yapılacak alanların tespiti yapılmış, iş sağlığı ve güvenliği ilgili maddeleri de dikkate alınarak, yüklenici tarafından 17.11.2017 tarihinde iş programının (EK:3) İdare’ye sunulmuş olduğunu, kontrol ekibi tarafından yapılan uygulama incelemesi 17.11.2017 tarihinde imzalanarak şantiye çalışmasına başlanılmış olduğunu,
Ekte (EK:1) sunulan protokol hükümleri gereği tarafların sorumluluklarının YÜKÜMLÜLÜKLER başlıklı 6. maddesinde belirlendiğini, 6. madde gereği, İdarenin işin ihaleye hazırlanması, maliyetlerin belirlenmesi ve ihale edilmesi hususlarda tüm evrakları tanzim ederek YİKOB’a sunmuş olduğunu, incelenmesi tamamlanan evraklar ile 2017 yılı bütçesi içinde harcamaların yapılması gerektiğinden, süreç uygun hava koşulları ve sezonu gerektirmesine rağmen, çalışılamayan günleri de kapsayacak şekilde 180 gün olarak belirlenmiş ve 2017 yılı içinde adı yazılı iş ihale edilmiş olduğunu, İdarece adı yazılı işin 2017 yılında ihale edilmemiş olsa idi bu iş için gönderilen kamu kaynağının merkezi bütçeye geri gidecek ve 2018 yılında aynı iş için ödenek gönderilmeyecek, iş yapılamayacak olduğunu,
Valilik makamı ile yapılan toplantılarda işin fen ve sanat kaideleri uyarınca en uygun zamanının yaz ayları olduğu ve fındık hasat mevsimi (Ağustos ayı) öncesini kapsayacak bir sürede gerçekleştirilebileceği İdarece ifade edilmesine rağmen sürenin kısa tutulması gerektiği çünkü işin 2017 yılı Bakanlık programında olduğunun vurgulandığını, başlanılması durumunda yıllara sari olması belli olan adı yazılı işin, kış şartlarını da kapsayacak şekilde (çalışılamayan tarihler olan 01.01.2018 ile 15.03.2018 tarihleri arası dahil) 6 ay gibi bir sürede tamamlatılmasının öngörüldüğünü, ödeneğin sonbahar ayında gelmesinin, işin maliyet ve ihale süreçlerinin işletilerek ihale edilmesi ve 2017 yılı içinde başlanılması da gerektiğinden 17.11.2017 tarihinde işe başlanıldığını,
Arazi üzerinde güzergah boyunca altyapı çalışmalarının (moloztaş duvar, koruge boru, reglaj, duvar vb.) incelenmiş, yetersiz olanların iyileştirilmesine ve ihtiyaç hasıl olan yerlerde gerekli çalışmaların yapılmasına başlanılmış olduğunu, işin süresini kapsayan 17.11.2017 tarihi ile sözleşmeye göre işin bitirilmesi gereken 15.05.2018 tarih aralığında Meteoroloji Genel Müdürlüğünün raporuna göre (EK:4) yağışlı geçen gün sayısı;
2017 Kasım (17ile 30 arası) : 7 gün
2017 Aralık : 11 gün
2018 Mart (15 ile 31 arası) : 11 gün
2018 Nisan : 6 gün
2018 Mayıs (1 ile 15 arası) : 10 gün olarak gerçekleştiğini, (Toplam: 45 gün)
Yukarıda hazırlanan tablodan da görüleceği üzere işin tamamlanması için öngörülen 180 günün, 75 günü çalışılamayan döneme, 45 günü de yağmurlu olmak üzere toplam 120 gününde işin niteliğine bağlı olarak çalışma yapılamadığını, 60 günlük süre zarfında altyapı eksikliklerinin tamamlanmasının mümkün olmadığını,
İşin teknik yapım sırası gereği, inşaatına ilk sırada başlanılması gereken yol genişletme ve kazı-nitelikli dolgu çalışmalarının hava şartları nedeni ile yapılamadığını, altyapı için yapılacak enine kazılar (güzergâhın araç trafiğine kapatılamaması nedeniyle) yapılamamış ve borular yerleştirilememiş yağmur suyu deplase yapıları (Moloztaş duvar, koruge boru) tamamlanamamış olduğunu, 17.11.2017 tarihinde başlayan işin sözleşmeye göre bitirilmesi gereken 15.05.2018 tarihine kadar, çalışılamayan günler olan 01.01.2018-15.03.2018 arası hariç, meteoroloji raporu verilerine göre 45 gün yağışlı geçmiş, çalışma yapılamamış olduğunu, yapılan işin niteliğine bağlı olarak yapılacak tüm çalışmaların yağışlardan direk etkilendiğini, yağış nedeni ile kazı, dolgu, moloztaş duvar, koruge boru yerleştirme işlerinin hepsinin etkilenmiş ve gecikmiş olduğunu, yağışlar nedeni ile yüklenici iş programına uygun iş ve işlemleri yapamamış, yaşadığı bu sıkıntılı durumları bertaraf etmek için çalışılamayan günlerde hava şartları elverişli olursa çalışmak istediğini 12.12.2017 tarihli dilekçe (EK:5) ile talep etmiş olduğunu, iş programına uygun olarak işi zamanında bitirmek amacı ile yaptığı başvurunun idare tarafından kabul edilmiş olsa da hava şartları nedeni ile iş üretilemediğini,
İş yapım aşamaları:
“1. İş yeri teslimi yapıldı.
