Peşin ödenmiş avukat vekalet ücretine, yılın ikinci yarısında güncellenen memur katsayısı oranında fark ödenmesi mümkün müdür?

Karar

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler     

 

Yılı         2015    

 

Dairesi  6           

 

Dosya No           46630  

 

Tutanak No        49943  

 

Tutanak Tarihi   8.9.2021            

 

Kararın Konusu Personel Mevzuatı ile İlgili Kararlar        

 

 

Konu: Avukatlık vekâlet ücretleri için yeniden değerleme oranı üzerinden fark ödemesi yapılması.

 

1- 353 sayılı ek ilamın 1/A maddesi ile; 2011, 2012, 2013 ve 2014 yıllarında yıllık üst limitten ödenen avukatlık vekâlet ücretleri için yeniden değerleme oranı üzerinden fark, 2015 yılı avukatlık vekâlet ücretinin ise yeniden değerleme oranında artırılarak ödenmesi sonucunda neden olunan ...-TL’nin sorumlulardan tazminine hükmedilmiştir.

 

Temyiz Dilekçesi

 

Sorumluluğuna hükmedilen harcama yetkilisi ... tarafından sunulan temyiz dilekçesinde özetle;

 

Daire yargılaması aşamasında savunma ve itirazların yeterince incelenmeksizin hüküm kurulduğu, 5393 sayılı Belediye Kanununun 82. maddesi ile avukatlara ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara vekalet ücretlerinin dağıtımı hakkında 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekalet Hakkında Kanun hükümlerinin kıyas yolu ile uygulanacağı hüküm altına alındığı, 659 sayılı KHK nın 14 üncü maddesinin (b) fıkrasında 10.000 gösterge rakamının aylık katsayı ile çarpımının 12 katını geçemeyeceği belirtilerek vekalet ücreti yıl başında değil de Temmuz ayında alınsaydı yine artış oranı dikkate alınarak hesaplanacağı dolayısıyla bir kamu zararının söz konusu olmadığı, hesaplamanın ilk yahut ikinci altı ayda yapılmasının mecburi olduğuna dair bir düzenlemenin olmadığı, dolayısıyla kamu zararı değerlendirmesinin ancak kişisel bir görüş olabileceği, avukatlık vekalet ücretlerinin yeniden değerleme oranı uygulanarak arttırılmasının ise Mezkur KHK nın 15 inci maddesinde yer aldığı bu nedenlerle hakkında verilmiş tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmektedir.

 

Başsavcılık Mütalaası

 

Sorumluluğuna hükmedilen harcama yetkilisi ... tarafından sunulan temyiz dilekçesine istinaden sunulan mütalaada;

 

“Dosya üzerinde yapılan incelemede; İlamım aynı maddesinde tazmine konu iki hususun olduğu, bunlardan ilkinin 659 sayılı KHK nın 15 inci maddesi gerekçe gösterilerek katsayı ve gösterge rakamı ile bulunana avukatlık vekalet ücretine yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle vekalet ücretlerinin fazla alınması hususudur ki bu konuda temyizci sadece 15 inci maddenin metnini koyarak herhangi bir gerekçeli savunma yapmamıştır. Madde metni açık olup, madde başlığı da "parasal sınırlar"dır. Dolayısıyla KHK da yer alan ve metinlerde tutar ifade eden rakamların yeniden değerlemeye tabi tutulmasını içeren bir hüküm olduğu için bu konudaki temyiz talebinin ret edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.”

 

Denilmektedir.

 

Dosya ve eki belgelerin incelenmesi neticesinde

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ

 

353 sayılı ek ilamın 1/A maddesi ile; 2011, 2012, 2013 ve 2014 yıllarında yıllık üst limitten ödenen avukatlık vekâlet ücretleri için yeniden değerleme oranı üzerinden fark, 2015 yılı avukatlık vekâlet ücretinin ise yeniden değerleme oranında artırılarak ödenmesi sonucunda neden olunan ...-TL’nin sorumlulardan tazminine hükmedilmiştir.

 

İlgili Hukuki Düzenlemeler

 

5393 sayılı Belediye Kanunu

 

“Avukatlık ücretinin dağıtımı” başlıklı 83’nci maddesi

 

“Belediye lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin; avukatlara (49 uncu maddeye göre çalıştırılanlar dâhil) ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara dağıtımı hakkında 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun hükümleri kıyas yolu ile uygulanır.”,

 

659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri Ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname

 

“Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler ile atıflar” başlıklı 18’inci maddesinin 1’inci fıkrası

 

“2/2/1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Diğer mevzuatta 1389 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanun Hükmünde Kararnameye yapılmış sayılır.”, hükümleri yer almaktadır.

