5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunun 31. maddesinde yer alan; “Kanunların verdiği yetkiye istinaden yönetim kurulu, icra komitesi, komisyon ve benzeri kurul veya komite kararıyla yapılan harcamalarda, harcama yetkisinden doğan sorumluluk kurul, komite veya komisyona ait olur” hükmü gereği, 120 m2 lik 1 adet kafeteryanın ... tarih ve ... sayılı Encümen kararıyla ... Belediye Spor Kulübüne tahsis edildiği anlaşıldığından, ... tarih ve ... sayılı Encümen Kararında imzası bulunan Encümen Üyelerinin sorumluluğu bulunmaktadır. Bu itibarla, sorumluluk itirazlarına ilişkin taleplerin reddine,
Kamu İdaresi Türü Belediyeler ve Bağlı İdareler
Yılı 2017
Dairesi 6
Dosya No 46024
Tutanak No 50150
Tutanak Tarihi 15.9.2021
Kararın Konusu Çeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar
Konu: Mülkiyeti belediyeye ait taşınmazların meclis kararıyla spor kulübüne tahsis edilmesi
191 sayılı İlamın 1. Maddesi ile, ... Belediyesi tarafından, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na göre yapacağı ihaleler ile taşınmazlarını kiraya verip kira bedelini Belediye bütçesine gelir kaydetmesi gerekirken; 52 adet ATM yerinin ... tarih ve sayılı meclis kararıyla, 1 adet kafeteryanın .../... tarih ve sayılı encümen kararıyla yine 1 adet kafeteryanın .../... tarih ve sayılı meclis kararıyla, 2 adet dükkanın ise .../... tarih ve sayılı meclis kararıyla ... Belediyespor Kulübü Derneğine ait olmak üzere ihale yapılmaksızın tahsis edilmesi sonucunda ...TL’ye verilen tazmin hükmünün 09.09.2020 tarih ve 48177 sayılı Temyiz Kurulu Kararı ile tasdikine karar verilmiştir.
Sorumlular (Üst Yönetici) ...ile (Diğer Sorumlu) 55 kişi tarafından gönderilen ortak imzalı karar düzeltme dilekçesinde;
Daha önce sorguda ve temyiz dilekçesinde de izah edildiği üzere söz konusu işlemler kamu yararına ve mevzuatın öngördüğü usule uygun gerçekleştirilmiş olmakla birlikte Sayıştay ... Daire kararının, kamu zararının tespit yöntemi yönünden yasaya uygun olmadığını, Temyiz Kurulu incelemesinde de bu hususlarda inceleme ve değerlendirme yapılmadan karar verildiğinden kararın kaldırılması gerektiğini,
5018 Sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun Kamu zararı başlıklı 71 nci maddesinde; “Kamu zararı mevzuata aykırı karar, işlem eylem veya ihmal sonucunda Kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.” şeklinde tanımlandığını,
Sayıştay kararı gerekçesinde Belediyespor Kulübüne tahsis edilen yerlerin kulüp tarafından kiraya verilmesi sonucu kulübün elde ettiği gelir baz alınarak bu bedel belediye tarafından elde edilseydi ne kadar olacaktı ihtimali üzerinden özetle “muhtemel bir zarar “ olarak belirlendiğini, bu hesaplamaya göre zararın Belediyespor Kulübünün alt kiracısından aldığı kira bedeline göre değişkenlik gösterdiğini, ancak, soyut /muhtemel hesaplama yönteminin yasa koyucunun kamu zararı kavramına yüklediği tanıma uygun bir zarar hesabı olamayacağını, kamu zararından bahsedilebilmesi için yapılan işlem sonucunda ortada somut bir gelir kaybının olması gerektiğini, ancak bu durumun ilama konu işlemde mevcut olmadığını,
Esasen ortada bir kamu zararı bulunmadığını, ancak söz konusu ATM alanlarının ve taşınmazların 3. kişiler tarafından işgali halinde istenebilecek bedel ecrimisil olup, bu taşınmazlar için Resmi Gazetenin 20.08.2011 tarih ve 28031 sayı ile yayımlanan 236 sayılı Milli Emlak Genel Tebliğinin 5, maddesine göre tespit edilen ecrimisil değerinin ekli listede görüldüğünü, ecrimisil değeri üzerinden düşünüldüğünde de taşınmazlar için ilam ile hüküm altına alınan kamu zararının çok yüksek olduğunun açıkça görüldüğünü, (Ek1).
