YARGITAY

DANISTAY

SAYISTAY

BÖLGE ADLIYE MAHKEMESI

ANAYASA MAHKEMESI

KURUL KARARLARI

Fesih edilen işte, ek kesin teminat alınmaması ve bunun sonucu eksik gelir kaydına yol açılması nedeni ile ortaya çıkan kamu zararından, tasfiyeyi yapan daire sorumlu tutulabilir mi?

Karar Özeti

 

Muhasebe yetkilisinin sorumluluğu için gelirin tarh ve tahakkuk aşaması sorunsuz bir şekilde yerine getirilmesi gerekmektedir. Tarh ve tahakkuk aşaması sorunsuz yerine getirildiğinde, muhasebe yetkilisinin tahsilatla ilgili sorumluluğu başlamaktadır. Tahakkuk ettirilen gelirin muhasebe kayıtlarına alınması ve ilgililerine kanuni süresinde gönderilmesi hususunda muhasebe yetkilisinin sorumluluğundan bahsedilebilir. Tahakkuk ettirilmeyen bir gelirle ilgili olarak muhasebe yetkilisinin sorumluluktan söz etmek mümkün değildir.

 

Fesih işlemlerinin ilgili mevzuat hükümlerine göre yürütülmesinden, bu kapsamda güncellenmiş teminat tutarının tespit edilerek takip ve tahsili için ilgili birimlere gönderilmesinden Fen İşleri Daire Başkanlığı sorumludur.

 

Hakediş raporlarında Düzenleyenler Bölümünde imzalarının olması; inşaat, elektrik ve mekanik iş kalemlerinin, yüklenici tarafından yapılmış imalat miktarlarının ve buna bağlı olarak yükleniciye inşaat, elektrik ve mekanik işler için ödenecek bedellerin tarafılarınca hesaplandığının belirtilmesi amacıyla olduğundan bu kapsamda, Ek kesin Teminat ve güncelleme işlemlerinde teknik personelin (Yapı Denetim Görevlisi) sorumluluğu bulunmamaktadır.

 

Bu itibarla, 64 sayılı İlamın 17. Maddesi ile verilen tazminin hükmünün BOZULMASINA; yukarıda belirtilen hususlar doğrultusunda yeniden karar verilmesini teminen ilgili DAİREYE TEVDİİNE, oy birliğiyle

Karar

 

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler      

Yılı         2018    

Dairesi  5           

Dosya No           47110  

Tutanak No        50241  

Tutanak Tarihi   13.10.2021       

Kararın Konusu İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar İlgili Daire Kararı için tıklayın

 

 

Konu: Teminatların güncellenmesi ve müspet zarar

 

64 sayılı İlamın 17. Maddesiyle, 25.08.2015 tarihinde anahtar teslim götürü bedel teklif alınarak ihale edilen ... TL sözleşme bedelli ... Ltd. Şti yüklenimindeki “... Belediyesi Hizmet Binası Yapım İşi”nin yüklenicinin edimini süresinde yerine getirip işi zamanında bitirememesi nedeniyle, teminatlarının gelir kaydedilerek sözleşmesinin 01.12.2017 tarihi itibariyle feshedildiği edildiği, feshedilen işe ilişkin ek kesin teminatın alınmaması ile kesin teminat ve ek kesin teminatların gelir kaydedileceği tarihe kadar güncellenmesi gerektiği halde güncelleme yapılmaması sonucu oluşan kamu zararı tutarı ...TL’nin tazminine hükmedilmiştir.

 

Gerçekleştirme Görevlisi ..., Diğer Sorumlular ..., ..., ...‘in göndermiş olduğu aynı mahiyetteki temyiz dilekçesinde özetle;

 

TEMYİZ NEDENLERİ VE GEREKÇELERİ :

 

Sayıştay 5. Dairesinin 12.12.2019 Karar Tarihli, 407 Karar Nolu, İlam Tarihi 04.03.2020 ve 64 Nolu İlamının 17. Maddesinde özetle:

 

"... 25.O8.2015 tarihinde anahtar teslim götürü bedel teklif alınarak ihale edilen ... TL sözleşme bedelli ... Ltd. Şti. yüklenimindeki ... Belediyesi Hizmet Binası Yapım İşi’ nin yüklenicinin edinimi süresinde yerine getirip işi zamanında bitirememesi nedeniyle, teminatların gelir kaydedilerek sözleşmenin 01.12.2017 tarihi itibariyle fesih edildiği, ancak teminatların güncellenmediği anlaşılmıştır.

 

Sözleşme bedeli üzerinden hesaplanan … TL lık kesin teminatının ...tarihli yazıya istinaden ...tarih ve ... yevmiye nolu muhasebe işlemi ile gelir kaydedildiği, ancak 12.05.2017 tarihinde iş artışı nedeniyle gerçekleşen .. TL sı ek sözleşme bedeli için ek kesin teminat hesaplanıp tahsil edilmediği, kesin ve ek kesin teminatların güncellenmediği, güncelleme yapılmaması sonucu oluşan ...TL kamu zararının:

 

Harcama Yetkilisi( Fen İşleri Müdürü) ..., Gerçekleştirme Görevlisi (Tekniker) ...ile tasfiye kabul tutanağında imzası bulunan Diğer Sorumlular (Makine Mühendisi) ..., (İnşaat Mühendisi) ..., (Elektrik Elektronik Mühendisi) ..., , (İnşaat Mühendisi) ...,, (İnşaat Mühendisi) ...' e

 

Müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereğince işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine ... ” denilmekte olduğu,

