Kurumda sözleşmeli avukat olarak çalışanlara ödenebilecek avukat vekalet ücretinin sınırı hakkında açıklayıcı Kr.

Karar

 

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler     

Yılı         2018    

Dairesi  5           

Dosya No           46549  

Tutanak No        49764  

Tutanak Tarihi   23.6.2021         

Kararın Konusu Personel Mevzuatı ile İlgili Kararlar        

 

 

Konu: Sözleşmeli avukat olarak çalışan kişiye avukatlık vekâlet ücretinin mevzuatta öngörülenden fazla ödenmesi.

 

4 sayılı ilamın 1’inci maddesiyle; ... ... Belediyesi’nde sözleşmeli avukat olarak çalışan ...’e avukatlık vekâlet ücretinin mevzuatta öngörülenden fazla ödenmesi nedeniyle ... TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

 

TEMYİZ DİLEKÇESİ

 

İlamda Harcama Yetkilisi sıfatıyla sorumlu tutulan ... tarafından verilen temyiz dilekçesinde özetle;

 

2) ... İlçe Merkezinde serbest avukat olarak çalışan Avukat ... ile ... Belediyesi 2016 yılından itibaren hizmet sözleşmesi yapmış ve her yıl yenilenen sözleşmeyle 2019 yılı itibariyle ... Belediyesi ile Avukat ...’ün hizmet sözleşmesinin devam ettiğini, avukat ...’ün ... Belediyesinin kadrolu avukatı olmayıp hizmet sözleşmesi ile hukuki konularda hizmet veren sözleşmeli avukatı olduğunu,

 

3) Hizmet Sözleşmesi gereğince Belediye tarafından şahsına tevdii edilen işleri, dava ve icra dosyalarını takip ettiğini, bu bağlamda ... İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı dosyaları ile su bedeli alacağı için icra takibi başlatıldığını, icra takibinin kesinleştiğini, kesinleşen takibin iptali için borçlu tarafından ... Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açıldığını, yapılan yargılama aşamasında alınan bilirkişi raporu ile davanın reddine karar verilme aşamasında borçlunun 7143 Sayılı Yasadan yararlanmak için Belediyeye başvurmuş ve davadan feragat etmiş olduğunu, Belediye tarafından yapılandırılan alacak ile birlikte ... TL vekâlet ücretinin borçlu tarafından 7143 Sayılı yasanın 10. maddesinin 8 ve 9. Bendi uyarınca Belediyeye yatırıldığını,

 

İcra takibi ve davanın sonuçlanması üzerine vekâlet ücretinin tarafına ödenmesi için Belediye Başkanlığına talepte bulunması üzerine alınan vekâlet ücretinin tamamının tarafına ödendiğini,

 

4) Rutin Sayıştay Denetimi neticesinde 5393 Sayılı Belediye Kanununun “Avukatlık ücretinin dağıtımı” başlıklı 82. maddesi ile 659 Sayılı KHK nin “Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14. maddesi ve Yönetmelikte belirtildiği üzere “vekâlet ücretinin %55 i dava ve icra dosyasını takip eden avukata, %40 ise vekalet ücreti dağıtımının yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla suretle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla, hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara eşit olarak ödenir” hükmü gereğince tarafına ödenen vekalet ücretinin %55 ödenmesi gerekirken %100 ünün ödenmesinden dolayı fazla ödenen ... TL nin kamu zararı olduğu tespit edilmiş ve bu para önce şahsından talep edilmiş, itirazı üzerine de Sayıştay 5. Daire Başkanlığının 15.Kasım 2019 tarih 391 Karar, 04 İlam nolu kararı ile kamu zararının şahsından talep edilmesinin mümkün olmadığı ancak ödeme yapan ... ve ödeme sorumlusu ...’den tahsiline karar verildiğini,

 

5) 659 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Davalardaki temsilin niteliği ve vekalet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı başlıklı MADDE 14 — “(1) Talikim usulüne tabi olanlar dahil adli ve idari davalar ile icra dairelerinde idarelerin vekili sıfatıyla hukuk birimi amirleri, muhakemat müdürleri, hukuk müşavirleri ve avukatlar tarafından yapılan takip ve duruşmalar için, bu davaların idareler lehine neticelenmesi halinde, bunlar tarafından temsil ve takip edilen dava ve işlerde ilgili mevzuata göre hükmedilmesi gereken tutar üzerinden idareler lehine vekalet ücreti takdir edilir.

