Hakediş raporu olmadan yapılan fazla ödemeden, muhasebe yetkilisi sorumlu tutulabilir mi?

Karar

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler     

 

Yılı         2018    

 

Dairesi  5           

 

Dosya No           47111  

 

Tutanak No        50233  

 

Tutanak Tarihi   13.10.2021       

 

Kararın Konusu              

 

 

Konu: Parke imalatı.

 

2) 64 sayılı İlamın 9/A maddesiyle, Doğrudan temin yoluyla yaptırılan AGT Parke imalatı işinde, proje ve mahal listesi ile yapım şartlarının düzenlenmediği, fiili olarak yapılan miktarın üzerinde ödeme yapılması sonucu oluşan ... TL kamu zararının; Yapılan imalat miktarının sorumluların savunma ve ekinde sunmuş oldukları belgeler ve denetçi tarafından savunma sonrası yapılan yeniden hesaplamalar sonrası 931,81 m² olduğu anlaşıldığından kamu zararı oluşmayan ... TL ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına, kalan ... TL’nin ise tazminine hükmedilmiştir.

 

Muhasebe Yetkilisi (Mali Hizmetler Müdürü) ..., Harcama Yetkilisi (Fen işleri Müdürü) ...ile Gerçekleştirme Görevlisi (Tekniker) ..., Diğer Sorumlular (Birim Amir Yardımcısı)...tarafından gönderilen aynı mahiyetteki temyiz dilekçesinde özetle;

 

Konu ile ilgili “ ..179 kulu parke bedelinin fazladan ve yersiz olarak ödendiği, nitekim gerek ilgili belgelerde, gerekse fatura üzerinde, parke ebatlarının 200 cm olarak belirtildiği ve birim fiyat metrekare üzerinden değil paket adedi üzerinden belirlendiği, bu durumda, yüklenici için ödenen bedel karşılığında, belirtilen adet kadar ödeme yapıldığı, metrekare üzerinden bedel belirleniş olması durumunda yapılan ve ödenen miktar arasında bir farklılık olması mümkün değilken, adet üzerinden bedel belirlendiğinde ebatlar nedeniyle farklılık oluşmasının kaçınılmaz olduğu, fiilen 120 cm'lik parke tablalarının kullanılmış olmasının, ödemelerin 200 cm ’lik parkelere göre yapılmış olduğu gerçeğini değiştirmeyeceği, iki tip parke arasında fiyat farkı olacağı da anlaşıldığından idarece yapılan işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı görülmüştür. ” şeklinde karar verildiği,

 

Doğrudan temin yoluyla yaptırılan AGT Parke imalatı işine ilişkin verilen savunma ve ekinde sunulan belgeler sonucu; denetçi tarafından yapılan yeni hesaplama ile ... TL. lik kısımla ilgili ilişilecek husus bulunmadığına, kalan ... TL. için tarafından açıklanan gerekçelerle kamu zararı oluştuğu yönünde karar verildiği,

 

Bahse konu olan temine ilişkin olarak özellikle dikkate alınmasını talep edilen hususların izahatının verilmeye çalışıldığı, öncelikle ürünün AGT marka, natürel meşe modeli laminat parke olduğu, bu malzemenin piyasada hazır halde bulunduğu, üretiminin standart ölçülerde yapıldığı ve boyunun 120 cm. olduğu, 200 cm. ebatlarında laminat parkenin üretilmediği ve/veya bu ölçüde teslim edilemeyeceği, 200 cm. boyunda böyle bir ürünün inşaat yapı teknikleri açısında iş yerine döşenmesinin imkanın bulunmadığı, diğer yönden temin için verilen 3 farklı teklifinde aynı fiyat aralığında olduğu dikkate alındığında, teklif edilen lam inatların piyasada bulunan ve standart üretim 120 cm boyundaki laminat parkeye ait olduğu, şöyle ki; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2018 yılı pozlarında laminat parke ile ilgili AC4 sınıf 32 kalite sınıfının belirlendiği, bu kalite değerinin sınıf, mağaza, ofis gibi toplu kullanıma açık sosyal alanlar için olduğu, Parke üreticilerinin bu sınıftaki ürünlerine ilişkin teknik detay bilgilerinin tek tek kontrolleri sonucu görüleceği gibi laminat parkelerin boylarının 120 cm ebadında (Ek-1) seri üretime konu olarak üretildiği, 200 cm boyunda üretiminin ve teminin imkansız olduğu, bu şartlar altında 200 cm boyunda laminat parkenin fiyatının daha fazla olacağının değerlendirmeye alınması gerektiği,

 

Açıklanan bu nedenlerle teminde ortaya çıkması muhtemel fiyat farkının olmadığı ve bu itibarla kamu zararının oluşmadığı ifade edilmiştir.

