Açýk Ýhale ile yapýlmasý gereken bir ihalenin pazarlýk usulü ile yapýlmasý 4734 sayýlý Kanun’da yer verilen temel ilkelere aykýrýlýk teþkil eder mi?

Ýhaleyi Yapan Daire:  

Baþvuru Tarih ve Sayýsý:  

Baþvuruya Konu Ýhale:  

Kurumca Yapýlan Ýnceleme ve Deðerlendirme:  

Ýstanbul Büyükþehir Belediyesi Fen Ýþleri Dairesi  Baþkanlýðý'nca    22.02.2006 tarihinde  pazarlýk usulü ile yapýlan  "Halkalý Gümrük Yolu Kavþak Düzenleme Baðlantý Yollarý ve Ortak Altyapý Ýnþaatý" ihalesine iliþkin olarak  Prof. Dr. Recep SEYMEN'in  21.02.2007  tarih ve  5794.18  sayý ile Kurum kayýtlarýna alýnan  20.02.2007  tarihli dilekçe ile baþvuruda bulunduðu,

Ýdare tarafýndan gönderilen ihale iþlem dosyasýnýn incelenmesinden;

Tespit edilen mevzuata aykýrýlýklarýn deðerlendirilerek gereði yapýlmak üzere ihaleyi yapan idarenin ilgili olduðu Ýçiþleri Bakanlýðý'na bildirilmesine,

Karar verilmesinin uygun olacaðý hususlarýna yer verilmiþtir.

Karar:  

Esas Ýnceleme Raporu ve ekleri, Ek Esas Ýnceleme Raporu ve ekleri ile Ýkinci Ek Esas Ýnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

Ýtirazen þikayet dilekçesinde özetle; Ýstanbul Büyükþehir Belediye Baþkanlýðý'nca yapýlan köprü, kavþak, yol inþaatý ihalelerinin pazarlýk usulü ile ihale edilmesinin mevzuata aykýrý olduðu iddia edilmektedir.

02.10.2007 tarih ve 2007/AK.Y-209.1 sayýlý Kurul Kararý ile iddialarýn incelenmesine geçilen "Halkalý Gümrük Yolu Kavþak Düzenleme Baðlantý Yollarý ve Ortak Altyapý Ýnþaatý" ihalesi ile ilgili inceleme iddialarla sýnýrlý olarak, iddialarýn incelenmesi kapsamýnda yapýlmýþtýr.

Ýdarenin pazarlýk usulünü seçmesine iliþkin gerekçe raporunda;

1.            Ýstanbul Valiliðinin idareye yazdýðý 04.07.2005 tarih ve 8062 sayýlý yazýsýnda; Ýstanbul'un jeopolitik konumu, hýzla artan nüfusu ile tarihi, ticari, kültürel ve turistik deðerleriyle önemli bir merkez olduðundan bahisle altyapý hizmetlerinin hýzlý bir þekilde yürütülmesinin talep edildiði; ayrýca, Ýstanbul'un deprem bölgesi içinde olmasý sebebiyle yol, köprü ve kavþaklarýn hýzlý bir þekilde tamamlanarak hizmete açýlmasýnýn, önemli turistik merkezlere ve düzenlenecek ve düzenlenmesi muhtemel ulusal ve uluslararasý müsabakalarýn düzenleneceði merkezlere ulaþýmýn saðlanacaðý yol güzargahlarýnýn ve kavþak düzenlemelerinin hýzla bitirilerek trafiðe açýlmasýnýn Belediyelerinden istendiði,

2.            Küçükçekmece Belediyesi hudutlarý içerisinde yer alan gümrük sahasýnýn buraya giren ve çýkan aðýr vasýta trafiði nedeniyle yoðun trafik talebi oluþturduðu ve mevcut yollarýn yetersiz kaldýðý,

3.            Halen gümrük sahasýna gidiþ ve geliþlerin genel olarak Halkalý ´dan gelen ve Ýstasyon Caddesi olarak adlandýrýlan mevcut yoldan yapýldýðý, bu yolun Taþtepe Mahallesinden Halkalý Meydanýna ulaþtýðý, buradan devam ederek TEM-Havaalaný Baðlantý Yolu üzerinde yer alan Güneþli Köprülü kavþaðýnda son bulduðu, mevcut yolun özellikle Halkalý geçiþi ve Halkalý-Güneþli Kavþaðý arasýnda ki imar yollarýný kullanan güzergahta büyük bir trafik kargaþasýna sebep olduðu ve çoðunlukla pik saatlerde trafiði iþlemez hale getirdiði,

