Belediye başkanına nakdi yemek yardımı verilip verilemeyeceği hk.

Karar

 

 

Kamu İdaresi Türü          Belediyeler ve Bağlı İdareler      

Yılı         2018    

Dairesi  6           

Dosya No           47908  

Tutanak No        50245  

Tutanak Tarihi   13.10.2021       

Kararın Konusu Personel Mevzuatı ile İlgili Kararlar       

 

 

Konu: Yemek Yardımı.

 

3) 116 sayılı İlamın 9. Maddesiyle, Sosyal Denge Sözleşmesine belediye başkanına yemek yardımı adı altında ödeme yapılacağına ilişkin hüküm konulması ve bu sözleşmeye dayanarak belediye başkanına ödenmesi suretiyle oluşan ....-TL kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.

 

Sorumlular dilekçesinde İlamın 1 ve 2 nci maddelerindeki hususlara yönelik açıklamalarda bulunmuşlar, 9. maddeye yönelik dilekçenin başında temyiz talebinde bulunduklarını belirtmişler ancak yeni bir açıklamada bulunmamışlardır.

 

Başsavcılık Mütalaasında;

 

“Temyize konu olan 6. Dairenin 12.08.2020 tarih ve 116 no.lu ilamın 9 uncu maddesinde; Sosyal Denge Sözleşmesine belediye başkanına yemek yardımı adı altında ödeme yapılacağına ilişkin hüküm konulması ve bu sözleşmeye dayanarak belediye başkanına ödeme yapılması suretiyle .... TL kamu zararının sorumlulardan tazminine karar verilmiştir.

 

Sorumlular dilekçesinde İlamın 1 ve 2 nci maddelerindeki hususlara yönelik açıklamalarda bulunmuşlar, 9 uncu maddeye yönelik dilekçenin sonunda temyiz talebinde bulunduklarını belirtmişler ancak yeni bir açıklamada bulunmamışlardır.

 

Dilekçede ileri sürülen hususlar, sorguya verilen cevaplardan farklılık göstermemekte olup; bu hususların da Daire ilamında ayrıntılı olarak ele alınıp gerekçeleriyle birlikte karşılanmış olması nedeniyle, sorumluların talebinin reddedilerek Daire kararının tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı mütalaa olunmaktadır.” denilmektedir.

 

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

 

116 sayılı İlamın 9. Maddesiyle, Sosyal Denge Sözleşmesine belediye başkanına yemek yardımı adı altında ödeme yapılacağına ilişkin hüküm konulması ve bu sözleşmeye dayanarak belediye başkanına ödemesi suretiyle oluşan ....-TL kamu zararının tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.

 

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamemin ek 15’inci maddesinde; Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebileceği ifade edilmiştir.

 

4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun ‘'Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde, belediyelerin 4688 sayılı Kanun kapsamında olduğu, "Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde ise kamu görevlisinin; ‘'Kamın kapsamında yer alan kurum ve kuruluşların kadro veya pozisyonlarında istihdam edilenlerden işçi statüsü dışında çalışan kamu görevlileri ”ni ifade ettiği hüküm altına alınmıştır.

 

Belediyeler, bağlı kuruluşları ve il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında kimlerin istihdam edilebileceği hem Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik’te hem de Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'da açıklanmaktadır.

 

Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro îlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik’in "Belediye ve bağlı kuruluşları ile mahalli idare birlikleri norm kadro standartları cetvelleri” başlıklı 6’ncı maddesinde;

 

Mahalli idareler kadrolarını Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek2 Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro Standartları Cetvellerinde her alt grup için belirlenen standarda uygun olarak tespit ederler. ”

 

hükmü yer almaktadır.

 

Aynı Yönetmelik’in “Belediye ve bağlı kuruluşları ile mahalli idare birlikleri kadro unvanları” başlıklı 7'nci maddesinde ise;

 

“(1) Alt gruplar itibarıyla belirlenen ve her alt grup için norm kadro standartları cetvellerinde öngörülen Ek-3 Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Kadro Unvanları Listeleri;

 

a) (I) Sayılı Liste: Diğer Daire Başkanları. (Büyükşehir Belediyeleri) Kadro Unvanları.

 

b) (11) Sayılı Liste: Diğer Daire Başkanları (Su ve Kanalizasyon İdareleri ile Diğer Bağlı Kuruluşlar) Kadro Unvanları,

 

c) (İÜ) Sayılı Liste: Diğer Müdürler (B, C, D ve Fİ Grupları) Kadro Unvanları, ç) (IV) Sayılı Liste: İdari Personel Kadro Unvanları,

 

d) (V) Sayılı Liste: Teknik Personel Kadro Unvanları,

 

e) (VI) Sayılı Liste: Sağlık Personeli Kadro Unvanları,

 

f) (VII) Sayılı Liste: Yardımcı Hizmet Personeli Kadro Unvanları olarak tespit edilmiştir.