Özetle, ortada 5018 sayılı Kanunun 71.maddesine göre tanımlanan bir kamu zararının bulunmadığını, dolayısıyla Belediyespor Kulübünün serbest piyasa koşullarına göre yapmış olduğu kiralamadan elde ettiği gelirin belediye bakımından kamu zararı olarak hesaplanmasının yerinde olmadığını, yapılan işlemlerin aşağıda izah edileceği üzere yasal mevzuata uygun olmakla birlikte bir işlemin mevzuata uygun olmamasının işlemin tek başına kamu zararı doğurduğu anlamına da gelmeyeceğini, çünkü bu yerlerin 2886 sayılı Kamu İhale Kanununa uygun olarak kiralanması neticesinde ne kadar kiraya verileceğinin belirsiz olduğunu, zaten ihale mevzuatına göre belirlenmesinin de mümkün olmadığını, söz konusu işlemlerin 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14. Maddesine uygun olarak ayni yardım niteliğinde olduğunu, Yasanın 14. maddesinin b) bendinde “....(değişik ikinci cümle 12/11/2012-6360/17md) Gerektiğinde, sporu teşvik etmek amacıyla gençlere spor malzemesi verir, amatör spor kulüplerine ayni ve nakdi yardım yapar ve gerekli desteği sağlar, her türlü amatör spor karşılaşmaları düzenler, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan öğrencilere, sporculara, teknik yöneticilere ve antrenörlere belediye meclis kararı ile ödül verebilir. Gıda bankacılığı yapabilir. (ek fıkra: 12/11/2012-6360/17 md değişik 12/7/2013-6435/100md ) Belediyelerin birinci fıkranın (b) bendi uyarınca, sporu teşvik etmek amacıyla yapacakları nakdi yardım, bir önceki yıl genel bütçe vergi gelirlerinden belediyeleri için tahakkuk eden miktarın; büyükşehir belediyeleri için binde yedisini, diğer belediyeler için binde on ikisini geçemez. ” denildiğini, bu şekilde yasa koyucunun yardımın kapsamını genişleterek sporu teşvik etmek amacı ile, doğacak ihtiyaç türüne göre spor kulüplerine hem ayni, hem nakdi (nakdi fıkra ile limite bağlı) hem de gerekli diğer desteklerin sağlanmasını öngördüğünü,
15. maddesinin h bendinde Belediyenin yetki ve imtiyazları arasında gösterilen mahalli müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla, belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde taşınmaz almak, kamulaştırmak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, trampa etmek, tahsis etmek, bunlar üzerinde sınırlı ayni hak tesis etmek,
18. maddesinde Belediye meclisinin görev ve yetkilerinde;
“e)Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek
p) Yurt içindeki ve İçişleri Bakanlığının izniyle yurt dışındaki belediyeler ve mahallî idare birlikleriyle karşılıklı iş birliği yapılmasına; kardeş kent ilişkileri kurulmasına; ekonomik ve sosyal ilişkileri geliştirmek amacıyla kültür, sanat ve spor gibi alanlarda faaliyet ve projeler gerçekleştirilmesine; bu çerçevede arsa, bina ve benzeri tesisleri yapma, yaptırma, kiralama veya tahsis etmeye karar vermek” hükümlerinin yer aldığını,
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri” başlıklı 38. maddesinin;
“b) Belediyeyi stratejik plâna uysun olarak yönetmek, belediye idaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak bu stratejilere uysun olarak bütçeyi, belediye faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini hazırlamak ve uygulamak izlemek ve değerlendirmek bunlarla ilgili raporları meclise sunmak,
e) Belediyenin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etmek.
m) Belde halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri almak ” görevleri olarak tanımlandığını,
Kaldı ki; Belediye Kanununun ‘’Diğer Kuruluşlarla İlişkiler” başlıklı 75. Maddesinin 1. fıkrasında belediyelerin, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda c) bendinde sayılanlarla ortak hizmet projeleri gerçekleştirilmesine imkan verildiğini ve yine en son 6360 sayılı Kanunun 19. maddesi ile 2. cümle olarak ilave edilen "Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir” düzenlemesi ile, bir dernek olan spor kulüpleri ile de ortak hizmet projeleri gerçekleştirilmesine izin verildiğini, bu maddeye yapılan ek fıkra ilavesi ile de Dernekler Kanununun 10. maddesi belediyeler için uygulanmayacağı belirtilerek, Dernekler Kanununun 10. maddesine getirilen “Bu projelerde kamu kurum ve kuruluşları, proje maliyetlerinin en fazla yüzde 50 si oranında ayni veya nakdi katkı sağlayabilirler. ” sınırlamasının da kaldırıldığını, ortak hizmet projelerinin tüm maliyetlerinin (ayni veya nakdi) belediyece karşılanmasının yolunun açıldığını,
Maddede; 2886 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine aykırı tahsis işlemi yapıldığı belirtilmişse de; yukarıda bahsedilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde anılan İhale Kanununa aykırılık teşkil etmediğini mevzuatın tahsise olanak sağladığının açıkça görüldüğünü,
Söz konusu işlemlerin belediyenin Stratejik Planına da uygun gerçekleştirildiğini, 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme” başlıklı 9. maddesinde;
"Kamu idareleri; kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlarlar.”
“Kamu idareleri, kamu hizmetlerinin istenilen düzeyde ve kalitede sunulabilmesi için bütçeleri ile program ve proje bazında kaynak tahsislerini; stratejik planlarına, yıllık amaç ve hedefleri ile performans göstergelerine dayandırmak zorundadırlar…”
İlgili Kanun maddesine dayanarak aşağıda belirtilen amaç ve hedeflerin belirlendiğini, buna göre:
Belediyenin 2010-2014/2014-2019 yıllarını kapsayan Stratejik Amaçlarının kentsel gelişim olduğunu,