 

Başsavcılık Mütalaasında;

 

Doğrudan temin yoluyla yaptırılan AGT Parke imalatı işinde, proje ve mahal listesi ile yapım şartlarının düzenlenmediği, fiili olarak yapılan miktarın üzerinde ödeme yapılması sonucu oluşan ... TL kamu zararının; Yapılan imalat miktarının sorumluların savunma ve ekinde sunmuş oldukları belgeler ve denetçi tarafından savunma sonrası yapılan yeniden hesaplamalar sonrası 931,81 m2 olduğu anlaşıldığından kamu zararı oluşmayan ... TL ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına, Kalan ... TL'nin ise, yukarıda açıklanan gerekçelerle; Harcama Yetkilisi (Fen İşleri Müd.) ..., Gerçekleştirme Görevlisi (Tekniker) ... ile Diğer Sorumlular (Mali Hizmetler Müdürü) ... ve (Birim Amir Yardımcısı) ...'e Müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereğince işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine, ..." karar verildiği görülmektedir.

 

... temyiz dilekçesinde; "...

 

Bahse konu olan temine ilişkin olarak özellikle dikkate alınmasını talep ettiğimiz hususların izahatı verilmeye çalışılmıştır. Öncelikle ürünün AGT marka, natürel meşe modeli laminat parke olduğu, bu malzemenin piyasada hazır halde bulunduğu, üretiminin standart ölçülerde yapıldığı ve boyunun 120 cm. olduğu, 200 cm. ebatlarında laminat parkenin üretilmediği ve/veya bu ölçüde teslim edilemeyeceği, 200 cm. boyunda böyle bir ürünün inşaat yapı teknikleri açısında iş yerine döşenmesinin imkanının bulunmadığı, diğer yönden temin için verilen 3 farklı teklifinde aynı fiyat aralığında olduğu dikkate alındığında, teklif edilen laminatların piyasada bulunan ve standart üretim 120 cm boyundaki laminet parkeye ait olduğu, şöyle ki; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2018 yılı pozlarında laminat parke ile ilgili AC4 sınıf 32 kalite sınıfı belirlenmiştir. ...

 

Açıklanan bu nedenlerle teminde ortaya çıkması muhtemel fiyat farkının olmadığı ve bu itibarla kamu zararının oluşmadığı gerekçeleri ile tanzim hükmünün kaldırılmasını için Sayıştay Temyiz Kuruluna başvurumuzun kabulünü saygılarımızla arz ve talep ederiz." demektedirler.

 

Sorumluların fazla ödemeye ilişkin yapmış oldukları açıklamalar ve iddialar Daire yargılamasında ayrıntılı olarak karşılanmış olup, Savcılık görüşümüze aşağıdadır.

 

4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesi;

 

"Aşağıda belirtilen hallerde ihtiyaçların ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabilir: ...

 

d) Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin onbeş milyar, diğer idarelerin beşmilyar Türk Lirasını aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar. ...

 

Bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma ve 10 uncu maddede sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilir." şeklindedir.

 

Maddeye konu hususun, sorumlular tarafından yapılan savunma sonrasında denetçi tarafından yeniden yapılan hesaplamalara ve yapılan tespitlere göre;

 

Satın alınarak bedeli ödenen natürel parke meşe 8x191x200 mm olarak tanımlanan malzemenin, her kutusunda 8 adet bulunduğu, bir kutu malzeme ile yapılacak alan (0,191x2x8=) 3,056 m2 olduğu, 931,81 m2 imalat yaptırıldığına ve söz konusu imalatlara ilişkin zayiat oranı 0,10 olarak kabul edildiğine göre, 931,81 m2 imalat için gereken malzeme miktarının (1035,35 m2 / 3,056=) 339 paket olduğu,

 