 

Sayıştay 5. Dairesinin, 12.12.2019 Karar Tarihli. 407 Karar Nolu, İlam Tarihi 04.03.2020 ve 64 Nolu 04.03.2020 tarih ve 64 nolu ilamın 17. Maddesinde; Kesin Teminatın güncellenmemesi, Ek Kesin Teminatın alınmaması ve güncellenmemesi sonucu oluştuğu belirtilen ...TL kamu zararı ile ilgili olarak;

 

A) KESİN TEMİNATIN GÜNCELLENMEMESİ SONUCU OLUŞTUĞU BELİRTİLEN KAMU ZARARI:

 

İlamda belirtildiği üzere sözleşme bedeli üzerinden hesaplanan ...TL kesin teminat ...tarihli Fen İşleri Müdürlüğünün Mali Hizmetler Müdürlüğüne göndermiş olduğu yazısına (EK-1) istinaden, ...tarih ve ... yevmiye numaralı muhasebe fişi ile (EK-2) gelir kaydedildiği, ...tarihli Fen İşleri Müdürlüğünün Mali Hizmetler Müdürlüğüne göndermiş olduğu (EK-1) yazısında; "... yapım işi sözleşmesi İdaremiz tarafından feshedilmiştir. 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 20. Maddesi kapsamında, yüklenicinin kesin teminatının irat kaydedilmesi... ” denildiği,

 

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa göre;

 

“Sözleşmenin feshine ilişkin düzenlemeler

 

Madde 22-...

 

19, 20 ve 21 inci maddelere göre sözleşmenin feshedilmesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar Devlet İstatistik Enstitüsünce yayımlanan aylık toptan eşya fiyat endeksine göre güncellenir. Güncellenen tutar ile kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tutarı arasındaki fark yükleniciden tahsil edilir. ” denildiği,

 

Bu durumda sözleşmenin; 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 20. Maddesine göre feshedildiği. Fen İşleri Müdürlüğünün. Mali Hizmetler Müdürlüğüne gönderdiği … tarih ve … sayılı (EK-1) yazıda açıkça belirtilmişken, kesin teminatın güncellenmesi işi Mali Hizmetler Müdürlüğünce yapılmaması sonucu, kamu zararı olarak belirtilen durumun oluşmasına neden olunduğu,

 

Bu konuya ilişkin olarak benzer bir durumun oluştuğu, Sayıştay Daire Kararı (EK-3) Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı (EK-4) bulunmaktadır.

 

Ekte (EK-3) belirtilmiş olan Sayıştay Daire Kararı’nda özetle; 

 

“...Kültür Merkezi Binası Yapım İşi”nin ihalesi tarihinde yapılmış, yüklenici iş ortaklığı ile ... tarh imzalanan sözleşme, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 22'nci maddesi gereği ... tarihinde feshedilmiştir. Fen İşleri Müdürlüğü ’nce Mali Hizmetler Müdürlüğü’ne yazılan .... tarih ve ... sayılı yazıda; yüklenicinin sözleşmeyi fesih talebinin idarece uygun görülmesi nedeniyle sözleşmesinin feshedildiği bildirilmiş, yüklenici iş ortaklığı hakkında 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 22’nci maddesi hükümlerinin uygulanması istenmiştir. Bunun üzerine, ... tarih ve ... yevmiye numaralı muhasebe işlem fişiyle yüklenicinin .... TL teminatı (kesin teminat mektubu tutarı); muhasebe kayıtlarına alınmıştır. 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 22’nci maddesi gereği sözleşmesi feshedilen yüklenicinin ... TL teminatının, alındığı tarihten gelir kaydedildiği tarihe kadar güncelleme yapılmak suretiyle 600 Gelirler hesabına “Alacak” kaydedilmesi gerekirken bu işlemin yapılmaması sonucu ... TL kamu zararına sebep olunduğu anlaşılmıştır.

 

Bu itibarla, kesin teminatının güncellenmeden gelir kaydedilmesi suretiyle oluşan .. TL tutarındaki kamu zararının Muhasebe Yetkilisi... Yine Ekte (EK-4) belirtilmiş olan Sayıştay Temyiz Kurulu Daire Kararı’nda özetle;

 

“…. GEREGI GÖRÜŞÜLDÜ:

 

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun ‘İdarenin Sözleşmeyi Feshetmesi ’ başlıklı 20 ’nci maddesine göre yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.

 

Aynı Kanunun ‘Sözleşmenin Feshine İlişkin Düzenlemeler ’ başlıklı 22 ’nci maddesine göre 19, 20 ve 21 inci maddelere göre sözleşmenin feshedilmesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar Devlet İstatistik Enstitüsünce yayımlanan aylık toptan eşya fiyat endeksine göre güncellenir. Güncellenen tutar ile kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tutarı arasındaki fark yükleniciden tahsil edilir. 

 

Bu nedenle, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine aykırı olarak teminat tutarlarının tasfiye işlemi nedeniyle gelir kaydedilirken güncellenmemesinin kamu zararına sebep olacağı açık olup, sözleşmelerin feshedildiği tarihten sonra firmanın herhangi bir alacağının olmaması kamu zararını ortadan kaldırmamaktadır.

