Sosyal denge sözleşmesinde öngörülenden fazla ölüm yardımı yapılması hk.

Karar

 

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler     

 

Yılı         2018    

 

Dairesi  6           

 

Dosya No           47909  

 

Tutanak No        50246  

 

Tutanak Tarihi   13.10.2021       

 

Kararın Konusu Personel Mevzuatı ile İlgili Kararlar        

 

 

Konu: Ölüm Yardımı

 

3) 116 sayılı İlamın 10. Maddesi ile, 14.12.2015 tarihinde Belediye ile ...Sendikası arasında imzalanan ve 19.12.2017 tarihinde ek sözleşme protokolüyle 31.12.2017-31.12.2019 dönemini kapsayacak şekilde uzatılan Sosyal Denge Sözleşmesinde memurlara ölüm yardımı olarak öngörülen tutardan fazla ödenmesi suretiyle oluşan ...-TL kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.

 

Sorumlular dilekçesinde İlamın 1 ve 2 nci maddelerindeki hususlara yönelik açıklamalarda bulunmuşlar, 10. maddeye yönelik dilekçenin başında temyiz talebinde bulunduklarını belirtmişler ancak yeni bir açıklamada bulunmamışlardır.

 

Başsavcılık Mütalaasında;

 

“Temyize konu olan 6. Dairenin 12.08.2020 tarih ve 116 no.lu ilamın 10 uncu maddesinde; 14.12.2015 tarihinde Belediye ile ...Sendikası arasında imzalanan ve 19.12.2017 tarihinde ek sözleşme protokolüyle 31.12.2017-31.12.2019 dönemini kapsayacak şekilde uzatılan Sosyal Denge Sözleşmesinde memurlara ölüm yardımı olarak öngörülen tutardan fazla ödeme yapılması suretiyle ... TL kamu zararının sorumlulardan tazminine karar verilmiştir.

 

Sorumlular dilekçesinde İlamın 1 ve 2 nci maddelerindeki hususlara yönelik açıklamalarda bulunmuşlar, 10 uncu maddeye yönelik dilekçenin sonunda temyiz talebinde bulunduklarını belirtmişler ancak yeni bir açıklamada bulunmamışlardır.

 

Dilekçede ileri sürülen hususlar, sorguya verilen cevaplardan farklılık göstermemekte olup; bu hususların da Daire ilamında ayrıntılı olarak ele alınıp gerekçeleriyle birlikte karşılanmış olması nedeniyle, sorumluların talebinin reddedilerek Daire kararının tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı mütalaa olunmaktadır.” Denilmektedir.

 

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

116 sayılı İlamın 10. Maddesi ile, 14.12.2015 tarihinde Belediye ile ...Sendikası arasında imzalanan ve 19.12.2017 tarihinde ek sözleşme protokolüyle 31.12.2017-31.12.2019 dönemini kapsayacak şekilde uzatılan Sosyal Denge Sözleşmesinde memurlara ölüm yardımı olarak öngörülen tutardan fazla ödenmesi suretiyle oluşan ...-TL kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.

 

14.12.2015 tarihinde ...Sendikası ile... Belediyesi arasında imzalanan ve 19.12.2017 tarihinde ek sözleşme protokolüyle 31.12.2017-31.12.2019 dönemini kapsayacak şekilde uzatılan Sosyal Denge Sözleşmesi’nin “Ölüm Yardımı" başlıklı 30’uncu maddesinde;

 

“Çalışanın ölümü halinde …TL ödeme yapılır. Çalışan memurun anne, baba, eş ve çocuklarının ölümü halinde … TL ödeme yapılır. ”,

 

Söz konusu Sosyal Denge Sözleşmesi’nin “Yürürlük ve Süre” başlıklı 36’ncı maddesinde ise;

 

“Bu sosyal denge sözleşmesi 01.01.2016 tarihinde başlar ve 31.12.2017 tarihine kadar geçerli olup yıllık artışlar bütün maddeler için yıllık enflasyon üzerine yüzde beş(%5) refah payı ilave edilerek ödenir. ”

 

hükümleri yer almaktadır.

 

Bahse konu sözleşme, 19.12.2017 tarihinde ek sözleşme protokolüyle 31.12.2017 -31.12.2019 dönemini kapsayacak şekilde uzatılmıştır.

 

Anılan sözleşme hükümleri uyarınca, sözleşmenin yürürlükte olduğu yıllara ilişkin enflasyon verilerinin ve sözleşmede yer alan %5’lik refah payının ölüm yardımı olarak belirlenen tutara eklenmesi sonucunda 2018 yılında çalışanın kendisinin ölümü halinde mirasçılarına … TL, çalışanın anne, baba, eş veya çocuğunun ölümü halinde ise kendisine … TL ölüm yardımı ödenmesi gerektiği görülmektedir.