 

(2) İdareler lehine karara bağlanan ve tahsil olunan vekalet ücretleri, hukuk biriminin bağlı olduğu idarenin merkez teşkilatında bir emanet hesabında toplanarak idare hukuk biriminde fiilen görev yapan personele aşağıdaki usul ve sınırlar dahilinde ödenir.

 

a) Vekalet ücretinin; dava ve icra dosyasını takip eden hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %55’i, dağıtımın yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla, hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara %40T (...)(1) eşit olarak ödenir, b) Ödenecek vekalet ücretinin yıllık tutan; hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü, avukatlar için (10.000) gösterge (.. .)(1) rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının oniki katını geçemez, c) Yapılacak dağıtım sonunda arta kalan tutar, hukuk biriminde görev yapan ve (b) bendindeki tutarları dolduramayan hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara ödenir. Bu dağıtım sonunda arta kalan tutar üçüncü bütçe yılı sonunda ilgili idarenin bütçesine gelir kaydedilir.

 

(3) Hizmet satın alınan avukatlara yapılacak ödemeler bu madde kapsamı dışındadır.” hükmünü düzenlediğini,

 

Yukarıda belirttiği gibi ... Belediyesi ile iş ilişkisinin Hizmet Sözleşmesine dayandığını, 2016 yılında düzenlenen Hizmet Sözleşmesi ekinde belediye tarafından Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin de eklendiğini, bu avukatın asgari ücret tarifesinin 5. maddesinde karşı taraftan alınan ücretin tamamının tahsil eden avukata ait olacağının düzenlendiğini, Hizmet Sözleşmesi ile hizmet veren avukatın lehe tahakkuk eden ve karşı taraftan tahsil edilen ücretin tamamını hak edeceğine ilişkin sayısız Yargıtay ve Danıştay kararları da olduğunu,

 

6) Gerek Sayıştay Denetçisi, gerek Sayıştay 5. Dairesinin, avukatı ... Belediyesinin kadrolu avukatı gibi değerlendirdiğini, izah ettiği gibi ... Belediyesi ile ilişkisinin Hizmet Sözleşmesine dayandığını, hizmet alımı suretiyle görev yapan avukatlar için 659 Sayılı KHK nin 14. maddesinin (3). Fıkrasında söz konusu maddenin 1. ve 2. fıkralarında belirtilen hususların uygulanmayacağının düzenlendiğini, hizmet alımı suretiyle görev yapan avukatların ücretlerinin Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre ödendiğini,

 

belirterek verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.

 

BAŞSAVCILIK MÜTALAASI

 

Temyiz dilekçesine ilişkin Başsavcılık mütalaasında;

 

“Sorumlunun temyiz dilekçesinde; ... Belediyesinin serbest avukat olarak çalışan ... ile 2016 yılından itibaren hizmet sözleşmesi yaptığı, her yıl bu sözleşmeyi yenilediği ve adı geçen avukat ile sözleşmenin devam ettiği, adı geçen avukatın belediyenin kadrolu avukatı olmayıp hukuki konularda hizmet veren sözleşmeli avukatı olduğu, sözleşme gereği şahsına tevdi edilen işleri, dava ve icra dosyalarını takip ettiği, bu çerçevede yatırılan vekalet ücretinin adı geçen avukatın talep etmesi üzerine alınan vekalet ücretinin tamamının avukata ödendiği, 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 14 üncü maddesine yer verilerek maddenin 3 üncü fıkrası "hizmet satın alınan avukatlara yapılacak ödemeler bu madde kapsamı dışındadır." hükmü gereği ödemenin bu fıkraya göre değil Hizmet Sözleşmesine dayanılarak yapıldığı, ifade edilerek ... Belediyesi tarafından tahsil edilen ve tamamı avukata ödenen vekalet ücreti nedeniyle kamu zararının oluşmadığının tespitine ve ilamın kaldırılmasına karar verilmesi talep edilmektedir.

 

5393 sayılı Belediye Kanununun 'Avukatlık ücretinin dağıtımı' başlıklı 82 nci maddesinde; "Belediye lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin; avukatlara (49 uncu maddeye göre çalıştırılanlar dâhil) ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara dağıtımı hakkında 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun hükümleri kıyas yolu ile uygulanır." hükmü yer almaktadır.