 

659 sayılı KHK

 

“Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14’üncü maddesi

 

“Tahkim usulüne tabi olanlar dahil adli ve idari davalar ile icra dairelerinde idarelerin vekili sıfatıyla hukuk birimi amirleri, muhakemat müdürleri, hukuk müşavirleri ve avukatlar tarafından yapılan takip ve duruşmalar için, bu davaların idareler lehine neticelenmesi halinde, bunlar tarafından temsil ve takip edilen dava ve işlerde ilgili mevzuata göre hükmedilmesi gereken tutar üzerinden idareler lehine vekalet ücreti takdir edilir.

 

(2) İdareler lehine karara bağlanan ve tahsil olunan vekalet ücretleri, hukuk biriminin bağlı olduğu idarenin merkez teşkilatında bir emanet hesabında toplanarak idare hukuk biriminde fiilen görev yapan personele aşağıdaki usul ve sınırlar dahilinde ödenir.

 

a) Vekalet ücretinin; dava ve icra dosyasını takip eden hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %55’i, dağıtımın yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla, hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara %40’ı (…)(1) eşit olarak ödenir.

 

b) Ödenecek vekalet ücretinin yıllık tutarı; hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü, avukatlar için (10.000) gösterge (…)(1) rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının oniki katını geçemez.

 

c) Yapılacak dağıtım sonunda arta kalan tutar, hukuk biriminde görev yapan ve (b) bendindeki tutarları dolduramayan hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara ödenir. Bu dağıtım sonunda arta kalan tutar üçüncü bütçe yılı sonunda ilgili idarenin bütçesine gelir kaydedilir.

 

(3) Hizmet satın alınan avukatlara yapılacak ödemeler bu madde kapsamı dışındadır.”

 

KHK’nin “Parasal sınırlar” 15’inci maddesi

 

“Bu Kanun Hükmünde Kararnamede yer alan parasal sınırlar, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, Bakanlar Kurulunca daha yüksek tutarlar belirlenmedikçe, o yıl için 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. Uygulanacak tutarlar her yıl Ocak ayı içerisinde Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanır.”

 

Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme

 

’Birinci Kısmı’nın “Avukatlık Vekalet Ücreti” başlıklı 22’nci maddesi

 

“659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 17’üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde öngörülen “10.000” gösterge rakamı “15.000” olarak uygulanır”

 

Dilekçilerin İddia ve İtirazları

 

Daire yargılaması aşamasında savunma ve itirazların yeterince incelenmeksizin hüküm kurulduğu, 5393 sayılı Belediye Kanununun 82. maddesi ile avukatlara ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara vekalet ücretlerinin dağıtımı hakkında 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekalet Hakkında Kanun hükümlerinin kıyas yolu ile uygulanacağı hüküm altına alındığı, 659 sayılı KHK nın 14 üncü maddesinin (b) fıkrasında 10.000 gösterge rakamının aylık katsayı ile çarpımının 12 katını geçemeyeceği belirtilerek vekalet ücreti yıl başında değil de Temmuz ayında alınsaydı yine artış oranı dikkate alınarak hesaplanacağı dolayısıyla bir kamu zararının söz konusu olmadığı, hesaplamanın ilk yahut ikinci altı ayda yapılmasının mecburi olduğuna dair bir düzenlemenin olmadığı, dolayısıyla kamu zararı değerlendirmesinin ancak kişisel bir görüş olabileceği, avukatlık vekalet ücretlerinin yeniden değerleme oranı uygulanarak arttırılmasının ise Mezkur KHK nın 15 inci maddesinde yer aldığı bu nedenlerle hakkında verilmiş tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmektedir.

 

Maddi ve Manevi Unsurları Bakımından İzahat;

 

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Avukatlık ücretinin dağıtımı” başlıklı 83’nci maddesi ve 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri Ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin “Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler ile atıflar” başlıklı 18’inci maddesinin 1’inci fıkrası birlikte değerlendirildiğinde somut olay nezdinde belediyenin avukatlık vekâlet ödemeleri işlemleri için itibar olunacak düzenleme 659 sayılı KHK’nın ilgili hükümleridir.

 

659 sayılı KHK’nin “Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14’üncü maddesi ve “Parasal sınırlar” 15’inci maddesinde vekâlet ücretinin kimlere hangi usul ve yasal sınır içerisinde dağıtılacağına ilişkin hükümler yer almaktadır.