Bu durumda imalat için ödenen bedelin karşılığının (518x3,056=) 1583 m2 olduğu, Resmi kurum ve kuruluşlara ait birim fiyatlardaki (Y.21.280/03 poz no.lu birim fiyattaki gibi) yüzde 10'luk zayiat kabulü ile 1424,7 m2'lik imalatın gerçekleşmesi gerektiği görüldüğünden, yapılmış halde gösterilen 931,81 m2'lik imalat dışında kalan miktarların, ne projelerinde, ne mahal listelerinde ne de fiili olarak imalatın yapıldığı mahallerde mevcut bulunmadığı,

 

179 kutu parke bedelinin fazladan ve yersiz olarak ödendiği,

 

Fiilen 120 cm'lik parke tablalarının kullanılmış olmasının, ödemelerin 200 cm'lik parkelere göre yapılmış olduğu gerçeğini değiştirmeyeceği,

 

İki tip malzeme arasında fiyat farkı olacağı da anlaşıldığından idarece yapılan işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı anlaşılmaktadır.

 

Bu çerçevede fazladan ödendiği tespit edilen, ... TL'nin 5018 sayılı Kanunun 71 nci maddesi hükmü gereği kamu zararını oluşturduğu değerlendirilmektedir.

 

Bu itibarla, talebin reddedilerek Daire kararının onaylanmasına karar verilmesinin yerinde olacağı düşülmektedir.” Denilmektedir.

 

Duruşma talebinde bulunan ... ile Vekili Av. ...temyiz dilekçesinde belirtilen hususlardan farklı olarak muhasebe yetkilisi olarak sorumlu olmadığını ifade ederek sorumluluk itirazında bulunmuştur.

 

Duruşma talebinde bulunan ... ile Vekili ...ve Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

64 sayılı İlamın 9/A maddesiyle, Doğrudan temin yoluyla yaptırılan AGT Parke imalatı işinde, proje ve mahal listesi ile yapım şartlarının düzenlenmediği, fiili olarak yapılan miktarın üzerinde ödeme yapılması sonucu oluşan ... TL kamu zararının; Yapılan imalat miktarının sorumluların savunma ve ekinde sunmuş oldukları belgeler ve denetçi tarafından savunma sonrası yapılan yeniden hesaplamalar sonrası 931,81 m² olduğu anlaşıldığından kamu zararı oluşmayan ... TL ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına, kalan ... TL’nin ise tazminine hükmedilmiştir.

 

Esas yönüyle inceleme;

 

20.3.2018 tarih ve 377 no.lu onay belgesinde belirtilen işte, proje ve mahal listesi ile teknik şartların belirtilmediği gibi yapılacak işin nereye yapılacağının da belirtilmediği görülmüştür.

 

Denetçi tarafından imalatın yapıldığı mahallerin toplamı 284,8 m² olarak sorguya alınmıştır, gönderilen savunmalar sonucunda bu miktar 931,81 m² olarak güncellenmiştir.

 

Satın alınarak bedeli ödenen naturel parke meşe 8x191x200 mm olarak tanımlanan malzemenin, her kutusunda 8 adet bulunduğu anlaşıldığından bir kutu malzeme ile yapılacak alan (0,191x2x8=) 3,056 m2 dir. 931,81 m2 imalat yaptırıldığına ve söz konusu imalatlara ilişkin zayiat oranı 0,10 olarak kabul edildiğine göre, 931,81 m2 imalat için gereken malzeme miktarı (1035,35 m2 / 3,056=) 339 pakettir. Bu durumda imalat için ödenen bedelin karşılığının (518x3,056=) 1583 m2 olduğu, resmi kurum ve kuruluşlara ait birim fiyatlardaki (Y.21.280/03 poz nolu birim fiyattaki gibi) yüzde 10 luk zayiat kabülü ile 1424,7 m2 lik imalatın gerçekleşmesi gerektiği görüldüğünden, yapılmış halde gösterilen 931,81 m2 lik imalat dışında kalan miktarların, ne projelerinde, ne mahal listelerinde ne de fiili olarak imalatın yapıldığı mahallerde mevcut bulunmadığı, 179 kutu parke bedelinin fazladan ve yersiz olarak ödendiği, nitekim gerek ilgili belgelerde, gerekse fatura üzerinde, parke ebatlarının 200 cm olarak belirtildiği ve birim fiyat metrekare üzerinden değil paket adedi üzerinden belirlendiği, bu durumda, yüklenici için ödenen bedel karşılığında, belirtilen adet kadar ödeme yapıldığı, metrekare üzerinden bedel belirlenmiş olması durumunda yapılan ve ödenen miktar arasında bir farklılık olması mümkün değilken, adet üzerinden bedel belirlendiğinde ebatlar nedeniyle farklılık oluşmasının kaçınılmaz olduğu, fiilen 120 cm’lik parke tablalarının kullanılmış olmasının, ödemelerin 200 cm’lik parkelere göre yapılmış olduğu gerçeğini değiştirmeyeceği, iki tip malzeme arasında fiyat farkı olacağı da anlaşıldığından idarece yapılan işlemlerde mevzuata uyarlık bulunmadığı görülmüştür.