 

(2) (Değişik: RG-10/4/2014-28968) Mahalli idareler kendi alt grupları için belirlenen kadro unvan listesinde yer alan memur ve sürekli işçi kadro unvanları dışında kadro unvanı kullanamaz ve bu unvanlar dışında yeni unvan ihdas edemez"

 

denilmektedir.

 

Öte yandan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na dayanılarak çıkarılan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’ın l'inci maddesinde;

 

"Bu Esaslar, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 iincü maddesinin (B) fıkrası hükmü uyarınca kamu idare, kurum ve kuruluşlarında mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileri hakkında uygulanır. "

 

Aynı Esaslar'ın 14’üncü maddesinde;

 

“(557 sayılı Kanunun değişik 4 üncü maddesinin (B) fıkı-asma göre çalıştırılacak sözleşmeli personelin (...) sayısı, unvanı, nitelikleri, sözleşme ücreti ve süreleri ilgili Bakanlığın önerisi ve Devlet Personel Başkanlığının olumlu görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca saptanır.

 

Bu saptamaya dayanılarak ilgili Bakanın onayı ile sözleşmeli personel çalıştırılabilir.

 

(Ek: 2/3/2009-2009/14799) Sözleşmeli personel pozisyonları merkezde toplam sayı olarak, taşrada ise il veya bölge(3) bazında tahsis edilir. Maliye Bakanlığınca vize edilen pozisyonlara ilişkin cetvellerin bir örneği ilgili kurumlar tarafından vize tarihinden itibaren bir ay içinde elektronik ortamda Devlet Personel Başkanlığına gönderilir. ”

 

Mezkur Esaslar’ın 15’inci maddesinde ise;

 

“(Değişik:22/11/2010-2010/1169) Esaslara, Sözleşmeli Personel Pozisyon Unvanları ile Asgari Nitelikleri Gösterir (4) sayılı Cetvel eklenmiştir. Bu cetvelde belirtilenler dışında sözleşmeli personel pozisyonları kullanılamaz ve talepte bulunulamaz. Kurumlar, söz konusu cetvelde belirlenen asgari niteliklere, hizmetin gereği ilave nitelikler belirleyebilirler. ”

 

hükümleri yer almaktadır.

 

Anılan mevzuat hükümleri uyarınca mahalli idarelerde kadro ve pozisyon karşılığında kimlerin ve kaç kişinin istihdam edilebileceği Yönetmelik’te yer alan norm kadro cetvellerinde ve Maliye Bakanlığı’nca belirlenen (4) sayılı Cetvelde belirlendiği ve mahalli idareler için söz konusu cetvellerde belirlenen kadro unvan listesinde yer alan memur ve sürekli işçi kadro unvanları ile sözleşmeli personel pozisyonları dışında pozisyon ve kadro unvanı kullanılamayacağı açıktır. Dolayısıyla, sosyal denge tazminatından faydalanabilmek için kadro veya pozisyon karşılığı çalışmak ve ilgili cetvellerde belirtilen unvanlar içerisinde olmak gerekmektedir.

 

İlgili cetvellerde belediye başkanı adı altında herhangi bir unvan yer almadığından Belediye başkanına sosyal denge ödemesi yapılması mevzuata aykırıdır.

 

Bu itibarla, 116 sayılı İlamın 9. Maddesi ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE,(7.Daire Başkanı ...., 8. Daire Başkanı ...., Üye ....ve Üye ....ün aşağıda yazılı karşı oy gerekçelerine karşı)oy çokluğuyla,

 

Karar verildiği 13.10.2021 tarih ve 50245 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

 

Karşı oy Gerekçeleri:

 

7.Daire Başkanı ...., 8. Daire Başkanı ...., ve Üye ....ün karşı oy gerekçeleri:

 

Belediye ile yetkili sendika arasında imzalanan sözleşme uyarınca belediye başkanına sosyal denge tazminatı ödenmesi ile ilgili olarak belediye başkanına bu kişinin kadrosunun olmaması ve kamu görevlisi olmadığı kabulüyle bu ödemenin yapılamayacağı hususunda,

 

“Belediye başkanının özlük hakları” başlıklı 39. Maddesinde

 

Belediye başkanına nüfusu;

 

a) 10.000'e kadar olan beldelerde 70.000,

 

b) 10.001'den 50.000'e kadar olan beldelerde 80.000,

 

c) 50.001'den 100.000'e kadar olan beldelerde 100.000,

 

d) 100.001'den 250.000'e kadar olan beldelerde 115.000,

 

e) 250.001'den 500.000’e kadar olan beldelerde 135.000,

 

f) 500.001’den 1.000.000’a kadar olan beldelerde 155.000,

 

g) 1.000.001’den 2.000.000’a kadar olan beldelerde 190.000,

 

h) 2.000.001’den fazla olan beldelerde 230.000,

 

Gösterge rakamının Devlet memurları için belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık brüt ödenek ödenir. Nüfusu 50.001'den az olan il merkezi beldelerde bu ödeneğin hesaplanmasında (c) bendinde belirtilen gösterge rakamı esas alınır.