 

Ayrıca Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2014 ve 2015 Yıllarını Kapsayan Toplu Sözleşmedeki düzenlemede ek göstergenin 13.000 olacağı açıkça ifade edilmektedir.

 

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, avukatlara ödenecek vekalet ücretine aylık 10.000 gösterge rakamına memur aylık katsayısının uygulanması ile bulanacak tutarda üst limit getirilmiş, bu üst limit toplu sözleşme ile aylık 13.000 gösterge olarak belirlenmiştir.

 

659 sayılı KHK’nin 15’inci maddesinde, KHK’de yer alan parasal sınırların her takvim yılının başında yeniden değerleme oranı uygulanarak belirleneceği ifade edilmektedir. Kararnamede belirtilen 10.000 rakamı, sabit bir rakam olup, gösterge rakamını ifade eder. Bu rakam sorgumuzda geçen toplu sözleşme hükümlerine göre 13.000 olarak belirlenmiştir. Parasal bir anlamı yoktur ve parasal bir sınırı ifade etmemektedir. Kararnamenin 15’inci maddesinde, "bu Kanun Hükmünde Kararnamede yer alan parasal sınırlar" ifadesi KHK’nin 11’inci maddesinde ( 1.000.000 ve 10.000.000 TL) geçen parasal sınırlar için getirilmiş bir hükümdür. Bu nedenle zaten güncel memur aylık katsayısı ile çarpılan bir gösterge rakamının yeniden değerleme oranında artırılması doğru değildir, mevzuata aykırıdır. Bulunan bu tutara yeniden değerleme oranının uygulanması Kararname hükmüne aykırılık teşkil edecektir. Üst sınırın yeniden değerleme oranı kadar artırılması halinde memur maaş kat sayısının zaten her yılın başında artırılması nedeniyle mükerrer ödemeye neden olunacağı açıktır.

 

Dilekçilerce dilekçelerinde; 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri Ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin Parasal Sınırlar başlıklı 15. maddesinde “Bu Kanun Hükmünde Kararnamede yer alan parasal sınırlar, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, Bakanlar Kurulunca daha yüksek tutarlar belirlenmedikçe, o yıl için 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. Uygulanacak tutarlar her yıl Ocak ayı içerisinde Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanır” hükmünü gerekçe göstererek ödemenin mevzuata uygun olduğunu iddia etmişlerdir.

 

Ayrıca Sayıştay 5. Dairesinin 04.02.2014 tarih ve 2014/163 sayılı ilamına atıfta bulunarak, Kayseri Su Ve Kanalizasyon Genel Müdürlüğü Avukatlarına 2011 yılında Avukatlık vekalet ücretinin 659 sayılı KHK 15. Maddesine istinaden yeniden değerlendirme oranında artırılmış olarak almasının kamu zararı oluşturmadığı, kanun gereği olduğuna karar verildiği ve bu nedenle de müşavirliklerince bu ilamdaki hükme dayalı olarak avukatlık vekalet ücretini ödediklerini belirtmişlerdir.

 

Kararnamenin 15’inci maddesinde, KHK’de yer alan parasal sınırların her takvim yılının başında yeniden değerleme oranı uygulanarak belirleneceği ifade edilmektedir. Kararnamede belirtilen 10.000 rakamı, sabit bir rakam olup, gösterge rakamını ifade eder. Bu rakam sorgumuzda geçen toplu sözleşme hükümlerine göre 13.000 olarak belirlenmiştir. Parasal bir anlamı yoktur ve parasal bir sınırı ifade etmemektedir. Kararnamenin 15’inci maddesinde, "bu Kanun Hükmünde Kararnamede yer alan parasal sınırlar" ifadesi KHK’nin 11’inci maddesinde ( 1.000.000 ve 10.000.000) geçen parasal sınırlar için getirilmiş bir hükümdür. Bu nedenle zaten güncel memur aylık katsayısı ile çarpılan bir gösterge rakamının yeniden değerleme oranında artırılması doğru değildir, mevzuata aykırıdır. Bulunan bu tutara yeniden değerleme oranının uygulanması Kararname hükmüne aykırılık teşkil edecektir. Üst sınırın yeniden değerleme oranı kadar artırılması halinde memur maaş kat sayısının zaten her yılın başında artırılması nedeniyle mükerrer ödemeye neden olunmaktadır.

