Kurum personeli olmayan ve kurumca görevlendirilmeyen personele harcırah ödenmesinin, kamu zararına yol açacağı hk.
Kamu İdaresi Türü Belediyeler ve Bağlı İdareler kararı yazdır
Yılı 2018
Dairesi 1
Dosya No 47478
Tutanak No 49928
Tutanak Tarihi 14.7.2021
Kararın Konusu Harcırah Mevzuatı ile İlgili Kararlar
Konu: Mevzuata aykırı harcırah ödemesi
3) 96 sayılı İlamın 5. Maddesinin B bendiyle verilen Belediye çalışanı olmayan ve belediye tarafından görevlendirilmeyen bazı kişilerin konaklama gideri ile mini bar giderinin Belediye bütçesinden karşılanması sonucu oluşan ...TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.
Sorumlu Gerçekleştirme Görevlisi ... ve Harcama Yetkilisi ...’in temyiz dilekçeleri ile Belediye Başkanlığının Karşılaması, Başsavcılık mütalaası, işbu tutanağın/ ilamın 1. maddesinde bertildiği gibidir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
96 sayılı İlamın 5. Maddesinin B bendiyle verilen Belediye çalışanı olmayan ve belediye tarafından görevlendirilmeyen bazı kişilerin konaklama gideri ile mini bar giderinin Belediye bütçesinden karşılanması sonucu oluşan ...TL’ye tazmin hükmü verilmiştir
Esas yönünden inceleme
6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun “Harcırah verilecek kimseler” başlıklı 4’üncü maddesinde;
“Bu Kanunda belirtilen hallerde:
1. Bu Kanun kapsamına giren kurumlarda çalışan memur ve hizmetliler ile aile fertlerine ve aynı kurumlarda fahri olarak çalışanlara;
2.Memur veya hizmetli olmamakla beraber kurumlarca geçici bir vazife ile görevlendirilenlere…
Harcırah verilir.”
“Harcırahın unsurları” başlıklı 5’inci maddesinde;
“Harcırah; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva eder. İlgili, bu kanun hükümlerine göre bunlardan birine, birkaçına veya tamamına müstahak olabilir.”
denilmektedir.
Aynı Kanun'un 8’inci maddesinde; “Memur veya hizmetli olmadıkları halde bu Kanuna tabi kurumlarca geçici bir görev ile görevlendirilenlere verilecek yol masrafı ve gündelik, bunların bilgi seviyeleri ve faaliyet sahaları ile mahalli şartlar dikkate alınarak 4 ncü dereceye kadar olan memurlardan herhangi birine verilen yol masrafı ve gündeliğe kıyasen ilgili kurumca takdir olunur.” denilerek geçici bir görev ile görevlendirilenlere verilebilecek harcırah unsurları sayılmıştır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri uyarınca, belediye tarafından geçici bir görev ile görevlendirilmeyen memur veya hizmetli olmayan kişilerin gündelik, yol masrafı, ve konaklama giderlerinin belediye bütçesinden karşılanması mümkün değildir. Bunun yanı sıra Belediye tarafından görevlendirilmiş bile olsa mini bar ve benzeri ödemelerin belediye bütçesinden karşılanması Harcırah Kanunu açısından mümkün değildir.
Rapor dosyası ve eklerinin incelenmesi sonucu; Belediyede görevli olmayan, fuar kapsamında belediyenin misafiri olmayan ve geçici görevlendirme yazısı da bulunmayan kişilerin konaklama gideri ve mini bar giderlerinin Belediye bütçesinden ödenmesinin kamu zararı oluşturduğu anlaşılmıştır.
Sorumluluk Yönünden İnceleme;
Söz konusu ödemeler Özel Kalem Müdürlüğü bütçesinden yapılmıştır. Özel Kalem Müdürlüğünün harcama yetkilisi de, kanuni tanımı gereği Özel Kalem Müdürüdür. Dolayısıyla Ödeme emri belgesinde ve belge ekinde yer alan harcama talimatında, onay belgesinde, muayene kabul ve komisyonu tutanağında imzası bulunan Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisi sorumlu tutulmuşlardır.