 

Kanunun 49 uncu maddesinde ise, belediye ve bağlı kuruluşlarında, belirtilen unvanlardaki kişilerin yıllık sözleşme ile çalıştırılabileceği belirtilerek, bunlara yapılacak net ücret ödemelerinin, söz konusu kadro unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net tutarının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla belirleneceği ifade edilmiştir.

 

659 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 18 inci maddesinin birinci fıkrası ile 1389 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmış olup, aynı fıkranın devamında; diğer mevzuatta 1389 sayılı Kanuna yapılan atıfların bu Kanun Hükmünde Kararnameye yapılmış sayılacağı ifade edilmiştir.

 

Anılan Kanun Hükmünde Kararnamenin 14 üncü maddesinde;

 

"Tahkim usulüne tabi olanlar dahil adli ve idari davalar ile icra dairelerinde idarelerin vekili sıfatıyla hukuk birimi amirleri, muhakemat müdürleri, hukuk müşavirleri ve avukatlar tarafından yapılan takip ve duruşmalar için, bu davaların idareler lehine neticelenmesi halinde, bunlar tarafından temsil ve takip edilen dava ve işlerde ilgili mevzuata göre hükmedilmesi gereken tutar üzerinden idareler lehine vekalet ücreti takdir edilir.

 

Hizmet satın alınan avukatlara yapılacak ödemeler bu madde kapsamı dışındadır." hükmü yer almaktadır.

 

5393 sayılı Kanunun 49 uncu maddesi uyarınca belediyelerde; kadrolu, sözleşmeli veya geçici görevli avukat istihdamı mümkündür. Anılan Kanunun 82 nci maddesi; belediye lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin avukatlara (49 uncu maddeye göre çalıştırılanlar dâhil) dağıtımı hakkında 659 sayılı KHK hükümlerinin (659 sayılı KHK'nin 18 inci maddesi uyarınca 1389 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmış olup, bu Kanuna yapılan atıflar 659 sayılı KHK'ya yapıldığından 1389 sayılı Kanun yerine 659 sayılı KHK yazılmıştır.) kıyas yolu ile uygulanacağını hükme bağlamıştır. Ayrıca, yukarıda da değinildiği üzere 659 sayılı KHK'nın 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrası "Hizmet satın alınan avukatlara yapılacak ödemeler bu madde kapsamı dışındadır." hükmüne amirdir.

 

Temyiz Kurulunun 28.11.2018 tarih ve 45376 tutanak numaralı kararında da; "...

 

Öte yandan, hizmet satın alma yoluyla istihdam edilen ve hukuk biriminde görevlendirilen avukat ...'ye de vekalet ücreti ödendiği görülmüştür. Yukarıda yer alan 659 sayılı KHK'nın 14. maddesinin 3. fıkrası gereği, hizmet satın alınan avukatlara yapılacak ödemelerin avukatlık vekalet ücretinin dağıtımını düzenleyen madde kapsamı dışında olduğu belirtildiğinden avukatlık vekalet ücretlerinin sadece idarelerin hukuk biriminde kadrolu çalışan ve mevzuatta belirtilmiş olan unvanlardaki kişilere ödenmesi gerekmektedir. Hizmet satın alınması yoluyla görevlendirilen avukata yapılan avukatlık vekalet ödemesinin mevzuata aykırı olduğu açıktır." denilmektedir.

 

Gerek 5393 sayılı Kanun, gerekse 659 sayılı KHK hükümleri uyarınca, hizmet satın alma yolu ile istihdam edilen avukatlara vekalet ücreti ödenmesinin mümkün olmadığı, yapılan vekalet ücreti ödemesi tutarının ( ...,-TL) tamamının kamu zararı olması gerektiği, değerlendirilmektedir.

 

Bu itibarla, kamu zararı tutarı düzeltilerek Daire Kararının tasdikine karar verilmesi uygun olur. " denilmektedir.

 

Temyiz dilekçesinde; "... Belediyesi tarafından tahsil edilen ve tamamı tarafıma ödenen ... TL vekâlet ücreti nedeniyle kamu zararı oluşmadığının tespitine ve bu hususta ki Sayıştay 5. Daire Başkanlığının 15 Kasım 2019 tarih 391 Karar 04 İlam No.lu kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep ederim." denilmektedir.