2. İşe başlamak için arazi sahipleri ile toplantılar yapılarak çalışmalar için izin istendi.
3. Yağışlar nedeni ile yapılacak kazı ve dolgu çalışmaları gecikti. İşin niteliği gereği bu çalışmalar yol platformunun oluşturulması için elzem olduğundan, üst yapı (ASFALT ve Beton V kanal) imalatına hazır hale getirilemedi.
4. Çalışılamayan dönemde fiili çalışmalara devam edildiği halde güzergâh BSK yapımına hazır hale getirilemedi.
5. Hava şartları (EK:4)’nı gösterir Meteoroloji raporu incelendiğinde süre uzatımı verilen toplam 75 gün içinde, işin bitim tarihi olan 27.07.2018 tarihine kadar, çalışmaya elverişli gün sayısı 42 gün olarak gerçekleşmiştir. 75 gün olarak verilen süre içerisinde bile hava şartlarının çalışmaya uygun gün sayısı 42 gün olmuştur. İdare bu süre zarfında imalatın gerçekleştirilmesi sağlayabilmiştir.”
Yukarıda arz ettiği nedenler neticesinde adı geçen yapım işine ait iş programına olumsuz hava şartları nedeniyle uyulamadığını, yüklenicinin Ek:4 te Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre 45 gün yağış nedeni ile çalışamamış, verilen 75 günlük süre uzatımında da 42 gün çalışmaya elverişli hava şartlarında işi tamamlamış olduğunu,
Ayrıca YİKOB ve İdare tarafından imzalanan protokolün 6. maddesi ‘Belediyenin Yükümlülükleri' başlıklı 8. fıkrasında; 'BSK (Asfalt)/ Beton yol çalışması yapılacak olan yollarda çalışma süresince ve iş bitiminden sonra 20 günlük süre boyunca yolu trafiğe kapalı tutmak, bu dönemde alternatif yol güzergâhı belirlemek.’ hükmü gereği mevcut yol, çalışmalar esnasında alternatifi olmadığından sürekli araç/yaya trafiğine açık kaldığını, bunun yapılan çalışmaların aksamasına neden olduğunu, bu gerekçeleri yazılı olarak tasvip etmek üzere Valilik Makamı Olurunda 650 nüfusun yararlandığı belirtilen güzergâhın google earth görüntüsünün (EK:6)’da sunulduğunu,
İşin yapım aşamasının yukarıda arz ettiği şekli ile gerçekleşmiş olduğunu, tüm gayret ve isteğine rağmen anlattığı olumsuz nedenlerle iş süresinin yakalanamadığını, imzalanan protokol hükümleri gereği, işin tamamlanan kısımları için düzenlenen hakediş dosyalarının YİKOB'a gönderildiğini, orada kurulan komisyonun yaptığı inceleme neticesinde Belediye banka hesaplarına aktarıldığını, yükleniciye yapılan ödemelerde bu nedenle gecikmeler yaşandığını (EK:7) ve yüklenicinin, idarenin direktifleri neticesinde ödeme gecikmelerini gerekçe göstererek süre uzatım talebinde bulunmadığını, adı yazılı işin sözleşme ve eklerine uygun tamamlanarak hizmete girebilmesi için İdarece işin niteliğini direk etkileyen yağışlar nedeni ile yaşanan gecikmeler gerekçe gösterilerek süre verildiğini, idareden ve yükleniciden kaynaklanmadığını beyan ettiği bu hususlar nedeni ile 04.05.2018 tarihinde süre uzatımları verilerek işin fen ve sanat kaidelerine uygun bir halde gerçekleştirilmesi ve hizmete sunulmasının sağlandığını, Süre uzatımları yapılmasının tek nedeninin işin fen ve sanat kaidelerine uygun, ekonomik ömrünün uzun ve ödenen her kamu harcamasının hakkını, sonuna kadar vermesinin amaçlanması olduğunu, süre uzatımı ile yükleniciye haksız kazanç sağlanmamış, fiyat farkı verilmemiş olduğunu, bahsi, geçen tarihlerde asfalt bitüm maliyetleri çok artmasına rağmen yüklenici’ye süre uzatımı vererek işin sonlandırıldığını, aksi durumda yarım kalan imalatların tamamlanması için tekrar ihale yapılması gerekecek ve işin tamamlanmasının gecikecek olduğunu,
belirterek verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.