 

Rapor dosyası ve eklerinin incelenmesi sonucu; sözleşmeye göre verilmesi gereken tutarın üzerinde ödeme yapıldığı görülmüştür.

 

14.12.2015 tarihinde Belediye ile ...Sendikası arasında imzalanan ve 19.12.2017 tarihinde ek sözleşme protokolüyle 31.12.2017-31.12.2019 dönemini kapsayacak şekilde uzatılan Sosyal Denge Sözleşmesinde memurlara ölüm yardımı olarak öngörülen tutardan fazla ödeme yapılması mevzuata aykırıdır.

 

Bu itibarla, 116 sayılı İlamın 10. maddesi ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, (Üye ... ve Üye ...’ün karşı oy gerekçelerine karşı)oy çokluğuyla,

 

Karar verildiği 13.10.2021 tarih ve 50246 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

Karşı oy Gerekçeleri:

 

Üye ...’ın karşı görüşü:

 

Esas yönünden verilen Kurul kararına katılmakla birlikte, sorumluluk yönünden;

 

İlamda, üst yönetici olarak sosyal denge sözleşmesini imzalayan Belediye Başkanı, harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlileri oluşan kamu zararından müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmuşlardır.

 

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun “Mahalli İdarelerde Sözleşme İmzalanması” başlıklı 32. maddesinde;

 

“27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir...” denilmektedir.

 

Yukarıdaki mevzuat hükmüne göre, belediyelerde toplu sözleşme yapma yetkisi belediye başkanına aittir. İlama konu olayda, Belediye Başkanınca mevzuata aykırı hükmüler içeren bir sözleşme akdedilme işlemi ile bu sözleşme hükümlerine istinaden yapılan ödeme neticesinde kamu zararına sebebiyet verildiğinden Belediye Başkanının sorumluluğu bulunmaktadır.

 

Harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğu değerlendirildiğinde;

 

Harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlilerinin yasal sorumluluk ve yükümlülükleri 5018 sayılı Kanunu’nun 32 ve 33’üncü maddelerinde düzenlenmektedir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunun “Harcama Talimatı ve Sorumluluk” başlıklı 32’nci maddesinde;

 

“Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır. Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, Ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.”,

 

“Giderlerin Gerçekleştirilmesi” başlıklı 33’üncü maddesinde;

 

“Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır. Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.” hükümlerine yer verilmektedir.

 

Bu hükümler bağlamında, somut olayda harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğu, ödeme emrine konu ödemeye dayanak olan yürürlükteki Sosyal Denge Sözleşmesi hükümleri çerçevesinde harcama yapmaktır. 4688 sayılı Kanun ve 5393 sayılı Kanun’un ilgili hükümleri mucibince akdedilecek sosyal denge sözleşmesinin içeriğinin düzenlenmesine ilişkin kendilerine sorumluluk yüklenebilecek bir yasal yetki ve görevleri bulunmamaktadır.

 

Netice itibariyle, sosyal denge sözleşmesinin akdedilme aşamasında herhangi bir yetki ve sorumluluğu bulunmayan harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin, sadece ilişikli ödeme emri belgeleri üzerinde imzası bulunması hasebiyle sorumluluğuna hükmedilmesi mümkün değildir.

 

Bu itibarla, 151 sayılı İlamın 10. maddesi ile verilen tazmin hükmünün, bozularak, sorumlulukların yeniden belirlenmesini teminen daireye gönderilmesine, karar verilmesi gerekir.

 

Üye ...’ün karşı oy gerekçeleri:

 

657 sayılı Kanun'un ölüm yardımı ödeneğini düzenleyen 208'inci maddesinde; "Devlet memurlarından; memur olmayan eşi ile [ikiden fazla dahi olsa] aile yardımı ödeneğine müstahak çocuğu ölenlere en yüksek devlet memuru aylığı (ek gösterge dahil) tutarında, memurun ölümü halinde sağlığında bildiri ile gösterdiği kimseye, eğer bildiri vermemiş ise eşine ve çocuklarına, bunlar yoksa ana ve babasına, bunlar da yoksa kardeşlerine en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) iki katı tutarında ölüm yardımı ödeneği verilir. Ölüm yardımı ödeneği, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ve ödeme emri aranmaksızın saymanlarca derhal ödenir. Bu yardım borç için haciz edilemez" hükmüne yer verilmiştir.

 

Söz konusu maddede ölüm yardımının kime nasıl ödeneceğine ilişkin düzenleme

 

yapılmış olup, bu hüküm doğrultusunda ödeme yapılmalıdır.

 

Bu itibarla, 151 sayılı İlamın 10. maddesi ile verilen tazmin hükmünün, bozularak, 657 sayılı Kanunun 208. maddesine göre hesap yapılmasını teminen daireye gönderilmesine, karar verilmesi gerekir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 164 kez görüntülendi.