...lilerin sağlıklı, kaliteli ve çağdaş yaşam standartlarında bir yaşam sürdürebileceği, yaşayanların haklarını ön plana alan belediyecilik hizmetlerinin sunulduğu, bu amaç doğrultusunda stratejik hedefin: ...’i kültürel, sosyal ve bilimsel faaliyetlerin ön plana çıktığı, kararların yönetişim anlayışıyla alındığı bir kültür, sanat, eğitim ve bilim kenti yapmak olduğunu, Stratejik Hedefte ...'in yaşam boyu spor kültürünün içselleştirdiği bir spor kenti olmasını sağlamak için ilgili yılları kapsayan Performans Programındaki Hedefin, ...lileri spor yapmaya teşvik edecek aktivite ve organizasyonlar düzenlenmek olduğunu, 2015, 2016 ve 2017 yılı Faaliyet Raporları incelendiğinde görüleceği üzere stratejik hedefler doğrultusunda gerçekleşmiş çok sayıda faaliyetin bulunduğunu,
Dernekler Kanununun 14. Maddesinde, “Gençlik ve Spor Kulüpleri” ne yönelik düzenlemede; "Derneklerden başvurmaları halinde; spor faaliyetine yönelik olanlar spor kulübü boş zamanları değerlendirme faaliyetine yönelik olanlar gençlik kulübü ve iki faaliyeti birlikte amaçlayanlar gençlik ve spor kulübü adını alır. Bu kulüpler, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünce de denetlenmesi ve bunlara yapılacak yardımların şekil ve şartları, İçişleri Bakanlığının uygun görüşü üzerine Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün bağlı bulunduğu Bakanlıkça yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir. ” denildiğini,
Kulüplerin kuruluş amaçları ve mevzuatlarında öngörülmüş denetim mekanizmaları dikkate alındığında, yapılan nakdi veya ayni yardımlar veya diğer desteklerden dolayı bir kar veya kazanç paylaşımlarının söz konusu olamayacağının açık olduğunu, kuruluş amacına yönelik faaliyetlerin sürdürülebilirliği ve devamlılıkların sağlanması ile toplumsal ve sosyal faydanın esas olduğunu, diğer yandan, Belediyelerin de verilmiş görevleri arasında gençlik ve spor hizmetlerini yapma veya yaptırma yükümlülükleri sorumluluklarının bulunduğunu,
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun, “Mal yönetiminde Etkililik ve Sorumluluk” başlıklı 48. maddesinde ise; “Kamu idarelerine ait malları edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemleri, mevzuatında öngörülen kurallar dahilinde hizmetin amacına uygun olarak verimlilik ve tutumluluk ilkesine söre yapılır. ” denilmekte olup, yapılan yardımlarla kimseye çıkar veya kazanç sağlanmadığını, ilgili ilkeye göre hizmetin amacına uygun olması adına yapılan işlemlerin kamu kaynağında artışa engel olmamakla birlikte Kamunun zarara uğratılmadığını,
Stratejik plan ve performans kapsamında konulan hedeflerin gerçekleşmesi için alınan kararların uygulanmasında gerçekleşen fazla ödemelerin, tahsis ve kiralamalar için kamu zararı olarak değerlendirilemeyeceğini, genel çerçeveden bakıldığında toplum için yapılan bu karar ve işlemlerin kamu zararına yol açmasının mümkün olmadığını,
Olumsuz yönde olan Sayıştay Genel Kurulunun 16/10/2017 tarih ve 5415/1 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının 2017 yılının sonuna ait olduğunu, bu tarihten önceki dönemde Belediye işleminin hukuka uygun olduğunu ve işlemin kamu zararına konu olmadığı yönünde birçok Sayıştay kararının mevcut olduğunu, nitekim söz konusu içtihadı birleştirme kararı da olumlu/olumsuz yöndeki birbirinden farklı kararlar arasındaki çelişkiyi gidermek amacıyla verildiğini, benzer konularda bağlayıcı niteliği bulunan daireler arası yorum farkından kaynaklanan görüş aykırılıklarının hukuk güvenliği ilkesine olumsuz yönde etki edeceğinden hukuk sistemimizde içtihadı birleştirme kararları müessesesine yer verildiğini, dolayısıyla denetleme mercilerinin zaman zaman birbirinden farklı karar verdiği bir konuda uygulama birimleri olan kamu kurumlarının farklı yönde uygulamalar yapması, ya da daha farklı bir ifade ile işlemi birbirinden farklı yorumlamasının mümkün olduğunu, kasıt ya da ihmal söz konusu olmadığı ve tamamen kamu yararı gözetildiği göz önünde bulundurulduğunda ve ayrıca Sayıştay kararına konu işlemin İçtihadı Birleştirme Kararından önceki döneme ait olduğu göz önünde bulundurulduğunda kamu zararının olmadığının görüleceğini,
Ayrıca, Belediye 2017 yılı hesabına ilişkin Temyiz Kurulu kararının karşı görüşünde;
“ 5393 sayılı Belediye Kanununun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15. Maddesinin (h) bendinde;
“Mahalli müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla, belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde taşınmaz almak, kamulaştırmak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, trampa etmek, tahsis etmek, bunlar üzerinde sınırlı ayni hak tesis etmek.”, belediyenin yetki ve imtiyazları arasında sayılmıştır.
5393 sayılı Kanunun “ Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14. maddesinde yer alan “Gerektiğinde, öğrencilere, amatör spor kulüplerine malzeme verir ve gerekli desteği sağlar,” hükmü gereği belediyenin görev ve sorumlulukları arasında amatör spor kulüplerine gerekli desteği sağlamak da yer almaktadır.
Yukarıda belirtilen hükümler çerçevesinde ilçede spor faaliyetlerini yürüterek toplumsal fayda sağlayan ...spor Kulübüne yapılan tahsis işlemi, Belediye Kanununun 14. maddesinde öngörülmüş ve belediyelerce yerine getirilmesi gereken hizmetlere ilişkin olup, tahsis esasen Belediyelere kanunla tevdi edilen görevleri yerine getiren bir kuruluşa yapılmıştır. Bu itibarla verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.” denildiğini,
