Fazla maaş ödemesinin, idarece geri alınması hakkında adli mahkemeler mi idari mahkemeler mi, görevli olduğu açıklayıcı örnek hk.

Karar

 

Danıştay 12. Daire Başkanlığı   2019/3302 E.  ,  2022/102 K.

 

 

T.C.

 

D A N I Ş T A Y

 

ONİKİNCİ DAİRE

 

Esas No : 2019/3302

 

Karar No : 2022/102

 

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

 

VEKİLİ : Av. …

 

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Valiliği

 

2- … Kaymakamlığı

 

VEKİLİ : Av. …

 

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:…, Temyiz No:… sayılı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 48. maddesinin altıncı fıkrası uyarınca verilen temyiz isteminin reddine ilişkin kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

 

YARGILAMA SÜRECİ :

 

Dava konusu istem: Konya ili, … ilçesi Mal Müdürlüğünde veri hazırlama ve kontrol işletmeni olarak görev yapan davacı tarafından, davalı idarelerden Konya Valiliği Defterdarlık Müdürlüğü'nün 18/09/2018 tarih ve 11813 sayılı yazısı gerekçe gösterilerek … Kaymakamlığı Mal Müdürlüğü'ne vekalet ettiği dönemlere ilişkin kendisine ödenen 36.273,76-TL tazminatın 1 ay içinde geri ödenmesine, ödenmemesi halinde genel hükümlere göre tahsilatın yapılacağına ilişkin Emirgazi Kaymakamlığı'nın … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.

 

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yersiz ödemeler nedeniyle kamu kaynağında meydana gelen eksilmenin, 5018 sayılı Kanun’un 71. maddesinde tanımlanan bir “kamu zararı” olduğu; söz konusu kamu zararının tahsil ve takibinde 5018 sayılı Kanun’un 71. maddesi ile anılan maddeye dayanılarak yürürlüğe konulan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usül ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'te yer alan hükümlerin geçerli olması gerektiği, bu uygulamaya göre kamu zararına neden olan yersiz ödemelerin tahsili için öncelikle yersiz ödemelerden yararlanan ilgili personelin rızaen ve sulh yoluyla ödeme yapması gereğinin kendisine tebliğ edileceği, kamu zararı nedeniyle ortaya çıkan alacağı, ilgili personelin rızaen ödememesi durumunda 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’na göre takip yapılacağı, İcra ve İflas Kanunu’na göre ilamlı icra yoluna başvurulabilmesi için de öncelikle açılacak bir alacak davası sonunda adli yargı yerince verilecek bir mahkeme ilamının bulunması gerektiği, bir mahkeme ilamı bulunmadan idarenin söz konusu alacağı re’sen tahsil yoluna gidemeyeceği, buna göre personele yapılan yersiz ödemeler nedeniyle ortaya çıkan kamu zararının tahsili/tazmini hususunda idarenin re’sen icra yetkisinin bulunmadığı, dolayısıyla ilgili personele yersiz ödeme nedeniyle ortaya çıkan kamu zararını miktar olarak belirleyen ve söz konusu zarara tekabül eden alacağın ödenmesi gerektiğini ortaya koyan idari yazının, idari davaya konu edilebilecek kesin ve yürütülmesi gerekli bir işlem olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı, bu çerçevede; davacının kamu zararına yol açtığı sebebiyle ödemede bulunması, aksi halde kamu alacağının tahsili için yasal sürecin başlatılacağına ilişkin, dava konusu edilen işlemin, idari davaya konu edilebilecek kesin ve yürütülmesi zorunlu bir idari işlem niteliğinde olmadığından, bakılan davanın esasının incelenme olanağı bulunmadığı, nitekim … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari dava Dairesinin E:…K:… sayılı kararının da bu yönde olduğu gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.

 

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine kesin olarak karar verilmiştir.

 

Davacı tarafından, anılan kararın temyiz edilmesi üzerine, Bölge İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; temyizin kesin bir karar hakkında olması halinde kararı veren mercinin, temyiz isteminin reddine karar vereceğine ilişkin düzenleme uyarınca davacının temyiz isteminin reddine karar verilmiştir.

 

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : … Valiliği'nin … tarih ve … sayılı yazısında … Kaymakamlığı'ndan, ekli listede adı geçenlerden tespit edilen bedellerin genel hükümlere göre tahsil edilmesinin istendiği, idarenin bu işleminin icrai nitelikte bir işlem olduğu, bu sebeple her ne kadar … Kaymakamlığı'nın işleminin icrai nitelikte olmadığından bahisle ret kararı verilmiş olsa da temelinde yatan işlem icrai nitelikte olduğundan esasa girip bu doğrultuda karar verilmesi gerektiği, … Kaymakamlığı tarafından da, … Valiliği'nin yazısı gerekçe gösterilerek tebliğ edilen istirdat talebinin de icrai nitelikte olduğu, davalı idarenin usulsüzlük sebebiyle yapılan ödemeyi geri isteme amacının olması halinde, dava açma süresi içinde bu işlemlere başlaması gerektiği, ödemeden aylar sonra 25/09/2018 tarihinde tüm ödemelerin geri istenmesinin usulsüz olduğu, Danıştay Onbirinci Dairesinin aynı konuda vermiş olduğu bir kararda, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu'nun 22/12/1973 tarih ve E:1968/8 K:1973/14 sayılı kararında; idarenin açık hata, yokluk ve memurun gerçek dışı beyanı veya hilesi hallerinde süre aranmaksızın hatalı ödediği meblağları her zaman geri alabileceği bunun dışında kalan hallerde hatalı ödemelerin istirdadında ise, hatalı ödemenin yapıldığı tarihten başlamak üzere dava açma süresi içinde olanaklı olduğu ve bu süre geçtikten sonra istirdat edilemeyeceğinin belirtildiği, buna göre, hilesinin, gerçek dışı beyanının neden olmadığı gibi açık hata halinin de bulunmadığı, Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulu Kararı ile belirlenen ilkeler uyarınca, 25/02/2005 - 20/09/2012 tarihleri arasında vekalet görevi nedeniyle son defa 10/06/2011 tarihli ödeme emrine istinaden vekalet aylığı ödemesi yapıldığı anlaşıldığından, bu ödemenin yapıldığı tarihten itibaren dava açma süresi içerisinde geri istenilmesi ya da maaşından re'sen kesilmesi mümkün olup, bu süreye uyulmaksızın söz konusu ödemelerin tamamının geri istenilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmektedir.

 

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :

 

1- … Kaymakamlığı tarafından, iptali talep edilen yazının idari bir yazı olduğu, idari davaya konu edilebilecek kesin ve yürütülmesi gerekli bir işlem olarak kabul edilmesi mümkün olmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

 

2- … Valiliği tarafından savunma verilmemiştir.

 

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

 

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan temyize konu kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

 

TÜRK MİLLETİ ADINA

 

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

 

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

 

Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

 

Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

 

 

KARAR SONUCU:

 

Açıklanan nedenlerle;

 

1. Davacının temyiz isteminin reddine,

 

2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle temyiz isteminin reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:…, Temyiz No:… sayılı temyize konu kararın ONANMASINA,

 

3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,

 

4. 2577 sayılı Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, 25/01/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.

Bu sayfa 293 kez görüntülendi.