Taşınmaz satışlarında ihale kararı damga vergisi (Karar pulu) kesilmesi gerekir mi?

Karar

 

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler      

Yılı         2018    

Dairesi  4           

Dosya No           46510  

Tutanak No        49919  

Tutanak Tarihi   14.7.2021         

Kararın Konusu Vergi Resmi Harç ve Diğer Gelirlerle İlgili Kararlar          

 

 

Konu: Mülkiyeti Belediyeye ait olan 25 adet taşınmazın satışına ilişkin ihale kararları üzerinden damga vergisi kesintisi yapılmaması.

 

8 sayılı İlamın 2. maddesiyle Mülkiyeti Belediyeye ait olan 25 adet taşınmazın satışına ilişkin ihale kararları üzerinden damga vergisi kesintisi yapılmaması sonucu oluşan kamu zararı tutarı ... TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

 

Muhasebe Yetkilisi (Mali Hizmetler Müdürü) ...’nın temyiz dilekçesinde özetle;

 

TEMYİZE KONU SÜREÇ:

 

1- İlk olarak Mülkiyeti Belediyeye ait ...Mahallesi sınırları içerisinde bulunan toplam 25 adet konut parselinin kapalı teklif usulü ile satılması yönünde Belediye Encümeninin 11/04/2018 tarih ve 0376 sayılı kararının alındığı, bunun üzerine ihale işlemlerini yürütmek üzere Belediye Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından ihale şartnamesi hazırlanarak, ihale tarihi ve saatinin belirlendiği,

 

2- Sözkonusu taşınmazların ihalesi, belirlenen tarihte Belediye Encümeninin 16/05/2018 tarih ve 0490 sayılı kararı ile gerçekleştirilerek, 2886 sayılı Yasanın 35/a maddesi uyarınca kapalı teklif usulü ile satışı yapılmış ve gereği için karar sureti ile kararda adı geçen evrak asıllarının Destek Hizmetleri Müdürlüğü ile Emlak ve İstimlak Müdürlüğüne gönderilmesine karar verildiği,

 

3- Süreç içerisinde Mali Hizmetler Müdürlüğüne herhangi bir bilgi verilmediği, ancak Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından ihalede satış yapılanlara gönderilen ve kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesine dair yazıda, ihaleden doğan her türlü vergi, resim ve harçların tamamı ile ihale bedelinin 6 ay içerisinde ve 6 eşit taksitte Belediye veznesine yatırılması gerektiğinin bildirilmesi sonrasında Mali Hizmetler Müdürlüğü olarak haberdar olunduğu, Gerek Destek Hizmetleri Müdürlüğü ve gerekse Emlak ve İstimlak Müdürlüğü tarafından sözkonusu ihale sonrası Mali Hizmetler Müdürlüğüne tahsil edilmesi gerekecek detay bilgilerin verilmediği,

 

4- Buna rağmen Mali Hizmetler Müdürlüğü olarak, Destek Hizmetleri Müdürlüğünün yazısı doğrultusunda kesinleşen ihale sonrası satış yapılan tüm kişilerle alacak tahsil sözleşmesi imzalanmış ve akabinde ihalede belirtilen miktar ve damga vergilerinin eksiksiz tahsil edildiği, 

 

TEMYİZ NEDENLERİ:

 

Söz konusu Sayıştay ilamının haksız ve hukuka aykırı olup BOZULMASINA karar verilmesinin talep edildiği,

 

A- İHALENİN SÖZLEŞMEYE BAĞLANMADIĞI

 

Sayıştay ilamında özetle, ... Belediye Başkanlığı (Destek Hizmetleri Müdürlüğü) tarafından İhale üzerinde bırakılanlar adına gönderilen 06/08/2018 tarihli “Kesinleşen İhale Kararlarının Bildirilmesi” başlıklı yazıda; ihale bedelinin 6 eşit taksitte ödeneceğinin belirtildiğinden ve ihale üzerinde bırakılanlarla taksit sözleşmesi yapıldığından bahisle, tahsil edilen damga vergisinin bu sözleşme sonucu ödenen damga vergisi olduğu açıklanmış, dolayısıyla ihale kararı üzerinden alınması gereken damga vergisi ödenmediğinden kamu zararına hükmedilerek hakkında kişi borcu çıkarıldığı,