4.            Gümrük sahasýnýn TEM-Havaalaný Baðlantý Yolu Güneþli kavþaðýna en kýsa güzergahtan baðlanmasý amaçlandýðýnda, gümrük sahasýndan çýktýktan sonra kuzey doðu istikametinde, Altýnþehir-Sefaköy- Halkalý-Sefaköy gibi önemli yol arterlerini kestiði, yaklaþýk 4km. uzunluðundaki yeni gümrük yolu projesinin, aðýr vasýta trafiðini en kýsa þekilde, yüksek standartta ve kýsmen yerleþmelerin baskýsý dýþýnda yeniden yapýlmakta olan TEM-Havaalaný Baðlantý Yolu Güneþli Kavþaðý ile irtibatlandýracaðý, mevcut yoldaki standart ve yan baskýlar dikkate alýndýðýnda yeni yolun trafik sirkülasyonu yönünden çok önemli rahatlama saðlayacaðýnýn düþünüldüðü,

Buna göre “Halkalý Gümrük Yolu Kavþak Düzenleme, Baðlantý Yollarý Ve Ortak Altyapý Ýnþaatý” iþinin ivedilik gerektirdiði için 4734 sayýlý Kamu Ýhale Kanununun 21 inci maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) bendi uyarýnca Pazarlýk Usulüne göre ihale edilmesinin uygun görüldüðü belirtilmiþtir.

4734 sayýlý Kanunun "Temel Ýlkeler" baþlýklý 5 inci maddesinde;

" Ýdareler, bu Kanuna göre yapýlacak ihalelerde; saydamlýðý, rekabeti, eþit muameleyi, güvenirliði, gizliliði, kamuoyu denetimini, ihtiyaçlarýn uygun þartlarla ve zamanýnda karþýlanmasýný ve kaynaklarýn verimli kullanýlmasýný saðlamakla sorumludur

……

Bu Kanuna göre yapýlacak ihalelerde açýk ihale usulü ve belli istekliler arasýnda ihale usulü temel usullerdir. Diðer ihale usulleri Kanunda belirtilen özel hallerde kullanýlabilir…."

Hükmü yer almaktadýr.

Anýlan Kanunun pazarlýk usulüne iliþkin 21 inci maddesinin    birinci fýkrasýnýn (b) bendinde; "Doðal afetler, salgýn hastalýklar, can veya mal kaybý tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafýndan önceden öngörülemeyen olaylarýn ortaya çýkmasý üzerine ihalenin ivedi olarak yapýlmasýnýn zorunlu olmasý" halinde pazarlýk usulü ile ihale yapýlabileceði hüküm altýna alýnmýþtýr.

Ýncelenen ihalede, idarenin pazarlýk usulünü seçmesine iliþkin gerekçelerinden hiç birisi    4734 sayýlý Kanunun 21 inci maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) bendinde aranýlan koþullarý taþýmamaktadýr. þžöyle ki;

Türkiye'nin neredeyse tamamý deprem coðrafyasý içinde bulunmaktadýr. Özellikle 17 Aðustos Marmara depremi sonrasý olasý bir Ýstanbul depreminin olumsuz sonuçlarýný ortadan kaldýrmaya veya hafifletmeye yönelik vatandaþlar, belediyeler, kamu kurumlarý ve Dünya Bankasý gibi uluslararasý kuruluþlar tarafýndan pek çok proje hayata geçirilerek hazýrlýk yapýlmýþ ve yapýlmaktadýr. Yakýn zamanda Ýstanbul'da olasý bir deprem tehlikesini kuvvetlendiren baþkaca bir bilgi veya geliþme de bulunmamaktadýr. Bu itibarla, olasý bir Ýstanbul depremine karþý yapýlmasý gereken hazýrlýklar uzun bir süreden beri özellikle 1999 Marmara depreminden sonra kamuoyunun gündeminde ilk sýralarda yer aldýðýndan, ani ve öngörülemeyen bir hadise deðildir.

