20 günden fazla işe gelinmediği gerekçesi ile işten çıkarma işleminin iptaline ilişkin davada, nasıl bir inceleme yapılıp karar verileceği hakkında açıklayıcı Kr.

Karar

 

Danıştay 8. Daire Başkanlığı  2022/491 E.  ,  2022/316 K.

 

 

T.C.

 

D A N I Ş T A Y

 

SEKİZİNCİ DAİRE

 

Esas No : 2022/491

 

Karar No : 2022/316

 

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Başkanlığı ...

 

VEKİLİ : Av. ....

 

DİĞER DAVALI : ...Üniversitesi Rektörlüğü - ...

 

VEKİLİ : Av. ...

 

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

 

VEKİLİ : Av. ...

 

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

 

YARGILAMA SÜRECİ :

 

Dava konusu istem: ...Üniversitesinde öğretim üyesi olarak görev yapmakta olan davacının, 2016 yılında toplam 20 gün göreve gelmediğinden bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125/E-(d) maddesi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarılma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Yüksek Disiplin Kurulunun ...tarih ve ...sayılı kararının iptali ile yoksun kaldığı parasal hakların yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

 

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesinin ...gün ve E:..., K:...sayılı kararında; usulüne uygun olarak yapılan soruşturma sonucunda davacının 2016 yılda toplam 26,5 gün göreve gelmediğinin tespit edildiği, fiilin sübuta erdiği anlaşıldığından, eylemine uyan disiplin cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

 

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararında; dava konusu işlemin iptali istemiyle açılan dava henüz karara bağlanmadan, davacı hakkında verilen disiplin cezasının yasal dayanağının Anayasaya ve hukuka aykırı olduğunun, Anayasa Mahkemesi kararı ile ortaya konulduğundan; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda yer verilen disiplin hükümleri uygulanmak suretiyle tesis edilen işlemde Anayasanın üstünlüğü ve hukuk devleti ilkesine uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmesi gerektiği, Anayasa'nın 125. maddesi gereği, idare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, davacının yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının davanın açıldığı 16/05/2018 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

 

Danıştay Sekizinci Dairesi kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 30/06/2021 tarih ve E:2020/1540, K:2021/3526 sayılı kararında; davacı tarafından işlendiği iddia edilen fiillerin sübut bulup bulmadığı, disiplin cezasını gerektirip gerektirmediği ve lehe bir hüküm olup olmadığı yönlerinden işin esasına girilerek bir değerlendirme yapılması suretiyle karar verilmesi gerekirken, işin esasına geçilmeksizin dava konusu işlemin yasal dayanaktan yoksun hale geldiği gerekçesiyle, iptaline karar veren Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.

 

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararında; 2577 sayılı Kanun'un 45/4 maddesinin ikinci cümlesinde yer alan "bölge idare mahkemesi işin esası hakkında yeniden bir karar verir" hükmünde geçen "işin esası hakkında yeniden bir karar" dan anlaşılması gerekenin, davaya konu edilen işlemlerin ilk derece yargı yeri olarak hukuka uygunluk denetiminin yapılması ve bu konularda verilmiş nihaî bir kararın varlığına işaret edilmesi olduğu, işin esası hakkında daha önce verilmiş bir karar bulunmaması halinde bölge idare mahkemesince verilecek karar ile yapılanın "işin esası hakkında yeniden bir karar vermek" değil, "işin esasını ilk defa karara bağlamak" olduğundan, uyuşmazlık ile ilgili hukuka uygunluk denetiminin yapılmadığı ve hüküm kurulmadığı durumlarda, ilk derecede uyuşmazlıkla ilgili verilmiş nihaî bir karardan söz edilmesinin mümkün olmadığı, istinaf aşamasında Bölge İdare Mahkemesince ilk derecede işin esası hakkında hüküm kurulmayan dava konusu işlemle ilgili olarak uyuşmazlığın esasının incelenerek hüküm kurulması halinde Kanunun öngördüğü üç aşamalı yargısal denetimin gerçekleşmeyeceğinin açık olduğu, İdare Mahkemesince, yeni yasal düzenlemede lehe bir hüküm olup olmadığı hususunda bir değerlendirme yapılması gerektiği sonuç ve kanaatine varıldığı; istinaf başvurusuna konu kararın kaldırılarak işin esası hakkında işbu kararda belirtilen hususlar doğrultusunda inceleme yapıldıktan sonra yeniden karar verilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesi gerektiği gerekçesiyle Danıştay Sekizinci Dairesi kararına uyulmak suretiyle davacının istinaf başvurusunun kabulüne, .... İdare Mahkemesi'nin ...gün ve E:..., K:...sayılı kararının kaldırılmasına, belirtilen gerekçe dikkate alınarak yeniden bir karar verilmek üzere 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 5. fıkrası uyarınca dava dosyasının mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

 

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İlk derece mahkemesince, dava konusu fiilin sübuta erdiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi nedeniyle, Bölge İdare Mahkemesi tarafından işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, istinaf isteminin kabulü ile dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesinin usul hukukuna aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

 

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

 

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

 

TÜRK MİLLETİ ADINA

 

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

 

İNCELEME VE GEREKÇE:

 

MADDİ OLAY :

 

Dava; ...Üniversitesinde öğretim üyesi olarak görev yapmakta olan davacının, 2016 yılında toplam 20 gün göreve gelmediğinden bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125/E-(d) maddesi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarılma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Yüksek Disiplin Kurulunun ...tarih ve ...sayılı kararının iptali ile yoksun kaldığı parasal hakların yasal faizi ile birlikte ödenmesi istemiyle açılmıştır.