 

Sayıştay 4. Dairesinin bu değerlendirmesinin kabul edilemeyeceği, Zira;

 

1- Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kâğıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 8 inci maddesinde, bu Kanunda yazılı resmi daireden maksadın genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu, bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı; 9 uncu maddesinde, bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu hükümlerinin yer aldığı,

 

2- Mezkur Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I-Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında, belli parayı İhtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin binde 7,5 nispetinde; "II- Kararlar ve mazbatalar" başlıklı bölümünün 5766 sayılı Kanunla değişik 2 nci fıkrasında ise, İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğine haiz kurumların her türlü ihale kararlarının binde 4,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağının hükme bağlandığı, (2018 yılı için damga vergisi oranlarının, Kanuna ekli (1) sayılı tablonun l/A-1 fıkrasındaki kağıtlar için binde 9,48; II/2 fıkrasındaki kağıtlar için binde 5,69 olarak belirlendiği.)

 

3- Sayıştay ilamında bahsi geçen sözleşmenin, sözkonusu taşınmaz ihalelerinin onaylanması sonrasında, ihaleden kaynaklı oluşan borcun tahsiline ilişkin olduğu, nitekim 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun amacının, tahsil edilebilir hale gelen alacakların olabildiğince kısa sürede ve az masrafla tahsil edilmesini sağlamak olduğu, dolayısıyla sözkonusu taksitlendirmenin, kesinleşmiş ihale kararı sonrasında ortaya çıkan bedelin ne şekilde ve ne zaman ödenmesi gerekeceğine ilişkin olup, bu niteliği itibari ile 488 sayılı Damga Vergisi Kanununda bahsi geçen sözleşme kapsamında değerlendirilmesinin hatalı olduğu,

 

B-MALİ HİZMETLER MÜDÜRÜNÜN SORUMLULUĞUNUN BULUNMADIĞI,

 

Yine Sayıştay ilamında, ihale kararları dolayısıyla kesilmesi gereken damga vergisinin takip ve tahsili hususunda belediye encümen üyelerinden muhasebe yetkilisi sıfatıyla Mali Hizmetler Müdürünün sorumluluğu bulunduğundan bahisle, toplam ...-TL kamu zararının Muhasebe Yetkilisi olarak tek başına tarafına ödettirilmesine karar verildiği, Sayıştay’ın bu değerlendirmesinin de açıkça hatalı ve hukuka aykırı olduğu, Zira;

 

1- Bilindiği üzere 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun ‘Mali Hizmetler Birimi’ başlıklı 60 ncı maddesinin ‘e’ bendinde;

 

“Kamu idarelerinde aşağıda sayılan görevler, malî hizmetler birimi tarafından yürütülür:

 

……

 

e) İlgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek” denildiği,

 

Aynı Kanunun 71 inci maddesinde; kamu zararının belirlenmesinde İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmamasının esas alınacağının belirlendiği,

 

Yine 5018 sayılı Kanunun 61 inci maddesinde; “Muhasebe yetkilileri ödeme aşamasında, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde;

 

a) Yetkililerin imzasını,

 

b) Ödemeye ilişkin ilgili mevzuatında sayılan belgelerin tamam olmasını,

 

c) Maddi hata bulunup bulunmadığını,

 

d) Hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri,

 

Kontrol etmekle yükümlüdür.