 

Buna göre, sorumlu iddialarının reddi ile 208 sayılı ilamın 7’nci maddesiyle TL’ye verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, oy çokluğuyla, ...” denilmekte olduğu,

 

Bu durumda; ... Belediyesi Hizmet Binası Yapım İşi ’ ne ait sözleşmenin feshedilmesi ile Sayıştay Daire Kararı (EK-3) ve Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı (EK-4)’ nda bahsedilen işin feshedilmesi sonucu, hemen hemen aynı durum oluşmuş olup, kesin teminatın güncellenmemesi sonucu oluşan kamu zararından; Yapı Denetim Görevlileri değil, Muhasebe Yetkilisinin (Mali Hizmetler Müdürü) sorumlu tutulduğunun açıkça görüldüğü,

 

Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’e göre;

 

“Muhasebe yetkilisinin görev ve yetkileri

 

Madde 23 — Muhasebe yetkilisinin görev ve yetkileri aşağıda belirtilmiştir.

 

a) Gelirleri ve alacakları ilgili mevzuatına göre tahsil etmek, yersiz ve fazla tahsil edilenleri ilgililerine iade etmek.

 

b) Giderleri ve borçlan hak sahiplerine ödemek.

 

c) Para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetleri almak, saklamak ve ilgililere vermek veya göndermek.

 

…” denildiği,

 

Bu durumda Fen İşleri Müdürlüğünce, Malı Hizmetler Müdürlüğüne yazılan ...tarih ve 98586472- 804.01-2851347-27 sayılı (EK-1) yazıda 4735 sayılı Kamu ihale Sözleşmeleri Kanunu 20. Maddesi kapsamında, yüklenicinin kesin teminatının irat kaydedilmesi ...” ibaresinin açıkça belirtildiği, kesin teminatın güncellenmesi işinin Muhasebe Yetkilisi tarafından gelirleri ve alacakları (Kesin Teminat) ilgili mevzuatına göre tahsil edilmesi gerektiği,

 

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa göre;

 

“Yapı denetim görevlilerinin sorumluluğu

 

Madde 31- Yapı denetimini yerine getiren idare görevlileri, denetim eksikliği nedeniyle işin fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmamasından ortaya çıkan zarar ve ziyandan onbeş yıl süre ile yüklenici ile birlikte müteselsilen sorumludur. Ayrıca haklarında 28 inci madde hükümleri uygulanır.

 

(4735/31) Gerekçe madde 31 - Yapının fen ve sanal kurallarına uygun olarak yapılmasında yüklenici sorumluluğunun yanı sıra yapı denetim görevlilerinin de aynı sorumluluğa sahip olması gerektiği dikkate alınarak, denetim görevinin eksiksiz yapılmasını gerçekleştirmek üzere yapı denetim görevlileri yüklenicilerle birlikte müteselsilen sorumlu tutulmuştur. ” denilmekte olduğu, Bu sebeple Kesin Teminatın Güncelleme isinin, yapı denetim görevlisi tarafından yapılması ile ilgili bir ilişik bulunmadığı,

 

B) EK KESİN TEMİNATIN ALINMAMASI VE GÜNCELLENMEMESİ SONUCU OLUŞTUĞU BELİRTİLEN KAMU ZARARINA İLİŞKİN OLARAK:

 

Fen İşleri Müdürlüğü tarafından. Başkanlık Makamına yazılan 12/05/2017 tarih ve Belediye Hizmet Binası Yapım işi % 10 İş Artışı konulu OLUR yazısında (EK-5); “ ... Ltd. Şti taahhüttü altında yapımı devam eden Belediye Hizmet Binası Yapım İşinde ısıtma ve soğutma ihtiyacına yönelik VRF değişken soğutucu debili klima sistemlerinin imalatlarının yapılması gerekmektedir.

 

Bu artışın sözleşmenin 28.1 ve Yapım işleri Genel Şartnamesinin 22. ve 48. Maddeleri hükmünce söz konusu yapım işinin öngörülen fazladan yapılacak olan imalatların % 10 iş artışı kapsamında aynı şartlarda aynı yükleniciye yaptırılması hususunu;

 

Olurlarınıza arz ederim.” denilmekte olup, Başkan Yardımcısı tarafından OLUR verilmiştir. Ek Sözleşme Tarihi olarak; OLUR’ un alındığı tarihin (12/05/2017) kabul edilmiş olduğu,

 

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa göre;

 

“Ek kesin teminat

 

Madde 12- (Değişik: 30/7/2003-4964/44 md.)

 

Fiyat farkı ödenmesi öngörülerek ihale edilen işlerde fiyat farkı olarak ödenecek bedelin, sözleşme bedelinde artış meydana gelmesi halinde bu artış tutarının % 6 'sı oranında teminat olarak kabul edilen değerler üzerinden ek kesin teminat alınır. Fiyat farkı olarak ödenecek bedel üzerinden hesaplanan ek kesin teminat hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle de karşılanabilir... ” denilmekte olduğu,

 

16/09/2015 tarihinde ... Ltd. Şti ile imzalanan Belediye Hizmet Binası Yapım İşi Sözleşmesinde de;

 

“10.2. Ek kesin teminat

 

10.2.1.Fiyat farkı hesaplanmasının öngörülmesi halinde, bu artış tutarının %6’sı oranında teminat olarak kabul edilen deşerler üzerinden ek kesin teminat alınır. Fiyat farkı olarak ödenecek bedel üzerinden hesaplanan ek kesin teminat hak edişlerden kesinti yanılmak suretiyle de karşılanabilir. ” denildiği,

 

Sayıştay 5. Dairesinin, 12.12.2019 Karar Tarihli, 407 Karar Nolu, İlam Tarihi 04.03.2020 ve 64 Nolu İlamda da belirtildiği üzere; yapım işlerinde alınması gereken teminatların, işin yapılmasındaki noksanlık ve hatalara karşılık güvence olarak sözleşmeden önce alınması gerektiği,