 

Sorumlular tarafından her ne kadar, paket olarak alınan malzeme ile toplamda 931,81 m2 imalat yapıldığı ve bu imalatın mahalleri ile metrajları gösterilmekte, parke boyu 200 cm. olarak beliritilmesine rağmen laminat natürel parke imalatlarının paketlerinin 120 cm olduğu, söz konusu hatanın sehven yapıldığı ve yapılacak imalatta azalma olmadığı ifade edilmişse de; gerek ilgili belgelerde, gerekse fatura üzerinde, parke ebatları 200cm olarak belirtilmiş ve birim fiyat metrakere üzerinden değil paket adedi üzerinden belirlenmiştir.

 

 

 

Sorumluluk yönüyle inceleme:

 

Söz konusu tazmin hükmünde Harcama Yetkilisi (Fen işleri Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlisi (Tekniker) ..., Diğer Sorumlular (Birim Amir Yardımcısı) ..., (Mali Hizmetler Müdürü) ... sorumlu tutulmuştur.

 

Temyiz dilekçesinde sorumluluk itirazı bulunmamasına rağmen, duruşma esnasında Muhasebe yetkilisi ... ve vekili tarafından temyiz dilekçesinde belirtilen hususlardan farklı olarak muhasebe yetkilisi olarak, sorumlu olmadığını ifade ederek sorumluluğunun kaldırılması talep edilmiştir.

 

Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği’nin “Hakediş raporu” başlıklı 6. Maddesinde;

 

“(1) İhale veya doğrudan temin usulüyle yapılacak yapım işleri ile hizmet alımlarında, sözleşme ve/veya şartname hükümlerine göre yerine getirilen taahhütlerin bedellerinin ödenmesinde aşağıda belirtilen hakediş raporları düzenlenir.

 

a) Yapım İşleri Hakediş Raporu (Örnek: 4): Bu rapor, yapım işlerinde yükleniciye ödenecek ara ve kesin hakediş tutarının hesaplanmasına esas olan belgelerden oluşur. Yapım türüne göre ilgili sayfaları ve gerekli görülen diğer belgeler düzenlenerek yüklenici ve yapı denetim elemanlarınca imzalanır, yetkili makamca onaylanır.

 

b) Hizmet İşleri Hakediş Raporu (Örnek: 5): Bu rapor, hizmet işlerinde yükleniciye ödenecek ara ve kesin hakediş tutarının hesaplanmasına esas olan belgelerden oluşur. Hizmet türüne ve işin özelliğine göre yalnızca ilgili sayfaları ve gerekli görülen diğer belgeler düzenlenerek yüklenici ve kontrol elemanlarınca imzalanır, yetkili makamca onaylanır.”

 

“4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine göre yapılacak alımlar” başlıklı 49. Maddesinde,

 

“ (1) 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine göre doğrudan temin usulüyle yaptırılacak mal ve hizmet alımları ile yapım işi bedellerinin ödemelerinde;

 

a) Onay Belgesi,

 

b) Piyasa Fiyat Araştırması Tutanağı (Örnek: 3) veya ihale komisyonu kararı,

 

c) Düzenlenmesi gerekli görülmüş ise sözleşme,

 

ç) Fatura,

 

d) Muayene ve kabul komisyonu tutanağı, kabul işleminin idarece yapılması halinde ise idarece düzenlenmiş belge,

 

e) Mal ve malzeme alımlarında, taşınır işlem fişi

 

ödeme belgesine eklenir.” Hükümleri yer almaktadır.

