Engellilik vergi indirimin engellilik oranı göz önünde bulundurulmadan yüksek yapılmasının, kamu zararına yol açacağı hk.
Kamu İdaresi Türü Diğer Özel Bütçeli İdareler
Yılı 2017
Dairesi 8
Dosya No 46267
Tutanak No 49909
Tutanak Tarihi 14.7.2021
Kararın Konusu Vergi Resmi Harç ve Diğer Gelirlerle İlgili Kararlar
Konu: Engellilik indiriminin hatalı hesaplanması
1)192 sayılı İlamın 10/A Maddesiyle ...’ün engellilik indiriminin 2003 yılından itibaren üçüncü derece esas alınarak uygulanması gerekirken hatalı olarak ikinci derece dikkate alınarak uygulanması sonucu kamu zararı tutarı ...TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.
Harcama Yetkilisi ...ve ...ile Gerçekleştirme Görevlisi ...ve ...’in aynı mahiyetteki temyiz dilekçelerinde özetle;
“Engellilik İndirimi:
193 sayılı Kanunun 24.12.1980 tarih ve 2361 sayılı Kanunla değişik 31. maddesinin 2. fıkrasında “Sakatlık indirimi: Çalışma gücünün asgari %80’ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derece sakat, asgari %60 mı kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece sakat, asgari %40’ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü derece sakat sayılır ve aşağıda belirtilen sakatlık indiriminden faydalanırlar.
Sakatlık indirimi özel indirim tutarının;
-Birinci derece sakatlar için sekiz katı,
-İkinci derece sakatlar için dört katı,
-Üçüncü derece sakatlar için iki katıdır." hükmünün yer aldığı,
193 sayılı Kanunun 31. maddesinde yer alan 9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunun 3'üncü maddesiyle getirilen sakatlık indirim tutarları aynen bırakılmış olup, daha sonra 29/12/2017 tarihli ve 30285 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) (Seri No: 302) Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2018 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktarlar metne parantez içinde siyah puntoyla işlenmiş olup anılan madde; "Çalışma gücünün asgari % 80'ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derece engelli, asgarî % 60'mı kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece engelli, asgarî % 40'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü derece engelli sayılır ve aşağıda engelli dereceleri itibariyle belirlenen aylık tutarlar, hizmet erbabının ücretinden indirilir.
Engellilik indirimi;
- Birinci derece engelliler için 440.000.000 lira (1000 TL),
- İkinci derece engelliler için 220.000.000 lira (530 TL),
- Üçüncü derece engelliler için 110.000.000 lira (240TL) dır' şeklinde olduğu,
Konu ile ilgili olarak değişik yıllarda çıkarılan yönetmeliklerde benzer hükümlere yer verilmiş olsa da Kamu personelinin özlük haklarına ilişkin kimlik ve maaş bilgilerinin saklanması ile her türlü maaş hesaplama ve raporlama işleminin yapılmasında kullanılan otomasyon sistemi Kamu Harcama ve Muhasebe Bilişim Sisteminin (KBS) Yeni Maaş Bilgi Girişi modülünde yer alan “Engellilik Vergi İnd. Katı ’ bölümünde 193 sayılı Kanuna işlenmiş miktarlar bulunmadığından ...’ün engellilik indirimine ilişkin bilgi girişi yapılırken KBS menüsündeki "Kat" ibaresi dikkate alındığından kamu zararı oluşmadığı,
Sonuç olarak; bu konuda daha önce yapılan savunmaların da aynen tekrar edildiği belirterek, yapılacak yargılama sonucunda daire kararındaki tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesinin talep edildiği ifade edilmiştir.