 

Muhasebe yetkilileri, ilgili mevzuatında düzenlenmiş belgeler dışında belge arayamaz. Yukarıda sayılan konulara ilişkin hata veya eksiklik bulunması halinde ödeme yapamaz. Belgesi eksik veya hatalı olan ödeme emri belgeleri, düzeltilmek veya tamamlanmak üzere en geç bir iş günü içinde gerekçeleriyle birlikte harcama yetkilisine yazılı olarak gönderilir. Hataların düzeltilmesi veya eksikliklerin giderilmesi halinde ödeme işlemi gerçekleştirilir. Muhasebe yetkilileri, 34 üncü maddenin ikinci fıkrasındaki ödemeye ilişkin hükümler ile bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen ödemeye ilişkin kontrol yükümlülüklerinden dolayı sorumludur. Muhasebe yetkililerinin bu Kanuna göre yapacakları kontrollere ilişkin sorumlulukları, görevleri gereği incelemeleri gereken belgelerle sınırlıdır.” hükmünün düzenleme altına alındığı, Dolayısıyla da kanun muhasebe yetkilisinin görev ve sorumluluk kapsamının kanunla tahdit edilmiş olup bu meyanda vergi tahsilinden mütevellit bir sorumluluğun şahsına tevcihinin kanuna ve hukuka aykırı olduğu,

 

Damga vergisi kanununu konuya ilişkin maddesi de;

 

“Vergi ve cezada sorumluluğu

 

Madde 24 - Vergiye tabi kağıtların Damga Vergisinin ödenmemesinden veya noksan ödenmesinden dolayı alınması lazım gelen vergi ve cezadan, mükelleflere rücu hakkı olmak üzere, kağıtları ibraz edenler sorumludur.

 

Birden fazla kişi tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenler müteselsilen sorumludurlar. Bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunması Damga Vergisinin noksan ödenmesini gerektirmez. Damga Vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamı kişiler tarafından ödenir. Ancak bu kağıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumlar müteselsilen sorumludurlar. 22 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında bulunanlar, taraf oldukları işlemlere ilişkin kâğıtlara ait verginin beyan ve ödenmesinden sorumludurlar. Verginin ödenmemesi veya noksan ödenmesi durumunda vergi, ceza ve ferileri, vergi için diğer işlem taraflarına rücu hakkı olmak üzere, bu fıkrada belirtilen kişilerden alınır. ” hükmü izhar olunduğu halde şahsına sorumluluk tevcihinin mezkur kanun yönünden de kanuna ve hukuka aykırı olduğu,

 

2- Sayıştay ilamına konu olayda ise, sözkonusu taşınmazların satışı 2886 sayılı Yasanın 35/a maddesi uyarınca kapalı teklif usulü ile yapılmış ve gereği için karar sureti ile kararda adı geçen evrak asıllarının Destek Hizmetleri Müdürlüğü ile Emlak ve İstimlak Müdürlüğüne gönderilmesine karar verildiği, bu süreç içerisinde Mali Hizmetler Müdürlüğüne herhangi bir bilgi verilmediği, Ancak daha sonrasında Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından ihalede satış yapılanlara gönderilen ve kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesine dair yazıda, ihaleden doğan her türlü vergi, resim ve harçların tamamı ile ihale bedelinin 6 ay içerisinde ve 6 eşit taksitte Belediye veznesine yatırılması gerektiğinin bildirilmesi sonrasında Mali Hizmetler Müdürlüğü olarak haberdar olunmuş ve detay bilgiler bildirilmemesine rağmen re’sen tarafından dikkate alınarak ihale karar damga vergisinin tahsil edildiği,

 

Oysa ekte sunulan uygulama örneğinde, ilgili Müdürlük tarafından kesilecek Damga Vergileri belirtilmek üzere Mali Hizmetler Müdürlüğüne gönderilmekte ve işlemlerin bu şekilde tamamlandığı, dolayısıyla -velev ki ihale damga vergisinin alınmamış olsa dahi- yukarıda ortaya konulan hüküm ve izahat karşısında herhangi bir mali sorumluluğunun bulunmadığının izahtan vareste olduğu,

 