 

Dilekçilerin belirtmiş oldukları Sayıştay 5. Dairesinin 04.02.2014 tarih ve 2014/163 sayılı ilamı Sayıştay Temyiz Kurulu’nun 12.04.2016 tarih ve 41788 sayılı kararı ile “04.02.2014 tarih ve 163 sayılı İlamın 5(A) maddesiyle verilmiş olan "kamu zararının bulunmadığı ve yapılan işlemlerin mevzuata uygun olduğu" yönündeki kararın Bozularak, yargı raporunda kamu zararı olarak tespit edilen …… TL’nin sorumlular adına tazmini yönünde hüküm kurulmasını teminen; dosyanın Dairesine Gönderilmesine,” şeklinde karar vererek yapılan ödemenin mevzuata uygun olmadığı yönünde hüküm tesis etmiştir.

 

Ayrıca dilekçiler Sayıştay 5. Dairesinin 04.02.2014 tarih ve 2014/163 sayılı ilamının bozulmuş ise bundan haberlerinin olmadığını, verdiği hükmün bozulmuş olsa dahi bozma kararı tarihine kadar ilama uygun bir ödeme yapılmasında kamu zararına neden olacak kast ve kusurlarının mevcut olmadığını belirtmişlerdir.

 

Öncelikle belirtmek gerekir ki Sayıştay Daire’sinin vermiş olduğu kararlar olaya özgüdür ve sorumlular Sayıştay ilamına dayanarak yapmış oldukları ödemelerin mevzuata uygun olduğu anlamına gelmez. 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun “İçtihatların birleştirilmesi” başlıklı 58’inci maddesine göre; Sayıştay dairelerince ve/veya Temyiz Kurulunca verilen kararların bağlayıcılığı ancak Sayıştay Genel Kurulu tarafından içtihatların birleştirilmesi kararı ile mümkün olmaktadır. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu Zararı” başlıklı 71’inci maddesinde “Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.” hükmü yer almaktadır. Sorumlular yapacakları ödemelerde mevzuata uymak zorundadırlar.

 

 

 

 

 

HÜKÜM

 

Yukarıda yer verilen hukuki düzenlemeler ve açıklamalar çerçevesinde dilekçilerin iddia ve itirazlarının REDDİNE ve 353 sayılı ek ilamın 1/A maddesi ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE oybirliğiyle,

 

 

 

Karar verildiği 08.09.2021 tarih ve 49943 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

 

 

Konu: Avukatlık vekalet ücreti ödenmesinde esas alınması gereken aylık katsayısı.

 

2-353 sayılı ek ilamın 1/B maddesi ile; 09.02.2015 tarihinde güncel memur aylık katsayısı esas alınarak hesaplanan yıllık üst limitten ödenen avukatlık vekâlet ücretine ilişkin olarak, 13.07.2015 tarihinde yılın ikinci altı ayına ilişkin memur aylık katsayı artışı gerekçe gösterilerek yılın birinci altı ayı için de katsayı farkı hesaplandığı ve ayrıca bu farkın da 2014 yılının yeniden değerleme oranı olan %10,11 oranında artırılarak ödendiği, sorgu konusu edilen toplam ...-TL’nin, ...-TL’sinin sorumlulardan tazminine,

 

Şubat ayında geçerli memur aylık katsayısı esas alınarak hesaplanan üst limitten ödenen vekâlet ücreti için, yılın ikinci altı ayı memur aylık katsayısında artış meydana geldiği gerekçesiyle bu ikinci altı ay için fark ödemesi yapılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığından geriye kalan ...-TL’si için ise ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmiştir.

 

Temyiz Dilekçesi

 

Sorumluluğuna hükmedilen harcama yetkilisi ... tarafınca sunulan temyiz dilekçesinde özetle;

 

KHK nın 14 üncü maddesine göre yılın ikinci yarısındaki katsayı artışı düzenlemesine uygun olarak vekalet ücretinin tüm yıl için hesaplanarak ödenmesinin hukuken kamu zararı olmadığını ve tazmin kararının kaldırılmasını talep etmektedir.

 

Başsavcılık Mütalaası

 

Sorumluluğuna hükmedilen harcama yetkilisi ... tarafınca sunulan temyiz dilekçesine istinaden verilen mütalaada;

 

“Yıl için alınacak vekalet ücretini emanet hesapta bekleyen tutarlardan ocak ayı içerisinde aldıkları ve ilgili yönetmeliğin hükmün göre limit fazlası tutar olarak emanet hesabında bekletilmesi gereken ve sadece limitini doldurmayan avukat ve görevlilere bir sonraki yılın Ocak ayında dolduramadığı limit kadarlık kısmın ödenmesini hükmettiği ve sadece bu amaç için oluşturulmuş bir hesaptan hukuka aykırı olarak ödeme yapıldığı ortada iken ikinci altı aylık katsayı artışını gerekçe göstererek tüm yıla şamil edilmek suretiyle katsayı farkının tekrar alınmasının hem mevzuatın ruhuna, hem de lafzına aykırı olduğu düşünülmektedir.