Başsavcılık Mütalaasında;
“Dilekçelerde özetle;
1- İlamın 10/A maddesine ilişkin olarak, Kamu personelinin özlük haklarına ilişkin kimlik ve maaş bilgilerinin saklanması ile her türlü maaş hesaplama ve raporlama işleminin yapılmasında kullanılan Kamu Harcama ve Muhasebe Bilişim Sisteminin (KBS), Yeni Maaş Bilgi Modülünde yer alan ''Engellilik Vergi indirimi Katı'' bölümünde 193 sayılı Kanuna işlenmiş miktarlar bulunmadığından ...'ün engellilik indirimine ilişkin bilgi girişi yapılırken KBS menüsündeki ''Kat'' ibaresi dikkate alındığından, kamu zararı oluşmadığı ileri sürülmekte ve tazmin hükmünün kaldırılması talep edilmektedir.
Kamu Harcama ve Muhasebe Bilişim Sisteminde (KBS), mutemetlerin giriş yapacağı bilgi girişi ekranında Gelir Vergisi Kanununa uygun olarak 1, 2 ve 3 üncü derece engellilik girişi yer almakta olup, sağlık kurulu raporunda %50 oranında çalışma gücü kaybı bulunduğu belirtilen ...'ün engellilik indiriminin 2003 yılından itibaren üçüncü derece olarak uygulanması gerekirken, ikinci derece esas alınarak uygulanması sonucunda kamu zararına sebebiyet verilmiştir. Bu nedenle talebin reddedilerek, Daire kararının tasdikine karar verilmesinin,
Uygun olacağı mütalaa olunmaktadır.
Arz ederim.” Denilmektedir.
Duruşma talebinde bulunan …, …, ... duruşma gününe ilişkin tebligat yapılmasına rağmen duruşmaya katılmamışlardır.
Duruşma talebinde bulunan ...ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
192 sayılı İlamın 10/A Maddesiyle ...’ün engellilik indiriminin 2003 yılından itibaren üçüncü derece esas alınarak uygulanması gerekirken hatalı olarak ikinci derece dikkate alınarak uygulanması sonucu kamu zararı tutarı ...TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.
93 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunun 3’üncü maddesiyle değişik “Engellilik İndirimi” başlıklı 31’inci maddesinde; “Çalışma gücünün asgarî % 80'ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derece engelli, asgarî % 60'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece engelli, asgarî % 40'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü derece engelli sayılır ve aşağıda engelli dereceleri itibariyle belirlenen aylık tutarlar, hizmet erbabının ücretinden indirilir.
Engellilik indirimi;
- Birinci derece engelliler için 440.000.000 lira
- İkinci derece engelliler için 220.000.000 lira,
- Üçüncü derece engelliler için 110.000.000 liradır.
Engellilik derecelerinin tespit şekli ile uygulamaya ilişkin esas ve usuller Maliye, Sağlık ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlıklarınca bu konuda müştereken hazırlanacak bir yönetmelik ile belirlenir. “denilmiştir.
27.12.2016 tarihli ve 29931 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 296 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2017 yılında uygulanacak olan engellilik indirimi tutarları; birinci derece engelliler için 900 TL, ikinci derece engelliler için 470 TL ve üçüncü derece engelliler için 210 TL olarak belirlenmiştir.
Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik’in; Özürlü sağlık kurulu raporunun geçerlilik süresi başlıklı 13’üncü maddesinde;
“(1) Özürlü sağlık kurulu raporunun sürekli olup olmadığı ile süreli raporlarda raporun geçerlilik süresi mutlaka belirtilir.
(2) Özürlü sağlık kurulunca kişinin özür durumunun sürekli olduğuna karar verilmesi durumunda, özürlü sağlık kurulu raporunun ilgili bölümünde bu durum belirtilir. Ancak özür durumunun değişmesi halinde, kişinin talebi üzerine rapor ve buna bağlı kişinin özür oranı yeniden belirlenir.
(3) Özürlü sağlık kurulunca özürlünün özür durumunun sürekli olmadığına karar verilmesi halinde de bu husus ilgili bölümde belirlenerek özürlü sağlık kurulu raporunun geçerlilik süresi belirtilir. Zaman içinde değişebilen veya kontrolü gerektiren hastalıklar, hastanın önceki özürlü sağlık kurulu raporu da kurula sunularak, özürlü sağlık kurulunun belirleyeceği süre içinde yeniden görüşülür ve karara bağlanır.