 

Sözleşmenin 10.2.1. Maddesi gereği Fen İşleri Müdürünün Ek Kesin Teminat alması gerektiği sonucu çıktığı, Ayrıca; Fen İşleri Müdürünün, yapı denetim görevlilerine ek in teminatın hak edişlerden kesinti yapılmak suretiyle karşılanmasını belirten bir emri de bulunmadığı,. 10 Nolu Hakedişte de Ek Kesin Teminatın alındığı veya hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle ek kesin teminatın alındığına dair herhangi bir bilgi olmaması, Harcama Yetkilisi’ nin bu konuda emrinin olmadığının kanıtı niteliğinde olduğu,

 

Kurumca yapılan tüm mal alımı, hizmet alımı ve yapım İşleri ihalelerinde, İhale evrakları ve sözleşme Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından hazırlanmakta olup, sözleşme ilgili müdürlüğün Harcama Yetkilisi tarafından imzalandığı, yapı denetim görevlilerinin bu aşamada hiçbir yaptırımı veva yetkisinin bulunmadığı,

 

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa göre;

 

“ Yapı denetim görevlilerinin sorumluluğu

 

Madde 31- Yapı denetimini verine sefiren idare Görevlileri, denetim eksiklisi nedeniyle işin fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmamasından ortaya çıkan zarar ve ziyandan onbeş yıl süre ile yüklenici ile birlikte müteselsilen sorumludur. Ayrıca haklarında 28 inci madde hükümleri uygulanır.

 

(4735/31) Gerekçe madde 31 - Yapının fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmasında yüklenici sorumluluğunun yanı sıra yapı denetim görevlilerinin de aynı sorumluluğa sahip olması gerektiği dikkate alınarak, denetim görevinin eksiksiz yapılmasını gerçekleştirmek üzere yapı denetim görevlileri yüklenicilerle birlikte müteselsilen sorumlu tutulmuştur, denildiği, bu sebeple Ek Kesin Teminatın alınması ve güncelleme isinin. yapı denetim görevlisi tarafından yapılması ile ilgili bir ilişik bulunmamakta olup, bu konuda yapı denetim görevlisinin yetkisinin de bulunmadığı,

 

Hakediş raporlarında. Düzenleyenler Bölümünde imzalarının olması; inşaat, elektrik ve mekanik iş kalemlerinin, yüklenici tarafından yapılmış imalat miktarlarının ve buna bağlı olarak yükleniciye inşaat, elektrik ve mekanik işler için ödenecek bedellerin tarafılarınca hesaplandığını belirtmek amacında olduğu,

 

Bu kapsamda, Ek kesin Teminat ve güncelleme işlemlerinde: teknik personelin (Yapı Denetim Görevlisi) sorumlu olmayacağı. Ek Sözleşmeyi imzalayan kişinin (Harcama yetkilisi) ve Muhasebe Yetkilisinin sorumluluğunun olacağı,

 

Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’e göre;

 

Muhasebe yetkilisinin görev ve yetkileri

 

Madde 23 — Muhasebe yetkilisinin görev ve yetkileri aşağıda belirtilmiştir.

 

a) Gelirleri ve alacakları ilgili mevzuatına göre tahsil etmek, yersiz ve fazla tahsil edilenleri ilgililerine iade etmek.

 

b) Giderleri ve borçları hak sahiplerine ödemek.

 

ç) Para ve parayla ifade edilebilen deşerler ile emanetleri almak, saklamak ve ilgililere vermek veya göndermek.

 

Bu durumda Muhasebe Yetkilisi, Para ve parayla ifade edilebilen değerler ile “ netleri ( Ek Kesin Teminat ) almamıştır.

 

“Ödeme emri belgesi ve ekleri üzerinde yapılacak kontroller

 

Madde 29 — Muhasebe yetkilileri ödeme emri belgesi ve ekleri üzerinde;

 

a) Yetkililerin imzasını,

 

b) Ödemenin çeşidine göre ilgili mevzuatında belirlenen belgelerin tamam ol

 

c) Maddi hata bulunup bulunmadığını.

 

d) Hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri, kontrol etmekle yükümlüdürler.

 

Muhasebe yetkilileri, yukarıda belirtilen kontroller dışında kontrol ve inceleme yapamaz; ödemelerde ilgili mevzuatında düzenlenmiş belgeler dışında belge arayamaz. Yukarıda sayılan konulara ilişkin hata veya eksiklik bulunması halinde ödeme yapamaz ve ödemeye zorlanamaz. ” denilmekte olduğu,

 

Aynı maddenin devamında; Muhasebe yetkililerinin maddi hataya ilişkin sorumlulukları; bir mali işlemin muhasebeleştirilmesine dayanak teşkil eden karar, onay, sözleşme, hakediş raporu, bordro, fatura, alındı ve benzeri belgelerde; gelir, alacak, gider ya da borç tutarının tespit edilmesine esas rakamların hiçbir farklı yoruma ver vermeyecek biçimde, bilerek veya bilmeyerek yanlış seçilmesi, oranların yanlış uygulanması, aritmetik işlemlerin yanlış yapılması ve muhasebeleştirmeğe esas toplamlarının muhasebeleştirme belgesinde ilgili hesaplara noksan veya fazla kaydedilmek suretiyle yapılan yersiz ve fazda alma, verme, ödeme ve gönderilmesiyle sınırlıdır. Teknik nitelikteki belgelerde, bu niteliğe ilişkin olarak yapılmış maddi hatalardan bu belgeleri düzenleyen ve onaylayan gerçekleştirme görevlileri sorumlu olup, muhasebe yetkililerinin bu belgelere ilişkin sorumlulukları aritmetik işlemlerdeki yanlışlıklarla sınırlıdır. ” denildiği,