 

Açıklanan nedenle ikinci altı aylık katsayı farkının da ödenmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.

 

Oysa İlamda ikinci altı ay için katsayı farkının uygulanabileceğini ve kamu zararının oluşmadığı, ilk altı aylık avukatlık vekalet ücretine katsayı uygulamasının ise mevzuata aykırı bulunarak tazmine hükmedilmişti.

 

Adı geçen sorumlu ilk altı aylık avukatlık vekalet ücretine katsayı uygulanmasının hukuka aykırı bulunarak itiraz etmesine karşın Savcılık olarak katsayı uygulamasının hiçbir şekilde mümkün olamayacağı Ocak ayında hak edilmemiş tutarların emanet hesabından hakkedilmiş gibi ödenmesinin hukuki olmadığı değerlendirildiğinden Daire kararının bu yönüyle bozularak ikinci altı aylık katsayı ödemesinin de tazmin hükmü gerektiği değerlendirilmektedir.

 

Bu nedenle sorumlunun temyiz talebinin ret edilmesi gerektiği, ancak Daire kararında ikinci altı aylık katsayı farkına ilişiğinin bulunmadığına hükmedilmesinin hukuki olmadığı, tüm yıla ilişkin katsayı farkı ödemesinin tazmini gerektirdiği düşünüldüğünden Daire Kararının Bozularak, Dairesine iadesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.”

 

Denilmektedir.

 

Dosya ve eki belgelerin incelenmesi neticesinde,

 

GEREĞİ GÖRÜŞLDÜ

 

İlgili Hukuki Düzenlemeler

 

5393 sayılı Belediye Kanunu

 

“Avukatlık ücretinin dağıtımı” başlıklı 83’üncü maddesinde “Belediye lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin; avukatlara (49 uncu maddeye göre çalıştırılanlar dâhil) ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara dağıtımı hakkında 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun hükümleri kıyas yolu ile uygulanır.” denilmektedir.

 

659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri Ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname

 

“Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler ile atıflar” başlıklı 18’inci maddesinin 1’inci fıkrasında “2/2/1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Diğer mevzuatta 1389 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanun Hükmünde Kararnameye yapılmış sayılır.”, hükmü yer almaktadır.

 

659 sayılı KHK’nin “Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14’üncü maddesi

 

“Tahkim usulüne tabi olanlar dahil adli ve idari davalar ile icra dairelerinde idarelerin vekili sıfatıyla hukuk birimi amirleri, muhakemat müdürleri, hukuk müşavirleri ve avukatlar tarafından yapılan takip ve duruşmalar için, bu davaların idareler lehine neticelenmesi halinde, bunlar tarafından temsil ve takip edilen dava ve işlerde ilgili mevzuata göre hükmedilmesi gereken tutar üzerinden idareler lehine vekalet ücreti takdir edilir.

 

(2) İdareler lehine karara bağlanan ve tahsil olunan vekalet ücretleri, hukuk biriminin bağlı olduğu idarenin merkez teşkilatında bir emanet hesabında toplanarak idare hukuk biriminde fiilen görev yapan personele aşağıdaki usul ve sınırlar dahilinde ödenir.

 

a) Vekalet ücretinin; dava ve icra dosyasını takip eden hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %55’i, dağıtımın yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla, hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara %40’ı (…)(1) eşit olarak ödenir.

 

b) Ödenecek vekalet ücretinin yıllık tutarı; hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü, avukatlar için (10.000) gösterge (…)(1) rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının oniki katını geçemez.

 

c) Yapılacak dağıtım sonunda arta kalan tutar, hukuk biriminde görev yapan ve (b) bendindeki tutarları dolduramayan hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara ödenir. Bu dağıtım sonunda arta kalan tutar üçüncü bütçe yılı sonunda ilgili idarenin bütçesine gelir kaydedilir.

 

(3) Hizmet satın alınan avukatlara yapılacak ödemeler bu madde kapsamı dışındadır.” denilmektedir.

