Sözleşmeli personele nakdi yemek yardımı verilmesi, kamu zararına neden olur mu?

Karar

 

 

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler      

 

Yılı         2018    

 

Dairesi  6           

 

Dosya No           47908  

 

Tutanak No        50245  

 

Tutanak Tarihi   13.10.2021       

 

Kararın Konusu Personel Mevzuatı ile İlgili Kararlar     

 

 

Konu: Nakdi yemek yardımı

 

2) 116 sayılı İlamın 2. Maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4’üncü maddesinin (B) fıkrası uyarınca sözleşmeli olarak çalıştırılan personellere, mevzuatında ve personellerle yapılan sözleşmelerde öngörülmediği halde nakdi yemek yardımı ödenmesi suretiyle oluşan toplam ... TL kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.

 

Sorumlular tarafından gönderilen Temyiz Dilekçesinde özetle;

 

1- Devlet memurlarının yiyecek yardımından hangi hallerde, ne şekilde faydalanacaklarını ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esasları belirlemek amacıyla hazırlanan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin "Yardım Şekli" başlıklı 3’ üncü maddesinde yiyecek yardımının yemek verme şeklinde yapılacağı ve bu yardım karşılığında nakden bir ödemede bulunulmayacağı da açık bir şekilde ifade edildiği, mezkur Yönetmeliğin "Yardımın Şartları" başlıklı 5 inci maddesinde yer alan; "Kurum bütçelerine yiyecek yardımı karşılığı konulan ödenek memurlara yemek vermek üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyette kuruluşa ödenir.” hükmü karşısında, yemek yardımının nakdi olarak verilemeyeceği anlaşılmakta ise de; yemek hizmetinin Kanunda öngörülmüş sosyal bir hak oluşu, bu hakkın bir şekilde yerine getirilmesi gerekliliği; aksi halde yemek yardımından faydalanan memurlara nazaran Kanunda öngörülmüş bir haktan mahrum bırakılma gibi bir durumun söz konusu olacağı,

 

2- Her ne kadar Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde sözleşmeli personele yemek yardımı yapılacağına ilişkin her hangi bir düzenleme olmasa da kamu yönetiminde son dönemlerde görülen gelişmeler gereği sözleşmeli personellerin devlet memuru olarak kabul gördüğü, Bu anlayış göz önünde bulundurulduğunda yukarıdaki düzenleme uyarınca devlet memurlarına sağlanan yemek yardımına ilişkin sosyal hakkın sözleşmeli personele de verilmemesinin açıkça eşitlik ilkesine aykırılık teşkil edeceği,

 

Belirtilerek, tazmin kararının kaldırılması gerektiği ifade edilmiştir.

 

Başsavcılık Mütalaasında;

 

“Temyize konu olan 6. Dairenin 12.08.2020 tarih ve 116 no.lu ilamın 2 nci maddesinde; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunumun 4' üncü maddesinin (B) fıkrası hükmü uyarınca sözleşmeli olarak çalıştırılan personele mevzuatında veya personelle yapılan sözleşmelerde öngörülmediği halde nakdi yemek yardımı ödenmesi suretiyle ... TL kamu zararının sorumlulardan tazminine karar verilmiştir.

 

Sorumluların dilekçesinde özetle; Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin 3'üncü maddesinde yiyecek yardımının yemek verme şeklinde yapılacağı ve bu yardım karşılığında nakden bir ödemede bulunulmayacağının ifade edildiği, ancak yemek hizmetinin Kanunda öngörülmüş sosyal bir hak oluşu, bu hakkın bir şekilde yerine getirilmesi gerekliliği; aksi halde yemek yardımından faydalanan memurlara nazaran Kanunda öngörülmüş bir haktan sözleşmeli personelin mahrum bırakılma gibi bir durumun söz konusu olacağı, her ne kadar Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde sözleşmeli personele yemek yardımı yapılacağına ilişkin bir düzenleme olmasa da kamu yönetiminde son dönemlerde görülen gelişmeler gereği sözleşmeli personellerin de devlet memuru olarak kabul gördüğü, devlet memurlarına sağlanan yemek yardımına ilişkin sosyal hakkın sözleşmeli personele de verilmemesi açıkça eşitlik ilkesine aykırılık teşkil edeceği, belirtilerek İlamın 2'nci maddesine ilişkin tazmin hükmünün kaldırılması talep edilmektedir.

 

Sorumluların fazla ödemeye ilişkin yapmış olduğu açıklamalar ve iddialar Daire yargılamasında ayrıntılı olarak karşılanmış olup, Savcılık görüşümüz aşağıdadır. 