 

Bu durumda; yapı denetim görevlisi olarak, inşaat, elektrik ve mekanik kısımlardaki eksik, yersiz ve/veya fazladan Ödenmiş kalemlerden sorumlu tutulabilecekleri, ek kesin teminat—alınması ve güncellenmesi isinden yapı denetim görevlilerinin değil. Muhasebe Yetkilisinin sorumlu olduğu,

 

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa göre;

 

“Muhasebe hizmeti ve muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumlulukları

 

Madde 61- (Değişik birinci fıkra: 22/12/2005-5436/10 md.) Muhasebe hizmeti; gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve yarayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleridir. Bu işlemleri yürütenler muhasebe yetkilisidir. Memuriyet kadro ve unvanlarının muhasebe yetkilisi niteliğine etkisi yoktur.

 

Muhasebe yetkilisi, bu hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumludur. Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe hizmetleri Hazine ve Maliye Bakanlığınca yürütülür. Muhasebe yetkilileri gerekli bilgi ve raporları düzenli olarak kamu idarelerine verirleri Muhasebe yetkilileri ödeme aşamasında. Ödeme emri belgesi ve eki belseler üzerinde:

 

a) Yetkililerin imzasını,

 

b) Ödemeye ilişkin ilgili mevzuatında sayılan belgelerin tamam olmasını,

 

c) Maddi hata bulunup bulunmadığını.

 

d) Hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri,

 

Kontrol etmekle yükümlüdür.

 

Muhasebe yetkilileri, ilgili mevzuatında düzenlenmiş belgeler dışında belge arayamaz. Yukarıda sayılan konulara ilişkin hata veya eksiklik bulunması halinde ödeme yapamaz,

 

Belgesi eksik veya hatalı olan ödeme emri belgeleri, düzeltilmek veya tamamlanmak üzere en geç bir iş günü içinde gerekçeleriyle birlikte harcama yetkilisine yazılı olarak gönderilir. Hataların düzeltilmesi veya eksikliklerin giderilmesi halinde ödeme işlemi gerçekleştirilir.(3)

 

Muhasebe yetkilileri işlemlerine ilişkin defter, kayıt ve belgeleri muhafaza eder ve denetime hazır bulundurur. ” denilmekte olduğu,

 

Bu durumda 10 nolu hakedişin kapak sayfasında (EK-6); Ek Sözleşme Bedeli belirtildiği halde, ek kesin teminatın alınmadığı ve ek kesin teminat için hakedişten de hiçbir kesinti yapılmadığının açıkça belli olduğu, Yukarıdaki maddeye göre maddi hata bulunmasına rağmen, Muhasebe Yetkilisi tarafından bu haliyle 10 nolu hakedişin (EK-6) ödeme emri belgesi imzalanarak ve ödemenin yapıldığı,

 

11 nolu ve Fesih Hakedişinde kapak sayfasında (EK-7); Ek kesin teminatın alınmadığı ve güncellenmediği açıkça belli iken, Muhasebe Yetkilisi tarafından bu haliyle 11 nolu ve Fesih Hakedişine ait ödeme emri belgesi (EK-7) imzalanarak ve ödemenin yapıldığı,

 

Bu durumda ilgili kanun ve yönetmeliklere göre; 12/05/2017 tarihinde alınan bu OLUR yazısı, Ek Sözleşme Olarak kabul edilmişse bu iş artışına istinaden ek kesin teminat sözleşmeden Önce alınması gerekli olup, ek kesin teminatı almakta, istemekte yetkili kişi ve/veya kişiler yapı denetim görevlileri değil. Mali Hizmetler Müdürü ve/veya Fen isleri Müdürü olması gerektiği,

 

Yukarıda ilgili kanun ve yönetmeliklere dayanılarak yapılan açıklamalara ek olarak, ... Belediyesi Mali Hizmetler Müdürlüğünden alınan bilgi ve belgelere göre;

 

...tarih ve 4635 yevmiye numaralı muhasebe fişi ile (EK-8) Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı parasal güncelleme raporundaki (EK-9) ...TL ve sözleşme bedeli üzerinden hesaplanan ... TL kesin teminat mektubu arasındaki güncelleme farkı olan ...TL ...Ltd. Sti. adına kişilerden alacaklar hesabına borç kaydedildiği, Belirtilen muhasebe işlem fişi tarihinin ...olması. Kesin Teminatın güncellenmemesi konusuna ilişkin 2018.4650001.686 savı ve 23.05.2019 tarihli Sayıştay Sorgusundan bile daha önce kesin teminatın güncellenme işinin yapıldığının belirtildiği,

 

İlgili firmanın ...tarihinde kayıtlarda bulunan ...TL geçici noksanlıkları alacağı, ...tarih ve 4636 yevmiye numaralı muhasebe fişi İle (EK-10) kişilerden alacaklar hesabındaki borçlarına mahsup edildiği, ...TL olan kişilerden alacaklar hesabının borç bakiyesinin, ...TL olarak güncellendiği,

 

Kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı olan ...TL ile ilgili

 

20.03.2019 tarih ve 79933384-804-1 sayılı (EK-11) yazı ile ...Ltd. kişilerden alacaklar hesabına yapılan borç tahakkuku hakkında bilgilendirilmiş olup, ödeme hususunda 15 gün süre verildiği,