 

659 sayılı KHK’nin “Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14’üncü maddesinin 2’nci fıkrasının (b) bendi

 

“b) Ödenecek vekalet ücretinin yıllık tutarı; hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü, avukatlar için (10.000) gösterge (…)(1) rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının oniki katını geçemez.” hükmü yer almaktadır.

 

Ayrıca Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2014 ve 2015 Yıllarını Kapsayan Toplu Sözleşme’nin Birinci Kısmının “Avukatlık Vekalet Ücreti” başlıklı maddesi

 

“659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 17’üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde öngörülen “10.000” gösterge rakamı “13.000” olarak uygulanır” denilmiştir.

 

Dilekçilerin İddia ve İtirazları

 

Vekalet ücretinin yıl başında değil de Temmuz ayında alınsa yine artış oranının dikkate alınarak hesaplanacağını dolayısıyla yıl başında yapılan ödemeye yılın ikinci yarasındaki katsayı artışı düzenlemesine uygun olarak vekalet ücretinin hesaplanmasının kamu zararına neden olmadığını,

 

Bu şekilde yapılan uygulamanın sadece ... Büyükşehir Belediyesi değil tüm kamu kurumlarında aynı şekilde devam edegeldiğini,

 

Mevzuatta avukatlık vekalet ücreti ödemesinin ne zaman yapılacağına ilişkin bir düzenleme yer almadığını,

 

Diğer savunmaları saklı kalmak üzere en azından ikinci altı aylık döneme ilişkin uygulanan katsayı farkının ilama bağlanmaması ve beraat kararı verilmesi gerektiği,

 

Vekalet ücreti olarak değil kamu görevlileriyle ilgili tüm mali düzenlemeler ve maaş farklarının da aynı uygulama sonucu ortaya çıktığını, yılın ikinci altı ayı için bir artış öngörülmüş ise kamu görevlilerine bu artışa bağlı ödemelerin yapılması gerektiğini,

 

Sayıştay Temyiz Kurulu’nun K.37608, T.17.09.2013 tarihli kararında vekalet ücretinin o yıl içerisindeki tüm katsayılar dikkate alınarak belirlenmesi gerektiğinin belirtildiği bu nedenle belirtilen kararın değerlendirilerek hüküm tesis edilmesi gerektiği,

 

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Kişisel Sorumluluk ve Zarar” 12’nci maddesi ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 71’inci maddesini gerekçe göstererek kurumlarda alınan vekalet ücretinin emanet hesabında toplandığını ve yasaya getirilen limit dahilinde 659 sayılı KHK’nin 14’üncü maddesine göre dağıtıldığını ve bu dağıtım sonunda kalan tutarın üçüncü bütçe yılı sonunda ilgili idarenin bütçesine gelir kaydedildiğini, bu nedenlerle 5018 sayılı yasanın ifade ettiği anlamda bir kamu zararının söz konusu olmadığı ifade edilmektedir.

 

Maddi ve Manevi Unsurları Bakımından Maddi Olayın İncelenmesi

 

Esas Yönünden İzahat;

 

Dilekçilerce sunulan dilekçeden vekalet ücretinin hesaplanmasında 659 sayılı KHK’ye ve 2014-2015 dönemi Toplu Sözleşme hükümlerine uygun formülünün (13.000 x memur maaş katsayısı x 12) kullanıldığı anlaşılmaktadır.

 

Hukuki uyuşmazlık konusu 09.02.2015 tarihinde avukatlık vekalet ücreti 13.000 gösterge rakamına memur aylık katsayısı uygulandığı ve üst sınırdan ödedikleri avukatlık vekalet ücretine 13.07.2015 tarihinde ikinci 6 aylık memur maaş katsayısını uygulamak suretiyle katsayıdan doğan fark ödemesi esaslıdır.

 

Mezkur KHK'nın 14 üncü maddesinde yer alan memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının on iki katını geçemeyeceğine ilişkin hüküm ödenecek üst sınırı ifade etmekte ve bunu aylıklarına uygulanan katsayı ifadesi ile de vekalet ücretini aldığı zaman uygulanan katsayıyı ifade etmektedir.

 

Dolayısıyla, yılın ikinci yarısında memur maaş katsayısında yapılan artışı gerekçe göstererek yılın ilk ayında defaten ödenmiş 12 aylık tutarın üzerine refah kaybını engellemek amacıyla arttırılan gösterge rakamı üzerinden doğan farkın tekraren ödenmesinin mezkur Kanunun hem lafzına hem de ruhuna aykırı olduğu anlaşılmaktadır.