Yapılan iş ve işlemler mevzuata uygun olmakla birlikte, söz konusu tahsis işlemlerinin iptal edilerek ortadan kaldırıldığını, ... tarih ve ... sayılı tahsise ilişkin Encümen Kararının ... tarih ... sayılı Encümen Karan ile iptal edildiğini, ... Tarih ve ... Karar sayılı ...Parkı Kafeterya tahsisine ilişkin Kararın, ... tarih ve ... sayılı Meclis Kararı ile tahsisin iptaline karar verildiğini,
... tarih ve ... sayılı ve ... tarih ve ... sayılı ATM yerlerinin tahsisine ilişkin meclis kararları, ... Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile iptal edildiğini,
Diğer taraftan, ... Beledivespor Kulübü Derneği Tüzüğüne göre Derneğin feshi halinde mal varlığının ... Belediyesi’ne devredileceğini,
... Belediye Spor Kulübü Derneği ... Belediye Başkanı, meclis üyeleri ve çalışanlarının kurucu üyeliği ile kurulmuş olup, halen yönetiminde belediye meclis üyeleri ve çalışanlarının bulunduğunu, Belediye ile kulüp arasında belediyenin stratejik hedefleri doğrultusunda sporu ve sporcuyu geliştirmek adına birçok ortak hizmet projesi düzenlendiğini ve halen devam etmekte olan ortak hizmet projelerinin bulunduğunu, ayrıca, ... Belediyespor Kulübü Derneği Tüzüğünün “Derneğin feshi” başlıklı 28. maddesinin son cümlesinde; “Fesih halinde derneğin mal varlığı ... BELEDİYESİ' ne devir edilir.” düzenlemesinin bulunduğunu, bu düzenleme ile derneğin kapanması halinde edinilmiş olan tüm mal varlığının belediyeye devredileceğini,
Kaldı ki ortada zamanaşımına uğramış bir alacağın da bulunmadığını, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 71 inci maddesi değerlendirildiğinde ortada ”kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden” olunmadığından verilen kamu zararı kararının usul ve yasaya uygun olmadığını,
Sonuç olarak; yukarıda belirtildiği üzere yapılan iş ve işlemlerin; 5393 sayılı Belediye Kanununun 14., 15., 18. ve 38. maddelerinin görev ve yetkiye dayalı olarak ayni yardım niteliğinde olduğunu ve kamu yararının gözetildiğini, kaldı ki Dernek Tüzüğünün 28. maddesi gereğince de mal varlığının derneğin feshi halinde belediyeye kalacağını, yapılan işlemler ayni yardım niteliğinde olduğundan 5393 sayılı Belediye Kanunu, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrolü Kanunu hükümlerine aykırılık teşkil etmediğini,
Anayasanın “sosyal ve ekonomik haklar ve ödevler” bölümünde “Gençliğin korunması” başlıklı 58. maddenin 2. fıkrasında devletin geçlere alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden suçluluk, kumar v.b. kötü alışkanlıklardan ve cehaletten korumak için gerekli tedbirleri alacağı düzenlenirken “Sporun geliştirilmesi ve tahkim” başlıklı 59. maddesin de ise devletin her yaştaki Türk vatandaşlarının beden ve ruh sağlığını geliştirecek tedbirleri alacağı, sporun kitlelere yayılmasını teşvik edeceği ve başarılı sporcuyu koruyacağının hükme bağlandığını,
Ülkemizde mahallinde çeşitli etkinliklerle sporun özendirilmesi, kitlelere yayılması, yaygınlaştırılması; fırsatlar verilerek yeteneklerin ortaya çıkarılması; ehil ellerde alt yapıdan sporcuların yetiştirilmesi; beden ve ruh sağlığı açısından da yaşam tarzı haline getirilmesinin önem kazandığını, diğer yandan genç neslin kötü alışkanlıklardan uzaklaştırılarak, sokaklardan çekilerek, kapalı alanlardan çıkarılarak çeşitli spor, sanat, kültür faaliyetlerine dahil edilerek daha mutlu, toplumla barışık, kendine güvenen ve başarılı bireyler yetiştirilmesi, kültürel değerlerin korunması açısından Belediye Kanununun 13. maddesinde belirtilen hemşeri hukukunun gereği olduğunu, aynı şekilde; gerek maddi imkansızlıklar, gerekse kültürel farklılıklar sebebiyle kentlerde oluşan yabancılaşma, hareketsiz, monoton, içe kapanık yaşam alışkanlıkları nedeni ile toplum sağlığını ve güvenliğini yakından ilgilendiren sosyalleşememe sonucu şiddet eğilimleri, yalnızlaşma, ruhsal rahatsızlıklar, obezite gibi toplumsal tehditlerin mümkün olduğunca önlenmesi için bizzat belediye başkanına, Kanunun 38. maddesi m bendindeki “belde halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri almak. ” hükmü ile görev verildiğini,
Diğer yandan, sporun geniş halk kitlelerine yayılması ve spor kültürünün geliştirilmesi açısından, sporun asli ve vazgeçilmez unsurunun spor kulüpleri olduğunun yadsınamaz bir gerçek olduğunu, spor kulüplerinin ise, ihtiyacını tek başına karşılayabilecek durumda olmamaları nedeniyle, bu konudaki beklenti ve her türlü destek görevinin, kamunun halka en yakın kurumu olan belediyelere yöneltildiğini,
Belediyenin hizmet ve görevlerini yerine getirirken en önemli şartlarından mahalli müşterek nitelikte olan yöre halkının ihtiyaçlarına yönelik hizmetleri en uygun yöntemlerle ve katılımcılık esasına dayalı tüm paydaşlarının beklentilerini karşılayan kurumsal ve sosyal sorumluluk anlayışı doğrultusunda insan odaklı, Uluslararası Sözleşmelerle belirlenmiş tüm haklara saygılı ve mevzuatlara uygun şekilde uygulandığını,
Dönemi itibariyle, 441.299 nüfusa sahip ... Belediyesinin, ... Belediye Spor Kulübü Derneği’ne yapılan tahsis işlemleri, spor hizmetlerinin kesintisiz sürdürülebilir olması, 5393 sayılı Kanunun ve ilgili tüm mevzuatın verdiği imkânlar dâhilinde, ölçülerde ve özelliklerde yapıldığını, kamusal ve sosyal açıdan bu sorumluluğun Belediye tarafından en uygun yöntemlerle yerine getirildiğini,
Yapılan iş ve işlemlerin yasal mevzuata uygun gerçekleştirildiğini, somut bir kamu zararı da bulunmadığından Temyiz Kurulu Kararının düzeltilerek kaldırılmasını talep etmişlerdir.