 

Gerek sözleşmeli personel ile yapılan sözleşme hükümleri, gerekse Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 3'üncü maddesinde açık olarak her ne adla olursa olsun sözleşme ücreti dışında ödeme yapılamayacağı belirtilmesine rağmen yemek yardımı ödemelerinin yapılması kamu zararı olarak değerlendirilmektedir.

 

Bu nedenle, talebin reddedilerek Daire kararının onaylanmasına karar verilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.” Denilmektedir.

 

 

 

 

 

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

116 sayılı İlamın 2. Maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4’üncü maddesinin (B) fıkrası uyarınca sözleşmeli olarak çalıştırılan personellere, mevzuatında ve personellerle yapılan sözleşmelerde öngörülmediği halde nakdi yemek yardımı ödenmesi suretiyle oluşan toplam ... TL kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.

 

Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’ın 3’üncü maddesinde aynen;

 

“Sözleşme ile çalıştırılacak personele sözleşme ücreti dışında herhangi bir ad altında ödeme yapılamaz ve sözleşmelere bu yolda hüküm konulamaz.

 

...” denilmektedir.

 

... Belediyesinin 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49’uncu maddesi üçüncü fıkrası gereğince tam zamanlı olarak çalıştırılacak sözleşmeli personele ilişkin yapmış olduğu Hizmet Sözleşmeleri’nin 6’ncı maddesinde aynen;

 

Sözleşmeli personele, sözleşme ücreti dışında herhangi bir ad altında ayni veya nakdi ödeme yapılamaz.” denilmektedir.

 

Yukarıda ifade edilen mevzuat ve sözleşme hükmüne göre, Esaslar’in kapsamına dahil kamu kurum ve kuruluşlarında çalıştırılan sözleşmeli personele sözleşme ücreti dışında herhangi bir ad altında ayni veya nakdi ödeme yapılamayacağı anlaşılmaktadır.

 

Rapor dosyası ve eklerinin incelenmesi sonucunda, 14.12.2015 tarihinde imzalanan 31.12.2019 tarihine kadar uzatılan Sosyal denge sözleşmesinin yemek yardımını düzenleyen 35. Maddesinde ... Belediyesinde çalışan Memur Personel ile seçilmiş ve atanmış yöneticilere yemek yardımı verileceği düzenlenmiş olmasına rağmen sözleşmeli personele nakdi yemek yardımı verildiği görülmüştür.

 

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4’üncü maddesinin (B) fıkrası uyarınca sözleşmeli olarak çalıştırılan personellere, mevzuatında ve personellerle yapılan sözleşmelerde ve sosyal denge sözleşmesinde öngörülmediği halde nakdi yemek yardımı ödenmesi suretiyle toplam ... TL kamu zararına sebep olunmuştur.

 

Bu itibarla 116 sayılı İlamın 2. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE (5.Daire Başkanı ..., 8. Daire Başkanı ... ve Üye ...’in aşağıda yazılı karşı görüş gerekçesine karşın) oy çokluğuyla,

 

Karar verildiği 13.10.2021 tarih ve 50245 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

Karşı Görüş Gerekçesi .

 

5.Daire Başkanı ..., 8. Daire Başkanı ... ve Üye ...’in karşı görüş gerekçesi:

 

5393 sayılı Belediye Kanununun “Norm Kadro ve Personel İstihdamı” başlıklı 49. maddesinde;

 

“Norm kadro ilke ve standartları İçişleri Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı tarafından müştereken belirlenir. Belediyenin ve bağlı kuruluşlarının norm kadroları, bu ilke ve standartlar çerçevesinde belediye meclisi kararıyla belirlenir.

 

Belediye personeli, belediye başkanı tarafından atanır. Birim müdürlüğü ve üstü yönetici kadrolarına yapılan atamalar ilk toplantıda belediye meclisinin bilgisine sunulur.

 

Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Bu personelin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır. Bu fıkra uyarınca sözleşmeli olarak istihdam edileceklere ödenecek net ücret, söz konusu kadro unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net tutarının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla belirlenir. Genel hükümlere göre birinci dereceden kadro ihdas edilemeyen kadro unvanları için ise o kadro unvanından ihdası yapılmış en yüksek kadro derecesinin birinci kademesi esas alınır ve yapılacak ödemenin azami tutarı yukarıda belirtilen usûle göre tespit olunur. Bu fıkra hükümlerine göre çalıştırılacak personel için İçişleri Bakanlığı unvanlar itibarıyla sınırlama getirebilir.