(4) Bu Yönetmelik hükümlerine göre alınmış olan sürekli raporlar ile süreli raporların geçerlilik süresi dolmadan tekrar rapor alınmak istenmesi durumunda, mükerrer rapor tanzimini önlemek maksadıyla, ilgililerin daha önce özürlü sağlık kurulu raporu alıp almadıklarına ilişkin beyanı istenir. İlgilinin beyanı üzerine veya bir başka şekilde, evvelce özürlü sağlık kurulu raporu verilmiş olduğunun tespiti halinde tekrar rapor verilmez. Kullanım amacına uygun olarak düzenlenmiş ve bu Yönetmelik hükümlerine göre alınmış olan sürekli raporlara sahip kişilerden kurumlarca yeniden rapor istenilmez.”
Kazanılmış haklar başlıklı 18’inci maddesinde ise;
“(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce; özürlüler için düzenlenmiş sağlık kurulu raporlarıyla belirlenmiş olan özür oranları, çalışma gücü kayıp oranları, vücut iş görme gücü kaybı oranları, tüm vücut fonksiyon kaybı oranları geçerli olup bu oranlara dayanılarak sağlanmış sosyal destek ve yardım hizmetlerinin sürdürülebilmesi için yeniden özürlü sağlık kurulu raporu düzenlenmez.
(2) Ancak, süreli verilen raporlar ile ilgili olarak hastaneye yeniden sevk işlemi uyarınca veya herhangi bir sebeple yeni bir rapor istenmesi durumunda, özür oranları, bu Yönetmelik hükümlerine göre yeniden belirlenir.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
Rapor dosyası ve eklerinin incelenmesi sonucu, memur ...’e ait 11.01.1983 tarihli sağlık kurulu raporunda “Yukarıda belirtilen sakatlığı nedeniyle çalışma gücünün % 50 (Yüzde elli) sini kaybetmiştir.” denilmek suretiyle engellilik oranının % 50 olarak belirlendiği ve ikinci derece engelli indiriminden yararlanmaya başladığı, 2003 yılında yapılan gelir vergisi kanunu değişikliğine rağmen ikinci derece engellilik uygulamasına devam edildiği anlaşılmıştır. Oysa, 2003 yılında yapılan değişiklik ile %50 oranında engeli olanlar üçüncü derece engelli olarak kabul edilmiş ve buna göre indirimden yararlanmaları öngörülmüştür. Dolayısı ile ...’ün de engellilik indiriminin 2003 yılından itibaren üçüncü derece esas alınarak belirlenmesi gerekmektedir.
Sorumlular temyiz dilekçesinde, sorguya yapmış oldukları savunmayı aynen tekrar ederek, otomasyon sistemi Kamu Harcama ve Muhasebe Bilişim Sisteminin (KBS) Yeni Maaş Bilgi Girişi modülünde yer alan "Engellilik Vergi İnd. Katı" bölümünde 193 sayılı Kanuna işlenmiş miktarlar bulunmadığından ...'ün engellilik indirimine ilişkin bilgi girişi yapılırken KBS menüsündeki "Kat" ibaresi dikkate alındığından kamu zararı oluşmadığını ifade etmişlerse de; yukarıda belirtilen açıklamalar doğrultusunda “katı” olarak yapılan düzenleme eski düzenlemedir, yeni düzenlemeye göre %50 oranında engeli olanlar üçüncü derece engelli olarak kabul edilmiş ve buna göre indirimden yararlanmaları öngörülmüştür.
Bu itibarla, 192 sayılı İlamın 10/A maddesiyle verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, oybirliği ile,
Karar verildiği 14.07.2021 tarih ve 49909 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.