3- Öte yandan Sayıştay ilamında, ihale kararları dolayısıyla kesilmesi gereken damga vergisinin takip ve tahsili hususunda belediye encümen üyelerinden muhasebe yetkilisi sıfatıyla Mali Hizmetler Müdürünün sorumlu olduğu değerlendirmesinin, hukuka açıkça aykırı olup kabul edilemeyeceği, Zira bu durumun kabulü halinde benzer nitelikteki tüm işlerden ihale komisyonu olarak görev yapan Mali Hizmetler Müdürü dışındaki belediye encümen üyelerinin sorumsuz olduğu sonucunun ortaya çıkacağı, Bu durumun ise Sayıştayın emsal yerleşmiş tüm kararlarına açıkça aykırı olduğu, Kaldı ki bu değerlendirmeye yol açacak hiçbir yasal mevzuatın bulunmadığı, Kaldı ki Sayıştay Genel Kurulunun 5018 sayılı Kanun Çerçevesinde Sorumlu Tutulacak Görevli ve Yetkililerin Belirlenmesi Hakkındaki 5189/1 sayılı kararında da bu gerekçeyi destekleyen vurgulara yer verildiği,

 

C- KAMU ZARARI BULUNMADIĞI.

 

1- Sayıştay ilamında tahsil edilmeyen verginin ihale karar damga vergisi olduğu, tahsil edilen verginin ise sözleşme damga vergisi olduğu kabulü ile hareket edilmiş, ancak sözleşme damga vergisi olması hususunda yeterli bir hukuki ve yasal değerlendirme yapılmadığı, dolayısıyla bu noktada gerek denetim gerekse mali yargılama esnasında somut olaya ilişkin maddi hata yapılmak suretiyle hatalı bir tespit ve muhakeme yapıldığı, Dolayısıyla da esasen denetimdeki tespit ve akabinde anılan ilamın hatalı ve haksız olduğu noktasında bir tereddütün olmadığı,

 

Yukarıda açıklandığı üzere tahsil edilen damga vergisinin esasen ihale karar damga vergisi olduğu halde, sözleşmeye bağlanmayan bir işlem üzerinden sözleşme damga vergisi olarak kabulünün fiili durumla örtüşmediği gibi hukuka düzenlemelere aykırı olduğu,

 

Dolayısıyla görev yapmış olduğu dönem itibariyle, Sayıştay ilamına konu satış işlemlerinden TAHSİL EDİLEN MEBLAĞ İHALE DAMGA VERGİSİ OLUP, HERHANGİ BİR KAMU ZARARI OLUŞMADIĞI, Hatta tahsil edilen miktar dikkate alındığında zarar değil, aksine kamu lehine fazla tahsilat sözkonusu olduğu,

 

Özetle itirazlarını tekrar etmek gerekirse;

 

* Yapılan satış ihalesi sözleşmeye bağlanmamış sözkonusu işlem nedeniyle alınması gereken damga vergisinin de, ihale karar damga vergisi olduğunun mutlak suretle nazara alınması gerektiği,

 

* Mali Hizmetler Müdürü olarak Belediye Encümeninde bulunmuş olmanın, ihale kararları gereği kesilmesi gereken damga vergisini takip etme zorunluluğunu doğuracağı gibi bir çıkarsamanın herhangi bir hukuki dayanağının bulunmadığı,

 

* Mali Hizmetler Müdürü olarak belirtilen dönemde görevlerini eksiksiz olarak yerine getirmiş olup, bilakis görevlerini yerine getirmeyen ilgililerin hatalarını tespit ederek damga vergisinin tarafından bizzat tahsil edildiği,

 

* 5018 sayılı kanunun düzenlemiş olduğu 71 inci madde mucibince herhangi bir kamu zararının sözkonusu olmadığı,

 

SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda arz olunan ve resen tetkik edilecek sair nedenlere binaen; 

 

MURAFAA talebinin kabulü ile, Sayıştay 4. Dairesinin 27/11/2019 tarih ve 08 sayılı ilamının BOZULMASINA ve konu hakkında İLİŞİLECEK BİR HUSUS BULUNMADIĞINA karar verilmesinin saygıyla arz ve talep edildiği ifade edilmiştir.

 

Başsavcılık Mütalaasında;

 

“... ... Belediyesinin 2018 yılı hesabının 4. Dairede yargılanması sonucu çıkarılan 8 sayılı ilamın 2 inci maddesinde yer alan tazmin hükmünü Muhasebe Yetkilisi sıfatıyla temyiz eden ...'nın ilgi yazınız ekindeki temyiz dilekçesi ve ekleri incelendi.