BAŞSAVCILIK MÜTALAASI
Temyiz Dilekçelerine ilişkin Başsavcılık Mütalaasında;
Adı geçen ilamın 3. maddesi ile ilgili dilekçesinde özetle; daha önceki savunmalarını da tekrar ederek, ilamda belirtilen ve kendisi aleyhine verilen ... TL tutarındaki tazmin hükmünün kaldırılması talebinde bulunmuştur.
İlamda özetle;
Yapım İşleri Genel Şartnamesinin "İşin süresi ve sürenin uzatılması" başlıklı 29'uncu maddesi,
Kamu İhale Genel Tebliği'nin 25'inci maddesinin "Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen mücbir sebep halleri" başlıklı üçüncü fıkrasının ikinci ve dördüncü bentleri,
İhale konusu işe ait, ... ihale kayıt numaralı söz konusu işe ait Sözleşmenin; "İşe Başlama ve Bitirme Tarihi" başlıklı 9'uncu maddesi ve "Gecikme Halinde Uygulanacak Cezalar ve Sözleşmenin Feshi" başlıklı 25'inci maddesi,
Hükümlerine göre, söz konusu işin süresinin hesaplanmasında, havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönem ile resmi tatil günleri de dikkate alındığından, bazı iş kalemlerinin havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmaması nedeniyle yapılamadığı gerekçe gösterilerek süre uzatımı verilmesi mümkün olmadığı,
Söz konusu işte, işin süresi 180 gün olarak belirlenmiş olup yükleniciye 17.11.2017 tarihinde iş yeri teslimi yapıldığı,
Buna göre işin 15.05.2018 tarihinde bitirilmesi gerektiği,
Süre uzatımının 04.05.2018 tarihli Başkanlık Olur'una istinaden verildiği, ortaya çıkan kamu zararından söz konusu Olur'da imzası bulunan Belediye Başkanı ..., Belediye Başkan Yardımcısı ... ile Fen İşleri Müdürü ... birlikte sorumlu oldukları,
Süre uzatımına dahli olmayan harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi ve hakedişi düzenleyen personelin ise sorumlulukları bulunmadığı,
Bu itibarla, ... TL kamu zararının 04.05.2018 tarihli Başkanlık Olur'unda imzası bulunan Belediye Başkam ..., Belediye Başkan Yardımcısı ... ile Fen İşleri Müdürü ...' e müştereken ve müteselsilen ödettirilmesine karar verildiği belirtilmiş ve savunmada iddia edilen hususların ilamda karşılandığı görülmüştür.
Bu nedenlerle temyiz talebinin reddi ile ... ... Belediyesi 2018 yılı hesabının 1. Dairede yargılanması sonucu çıkarılan 06.03.2020 tarih ve 69 numaralı ilamın 3. maddesi ile verilen tazmin hükmünün, tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı mütalâa edilmektedir” denilmektedir.