… ve diğer 8 kişinin ortak imzalı karar düzeltme dilekçesinde özetle;
2004/... sayılı Karar ... tarih ve ... sayılı kararla kaldırıldığından, 2004 yılı encümen üyelerinin 2017 hesabı ile ilişiğinin bulunmadığını,
Yapılan tespitler sonrası 2004/... sayılı Kararın, görevdeki (yeni) encümence gündeme alınarak ... tarih ve ... sayılı Encümen Kararıyla iptal edildiğini, 2017 yılı hesabı bakımından eski kararın uygulanmasına olanak olmadığını,
Bu nedenle, 2004 dönemi Encümen Üyeleri olarak, ekte sunulan belgelerden de görüleceği gibi, 2017 hesap dönemi ile hiçbir ilişiğinin kalmadığını, (EK:1, 2) Kararlar verildikten sonra doğru uygulanmalarına ilişkin sorumlulukların karar organlarına ve üyelerine yüklenemeyeceğini,
... tarih ve ... sayılı kararla ortadan kaldırıldıktan sonra, 2004/... sayılı kararın hukuk dünyasında etki yaratma gücünün de ortadan kalktığını, geçersiz hale getirildiğini,
İlamda bu durumun gözden ve dikkatlerden kaçtığını, bu karar incelenerek değerlendirme yapılması ve sorumluların tayinine buna göre karar verilmesi gerekirken, bu yola hiç gidilmediğini, yeni kararla encümenin 2004/... sayılı eski tahsisi hukuken ve fiilen etkisizleştirilmiş olup, iptal kararından itibaren hukuk dünyasında bir sonuç doğurmasının söz konusu olamayacağını,
Bu hususun atlanması sorumluk dayanağının tespitinde hukuken maddi hataya düşülmesine sebebiyet verdiğini, temyize konu kararda bu hususun dikkate alınmamasının kararı hukuka aykırı hale getirdiğini,
Sayıştay Kanunu bakımından da kararın hukuka ve hakkaniyete uygun olmadığını,
İmzalarının bulunduğu ... tarih ve ... sayılı Kararın ... tarih ve ... sayılı Encümen Kararı ile iptal edildiğini, 2017’de hukuken geçerliliğinin kalmadığını, uygulanmasından sorumlu tutulamayacaklarını, 2016’da iptal edilmiş bir kararla, 2017’de zarara sebebiyet vermiş olmaları mümkün olmadığı dikkate alınmadan karar verildiğini,
İlamda bahsi geçen kararlardan 3’ü Meclis Kararı olup, sadece 1 tanesinin 2004 tarihli Encümen Kararı olduğunu, 2017 Yılı Hesabı bakımından sorumlu tutuldukları … TL ...spor Kulübü’ne yapılan tahsisten sonra Kulübün kiralayan sıfatıyla yeri özel şahsa kiralanmasından kaynaklandığını, Encümen Üyeleri olarak imzalarının bulunduğu ... tarih ve ... Sayılı Encümen Kararının gerekçe gösterildiğini, oysa ki, ... tarih ve ... sayılı Karar incelendiğinde, tahsisin doğrudan Spor Kulübüne yapıldığı ve yerin 3. şahıslara kiralanabileceğine dair bir ibare bulunmadığını,
Encümen Üyelerinin imzalarının bulunduğu, farklı konuları ve müdürlükleri ilgilendiren yüzlerce kararın doğru uygulanıp, uygulanmadığını denetlemek ve bu konuda işlemleri fiilen yapmak gibi ne yükümlülükleri, ne yetkileri ne de olanaklarının bulunduğunu, bu konudaki sorumlulukların uygulamacı müdürlüklerde ve üst yönetimde olduğunu,
Kamu zararının tespiti için, bu zararın oluşmasına neden olan kamu görevlilerinin doğru belirlenmesi ve kamu zararının, belirlenen kamu görevlilerinin mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemlerinden kaynaklandığına ilişkin illiyet bağının kurulması gerektiğini, 2017 hesap dönemi ile hiç bir ilişiklerinin bulunmadığını, bu nedenle 2017 yılında zarara sebebiyet vermiş olmalarının mümkün olmadığını,
Şahsi sorumluluklarını gerektirecek bir durum olmadığı halde zararın taraflarına yüklendiğini,
Nitekim Başsavcılığın vermiş olduğu mütalaasında, (İlam sf. 20-21) açıkladıkları nedenlerden dolayı temyiz talebinin kabul edilerek kararın sorumluluk yönünden Dairesine iadesinin uygun olacağı değerlendirmesini yaptığını, ayrıca haklı itirazlarını bazı üye görüşlerinin de desteklediğini,
2017 hesabı bakımından kamu görevlilerinin sorumluluğu ve zararın sorumluluğu yönünden Temyiz Kurulu Kararının haksız olduğunu, görevler ayrılığı ilkesi açısından sorumluluk tespitinin doğru yapılmadığını,
Özetle; maddi hukuk ve usul hukuku kapsamında yargılama sürecinde kuralların yanlış uygulanması sonucu kararın hatalı olduğunu, yukarıda başlıklar altında belirtilen tüm nedenler ve detaylı açıklamalardan da açıkça anlaşılacağı üzere, Temyiz Kurulu Kararının tamamen hatalı yoruma dayalı olduğunu, hukuka, kanuna ve gerçeklere aykırı sorumluluklarının kaldırılmasını talep etmişlerdir.
…
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
191 sayılı İlamın 1. Maddesi ile, ... Belediyesi tarafından, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na göre yapacağı ihaleler ile taşınmazlarını kiraya verip kira bedelini Belediye bütçesine gelir kaydetmesi gerekirken; 52 adet ATM yerinin ... tarih ve sayılı meclis kararıyla, 1 adet kafeteryanın .../... tarih ve sayılı encümen kararıyla yine 1 adet kafeteryanın .../... tarih ve sayılı meclis kararıyla, 2 adet dükkanın ise .../... tarih ve sayılı meclis kararıyla ... Belediyespor Kulübü Derneğine ait olmak üzere ihale yapılmaksızın tahsis edilmesi sonucunda ...TL’ye verilen tazmin hükmünün 09.09.2020 tarih ve 48177 sayılı Temyiz Kurulu Kararı ile tasdikine karar verilmiştir.