Ayrýca idarenin gerekçesinde bir taraftan doðal afetlerden bahsedilirken diðer taraftan Ýstanbul'un hýzlý nüfus artýþý ile birlikte, ticari, kültürel ve turistik deðerleriyle önemli bir merkez olmasýndan kaynaklanan trafik yoðunluðundan bahsedilmektedir. Ýstanbul'un sürekli göç alan bir cazibe merkezi olmasý yanýnda, hýzlý nüfus artýþý ile ticari, kültürel ve turistik deðerleriyle önemli bir merkez olmasýnýn getirdiði yoðun altyapý ihtiyacý, yeni karþýlaþýlan bir sorun olmadýðý gibi aniden ortaya çýkan ve öngörülemeyen bir    durumda da deðildir. Söz konusu probleme ihale konusu iþ özelinde bakýldýðýnda zaman içerisinde mevcut sorunlar aðýrlaþmadan yeterli bir süre önce idarece gerekli hazýrlýklarýn yapýlmasýný engelleyen bir durum bulunmadýðý gibi, Ýstanbul ilinin ihtiyaç duyduðu alt yapý hizmetlerinin zamanýnda gerçekleþtirilmesinin idarenin olaðan iþi olduðu, iþin niteliði ve sözleþmesinde 200 gün olarak belirlenen yapým süresi de göz önüne alýndýðýnda, idarenin sözleþme süresi ve iþin miktarýyla sýnýrlý tutulan acil olarak karþýlanmasý gereken bir ihtiyacýndan söz edilemeyeceði, bu itibarla idarenin gerekçelerinin yasanýn aradýðý koþullarý saðlamadýðý görülmektedir.

Dolayýsýyla, söz konusu ihalede Kanunda öngörülen doðal afetler, salgýn hastalýklar, can veya mal kaybý tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafýndan önceden öngörülemeyen olaylarýn ortaya çýktýðýndan bahsedilemeyeceði için söz konusu ihalenin ivedi olarak yapýlmasý zorunluluðu ile karþýlaþýlmadýðý, dolayýsýyla idare tarafýndan pazarlýk usulü ile ihale yapýlmasýnýn koþullarýnýn oluþmadýðý ve anýlan Kanunun temel ilkelerinin ihlal    edildiði anlaþýlmýþtýr.

19.12.2007 tarih ve 26735  sayýlý Resmi Gazete'de yayýmlanan deðiþiklik ile Ýhalelere Yönelik Yapýlacak Baþvurular Hakkýnda Yönetmeliðin 25 nci maddesinin ikinci fýkrasý;

                   "                        (2) Kurul, iddialarýn incelenmesi sonucunda;  

                   a) Ýddialarýn yerinde bulunmadýðý,

                   b) Tespit edilen mevzuata aykýrýlýklarýn deðerlendirilerek gereði yapýlmak üzere ihaleyi yapan idareye bildirilmesi,

                   kararlarýndan birini verir…"  þeklinde deðiþtirilmiþtir.

                       Sonuç olarak, yukarýda mevzuata aykýrýlýklarý belirtilen iþlemler, düzeltici iþlemle giderilemeyecek nitelikte iþlemler olup, ihale iþlemleri ile ihale kararýnýn iptaline karar verilmesini gerektirmekte ise de, iddialarýn incelenmesi kapsamýnda yapýlan inceleme sonucunda iptal kararý verilmesi mümkün bulunmadýðýndan tespit edilen mevzuata aykýrýlýklarýn ihaleyi yapan idareye bildirilmesi gerekmektedir.

Açýklanan nedenlerle;

Tespit edilen mevzuata aykýrýlýðýn deðerlendirilerek gereði yapýlmak üzere ihaleyi yapan idareye bildirilmesine,

Oyçokluðu ile karar verildi.

EK GEREKÇE

Ýncelemeye konu ihalede;  iddialarýn incelenmesi kapsamýnda yapýlan inceleme sonucunda tespit edilen mevzuata aykýrýlýklarýn  idari ve/veya cezai yönleriyle gereði yapýlmak üzere  Ýçiþleri Bakanlýðýna bildirilmesine de karar verilmesi gerektiði    yönündeki düþüncemle    karara katýlýyorum.