 

Temyiz dilekçesinde: Mülkiyeti Belediyelerine ait ...Mahallesi sınırları içerisinde bulunan toplam 25 adet konut parselinin Belediyemiz Encümeninin 16/05/2018 tarih ve 0490 sayılı kararı 2886 sayılı Yasanın 35/a maddesi uyarınca kapalı teklif usulü ile satışı yapıldığını, kesinleşen ihale sonrası satış yapılan tüm kişilerden alacak tahsil için sözleşmesi imzalanmış ve akabinde ihalede belirtilen miktar ve damga vergileri eksiksiz tahsil edildiğini,

 

Diğer taraftan Sayıştay Genel Kurulunun 5018 sayılı Kanun Çerçevesinde Sorumlu Tutulacak Görevli ve Yetkililerin Belirlenmesi Hakkındaki 5189/1 sayılı kararını gerekçe göstererek ihale kararları dolayısıyla kesilmesi gereken damga vergisinin takip ve tahsili hususunda muhasebe yetkilisi sıfatıyla kendisinin sorumlu tutulmaması gerektiğini,

 

İleri sürerek tazmin hükmünün kaldırılmasını istemektedir.

 

488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (l) sayılı tablonun (ll. Kararlar ve Mazbatalar) bölümünün 2. Sırası gereği resmi dairelerin yetkili mercilerince bir malın artırma, eksilme, pazarlık, açık ihale usulü, belli istekliler arasında ihale usulü ve sair şekillerde alınması, satılması veya bir hizmetin gördürülmesi maksadıyla verilen her türlü kararların, ihale kararı olup aynı Kanunun 1, 3 ve 4. maddeleri gereği damga vergisine tabi olacağı hüküm altına alınmıştır. Açık olan bu hüküm karşısında Mülkiyeti Belediyelerine ait ...Mahallesi sınırları içerisinde bulunan toplam 25 adet konut parselinin Belediye Encümeninin 16/05/2018 tarih ve 0490 sayılı kararı 2886 sayılı Yasanın 35/a maddesi uyarınca kapalı teklif usulü ile satışına ilişkin ihale kararından binde 5,69 oranında damga vergisinin alınması zorunlu olduğundan Dairenin tazmin kararının yasal düzenlemeye uygundur.

 

Yukarda belirtilen nedenlerden temyiz talebinin reddedilerek daire kararının tasdikine hükmedilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

 

Arz ederim.” Denilmektedir.

 

Muhasebe Yetkilisi ... ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

 

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

8 sayılı İlamın 2. maddesiyle Mülkiyeti Belediyeye ait olan 25 adet taşınmazın satışına ilişkin ihale kararları üzerinden damga vergisi kesintisi yapılmaması sonucu oluşan kamu zararı tutarı ...TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

 

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1’inci maddesinde; bu Kanuna ekli (1) sayılı Tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kâğıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade ettiği, “Mükellef”in düzenlendiği 3’üncü maddesinde; resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kâğıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği belirtilmiş olup, 4’üncü maddesinde de; bir kâğıdın tabi olacağı verginin tayini için o kâğıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kâğıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammum ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen kâğıt üzerinde başka bir kâğıda atıf yapılmış ise atıf yapılan kâğıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı, hükümlerine yer verilmiştir.

 

Anılan Kanuna ekli (I) sayılı Tablonun "I-Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında, belli parayı İhtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin binde 7,5 nispetinde; "II- Kararlar ve mazbatalar" başlıklı bölümünün 5766 sayılı Kanunla değişik 2 nci fıkrasında ise, İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğine haiz kurumların her türlü ihale kararlarının binde 4,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır. (2018 yılı için damga vergisi oranlarının, Kanuna ekli (1) sayılı tablonun l/A-1 fıkrasındaki kağıtlar için binde 9,48; II/2 fıkrasındaki kağıtlar için binde 5,69 olarak belirlenmiştir.)

 

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğine haiz kurumların her türlü ihale kararları binde 5,69 oranında damga vergisine tabidir. Dolayısıyla belediyelere ait ihalelerde ihale komisyonu görevini ifa eden belediye encümeninin almış olduğu ihale kararları tutarları üzerinden de binde 5,69 oranında damga vergisi tahsil edilmesi gerekmektedir.