Sorumluluk yönünden inceleme;
... tarih ve ... sayılı Encümen kararında imzası bulunan Encümen Üyeleri, sorumluluk tespitinin doğru yapılmadığını, 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesine göre kamu zararı için illiyet bağının olması gerektiğini,
2004/... sayılı Kararın, ... Belediyesi Encümeninin ... tarih ve ... sayılı Encümen kararıyla ortadan kaldırıldığını ve geçersiz hale getirildiğini, denetim raporunda bu durumun gözden kaçtığını, yeni kararla Encümenin 2004/... sayılı eski tahsisi hukuken ve fiilen etkisizleştirdiğini, iptal kararından itibaren hukuk dünyasında bir sonuç doğurmasının söz konusu olmadığını,
Belirterek sorumluluk itirazında bulunmuşlarsa da;
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunun 31. maddesinde yer alan; “Kanunların verdiği yetkiye istinaden yönetim kurulu, icra komitesi, komisyon ve benzeri kurul veya komite kararıyla yapılan harcamalarda, harcama yetkisinden doğan sorumluluk kurul, komite veya komisyona ait olur” hükmü gereği, 120 m2 lik 1 adet kafeteryanın ... tarih ve ... sayılı Encümen kararıyla ... Belediye Spor Kulübüne tahsis edildiği anlaşıldığından, ... tarih ve ... sayılı Encümen Kararında imzası bulunan Encümen Üyelerinin sorumluluğu bulunmaktadır. Bu itibarla, sorumluluk itirazlarına ilişkin taleplerin reddine,
Esas yönünden inceleme;
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclisin Görev ve Yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde “Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek.” denilmek suretiyle belediye meclisine taşınmaz malları tahsis yetkisi verilmiştir.
Meclisin bu yetkisini nasıl ve ne şekilde kullanacağı ise aynı Kanun’un “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesinin (d) bendi ile hüküm altına alınmış olup, söz konusu maddede;
“Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;
…,
d) Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahalli idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmibeş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür. Kamu kurum ve kuruluşlarına belediyeler, bağlı kuruluşları ve belediye şirketlerince devir veya tahsis edilen taşınmazlar, kamu konutu ve sosyal tesis olarak kullanılamaz.” denilmektedir.
Yukarıda yazılı mevzuat hükümleri gereği belediyeler, meclis kararı ile taşınmazlarını mahalli idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına bedelli veya bedelsiz olarak süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bunun dışında bir gerçek veya tüzel kişiye tahsis yapılamaz.
Anılan Kanun'un “Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri” başlıklı 38’inci maddesinin (f) bendi ile belediye başkanına “Belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek” görevi verilmiş olup, belediye başkanının 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Üst yöneticiler” başlıklı 11’inci maddesinde hükme bağlandığı üzere sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde kullanımını sağlamak konusunda meclislerine karşı sorumlulukları mevcuttur.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde; "Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.” ve “İhale usulleri” başlıklı 35’inci maddesinde ise; "Bu Kanunun 1’inci maddesinde yazılı işlerin ihalelerinde aşağıdaki usuller uygulanır;
a) Kapalı teklif usulü,
b) Belli istekliler arasında kapalı teklif usulü,
c) Açık teklif usulü,
d) Pazarlık usulü,
e) Yarışma usulü.
İşin gereğine göre bu usullerden hangisinin uygulanacağı, bu Kanun hükümlerine uyularak idarelerince tespit edilir.” denilmek suretiyle idarelerin bu Kanuna tabi işlerde uygulayacakları ihale usulleri hükme bağlanmıştır.
Her ne kadar 5393 sayılı Kanun’un “Belediyenin Görev ve Sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinde;
“Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;
b) Gerektiğinde, sporu teşvik etmek amacıyla gençlere spor malzemesi verir, amatör spor kulüplerine ayni ve nakdî yardım yapar ve gerekli desteği sağlar, her türlü amatör spor karşılaşmaları düzenler, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan öğrencilere, sporculara, teknik yöneticilere ve antrenörlere belediye meclisi kararıyla ödül verebilir. Gıda bankacılığı yapabilir. …” denilmiş olsa da burada ifade bulan ayni yardımdan kasıt; bütçe ile verilen ödenek dahilinde amatör spor kulüplerine gerekli spor amaçlı kullanılacak malzeme ve benzeri ürün yardımı olduğu açıktır.
5018 sayılı Kanun’un “Kamu Zararı” başlıklı 71’inci maddesinde de; “Kamu zararı, mevzuata aykırı karar, işlem, eylem veya ihmal sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.” denilmektedir.
Rapor dosyası ve eki belgelerin incelenmesi neticesinde; 52 adet ATM yerinin ... tarih ve sayılı Meclis kararıyla, 1 adet kafeteryanın .../... tarih ve sayılı Encümen kararıyla yine 1 adet kafeteryanın .../... tarih ve sayılı Meclis kararıyla, 2 adet dükkanın ise .../... tarih ve sayılı Meclis kararıyla ... Belediyespor Kulübü Derneğine ihale yapılmaksızın tahsis edildiği görülmüştür. ... Belediyesi, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na göre yapacağı ihaleler ile taşınmazlarını kiraya verip kira bedelini Belediye bütçesine gelir kaydetmesi gerekirken ... Belediyesi Spor Kulübü Derneği’ne ihale yapılmaksızın tahsis etmiştir. Piyasa şartlarının çok altında bedellerle spor kulübüne tahsis edilen bu yerler, Kulüp tarafından kiralayan sıfatıyla özel şahıs ve şirketlere gerçek ekonomik değerleri ile kiralanmıştır.
Belediye tasarrufunda olan yerlerin kiraya verilmesi neticesinde belediyenin gelir elde edeceği açıktır. Belediye tasarrufunda bulunan yerin düşük bedelle ... Belediyesi Spor Kulübü Derneği’ne tahsis edilmesi ve kulübün de bu yerleri gerçek ekonomik değerleri ile özel şahıslara kiraya vermesi sonucu belediye gelir kaybına uğradığından kamu zararına sebep olunmuştur.