Duruşma talebinde bulunan sorumlulara yapılan duruşma tebligatı sonrasında ilgili tutarın tahsil edildiğine ilişkin belge sunulmuştur.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
69 sayılı ilamın 3’üncü maddesiyle; ... Hafriyat Nak. İnş. ve İnş. Malz. San. ve Tic. Ltd. Şti. yükleniminde bulunan ... TL sözleşme bedelli ... İlçesi Boztepe Mahallesi Hacıhamzaoğlu Sokak M=2500 Mt Üstyapı Yapım İşi’nde, Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve Sözleşme hükümlerine aykırı olarak, bazı iş kalemlerinin havanın fen noktasında çalışmaya uygun olmaması nedeniyle yapılamadığı gerekçesiyle süre uzatımı verilmesi ve bu süreler için kesilmesi gereken gecikme cezasının kesilmemesi nedeniyle, ... TL kamu zararı oluştuğu görülmektedir.
Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “İşin süresi ve sürenin uzatılması” başlıklı 29’uncu maddesinde;
“(1) İşin, sözleşmesinde belirlenen zamanda tamamlanıp geçici kabule hazır hale getirilmemesi durumunda, gecikilen her gün için sözleşmesinde öngörülen günlük gecikme cezası uygulanır.
(2) Mücbir sebepler nedeniyle süre uzatımı verilebilecek haller aşağıda sayılmıştır:
a) Doğal afetler.
b) Kanuni grev.
c) Genel salgın hastalık.
ç) Kısmi veya genel seferberlik ilanı.
d) Gerektiğinde Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenecek benzeri diğer haller.
(3) İkinci fıkrada belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilmesi ve Yükleniciye süre uzatımı verilebilmesi için, mücbir sebep olarak kabul edilecek durumun;
a) Yüklenicinin kusurundan kaynaklanmamış olması,
b) Taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması,
c) Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi,
ç) Mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde Yüklenicinin İdareye yazılı olarak bildirimde bulunması,
d) Yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi,
zorunludur.
…
(6) Mücbir sebepler ve/veya idarenin sebep olduğu hallerden dolayı, işte sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi halinde, durum idarece incelenerek işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre işin bir kısmına veya tamamına ait süre uzatılır.
(7) Yüklenicinin, sürenin uzatılmasını gerektiren hallerin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde, idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler tarafından usulüne göre düzenlenmiş belgelerle mücbir sebebin meydana geldiğini tevsik etmesi zorunludur. Yüklenici bildiriminde, iş üzerinde gecikmeye yol açtığını düşündüğü sebeplerin ayrıntılarını, işin süresinin ne kadar uzatılması gerektiğini belirtecektir. Uzatılacak sürenin tespiti o anda mümkün değilse bunun da sebeplerini ayrıca belirtecek, durumun netlik kazanmasından sonra istediği süre uzatımını da ayrı bir yazı ile derhal bildirecektir. Ancak idarenin sebep olduğu süre uzatımını gerektiren gecikmelerde, yüklenicinin yirmi gün içinde yazılı bildirimde bulunma şartı aranmaz.
(8) Zamanında yapılmayan yazılı bildirimler dikkate alınmaz ve yüklenici müracaat süresini geçirdikten sonra süre uzatımı talebinde bulunamaz. Mücbir sebeplerin devamı sırasında yapılacak bildirim, yirmi gün öncesinden geçerli olmak üzere dikkate alınabilir
(9) İşin tamamlanması için sözleşmesinde tespit edilen tarih veya süre haricinde başkaca kayıt bulunmayan işlerde, havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan devresi ile resmi tatil günleri göz önünde tutularak iş bitim tarihi veya süresi belirlenmiş sayılacağından, yüklenici, çalışmadığı bu gibi günleri öne sürerek süre uzatılması isteğinde bulunamaz. Ancak süre uzatımlarında, yapılacak işin özelliğine göre çalışılamayacak günler de dikkate alınarak verilecek süre belirlenir.”
denilmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 25’inci maddesinin “Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen mücbir sebep halleri” başlıklı üçüncü fıkrasının ikinci ve dördüncü bentlerinde;
“4735 sayılı Kanunda düzenlenen haliyle mücbir sebepler, yüklenicinin sözleşme konusu işi sözleşmede belirtilen şartlarda yapmasını engelleyen durumlardır. Maddede sayılan hallerin taahhüdün ifasını engellemesi durumunda yüklenici tarafından süresi içerisinde idareye mücbir sebep başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Yüklenicinin talebinin mevzuat çerçevesinde sonuçlandırılması hususundaki yetki ve sorumluluk idarededir. Anılan Kanun maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen şartların varlığı durumunda, idarece yapılan değerlendirme sonucunda mücbir sebep nedeniyle süre uzatımı verilmesi veya sözleşmenin feshi yönünde karar alınabilecektir. Örneğin süre uzatımına ilişkin başvurularda, yüklenicinin mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen 20 gün içinde idareye başvurması, mücbir sebep oluşturan olayları belgelemesi ve idare tarafından, meydana gelen olayın iş üzerinde gecikmeye tesiri olup olmadığı ve bu gecikmenin yüklenici kusurundan kaynaklanıp kaynaklanmadığının incelenmesi ve buna göre karar verilmesi gerekmektedir.”