 

Belediyenin mülkiyetinde bulunan 25 adet taşınmaza ilişkin encümen kararları ile ihale satış dosyalarının incelenmesinde, taşınmazların satışına ilişkin ihale kararı sebebiyle kesilmesi gereken binde 5,69 oranındaki damga vergisinin alınmadığı anlaşılmıştır.

 

Diğer taraftan Vergi Usul Kanununa göre vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde; ziyaa uğratılan vergi için vergi ziyaı cezası ile gecikme faizi de hesaplanarak müeyyide uygulanması gerekmektedir. Kuşkusuz bu müeyyidelere karşı sorumlu/mükellefin söz konusu Kanun uyarınca uzlaşma ve cezalarda indirme talebi ile vergi mahkemelerinde dava açma yolu bulunmaktadır. Sayıştay ilamıyla mükellef veya sorumlunun yararlanabileceği bu yollar kapandığı gibi potansiyel kamu geliri olan vergi ziyaı cezası ile gecikme faizinden de vaz geçilmesi sonucu doğmaktadır. Tazmin konusu işlemle vergi ziyaına yol açıldığının düşünülmesi halinde uygulanacak müeyyideleri ve kanun yollarını belirlemek için gerektiğinde vergi incelemesi yaptırmak suretiyle işlem tesis edilmesi için konunun Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’na yazılması gerekir.

 

Bu itibarla yukarıda belirtilen hususların açıklığa kavuşturulması için konunun Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına yazılmasını teminen yeniden hüküm tesisi için 8 sayılı ilamın 2. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün BOZULARAK dosyanın Dairesine TEVDİİNE, (6.Daire Başkanı ..., 5. Daire Başkanı ..., Üyeler ..., ..., ...aşağıda yazılı karşı oy gerekçelerine karşı) oyçokluğu ile,

 

Karar verildiği 14.07.2021 tarih ve 49919 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

Karşı oy gerekçesi

 

6.Daire Başkanı ..., 5. Daire Başkanı ..., Üyeler ..., ..., ...karşı oy gerekçesi:

 

8 sayılı İlamın 2. maddesiyle Mülkiyeti Belediyeye ait olan 25 adet taşınmazın satışına ilişkin ihale kararları üzerinden damga vergisi kesintisi yapılmaması sonucu oluşan kamu zararı tutarı ...TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

 

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1’inci maddesinde; bu Kanuna ekli (1) sayılı Tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kâğıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade ettiği, “Mükellef”in düzenlendiği 3’üncü maddesinde; resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kâğıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği belirtilmiş olup, 4’üncü maddesinde de; bir kâğıdın tabi olacağı verginin tayini için o kâğıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kâğıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammum ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen kâğıt üzerinde başka bir kâğıda atıf yapılmış ise atıf yapılan kâğıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı, hükümlerine yer verilmiştir.

 

Anılan Kanuna ekli (I) sayılı Tablonun "I-Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında, belli parayı İhtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin binde 7,5 nispetinde; "II- Kararlar ve mazbatalar" başlıklı bölümünün 5766 sayılı Kanunla değişik 2 nci fıkrasında ise, İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğine haiz kurumların her türlü ihale kararlarının binde 4,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır. (2018 yılı için damga vergisi oranlarının, Kanuna ekli (1) sayılı tablonun l/A-1 fıkrasındaki kağıtlar için binde 9,48; II/2 fıkrasındaki kağıtlar için binde 5,69 olarak belirlenmiştir.)

 

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğine haiz kurumların her türlü ihale kararları binde 5,69 oranında damga vergisine tabidir. Dolayısıyla belediyelere ait ihalelerde ihale komisyonu görevini ifa eden belediye encümeninin almış olduğu ihale kararları tutarları üzerinden de binde 5,69 oranında damga vergisi tahsil edilmesi gerekmektedir.