Dilekçiler, tahsislerin belediye tarafından yerine getirilmesi gereken hizmetlere ilişkin olarak ve belediyeye kanunlarla tevdi edilen görevleri yerine getiren bir kuruluşa yapıldığını ifade etmişlerse de; amatör spor kulüplerine nasıl ve ne şekilde yardım edileceği 5393 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesinde hüküm altına alınmıştır. ... Belediyesi de bu madde kapsamında amatör spor kulübü olan ... Belediyesi Spor Kulübüne gerekli destek sağlamak için belediye bütçesinden yardım yapmaktadır.
Diğer taraftan sorumlular, verilen kararın kamu zararının tespit yöntemi yönünden yasaya uygun olmadığını, Belediyespor Kulübüne tahsis edilen yerlerin kulüp tarafından kiraya verilmesi sonucu kulübün elde ettiği gelir baz alınarak bu bedel belediye tarafından elde edilseydi ne kadar olacaktı ihtimali üzerinden muhtemel bir zararın belirlendiğini, bu yerlerin 2886 sayılı Kamu İhale Kanununa uygun olarak kiralanması neticesinde ne kadar kiraya verileceğinin belirsiz olduğunu, zaten ihale mevzuatına göre belirlenmesinin de mümkün olmadığını, soyut muhtemel hesaplama yönteminin yasa koyucunun kamu zararı kavramına yüklediği tanıma uygun bir zarar hesabı olmadığını, kamu zararından bahsedilebilmesi için yapılan işlem sonucunda ortada somut bir gelir kaybının olması gerektiğini, ancak bu durumun ilama konu işlemde mevcut olmadığını, esasen ortada bir kamu zararı bulunmadığını iddia etmişlerse de, sorumluların iddiasının aksine, ilamda kamu zararı hesabı muhtemel değerler üzerinden değil, spor kulübünden alınması gereken aylık işgaliye bedeli ile spor kulübü ve üçüncü şahıs arasındaki sözleşme uyarınca alınan aylık kira bedeli arasındaki tutarlar dikkate alınarak hesaplanmıştır.
Bunun yanında dilekçiler, esasen ortada bir kamu zararı bulunmadığını, ancak söz konusu ATM alanlarının ve taşınmazların 3. kişiler tarafından işgali halinde istenebilecek bedel ecrimisil olup, bu taşınmazlar için Resmi Gazetenin 20.08.2011 tarih ve 28031 sayı ile yayımlanan 236 sayılı Milli Emlak Genel Tebliğinin 5. maddesine göre tespit edilen ecrimisil değerinin ekli listede görüldüğünü, ecrimisil değeri üzerinden düşünüldüğünde de taşınmazlar için ilam ile hüküm altına alınan kamu zararının çok yüksek olduğunun açıkça görüldüğünü iddia etmişlerse de;
2886 sayılı Kanunun, “Ecrimisil ve tahliye” başlıklı 75. maddesinde;
Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları, özel bütçeli idarelerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, ………………. ecrimisil isteneceği,
İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edileceği,
5393 sayılı Belediye Kanununun “Belediyenin yetki ve imtiyazları” başlıklı 15. maddesinin 8. fıkrasında da;
Belediye mallarına karşı suç işleyenlerin Devlet malına karşı suç işlemiş sayılacağı ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı,
hükme bağlanmıştır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde; Belediyenin mülkiyetindeki bir taşınmaz ile ilgili olarak, fuzuli işgal ve ecrimisilden bahsedilebilmesi için, belediyenin izni dışında, gerçek veya tüzelkişilerce bu taşınmazla ilgili bir işgal ve tasarrufun olması gerekir. İlamın konusu olan yerlerde, spor kulübü, idarenin izni ile aynı faaliyetleri icra ettiğinden, bu taşınmazlarla ilgili olarak, fuzuli işgal durumu bulunmamaktadır. Dolayısıyla ecrimisil tahsilatı da yapılamaz. Sorumluların bu yöndeki iddiaları yasal dayanaktan yoksundur.
Bu itibarla, 09.09.2020 tarih ve 48177 sayılı Temyiz Kurulu Kararında KARAR DÜZELTİLMESİNE MAHAL OLMADIĞINA, (... Daire Başkanı …, Üyeler …, …, …, … ile …’ın aşağıda yazılı karşı oy gerekçelerine karşı) oyçokluğu ile,
Karar verildiği 15.09.2021 tarih ve 50148 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi
Üye …’in karşı oy gerekçesi
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclisin Görev ve Yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde “Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek.” denilmek suretiyle belediye meclisine taşınmaz malları tahsis yetkisi verilmiştir.
Aynı Kanunun “Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları” başlıklı 15 inci maddesinin (h) bendinde;
“Mahallî müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla, belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde taşınmaz almak, kamulaştırmak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, trampa etmek, tahsis etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesis etmek.”, belediyenin yetki ve imtiyazları arasında sayılmıştır.
Adı geçen Kanunun 14 üncü maddesinde yer alan; “Gerektiğinde, sporu teşvik etmek amacıyla gençlere spor malzemesi verir, amatör spor kulüplerine ayni ve nakdî yardım yapar ve gerekli desteği sağlar,” hükmü gereği belediyenin görev ve sorumlulukları arasında amatör spor kulüplerine gerekli desteği sağlamak da yer almaktadır.
Yukarıda belirtilen hükümler çerçevesinde ilçede spor faaliyetlerini yürüterek toplumsal fayda sağlayan ... Belediye Spor Kulübü Derneğine yapılan tahsis işlemi, Belediye Kanununun 14 üncü maddesinde öngörülmüş ve belediyelerce yerine getirilmesi gereken hizmetlere ilişkin olup tahsis esasen belediyelere kanunla tevdi edilen görevleri yerine getiren bir kuruluşa yapılmıştır. Bu nedenle, 09.09.2020 tarih ve 48177 sayılı Temyiz Kurulu Kararında, Karar Düzeltilmesine Mahal Olduğuna, 191 sayılı İlamın 1. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.