Harcama yetkilisi temyiz dilekçesinde; Konaklama ödemelerinin Özel Kalem Müdürlüğünün Temsil, Tören ve Ağırlama giderleri kaleminden karşılandığını, İçişleri Bakanlığı'nın 25.04.1984 gün ve 27302 sayılı onayı ile yürürlüğe konulan Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesinin 3'üncü maddesine göre Temsil, Ağırlama ve Tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayinin Belediye Başkanının takdirinde olduğunu, bu nedenle sorumluluklarının bulunmadığını, personele ait konaklama giderlerinin belediye bütçesinden (gündelik harcırah konaklama hariç) ödenemeyeceğine dair bir hüküm bulunsa dahi bu hususun Belediye Başkanının emri dâhilinde olduğu anlaşıldığından, varsa sorumluluğun Belediye Başkanına ait olması gerektiğini,
Yine Gerçekleştirme Görevlisi dilekçesinde; gerçekleştirme görevi iş ve işlemlerinin memur eliyle yürütülmesinin esas olduğunu, Özel Kalem Müdürlüğünde görevli bir memur bulunmadığından Harcama yetkilisinin görevlendirmesiyle gerçekleştirme görevlisi olarak yetkilendirildiğini, bu yetkilendirmenin mevzuata uygun olmadığını, Belediye Başkanı ve Harcama Yetkilisinin sözlü talimatları doğrultusunda ödeme evraklarına kendisinin daimi işçi statüsünde olmasına rağmen imza attığını,
İfade etmişse de;
5018 sayılı Kanunun 32’inci maddesinde harcama yetkililerinin, 33’üncü maddesinde ise gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğu hakkında düzenlemeler bulunmaktadır. Ayrıca, 14.06.2007 tarih ve 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararı ile 5018 sayılı Kanun çerçevesinde sorumlu tutulacak görevli ve yetkililer belirlenmiş, söz konusu Kararda harcama yetkilileri ile ilgili olarak; bütçeden yapılacak harcamalar konusunda 5018 sayılı Kanunda öngörülen harcama sürecinde tek ve tam yetkili olan, giderin yapılmasına karar vermekten ödeme aşamasına kadar tüm işlemleri emir ve talimatı çerçevesinde yürüten ve maiyetindekileri ve onların eylem ve işlemlerini gözetmek ve denetlemekle yükümlü olan harcama yetkilisinin, Sayıştaya karşı hesap verme konusunda tam ve doğrudan sorumlu olduğunun, bu nedenle, harcama yetkililerinin, harcama talimatlarının ve buna konu olan harcamaların bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygunluğundan sorumlu oldukları belirtilmiştir.
Gerçekleştirme görevlileri ile ilgili olarak ise ilgili Kararda; aslî bir gerçekleştirme belgesi olan ödeme emri belgesini düzenleyen sıfatıyla imzalayan gerçekleştirme görevlisinin, düzenlediği belge ile birlikte harcama sürecindeki diğer belgelerin doğruluğundan ve mevzuata uygunluğundan harcama yetkilisi ile birlikte sorumlu tutulması gerektiği belirtilmiştir.
5018 sayılı Kanun’un ve ikincil mevzuatın gerçekleştirme görevlisini tanımlamadığı, harcama yetkilisinin yapmış olduğu harcamalardan dolayı hem hukuki hem de idari sorumluluğu bulunduğu dikkate alındığında, gerçekleştirme görevlisini tayin ve tespite yetkili merciinin harcama yetkilisi olması gerektiği sonucuna varılabilir. Bu nedenle harcama yetkilisi gerek kendi biriminden gerekse başka birimlerden hiyerarşik olarak en yakın yönetim kademesinde bulunan kişi veya kişiler arasında belirleyeceği kişiyi gerçekleştirme memuru olarak belirleyebilir. İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların 12’nci maddesinde yer alan “Harcama yetkilileri, yardımcıları veya hiyerarşik olarak kendisine en yakın üst kademe yöneticileri arasından bir veya daha fazla sayıda gerçekleştirme görevlisini ödeme emri belgesi düzenlemekle görevlendirir. ” hüküm de değerlendirildiğinde; ilgili mevzuatın, gerçekleştirme görevlilerinin memurlar arasından seçilmesini zorunlu kılacak bir hususu içermediği anlaşılacaktır. Yani, kamu görevi verilebilen işçi pozisyonundaki bir çalışan da gerçekleştirme görevlisi olabilmektedir.
Bu itibarla, 96 sayılı İlamın 5. Maddesinin B bendiyle verilen tazminine ilişkin hükmünün TASDİKİNE ,oy birliği ile,
Karar verildiği 14.07.2021 tarih ve 49928 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.