 

...Ltd. 27.03.2019 tarihli yazısıyla (EK-12) borç tahakkukuna itirazda bulunduğu,

 

Yapılan itiraz üzerine Mali Hizmetler Müdürlüğünün 05.09,2019 tarih ve … sayılı yazısı (EK-13) ile ...TL kişilerden Alacaklar Hesabına tahakkuku yapılan alacağın tahsili için yasal takibatın başlatılması ile ilgili Hukuk İşleri Müdürlüğüne yazı yazılmış olup, hukuki süreç ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi - Hukuk Dava Dosyası 202/33 sayılı dosyasında halen devam etmekte olduğu,

 

Yukarıda bahsedilen açıklamalar bir arada değerlendirildiğinde;

 

2020/64 sayılı ilamın 17. Maddesinde kamu zararı olarak anılan ...liradan ilgili firmanın geçici kabul noksanlıklarındaki emanet hesabında bulunan ...TL mahsup edilmiş, kalan ...liranın ...TL için hukuki süreç, konuyla ilgili Sayıştay Sorgusu (2018.4650001.686 sayı ve 23.05.2019) ve Sayıştay İlamından ( Sayıştay 5. Dairesinin, 12.12.2019 Karar Tarihli, 407 Karar Nolu, İlam Tarihi 04.03.2020 ve 64 Nolu İlamı) daha önce başlatılmış durumda olduğu,

 

Mali Hizmetler Müdürlüğünden alınan bu bilgi ve belgelerin, Mali Hizmetler Müdürlüğü ve Hukuk İşleri Müdürlüğü tarafından yapılmış ve yapılıyor olması; ek kesin teminatın alınmaması, kesin teminat ve ek kesin teminatın güncellenmesi işinin; yapı denetim görevlilerinin değil, Mali Hizmetler Müdürlüğünün görevi olduğunu açıkça gösterdiği,

 

İfade edilerek tazmin kararının kaldırılmasına Karar verilmesi arz ve talep edilmiştir.

 

Harcama Yetkilisi ..., Gerçekleştirme Görevlisi ..., Diğer Sorumlu ...tarafından gönderilen aynı mahiyetteki temyiz dilekçesinde yukarıda yer alan açıklamalara ilave olarak farklı olarak,

 

“2018/64 sayılı ilamın 17. Maddesinde kamu zararı olarak anılan ...liradan ilgili firmanın geçici kabul noksanlıklarındaki emanet hesabında bulunan ...TL mahsup edilmiş, kalan ...liranın ...TL için hukuki süreç daha öncesinden başlatıldığı, kalan ...TL için ilgili firmaya kişi borcu tahakkuku yapıldığı (Ek- 10) konu ile ilgili firmaya yazı yazıldığı ikinci bir hukuki sürece başlamak üzere işlemlerin başlatıldığı ifade edilmiştir.

 

Başsavcılık Mütalaasında;

 

“ Temyize konu olan 5. Dairenin 04.03.2019 tarih ve 64 no.lu ilamın 17 nci maddesinde; "... yüklenicinin kusurundan kaynaklanan nedenlerle feshedilen sözleşme teminatlarının güncellenerek tahsil edilmemesi ve idarenin fesih nedeniyle uğramış olduğu zarar ve ziyanın hesaplanıp ... Ltd. Şti.'den tahsil edilmemesi sonucu oluşan ...TL kamu zararı ile ilgili olarak;

 

Sözleşmeyle yüklenilen fiyatla, bunun yerine getirilmemesi nedeniyle ikinci bir yükleniciye ödenen fiyat arasındaki farkın, diğer bir ifadeyle ilk ihale bedeli ile ikmal ihalesi arasındaki farkın ilk yükleniciden istenemeyeceği, bunun müspet zarar niteliğinde olduğu ve bu nedenle, raporda ifade edildiği şekilde bugünkü fiyat ile sözleşme fiyatı arasındaki farkın uğranılan zarar ve ziyan olarak hesaplanamayacağı anlaşıldığından kamu zararı oluşmayan ...TL ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına,

 

Kesin teminat ve ek kesin teminatların alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar güncellenmesi gerektiği anlaşıldığından güncelleme yapılmaması sonucu oluşan ...TL kamu zararının ise; ... Müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereğince işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine, ..." karar verilmiştir.

 

ilgililerin temyiz dilekçesinde; "...

 

...tarih ve 4635 yevmiye numaralı muhasebe fişi ile (EK-3) Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı parasal güncelleme raporundaki (EK-4) ...TL ve sözleşme bedeli üzerinden hesaplanan ... TL kesin teminat mektubu arasındaki güncelleme farkı olan ...TL ...Ltd. Şti. adına kişilerden alacaklar hesabına borç kaydedilmiştir.

 

İlgili firmanın ...tarihinde kayıtlarımızda bulunan ...TL geçici noksanlıkları alacağı, ...tarih ve 4636 yevmiye numaralı muhasebe fişi ile (EK-5) kişilerden alacaklar hesabındaki borçlarına mahsup edilmiş, kişilerden alacaklar hesabının borç bakiyesi ...TL olarak güncellenmiştir.

 

Kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı olan ...TL ile ilgili olarak;

 

20.03.2019 tarih 79933384-804-1 sayılı (EK-6) yazı ile ...Ltd. kişilerden alacaklar hesabına yapılan borç tahakkuku hakkında bilgilendirilmiş olup, ödeme hususunda 15 gün süre verilmiştir.