Üyeler …, …, … ile …’ın karşı oy gerekçesi
Esas yönünden verilen Kurul kararına katılmakla birlikte, sorumluluk yönünden;
İlamda, belediye başkanı ile birlikte tahsislerin meclis kararları/encümen kararı ile yapılması nedeniyle meclis üyeleri ve encümen üyeleri de oluşan kamu zararından sorumlu tutulmuşlardır. ... tarih ve ... sayılı Encümen kararında imzası bulunan Encümen Üyeleri, sorumluluk tespitinin doğru yapılmadığını, 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesine göre kamu zararı için illiyet bağının olması gerektiğini belirterek sorumluluk itirazında bulunmuşlardır.
- 1 adet Kafeterya ile ilgili ... tarih ve ... sayılı encümen kararı, ... tarih ve ... sayılı encümen kararıyla,
- 1 adet "...Parkı Kafeterya" ile ilgili ... tarih ve ... sayılı meclis kararı, ... tarih ve ... sayılı meclis kararıyla iptal edilmiştir.
Söz konusu tahsisler yargılama yılı olan 2017 yılından önce iptal edilmiş olmasına rağmen, İlamda, bu tahsislere ilişkin kararlarda imzası bulunan meclis üyeleri ile encümen üyeleri de sorumlu tutulmuştur.
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun; "Sorumlular ve sorumluluk halleri" başlıklı 7’nci maddesinin üçüncü fıkrasında; "Sorumlular; mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri ile illiyet bağı kurularak oluşturulan ilamda yer alan kamu zararından tek başlarına veya birlikte tazmin ile yükümlüdür. " hükmü bulunmakta,
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanun’un 71. Maddesinde kamu zararı;
“Kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması” şeklinde tanımlanmıştır.
Bu çerçevede, kamu zararından ve mali sorumluluktan bahsedilebilmesi için her somut olayda, kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemin bulunması; mevzuata aykırı karar, işlem veya eylem sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması ve kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması durumu ile mevzuata aykırı karar, işlem veya eylem arasında bir illiyet bağının olması şartlarının birlikte aranması gerekmektedir. Söz konusu olayda kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan bir sebeple kamu kaynağında bir azalmaya neden olunduğu açıktır. Ancak İlamda, 2017 yılında oluşan kamu zararı ile 2016 yılında iptal edilen encümen ve meclis kararı arasında nasıl bir illiyet bağı kurulduğu konusunda bir değerlendirme bulunmamaktadır. Her ne kadar İlamda, 2016 yılında iptal edilen encümen ve meclis kararlarında imzası bulunan encümen/meclis üyeleri sorumlu tutulmuşlarsa da, sorumlu tutuldukları kararlar yargılamaya esas tutulan 2017 yılından önce iptal edildiğinden, kamu zararı ile kamu görevlisinin fiili arasındaki illiyet bağı kesilmiştir. Bu sebeple 2016 yılında iptal edilen encümen ve meclis kararında imzası bulunan kişilerin yerine, bu yerlerin tahsisi hukuken iptal edilmesine rağmen boşaltılması ile ilgili bir tasarrufta bulunmayan ve adı geçen Kulüp tarafından aynı şartlarda kullanılmasına müsaade eden Üst yöneticinin sorumlu tutulması gerekmektedir.
Bunun yanında, aynı idarenin aynı konuya ilişkin olarak 2018 yılı hesabında, 74 sayılı İlamın 2. Maddesi ile Daire tarafından 1 adet Kafeterya ile ilgili ... tarih ve ... sayılı encümen kararı, ... tarih ve ... sayılı encümen kararıyla, 1 adet "...Parkı Kafeterya" ile ilgili ... tarih ve ... sayılı meclis kararı, ... tarih ve ... sayılı meclis kararıyla iptal edildiğinden bu kararlarda imzası bulunan encümen/meclis başkan ve üyeleri sorumlu tutulmamış, söz konusu yerlerin tahsisi hukuken iptal edilmesine rağmen boşaltılması ile ilgili bir tasarrufta bulunmayan ve adı geçen Kulüp tarafından aynı şartlarda kullanılmasına müsaade eden Üst yönetici tek başına sorumlu tutulmuştur. Söz konusu ilam 09.06.2021 tarih ve 49682 sayılı Temyiz Kurulu Kararı ile tasdik edilmiştir.
Diğer taraftan, 52 adet ATM alanının tahsisi ile ilgili ... tarih ve ... sayılı meclis kararı, 12.02.2018 tarih ve ... sayılı meclis kararı ile hesap yılından sonra, 2018 yılında, iptal edildiğinden, 2017 yılına ilişkin oluşan kamu zararından bu kararı veren meclis başkan ve üyelerinin sorumlulukları bulunmaktadır.
Dolayısıyla belediyeye ait taşınmazların Spor Kulübüne tahsisi neticesinde oluşan kamu zararından; 2017 yılından önce iptal edilen encümen kararı ve meclis kararında imzası bulunan encümen ve meclis başkanı ve üyelerinin sorumlulukları bulunmamakta, 2017 yılı itibariyle iptal edilmeyen meclis kararları nedeniyle bu kararı veren meclis başkanı ve üyelerinin ise bu yerlerin tahsisi nedeniyle oluşan kamu zararından sorumlulukları bulunmaktadır.
Bu itibarla, 09.09.2020 tarih ve 48177 tutanak numaralı Temyiz Kurulu Kararında karar düzeltilmesine mahal olduğuna, 191 sayılı İlamın 1. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün bozularak, sorumluluk açısından yukarıda değinilen hususların yeniden değerlendirilmesini teminen, dairesine tevdiine, karar verilmesi gerekir.
7. Daire Başkanı …’in karşı oy gerekçesi
İlam konusu 52 adet ATM alanının tahsisi ile ilgili olarak Üye …’in karşı oy gerekçesine katılmakla birlikte, sorumluluk yönünden ise Üyeler …, …, … ile …’ın karşı oy gerekçesine katılmaktadır.