“ … 4735 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin (a), (b), (c), (d) bentlerinde sayılan mücbir sebep hallerine bakıldığında bu durumlarda hem öngörülmezlik, hem de önlenemezlik şartlarının bir arada gerçekleşmesi gerektiği açıktır. Anılan maddenin (e) bendi çerçevesinde Kurumca belirlenecek “benzeri diğer haller” için de bu iki kriterin bir arada sağlanması şartı aranmaktadır. Buna göre idarelerce yapılacak başvurularda mücbir sebep olarak belirlenmesi istenilen durumun öngörülmezlik ve önlenemezlik kriterlerini birlikte taşıması gerekmektedir.”denilmektedir.
İhale konusu işe ait, ... ihale kayıt numaralı söz konusu işe ait Sözleşmenin;
“İşe Başlama ve Bitirme Tarihi” başlıklı 9’uncu maddesinde,
“9.1. Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 3 (üç ) gün içinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır.
9.2. Yüklenici taahhüdün tümünü, işyeri teslim tarihinden itibaren 180 (yüz seksen) gün içinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır. Sürenin hesaplanmasında; havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatil günleri dikkate alındığından, bu nedenlerle ayrıca süre uzatımı verilmez.
9.4. Bu işyerinde havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günler 01.01 - 15.03 tarihleri arasındaki 75 (yetmiş beş) gündür. Ancak, işin bitiminde bu devre dikkate alınmaz ve İdare Yükleniciden teknik şartları yerine getirerek işi tamamlaması için bu dönemde çalışmasını isteyebilir. Zorunlu nedenlerle ertesi yıla sari hale gelen işlerde, çalışmaya uygun olmayan devre, ödenek durumuna ve imalatın cinsine göre dikkate alınır.” denilmekte,
"Gecikme Halinde Uygulanacak Cezalar ve Sözleşmenin Feshi" başlıklı 25’inci maddesinde ise,
“25.2. Yüklenicinin sözleşmeye uygun olarak işi süresinde bitirmediği takdirde, gecikilen her gün için sözleşme bedelinin %0,03 (on binde 3) oranında gecikme cezası uygulanır.”
hükmüne yer verilmektedir.
Bu hükümlere göre, söz konusu işin süresinin hesaplanmasında, havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönem ile resmi tatil günleri de dikkate alındığından, bazı iş kalemlerinin havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmaması nedeniyle yapılamadığı gerekçe gösterilerek süre uzatımı verilmesi mümkün değildir.
Söz konusu işte, işin süresi 180 gün olarak belirlenmiş olup yükleniciye 17.11.2017 tarihinde iş yeri teslimi yapıldığı sözleşmeye göre iş bitim tarihinin 15.05.2018 olduğu görülmektedir.
Ancak 04.05.2018 tarihli ve 70050337-020 E.122539 sayılı Başkanlık Olur’unda; “… ... İlçesi Boztepe Mahallesi Hacıhamzaoğlu Sokak M = 2500 Mt Üstyapı Yapım İşi kapsamında mücbir sebepler nedeniyle, havanın fen noktasında çalışmaya uygun olmayan döneme denk düşen 01 Ocak 2018-15 Mart 2018 tarihleri arasında yapılması lüzum görülen iş kalemleri havanın fen noktasında uygun olmaması nedeniyle yapılamadığı kontrol teşkilatınca görülmüş, YİGŞ’in süresi ve sürenin uzatılması başlıklı 29 uncu maddesinin dokuzuncu fıkrası gereğince; ‘İşin tamamlanması için sözleşmesinde tespit edilen tarih veya süre haricinde başkaca kayıt bulunmayan işlerde, havanın fen noktasında çalışmaya uygun olmayan devresi ile resmi tatil günleri göz önünde tutularak iş bitim tarihi veya süresi belirlenmiş sayılacağından, yüklenici, çalışmadığı bu gibi günleri öne sürerek süre uzatılması isteğinde bulunamaz; ancak süre uzatımlarında yapılacak işin özelliğine göre çalışılamayacak günlerde dikkate alınarak verilecek süre belirlenir.’ İbaresine istinaden verilen sürenin 01 Ocak 2018-15 Mart 2018 tarihlerine denk düşen 75 günlük sürenin 15 Mayıs 2018 tarihinden sonrasına geçerli olacak şekilde, yüklenici firmanın süre uzatımının 75 gün ötelenerek iş bitirme tarihinin 29 Temmuz 2018 olacak şekilde belirlenmesi…” denilerek 75 gün süre uzatımı verilmiştir. İşin geçici kabul itibar tarihi ise 27.07.2018’dir.