 

5018 sayılı Kanun’un 61’nci madde hükmü gereğince muhasebe hizmetlerinin yürütülmesinden muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından ve ayrıca ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde; yetkililerin imzasını, ödemeye ilişkin ilgili mevzuatında sayılan belgelerin tamam olmasını, maddi hata bulunup bulunmadığını, hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri kontrol etmekle yükümlü kılınmış ve bu yükümlülükten sorumlu tutulmuştur.

 

Yukarıdaki mevzuat doğrultusunda; hakediş raporunun ödeme belgesi eklerinde olması ve bu durumun muhasebe yetkilisi tarafından kontrol edilmesi gerekmektedir.

 

Bu itibarla, muhasebe yetkilisinin sorumlu olmadığı yönündeki itirazın kabülü mümkün değildir.

 

.Bu itibarla, 64 sayılı İlamın 9/A Maddesi ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE (7. Daire Başkanı ..., 5. Daire Başkanı ..., 8.Daire Başkanı ..., Üye ..., Üye ..., Üye ..., Üye Dr. ..., Üye ...’ın aşağıda yazılı karşı görüş gerekçelerine karşı) oy çokluğuyla,

 

Karar verildiği 13.10.2021 tarih ve 50233 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

Karşı Görüş Gerekeçesi:

 

7. Daire Başkanı ..., 5. Daire Başkanı ..., 8.Daire Başkanı ..., Üye ..., Üye ..., Üye Dr. ...’un karşı görüş gerekçesi:

 

İlamda, savunmada belirtilen AGT marka, natürel meşe modeli parke malzemesinin satın alınarak, parke imalatlarının yapıldığı kabul edilmektedir. İlama konu parke faturalarında, malzeme boyunun 2.00 mt olduğu kayıtlı bulunmaktadır. Savunmada, ticari olarak piyasada satılan normal parke standart boyunun 2.00 mt, buna karşılık natürel parke standart boyunun 1.20 mt olduğu, faturadaki kaydın sehven yazıldığı ifade edilmektedir. Sorumlular parke döşenen alan ile 1.20 mt standart boya göre hesaplanan m2 malzeme miktarının (zayiat dâhil) uyumlu olduğunu belirterek, fazla ödeme bulunmadığını iddia etmektedir. Ödemeler kutu adet üzerinden yapılmıştır. İlamda 2 mt standart boya göre hesaplanan m2 miktardan daha az olan kısma tazmin hükmedilmiştir.

 

Yerinde inceleme ve hüküm verme aşamalarında parke boyuyla ilgili uyumsuzluğun ortadan kaldırılması gerekirdi. Standard parke ürünleri kalınlık, genişlik ve renk farklılıklarına göre fiyatlandırılmakta ve birim fiyatları m2 cinsinden belirlenmektedir. AGT firmasının internet sitesindeki bilgilere göre natürel parkenin ticari satış standart boyu 1.20 mt’dir, (Özel imalatlarını farklılık arz etmesi mümkündür) ve paket halinde satılmaktadır. Ayrıca adı geçen firmaya ait ürünlerin boylarının 1,18 mt ile 1.38 mt arasında değiştiği görülmektedir.

 

Savunmada izah edildiği üzere AGT marka natürel parkelerin standart boyu 1.20 mt’dir. Yapılan imalat miktarı ile bedeli ödenen parke miktarı uyumludur. Parke boyunun faturada belirtildiği üzere 2.00 mt olduğu kesin değildir. Tüm bu nedenlerle 64 sayılı ilamın 9-A maddesiyle verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.

 

Üye ...ve Üye ...’ın karşı görüş gerekçesi:

 

İlamda söz konusu iş; doğrudan temin yoluyla yaptırılan AGT Parke imalatı işi olarak adlandırılsa da ödeme belgesi ve eklerinin incelenmesi sonucu, parke alım işi olduğu, hakediş raporu düzenlenmeyen iş olması sebebi ile muhasebe yetkilisinin sorumlu olmadığı, bu nedenle 64 sayılı İlamın 9/A maddesine ilişkin verilen tazmin hükmünün sorumluluk yönünden bozulmasına; yeniden hüküm tesisi için dosyanın ilgili dairesine tevdiine karar verilmesi gerekir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 153 kez görüntülendi.