 

Dilekçilerce dilekçelerinde belirtilen diğer itiraz; avukatlık vekalet ücreti emanet hesaplarda yer aldığı için ve bütçe gideri olmadığında kamu zararı olamayacağı şeklindedir.

 

659 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin "Davalardaki temsilin niteliği ve vekalet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı" başlıklı 14’üncü maddesinde; avukatlara yapılacak vekalet ücreti ödemesine üst limit getirilmiş, bu üst limitin geçilemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Ayrıca avukatlık vekalet ücretinin emanet hesapta tutulması kamu zararını ortadan kaldırmayacaktır. Çünkü bu emanet hesapta bulunan tutarın üçüncü bütçe yılı sonunda idarenin bütçesine gelir kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

 

Dilekçede yer verilen Sayıştay Temyiz Kurulu’nun K.37608, T.17.09.2013 tarihli kararında “657 sayılı Yasanın 146.maddesinin 3. fıkrasında vekalet ücretinin yıllık tutarı için getirilen sınırlamanın kamu kurum ve kuruluşları ile bunlara bağlı birliklerde çalışan tüm avukatlar ve ilgili personel için uygulanması ve söz konusu vekalet ücretinin yıl içindeki tüm katsayılar dikkate alınarak belirlenmesi ve yukarıda belirtilen esaslara göre dağıtımının yapılması, limit dışı kalan meblağın olması halinde ise artan miktar hakkında yine yukarıda belirtilen usule göre işlem yapılarak artan miktarın bir sonraki yıl kullanılmak üzere adi emanet hesabında bekletilmesi ve bir sonraki yıl tahsil edilen limit dışı vekalet ücretinin, önceki yıla ait emanet hesabındaki meblağ ile birleştirilmek suretiyle dağıtıma tabi tutulması gerekmektedir.” ifadesi yer almaktadır. Ancak 657 sayılı Yasanın 146’ncı maddesinin 3’üncü fıkrası 02.11.2011 Tarih ve 659 sayılı KHK’nin18’inci maddesiyle mülga olmuştur. Belirtilen Temyiz Kurulu Kararı 657 sayılı Yasanın 146’ncı maddesinin 3’üncü fıkrasının mülga olmadan önceki dönemine ilişkindir. Bu nedenlerle itiraza dayanak tutulan karar daire kararının esasını etkiler mahiyette değildir.

 

Dilekçede ayrıca katsayı farkı ödemesinin en azından ikinci altı aylık dönem için mevzuata uygun olduğu yönündendir. Vekâlet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "Ödenecek vekalet ücretinin limiti ve dağıtım şekli başlıklı" 6’ncı maddesinde ise; emanet hesaplarında toplanan vekalet ücretlerinin, vekalet ücretlerinden yararlanacak kişilere, yıllık tutarı; (10000) gösterge rakamın memur aylıklarına uygulanan katsayı çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarın on iki katını geçmemek üzere, anılan maddenin (a),(b),(c) bentlerinde belirtildiği şekilde, dağıtılacağı belirtilmiştir.

 

Aynı Yönetmeliğin Limit Dışı Vekalet Ücretinin Ödenmesi başlıklı 7’nci maddesinde ise; “Bu Yönetmeliğin 5’inci ve 6’ncı maddelerine göre vekalet ücreti ödenen ve limitini dolduramayan hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara ödenecek tutarlar, mali yılı takip eden Ocak ayı sonuna kadar tahakkuka bağlanmak suretiyle hukuk biriminin bağlı olduğu merkez muhasebe birimince emanet hesabındaki limit dışı vekalet ücretinden ödenir.” hükmü yer almaktadır.

 

Bütçeye gelir kaydedilmesi" başlıklı 8 inci maddesinde, “(1) Emanet hesabında toplanan ve dağıtımı yapılamayan vekalet ücretleri tahsilini takip eden üçüncü bütçe yılının sonunda gelir kaydedilir.”

 

Hükümlerine yer verilmiştir.

 

Bu düzenlemelerden KHK'nin 14’üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi ile söz konusu Yönetmelik'in 6’ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan hükümlerle ödenecek vekâlet ücretine yıllık sınır getirildiği, anılan KHK'nin 14 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi ile anılan Yönetmelik'in 7'nci maddesinde ise yıllık üst limiti doldurmayanlara bu sınırı doldurmaları için yapılacak ödemeye ilişkin düzenlenmeye yer verildiği anlaşılmaktadır.