 

Belediyenin mülkiyetinde bulunan 25 adet taşınmaza ilişkin encümen kararları ile ihale satış dosyalarının incelenmesinde, taşınmazların satışına ilişkin ihale kararı sebebiyle kesilmesi gereken binde 5,69 oranındaki damga vergisinin alınmadığı anlaşılmıştır.

 

Bu sefer sorumlu temyiz dilekçesinde, Sayıştay ilamında tahsil edilmeyen verginin ihale karar damga vergisi olduğu, tahsil edilen verginin ise sözleşme damga vergisi olduğu kabulü ile hareket edilmiş, ancak sözleşme damga vergisi olması hususunda yeterli bir hukuki ve yasal değerlendirme yapılmadığı, dolayısıyla bu noktada gerek denetim gerekse mali yargılama esnasında somut olaya ilişkin maddi hata yapılmak suretiyle hatalı bir tespit ve muhakeme yapıldığı ifade edilmişse de; yukarıda da ifade edildiği üzere, 2018 yılı için sözleşme damga vergisinin oranının binde 9,48 ;ihale karar damga vergisinin oranının binde 5,69 ‘dur.

 

Rapor dosyası ve eki belgelerinin incelenmesi sonucu, ... Belediye Başkanlığı tarafından ihale üzerinde bırakılanlar adına gönderilen 06.08.2018 tarihli “Kesinleşen İhale Kararının Bildirilmesi” başlıklı yazıda; ihale bedelinin 6 eşit taksitle ödeneceği belirtilerek ve ihale üzerinde bırakılanlarla yapılan taksit sözleşmesine ilişkin binde 9,48 oranında olan sözleşme damga vergisinin tahsil edildiği görülmüştür.

 

Sorumlular tarafından yapılan savunmada; ihale arsa satış ihalesi olduğundan ve ihalede herhangi bir taahhüt bulunmadığından sözleşme yapılmadığı ve bununla ilgili herhangi bir vergi tahsil edilmediği, ayrıca 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu hükümlerine göre hesaplanan damga vergilerine ait tahsilatlara ilişkin makbuzların savunma ekinde gönderildiği belirtilmiş ise de; ilamda konu edilen husus sözleşme damga vergisi olmayıp, taşınmazların satışına ilişkin ihale kararı üzerinden alınması gereken damga vergisidir.

 

Savunmada sözleşme yapılmadığı ifade edilmiş ise de; ... Belediye Başkanlığı tarafından ihale üzerinde bırakılanlar adına gönderilen 06.08.2018 tarihli “Kesinleşen İhale Kararının Bildirilmesi” başlıklı yazıda; ihale bedelinin 6 eşit taksitle ödeneceği belirtilmiş ve ihale üzerinde bırakılanlarla taksit sözleşmesi yapılmıştır. İdare tarafından savunma ekinde gönderilen makbuzlar, ihale üzerinde bırakılanlarla yapılan sözleşme sonucu doğan sözleşme damga vergisine ait olup, ilam konusu edilen ihale kararlarına ilişkin değildir.

 

Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere; resmi dairelerin yetkili mercilerince bir malın artırma, eksiltme, pazarlık, açık ihale usulü, belli istekliler arasında ihale usulü ve sair şekillerde alınması, satılması veya bir hizmetin gördürülmesi maksadıyla verilen her türlü kararlar, ihale kararları olup damga vergisine tabi olacaktır. İdare tarafından gönderilen savunma ve eklerinde ihale kararlarına ait damga vergisinin ödendiğine dair herhangi bir belge bulunmamaktadır.

 

5018 sayılı Kanun’un “Kamu Zararı” başlıklı 71’inci maddesinde, “Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.

 

Kamu zararının belirlenmesinde;

 

e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

 

Esas alınır.” hükmü yer almaktadır.

 

Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda, mülkiyeti Belediyeye ait olan 25 adet taşınmazın satışına ilişkin ihale kararları üzerinden damga vergisi kesintisi yapılmaması sonucu ...TL’lik kamu zararı oluşmuştur.

 

Bu itibarla, 8 sayılı ilamın 2. maddesiyle verilen tazmin hükmünün tasdiki gerekir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 591 kez görüntülendi.