 

...Ltd. 27.03.2019 tarihli yazısıyla (EK-7) borç tahakkukuna itirazda bulunmuştur.

 

Yapılan itiraz üzerine Mali Hizmetler Müdürlüğünün 05.09.2019 tarih 79933384-642-02 yazısı (EK-8) ile ...TL kişilerden Alacaklar Hesabına tahakkuku yapılan alacağın tahsili için yasal takibatın başlatılması ile ilgili Hukuk İşleri Müdürlüğüne yazı yazılmış olup, hukuki süreç ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi - Hukuk Dava Dosyası 202/33 sayılı dosyası ile başlamıştır. 20/01/2020 tarihinde ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi dosyanın incelenmesi sonucu tensibine karar verilmiştir. (EK-9)

 

Yukarıda bahsedilen açıklamalar bir arada değerlendirildiğinde;

 

2018/64 sayılı ilamın 17. Maddesinde kamu zararı olarak anılan ...liradan ilgili firmanın geçici kabul noksanlıklarındaki emanet hesabında bulunan ...TL mahsup edilmiş, kalan ...liranın ...TL için hukuki süreç daha öncesinden başlatılmıştır, kalan ...TL için ilgili firmaya kişi borcu tahakkuku yapılmış (Ek- 10) konu ile ilgili firmaya yazı yazılmış, ikici bir hukuki sürece başlamak üzere işlemler başlatılmıştır.

 

Sonuç olarak ilgililer adına verilen tazmin hükmünün kaldırılması hususunu saygılarımızla arz ve talep ederiz." denilmektedir.

 

Sorumluların açıklamalarından ve temyiz dilekçesi eklerinden, kesin teminat ve ek kesin teminatların alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar güncelleme yapılmaması hususunun kabul etmekle birlikte sorumluluk açısından, ek kesin teminatın alınmaması, kesin teminat ve ek kesin teminatın güncellenmesi işinin Mali Hizmetler Müdürlüğünün görevi olduğu için sorumluluk konusunda itirazlarının bulunduğu, ilgili firmanın emanet hesabında bulunan ...TL tutarındaki alacağı tespit edilen kamu zararına mahsup edilmek suretiyle tahsil edildiği, kalan ...liranın tahsiline ilişkin gerekli hukuki sürecin başlatıldığı, anlaşılmaktadır.

 

Yapılan tahsilatlar daire kararından sonra yapılmış olduğundan, yapılan tahsilat hükmün infazı niteliğinde olup, tahsilata ilişkin karar verilmesini gerektirir bir durumun kalmadığı değerlendirilmektedir. Geri kalan tutar için sorumlular kurumun yapmış olduğu yazışmaları ve muhasebe kayıtlarını gösterir Muhasebe İşlem Fişlerini temyiz dilekçesi ekinde sunmuşlardır. Bu belgelerin incelenmesi ve konunun sunulan belgeler çerçevesinde yeniden değerlendirilmesinin yapılmasını sağlamak üzere dosyanın Dairesine tevdiine karar verilmesi uygun olur.

 

Arz olunur.” Denilmektedir.

 

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

64 sayılı İlamın 17. Maddesi ile 25.08.2015 tarihinde anahtar teslim götürü bedel teklif alınarak ihale edilen ...TL sözleşme bedelli ... Ltd. Şti yüklenimindeki “... Belediyesi Hizmet Binası Yapım İşi”nin yüklenicinin edimini süresinde yerine getirip işi zamanında bitirememesi nedeniyle, teminatlarının gelir kaydedilerek sözleşmesinin 01.12.2017 tarihi itibariyle feshedildiği edildiği, ancak feshedilen işe ilişkin kesin teminat ve ek kesin teminatların alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar güncellenmesi gerektiği halde güncelleme yapılmaması sonucu oluşan kamu zararı tutarı ...TL’nin tazminine hükmedilmiştir.

 

Esas yönünden incelenmesi:

 

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun, 20 nci maddesi hükmü gereğince; “Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi hallerinde ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanması, aynı durumun devam etmesi halinde kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlarının gelir kaydedilmesi,” aynı Kanunun 22 nci maddesine göre ise; “19, 20 ve 21 inci maddelere göre sözleşmenin feshedilmesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar Devlet İstatistik Enstitüsünce yayımlanan aylık toptan eşya fiyat endeksine göre güncellenmesi, güncellenen tutar ile kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tutarı arasındaki farkın yükleniciden tahsil edilmesi,” gerekmektedir.

 

Rapor dosyası ve eklerinin incelenmesi sonucu; Bahse konu yol yapım işi, yüklenicinin taahhüdü altında devam etmekte iken; işe ait sözleşmenin 27. maddesi ile Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 47 nci maddesi hükümleri gereğince, sözleşmenin fesh edildiği,

 

Fesih işleminin sonucu olarak, Mali Hizmetler Müdürlüğüne, Fen İşleri Müdürü ...’ın imzası ile gönderilen ...tarihli ve 98586472-804.01-2851347-27 sayılı yazı ile yüklenicinin teminatlarının irat kaydedilmesinin istendiği,

 

Sözleşme bedeli üzerinden hesaplanan ... TLlık kesin teminatının ...tarihli yazıya istinaden ...tarih ve ... yevmiye nolu muhasebe işlemi ile gelir kaydedildiği, ...tarih ve 4635 yevmiye numaralı muhasebe fişi ile (EK-8) Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı parasal güncelleme raporundaki (EK-9) ...TL ve sözleşme bedeli üzerinden hesaplanan ... TL kesin teminat mektubu arasındaki güncelleme farkı olan ...TL ...Ltd. Sti. adına kişilerden alacaklar hesabına borç kaydedildiği,