 

6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun 52 nci maddesinde; "Sayıştay ilamları; sorumlulara, sorumluların bağlı olduğu kamu idarelerine, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri için Maliye Bakanlığına, ilgili muhasebe birimine ve başsavcılığa tebliğ edilir."

 

55 nci maddede ise; 

 

"Sayıştay dairelerinin ilamları;

 

a) Kanuna aykırılık,

 

b) Yetkiyi aşmak,

 

c) Hesap yargılaması usullerine riayet etmemek,

 

gibi sebeplerle, 52 nci maddenin birinci fıkrasında yazılı ilgililer tarafından temyiz olunabilir." hükmü yer almaktadır.

 

Daire kararında adı geçen kişinin sorumlular arasında yer almadığı görülmekte olup, Daire Kararını temyiz etmesinin söz konusu olmadığı değerlendirilmektedir.

 

Bu itibarla, konu hakkında karar verilmesini gerektirir bir durum bulunmamaktadır.” denilmektedir.

 

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

... ... Belediyesi’nde sözleşmeli avukat olarak çalışan kişiye avukatlık vekâlet ücretinin mevzuatta öngörülenden fazla ödeme yapılması neticesinde ... TL kamu zararına sebebiyet verilmiştir.

 

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Avukatlık ücretinin dağıtımı” başlıklı 82’inci maddesinde; belediye lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekalet ücretlerinin avukatlara (49’uncu maddeye göre çalıştırılanlar dahil) dağıtımı hakkında 1389 sayılı Devlet Davalarını întaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekalet Hakkında Kanun hükümlerinin kıyas yolu ile uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

 

02.11.2011 tarih ve 28103 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin “Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler ile atıflar” başlıklı 18 inci maddesinin 1 inci fıkrasında; 2/2/1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Vekâlet Hakkında Kanunun yürürlükten kaldırıldığı, diğer mevzuatta 1389 sayılı Kanuna yapılan atıfların 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye yapılmış sayılacağı belirtilmiştir.

 

659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin “Davalardaki temsilin niteliği ve vekalet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14 üncü maddesinde, avukat vekalet ücretlerinin dağıtımı düzenlenmiştir. 14 üncü maddeye göre ödenecek vekalet ücretlerinin dağıtımına ilişkin usul ve esasları düzenleyen yönetmelik ise 07.08.2012 tarih ve 28347 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Vekalet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde;

 

“(1) Emanet Hesabında toplanan vekalet ücretleri, vekalet ücretinden yararlanacak kişilere yıllık tutarı; (10.000) gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarın oniki katını geçmemek üzere aşağıdaki şekilde dağıtılır:

 

a) Dava veya icra dosyasını takip eden hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %55 ’i, vekalet ücreti dağıtımının yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süretle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla, hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara %40 i eşit olarak ödenir” denilmiştir.

 

25.08.2017 tarih 30165 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018 ve 2019 Yıllarım Kapsayan 4. Dönem Toplu Sözleşme’nin 22’inci maddesinde 10.000 gösterge rakamının 20.000 olarak uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

 

Başka bir deyişle belediyelerin; avukatlık vekâlet ücretini hesaplarken kanunda gösterilen iki tavanı aşmamaya dikkat etmeleri gerekmektedir. Öncelikle emanetler hesabında toplanan paranın ancak % 55’ini avukatlara dağıtabilmekte ve bu kapsamda dağıtılan tutar da her bir avukat için 20.000 gösterge rakamının aylık katsayı ile çarpımını geçememektedir.

 

Yapılan incelemede, Daire ilamında da vurgulandığı üzere, ... Belediyesi’nde emanetler hesabında ... TL birikmiş olduğu, bunun en fazla % 55’i olan ... TL’nin davayı takip eden avukatlara dağıtılması mümkün olup kalan ...TL’nin belediyede hukuk birimi bulunmaması nedeniyle gelir olarak kaydedilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

 

Dolayısıyla, sözleşmeli avukata yapılan ... TL’lik ödeme nedeniyle kamu zararı oluşmuştur.

 

Bu itibarla, ... ... Belediyesi’nde sözleşmeli avukat olarak çalışan ...’e avukatlık vekâlet ücretinin mevzuatta öngörülenden fazla ödenmesi nedeniyle ... TL’ye verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, oybirliğiyle,

 

Karar verildiği 23.06.2021 tarih ve 49764 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 341 kez görüntülendi.