 

İLGİLİ MEVZUAT:

 

2577 sayılı Kanunun 45. maddesinin 4. fıkrasında "Bölge idare mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulmadığı takdirde istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verir. Bu hâlde bölge idare mahkemesi işin esası hakkında yeniden bir karar verir. İnceleme sırasında ihtiyaç duyulması hâlinde kararı veren mahkeme veya başka bir yer idare ya da vergi mahkemesi istinabe olunabilir. İstinabe olunan mahkeme gerekli işlemleri öncelikle ve ivedilikle yerine getirir." kuralına yer verilmiştir.

 

Aynı Kanunun 50. maddesinin 2. fıkrasında "Temyiz incelemesi sonucunda verilen bozma kararı üzerine ilgili merci, dosyayı öncelikle inceler ve varsa gerekli tahkik işlemlerini tamamlayarak yeniden karar verir." kuralı, aynı maddenin 4. fıkrasında ise "Danıştayın bozma kararına uyulduğu takdirde, bu kararın temyiz incelemesi, bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılır. " kuralı yer almıştır.

 

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

 

2577 sayılı Kanunun 45. maddesini değiştiren 28/06/2014 tarih ve 29044 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanan 6545 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 19. maddesinin gerekçesinde, "...Bölge idare mahkemesi, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulursa istinaf başvurusunun reddine karar verecektir. Karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise gerekli düzeltmeyi yapacak ve yine istinaf başvurusunun reddine karar verecektir. Bölge idare mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulmadığı takdirde istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verecektir. Bu hâlde bölge idare mahkemesi işin esasına girecek ve esas hakkında yeniden bir karar verecektir. İşin esasına girilerek yapılacak inceleme sırasında ihtiyaç duyulması hâlinde kararı veren mahkeme veya başka bir yer idare ya da vergi mahkemesi istinabe olunabilecektir. Bu durumda, istinabe olunan mahkeme gerekli işlemleri öncelikle ve ivedilikle yerine getirir. Yukarıda belirtildiği gibi istinaf incelemesinde kural, ilk derece mahkemesince verilen kararda tespit edilen maddi veya hukuki eksikliklerin istinaf mercii tarafından tamamlanarak nihai kararın da istinaf mercii tarafından verilmesidir. Ancak bu kuralın bir istisnası söz konusudur. Şayet ilk derece mahkemesinin 2577 sayılı Kanun'un 14 ve 15'inci maddeleri uyarınca ilk inceleme üzerine vermiş olduğu bir karara karşı istinaf başvurusu yapılmış ve istinaf mercii bu başvuruyu haklı görmüş ise, istinaf mercii bu kararı bozacak ve dosyayı kararı veren mahkemeye geri gönderecektir. Bunun gibi, ilk derece mahkemesindeki davaya görevsiz ya da yetkisiz mahkeme tarafından yahut reddedilmiş ya da yasaklanmış hakim tarafından bakılmış olması hâlinde de, istinaf mercii kararı bozmak suretiyle dosyayı geri gönderecektir. Bölge idare mahkemesinin bu kararları kesindir..." açıklamalarına yer verilmiştir.

 

6545 sayılı Kanunun 19. maddesiyle yapılan değişiklikle, 2577 sayılı Kanunun 45. maddesinde "itiraz usulü" kaldırılarak, "istinaf" kanun yolu getirilmiştir. İstinaf kanun yolu, ilk derece mahkemelerinin kesinleşmemiş nihai kararlarının maddi ve hukukî yönlerden denetlenerek, hukuka aykırılıklarını ortadan kaldırmak amacıyla düzenlenmiştir.

 

İstinaf merciinin, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulması halinde istinaf başvurusunun reddine, aksi hâlde ise kararın kaldırılmasına karar vermesi, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verdiği durumlarda ise kural olarak, mahkeme kararında tespit edilen maddî veya hukukî eksiklikleri tamamlayarak nihaî kararı vermesi gerekmektedir.

 

İstinaf mercii olan bölge idare mahkemesinin, ilk derece mahkemesinin kararını hukuka uygun bulmayarak, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verdiği hâllerde, kural olarak, işin esası hakkında yeniden bir karar vereceği; istisnaî olarak, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunu haklı bulduğu, davaya görevsiz veya yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş veya yasaklanmış hâkim tarafından bakılmış olması hâllerinde ise dosyayı ilgili mahkemeye göndereceği açıktır.

 

Bu durumda, idare mahkemesince bakılan uyuşmazlığın esası hakkında bir karar verildiğinden ve esas hakkındaki bölge idare mahkemesi kararı da Dairemizce bozulduğundan, bozma kararına uyan bölge idare mahkemesinin, bozma kararının gerekçeleri doğrultusunda istinaf incelemesi yaparak yeniden bir karar vermesi gerekmektedir.

 

KARAR SONUCU:

 

Açıklanan nedenlerle;

 

1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,

 

2. ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,

 

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 27/01/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar

Bu sayfa 257 kez görüntülendi.