 

Bir önceki yıl vekâlet ücreti limitini dolduramayan ilgili personele, anılan KHK'nin 14’üncü maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi ile Mezkur Yönetmeliğin 7’nci maddesi hükümleri uyarınca mali yılı takip eden Ocak ayı sonuna kadar emanetler hesabındaki limit dışı vekâlet ücretinden ödeme yapılır.

 

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden ve yapılan açıklamalardan anlaşılacağı üzere, ilk olarak yılı içerisinde tahsil olunan vekâlet ücreti ilgili personele hak ettikleri oranda dağıtılacak, eğer yılı içerisinde tahsil edilen dağıtılabilir vekalet ücreti üst limiti doldurmaya yeterli olmaz ise; emanetler hesabında kayıtlı bulunan geçmiş yıllardan devreden vekalet ücreti, izleyen yılın Ocak ayı sonuna kadar limitin doldurulamadığı mali yılın katsayıları esas alınarak üst limiti doldurmasına yetecek oranda dağıtılması gerekecektir.

 

HÜKÜM

 

Her ne kadar yukarıda yer verilen hukuki düzenlemeler ve açıklamalar çerçevesinde, şubat ayında yapılan toptan ödemede esas olan katsayıdan başka yıl içinde memur maaş katsayısında yapılan artışı gerekçe göstererek yılın ilk ayında defaten ödenmiş 12 aylık tutarın ikinci altı ayına tekraren fark ödenmesi mezkur Kanunun hem lafzına hem de ruhuna aykırılık teşkil etmektedir. Dolayısıyla sadece ilk altı aylık tutar için yapılan fark için değil mevzuata aykırı bir şekilde avukatlık vekalet ücreti ödemesinin memur aylık katsayısında gerçekleşen artış gerekçe gösterilerek katsayı farkı ödenmesinin sonucu ilişilecek husus bulunmadığı yönündeki Daire kararında hukuki isabet bulunmamakta ise de,

 

6100 sayılı HMK m.24 tasarruf ilkesi, m.26 taleple bağlılık ilkesi bağlamında ilk derece mahkemesi kararına karşı, sorumlu tarafınca hukuki menfaat beklentisiyle yapılan temyiz başvurusuna istinaden (aleyhe bozma yasağı ilkesi doğrultusunda) sorumlunun aleyhine bozma kararının verilemeyeceği dikkate alınarak 6. Dairece 353 sayılı ek ilamın 1/B maddesi ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE(…. Daire Başkanı …, …. Daire Başkanı …, Üye …, …, …, …, …’ın Daire kararının bozulması yönündeki ayrışık görüşüne karşı) oyçokluğuyla,

 

Karar verildiği 08.09.2021 tarih ve 49943 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

 

 

Karşı Oy Gerekçelesi;

 

…. Daire Başkanı …, …. Daire Başkanı …, Üye …, …, Haydar …, …’ün karşı oy gerekçesi;

 

Dosya ve eki belgelerin incelenmesi neticesinde,

 

Şubat ayında yapılan toptan ödemede esas olan katsayıdan başka yıl içinde memur maaş katsayısında yapılan artışı gerekçe göstererek yılın ilk ayında defaten ödenmiş 12 aylık tutarın ikinci altı ayına tekraren fark ödenmesi mezkur Kanunun hem lafzına hem de ruhuna aykırılık teşkil etmektedir. Dolayısıyla sadece ilk altı aylık tutar için yapılan fark için değil mevzuata aykırı bir şekilde avukatlık vekalet ücreti ödemesinin memur aylık katsayısında gerçekleşen artış gerekçe gösterilerek katsayı farkı ödenmesinin sonucu ilişilecek husus bulunmadığı yönündeki Daire kararında hukuki isabet bulunmamakta olup Daire kararının bozulmasına karar verilmesi gerekmektedir.

 

Üye …’ın karşı oy gerekçesi;

 

Dosya ve eki belgelerin incelenmesi neticesinde, Şubat ayında yapılan ve yılın tamamına ait olan Avukatlık vekalet ücreti ödemesine esas alınan memur maaş katsayısının yıl içinde artması nedeniyle, artan katsayı dikkate alınarak vekalet ücreti farkının ödenmesi ilgili yasal düzenlemeye aykırılık tekil etmemekle birlikte, vekâlet ücreti tutarının, yeniden değerleme esasları çerçevesinde arttırılmasının hukuki dayanağının bulunamaması nedeniyle, bu tutarın ayrıştırılarak tazmin hükmü verilmesini teminen Daire kararının bozulması gerekmektedir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 175 kez görüntülendi.