Daire ilamında, süre uzatımı kararının yukarıda yazılı hükümlere aykırı olduğundan, 16.05.2018-27.07.2018 tarihleri arası 73 günlük sürenin işte meydana gelen gecikme olarak kabul edilmesi ve bu süre için gecikme cezası uygulanmaması nedeniyle kamu zararı oluştuğu belirtilmiştir.
Savunmada, söz konusu işin yapım süresini kapsayan 17.11.2017- 15.05.2018 tarihleri arasında (havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi hariç) meteoroloji raporuna göre 45 günün yağışlı olarak geçtiği, yapılan işin niteliğine bağlı olarak yapılacak tüm çalışmaların yağışlardan direkt olarak etkilendiği, bu nedenle gecikmeler yaşandığı ve süre uzatımı verildiği belirtilse de, savunma ekinde gönderilen ... iline ilişkin 2016, 2017 ve 2018 yıllarını kapsayan meteoroloji raporu incelendiğinde, işin yapım dönemi olan 17.11.2017 - 15.05.2018 tarihleri arasını kapsayan dönemden bir önceki dönem olan 17.11.2016 - 15.05.2017 dönemi incelendiğinde (havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi hariç) bu dönemde gerçekleşen yağışlı gün sayısının 43 gün olduğu görülmüştür.
Yapılan incelemede, havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan devresi dışındaki yağışların, bölgenin mevsimsel yağış ortalamalarının üzerinde olmadığı, dolayısıyla yağışların mücbir sebebin unsurları olan kaçınılmazlık ve öngörülemezlik unsurlarının her ikisini de taşımadığı, doğal hava koşullarının ihale konusu işe etkisinin hem idare, hem de istekliler tarafından bilinmesi ve dikkate alınması gerektiği anlaşılmaktadır.
Bu nedenle, normal mevsim koşullarının gereği olan yağışların mücbir sebep olarak değerlendirilmesi mümkün görünmemektedir.
Diğer taraftan; süre uzatımı, 04.05.2018 tarihli Başkanlık Olur’una istinaden verildiğinden, ortaya çıkan kamu zararından söz konusu Olur’da imzası bulunanların sorumluluğu bulunmaktadır.
Süre uzatım kararlarına dahli olmayan harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi ve hakedişi düzenleyen personelin ise sorumlulukları bulunmamaktadır.
Bu itibarla, 69 sayılı ilamın 3’üncü maddesiyle; ... TL’ye verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, bildirilen tahsilat, hüküm tarihinden sonra ilamın infazı mahiyetinde olduğundan yapılacak işlem olmadığına, (Üyeler ... ve ...’in aşağıda yazılı ayrışık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,
Karar verildiği 23.06.2021 tarih ve 49771 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi
Üyeler ... ve ...’in karşı oy gerekçesi:
Sorumlular tarafından ibraz edilmiş olan belgelerden, ilgili tutarın tahsil edildiği anlaşılmaktadır. Ancak, söz konusu tahsilatın geçerli olup olmadığının tespit edilmesinin hükmü veren Daire tarafından yapılması gerekmektedir.
Bu itibarla, 69 sayılı ilamın 3’üncü maddesiyle; ... TL’ye verilen tazmin hükmünün bozulmasına, yukarıdaki hususlar göz önüne alınmak suretiyle yeniden hüküm tesisinin temini için dosyanın hükmü veren DAİREYE gönderilmesine karar verilmesi gerekir.