 

Avukat, mimar, mühendis (inşaat mühendisi ve harita mühendisi olmak kaydıyla) ve veteriner kadrosu bulunmayan veya işlerin azlığı nedeniyle bu unvanlarda kadrolu personel istihdamına ihtiyaç duyulmayan belediyelerde, bu hizmetlerin yürütülmesi amacıyla, haftanın ya da ayın belirli gün veya saatlerinde kısmi zamanlı olarak sözleşme ile personel çalıştırılabilir. Kısmi zamanlı olarak çalıştırılacak personel sayısı yukarıda belirtilen her unvan için birden fazla olamaz ve bunlarla yapılacak sözleşme süresi takvim yılını aşamaz. Bunlara ödenecek net ücret, aynı unvanlı kadroların birinci derecesinin birinci kademesi için yapılması gereken bütün ödemeler toplamının net tutarının yarısını geçmemek ve çalıştırılacak süre ile orantılı olmak üzere belediye meclisi kararı ile tespit edilir. Bu fıkra uyarınca sözleşmeli personel olarak çalıştırılanlar için iş sonu tazminatı ödenmez ve işsizlik sigortası primi yatırılmaz. Bunlardan yaptıkları başka işler sebebiyle herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tâbi olanlar için sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası primi yatırılmaz ve aynı kişi birden fazla belediye veya bağlı kuruluşta çalıştırılamaz.

 

Üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri uyarınca çalıştırılacak personele her ne ad altında olursa olsun sözleşme ücreti dışında herhangi bir ödeme yapılmaz ve ücret mahiyetinde aynî ya da nakdî menfaat temin edilmez. Bu personel hakkında bu Kanunla düzenlenmeyen hususlarda vize şartı aranmaksızın 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilenler hakkındaki hükümler uygulanır. Bu personele ait sözleşme örnekleri sözleşmenin imzalanmasını izleyen 30 gün içinde İçişleri Bakanlığına ve Maliye Bakanlığına gönderilir

 

.…” hükmüne yer verilmiştir.

 

19.11.1986 tarihli ve 86/11220 sayılı Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin yemek servisi giderleri başlıklı 4. maddesinin üçüncü fıkrasında da;

 

“Yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmı yemek yiyenlerden alınır. 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun'a göre tayın bedeli verilen personel ile sözleşmeli olarak çalıştırılanların, bu Yönetmeliğe göre yiyecek yardımı yapılan yemek servislerinde yemek yemeleri halinde, yemek bedelinin tamamı kendilerinden alınır.” denilmiştir.

 

2018 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Tebliği’nin (Sıra No: 1);

 

1’inci maddesinde, “Bu Tebliğin amacı, 2018 yılında öğle yemeği servisinden faydalanacak olan memurlardan ve sözleşmeli personelden alınacak asgari yemek bedellerine ilişkin esasları belirlemektir.”,

 

5’inci maddesinde, “Kuruluşlar, personelin kadro veya pozisyon unvanını, hizmetlerinin özelliğini, yemek maliyetlerini ve yemek servisinin farklı mahallerde daha iyi şartlarda sunulması gibi hususları dikkate alarak Ek-1’de belirtilen miktarların üzerinde yemek bedeli tespit edebilir.”,

 

denilerek 2018 yılı yemek yardımına ilişkin esaslar belirlenmiştir.

 

EK-1’de memurlar ile birlikte sözleşmeli personelden alınacak günlük yemek bedelleri de tespit edilmiştir.

 

Dolayısıyla bu tebliğde sözleşmeli personelden de yemek yardımı kesilmesi yönünde hükmün mevcut olduğu görülmektedir.

 

“Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik

 

Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018 ve 2019 Yıllarını Kapsayan

 

4. Dönem toplu sözleşme” nin Sözleşmeli personele yiyecek yardımı başlıklı 9’ncu maddesinde “19/11/1986 tarihli ve 86/11220 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği hükümlerinden aynı usul ve esaslar çerçevesinde sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilen personel de yararlanır.” hükmü de yer almaktadır.

 

Kamu yönetiminde son dönemlerde görülen gelişmeler gereği sözleşmeli personellerin devlet memuru olarak kabul gördüğü, bu anlayış göz önünde bulundurulduğunda yukarıdaki düzenleme uyarınca devlet memurlarına sağlanan yemek yardımına ilişkin sosyal hakkın sözleşmeli personele de verilmemesinin açıkça eşitlik ilkesine aykırılık teşkil edeceğinden 116 sayılı ilamın 2. maddesiyle verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 241 kez görüntülendi.