 

Belediye başkanının görevli, izinli ve hasta bulunduğu sürelerde ödeneği kesilmez.

 

Belediye başkanlığı yapmış olanların, personel kanunlarına tâbi bir kadroya atanmaları hâlinde belediye başkanlığında geçen süreleri memuriyette geçmiş sayılır.

 

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca Devlet memurları ile bakmakla yükümlü bulundukları için uygulanan sosyal hak ve yardımlar, aynı esas ve usûllere göre belediye başkanları ile bakmakla yükümlü bulundukları için de uygulanır.” Hüküm altına alınmıştır.

 

değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeye katılmak mümkün değildir. Zira 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 15 inci maddesinde aynen;

 

“Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir” şeklindedir. Maddedeki kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlileri” ifadesinde yer alan “pozisyon” tabiri işçiler dışında kadrosuz olarak yapılan, kamuda diğer istihdam şekillerini ve durumlarını karşılamak üzere konulmuş geniş kapsamlı bir tabirdir. Bu nedenle, belediye başkanı aynı zamanda kamu görevlisi de sayıldığından kendisine sosyal denge tazminatı ödenmesi hukuki düzenlemelere uygundur.

 

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 39.maddesinin son fıkrasında “657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca Devlet memurları ile bakmakla yükümlü bulundukları için uygulanan sosyal hak ve yardımlar, aynı esas ve usûllere göre belediye başkanları ile bakmakla yükümlü bulundukları için de uygulanır.” Hükmü yer almaktadır. Söz konusu kanun hükmü uyarınca 657 sayılı Devlet Memurları kanununun 6. Kısım Sosyal hak ve yardımlar Başlıklı bölümdeki 212. Madde uyarınca yiyecek yardımı memurlar gibi yapılması gerekir. Kaldı ki denetçi burada Belediye Başkanı ile kadro derecesine uygun memur arasında bir fark da getirmemiştir.

 

Bununla birlikte, sosyal denge tazminatı ödenmesine ilişkin sözleşmede belediye başkanına ödenebilecek tazminatın 4688 sayılı Kanunun Geçici 14 üncü maddesi hükümlerince yeniden hesaplanması gerekmektedir.

 

Bu itibarla, 151 sayılı İlamın 9. maddesi ile verilen tazmin hükmünün, bozularak, sorumlulukların yeniden belirlenmesini teminen daireye gönderilmesine, karar verilmesi gerekir.

 

Üye …’ın karşı görüşü:

 

Esas yönünden verilen Kurul kararına katılmakla birlikte, sorumluluk yönünden;

 

İlamda, üst yönetici olarak sosyal denge sözleşmesini imzalayan Belediye Başkanı, harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlileri oluşan kamu zararından müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmuşlardır.

 

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun “Mahalli İdarelerde Sözleşme İmzalanması” başlıklı 32. maddesinde;

 

“27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir...” denilmektedir.

 

Yukarıdaki mevzuat hükmüne göre, belediyelerde toplu sözleşme yapma yetkisi belediye başkanına aittir. İlama konu olayda, Belediye Başkanınca mevzuata aykırı hükmüler içeren bir sözleşme akdedilme işlemi ile bu sözleşme hükümlerine istinaden yapılan ödeme neticesinde kamu zararına sebebiyet verildiğinden Belediye Başkanının sorumluluğu bulunmaktadır.

 

Harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğu değerlendirildiğinde;

 

Harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlilerinin yasal sorumluluk ve yükümlülükleri 5018 sayılı Kanunu’nun 32 ve 33’üncü maddelerinde düzenlenmektedir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunun “Harcama Talimatı ve Sorumluluk” başlıklı 32’nci maddesinde;

 

“Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır. Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, Ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.”,

 

“Giderlerin Gerçekleştirilmesi” başlıklı 33’üncü maddesinde;

 

“Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır. Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.” hükümlerine yer verilmektedir.

 

Bu hükümler bağlamında, somut olayda harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğu, ödeme emrine konu ödemeye dayanak olan yürürlükteki Sosyal Denge Sözleşmesi hükümleri çerçevesinde harcama yapmaktır. 4688 sayılı Kanun ve 5393 sayılı Kanun’un ilgili hükümleri mucibince akdedilecek sosyal denge sözleşmesinin içeriğinin düzenlenmesine ilişkin kendilerine sorumluluk yüklenebilecek bir yasal yetki ve görevleri bulunmamaktadır.

 

Netice itibariyle, sosyal denge sözleşmesinin akdedilme aşamasında herhangi bir yetki ve sorumluluğu bulunmayan harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin, sadece ilişikli ödeme emri belgeleri üzerinde imzası bulunması hasebiyle sorumluluğuna hükmedilmesi mümkün değildir.

 

Bu itibarla, 151 sayılı İlamın 9. maddesi ile verilen tazmin hükmünün, bozularak, sorumlulukların yeniden belirlenmesini teminen daireye gönderilmesine, karar verilmesi gerekir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu sayfa 297 kez görüntülendi.