 

Belirtilen muhasebe işlem fişi tarihinin ...olduğu, Kesin Teminatın güncellenmemesi konusuna ilişkin 2018.4650001.686 savı ve 23.05.2019 tarihli Sayıştay Sorgusundan bile daha önce kesin teminatın güncellenme işinin yapıldığı,

 

İlgili firmanın geçici kabul noksanlıklarındaki emanet hesabında bulunan ...TL’nin hüküm tarihinden (12.12.2019) önce ...tarih ve 4636 yevmiye numaralı muhasebe fişi İle İlamda tazmin hükmedilen ...TL’nin kişilerden alacaklar hesabındaki borçlarına mahsup edildiği, ...TL olan kişilerden alacaklar hesabının borç bakiyesinin, ...TL olarak güncellendiği, Kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı olan ...TL ile ilgili

 

20.03.2019 tarih ve 79933384-804-1 sayılı (EK-11) yazı ile ...Ltd. kişilerden alacaklar hesabına yapılan borç tahakkuku hakkında bilgilendirilmiş olup, ödeme hususunda 15 gün süre verildiği,

 

...Ltd. 27.03.2019 tarihli yazısıyla (EK-12) borç tahakkukuna itirazda bulunduğu,

 

Yapılan itiraz üzerine Mali Hizmetler Müdürlüğünün 05.09,2019 tarih ve 79933384-642.02 sayılı yazısı (EK-13) ile ...TL kişilerden Alacaklar Hesabına tahakkuku yapılan alacağın tahsili için yasal takibatın başlatılması ile ilgili Hukuk İşleri Müdürlüğüne yazı yazılmış olup, hukuki süreç ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi - Hukuk Dava Dosyası 202/33 sayılı dosyasında halen devam etmekte olduğu anlaşıldığından, fesih edilen işe ilişkin kesin teminatın güncellenmemesi konusunda kurum tarafından gerekenin yapıldığı anlaşılmış olup, bu konuda kamu zararı oluşmamaktadır.

 

Ancak 12.05.2017 tarihinde iş artışı nedeniyle gerçekleşen … TL ek sözleşme bedeli için ek kesin teminat (...TL) hesaplanıp tahsil edilmediği, ek kesin teminatın güncellenmediği (… TL) hususunda toplam … TL kamu zararı oluşmuştur.

 

 

 

Sorumluluk yönünden inceleme:

 

Harcama Yetkilisi, Gerçekleştirme Görevlisi ile tasfiye kabul tutanağında (Son /Fesih hakkedişinde) imzası bulunan Diğer Sorumlular (Mühendisler) sorumlu tutulmuştur.

 

Tasfiye kabul tutanağında imzası bulunan Diğer Sorumlular (Mühendisler) ek kesin teminatın alınmaması, kesin teminat ve ek kesin teminatın güncellenmesi işinin Muhasebe Yetkilisinin görevi olduğu için sorumluluk konusunda itirazlarının bulunduğunu belirtmişlerdir.

 

Muhasebe yetkilisinin sorumluluğu için gelirin tarh ve tahakkuk aşaması sorunsuz bir şekilde yerine getirilmesi gerekmektedir. Tarh ve tahakkuk aşaması sorunsuz yerine getirildiğinde, muhasebe yetkilisinin tahsilatla ilgili sorumluluğu başlamaktadır. Tahakkuk ettirilen gelirin muhasebe kayıtlarına alınması ve ilgililerine kanuni süresinde gönderilmesi hususunda muhasebe yetkilisinin sorumluluğundan bahsedilebilir. Tahakkuk ettirilmeyen bir gelirle ilgili olarak muhasebe yetkilisinin sorumluluktan söz etmek mümkün değildir.

 

Fesih işlemlerinin ilgili mevzuat hükümlerine göre yürütülmesinden, bu kapsamda güncellenmiş teminat tutarının tespit edilerek takip ve tahsili için ilgili birimlere gönderilmesinden Fen İşleri Daire Başkanlığı sorumludur.

 

Hakediş raporlarında Düzenleyenler Bölümünde imzalarının olması; inşaat, elektrik ve mekanik iş kalemlerinin, yüklenici tarafından yapılmış imalat miktarlarının ve buna bağlı olarak yükleniciye inşaat, elektrik ve mekanik işler için ödenecek bedellerin tarafılarınca hesaplandığının belirtilmesi amacıyla olduğundan bu kapsamda, Ek kesin Teminat ve güncelleme işlemlerinde teknik personelin (Yapı Denetim Görevlisi) sorumluluğu bulunmamaktadır.

 

Bu itibarla, 64 sayılı İlamın 17. Maddesi ile verilen tazminin hükmünün BOZULMASINA; yukarıda belirtilen hususlar doğrultusunda yeniden karar verilmesini teminen ilgili DAİREYE TEVDİİNE, oy birliğiyle

 

Karar verildiği 13.10.2021 tarih ve 50241 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Bu sayfa 148 kez görüntülendi.
- Karara ilişkin daha detaylı bilgi almak için soru / cevap kısmından bize ulaşabilirsiniz -

Yargıtay Danıştay Sayıştay

BÖLGE ADLIYE MAHKEMESI

ANAYASA MAHKEMESI


Bu Sitede yeralan verilerin tamamı ihalekararisor.com' a ait olup. İzinsiz kopyalanması ve yayınlanması izni verilmemiştir.

Web Tasarım İntramor