Uluslararası dergide yayınlanan makaleden, aktif yazar olarak katkısı olan davacının adının çıkarılması hakkındaki uyuşmazlıkta, mahkemece hangi hususlar üzerinden değerlendirme yapılarak karar verilir?
Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2022/2354 E. , 2022/2556 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/2354
Karar No : 2022/2556
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
DAVACI YANINDA MÜDAHİLLER : 1- …
2- …
3- …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Üniversitesi
VEKİLİ : Av. …
DAVALI YANINDA MÜDAHİLLER : 1- …
2- …
3- …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E: … K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, "..." isimli derginin "2017; Volum 3, Issue 2" sayısında yayınlanan "The Assesment Of İncidentel Thyroid Lesions On 18F-Fluorodeoxyglucose Positron Emission Tomography/Computed Tomography: A single center experience" isimli makale ile ilgili olarak yapılan şikayet üzerine başlatılan inceleme sonucu Gazi Üniversitesi Etik Komisyonunun … tarih ve … sayılı toplantısında alınan … nolu kararın iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; Uluslararası Tıp Dergileri Editörleri Komitesinin yukarıda yer verilen ve hem bilirkişiler hem de davalı idarece kabul gören yazarlık ilkeleri gereğince makalenin yayınlanan halinde biri ikinci diğeri son sırada yazar olarak isimleri bulunan diğer müdahillerin de sorumlu araştırmacı yazar ile ile birlikte çalışmanın tüm sorumluluğunu, doğruluğunu ve bütünlüğünü sahiplenmeleri zorunlu olup sorumlu yazar gibi diğer müdahillerin de "aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskıda eserden çıkarmak" şeklindeki haksız yazarlık etik ihlal fiilini gerçekleştirdiklerinin açık olduğu, kaldı ki çalışmanın yayın aşamasında gerçekleşen bu ihlal daha sonra da devam ettirilmiş ve adı geçen müdahiller tarafından davacı ve eserden ismi çıkarılan diğer yazarların adının yayınlanan çalışmaya eklenmesi yönünde bir başvuru yapılmamış olduğundan adı sonradan yazar olarak eklenen müdahiller bakımından söz konusu ihlalin bilgi ve onayları dahilinde gerçekleştiğinin ortada olduğu, bu durumda adı geçen müdahiller bakımından etik ihlal bulunmadığına yönelik dava konusu … Üniversitesi Etik Komisyonu kararında bu yönden hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; Anayasa Mahkemesince "adil yargılanma hakkı" kapsamında yapılan bazı bireysel başvuru dosyalarında "masumiyet karinesinin" ihlaline ilişkin yapılan tespit ve değerlendirmeler ile dava konusu uyuşmazlık birlikte irdelendiğinde; davacı tarafından, davalı Üniversitenin Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı bünyesinde "Tiroid insidentalomalarında Bening/Maling Ayrımında PET/BT'NİN Önemi" konulu çalışma başlatılmasına davalı idare Etik Komisyonu tarafından 26.03.2014 tarihinde etik açıdan uygun görülerek … tarih ve … sayılı yazı ile onay verildiği, yine davalı idarece söz konusu çalışmanın sorumlu araştırmacısının müdahillerden …, yardımcı araştırmacısının ise müdahil … olarak belirlendiği, çalışmanın Eylül 2015 tarihinde Avrupa Kanser Kongresinde poster olarak sunulduğu, anılan çalışmada yazar olarak sırasıyla müdahillerden …, …, … ve … ile kendisi ve dava dışı …, …, …'nun ismine yer verildiği, daha sonra çalışmanın yayınlanmak üzere 8 ayrı dergiye ve son olarak 04.04.2016 tarihinde "Balkan Medical Journal" dergisine gönderildiği, ancak söz konusu makalenin yayına kabul edilmediği, bilahare yazar isimlerinde değişiklik yapılmak ve davacı ile birlikte dört yazarın adı çıkarılıp diğer iki müdahil Aytuğ Üner ve Ahmet Özet'in isimleri yazar olarak eklenmek suretiyle 30.12.2016 tarihinde "Journal of Oncological Sciences" isimli dergiye gönderildiği, bunun üzerine davacı tarafından anılan derginin internet sitesinde 14.04.2017 tarihinden itibaren online olarak yayınlanmaya başlandığı iddialarında bulunarak 5846 sayılı Kanuna muhalefet suçundan dolayı Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunduğu, belirtilen suç duyurusu üzerine Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın … tarih ve … esas sayılı iddianamesi ile müdahiller … ile …'in 5728 sayılı Kanun ile değişik 5846 sayılı Kanunun 71/1. maddesi ile TCK'nın 53.maddesi gereğince cezalandırılmalarına karar verilmesi istemiyle kamu davası açılmasına karar verildiği, söz konusu davada, ... Fikri ve Sinai Haklar Ceza Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile; "...Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı Sağlık ve Sosyal Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Komisyonunun … tarih ve … dosya numaralı sayılı kararı ile, açığa alınan veya KHK ile ihraç edilen adayların yayınlarında yer alıp almayacağı konusunda insiyatifin proje yürütücüsüne bırakılması ve yine YÖK Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı yazısı ile aynı teze başka danışmanlar ile devam edilmesinde sakınca bulunmadığının bildirilmesi nedeniyle '...' isimli dergide yayınlanan davaya konu makalede katılanın ismine çalışmanın sorumlu araştırmacısı olan tanık … tarafından yer verilmediği, sanıkların söz konusu makalede katılanın isminin çıkarılmasında herhangi bir eylemlerinin bulunmadığı, öte yandan, '...' isimli dergide yayınlanan davaya konu makale de tanık … tarafından katılanın isminin çıkarılarak sanıkların ismine yer verilmesi eyleminde de söz konusu makalede sadece sanıkların ismiyle yayınlanmamış olduğundan dolayı, olayda intihalden de bahsedilmeyeceğinden, tüm dosya kapsamına göre, sanıkların üzerlerine yüklenen suçu işlemedikleri kanaatine varılarak her iki sanığın da ayrı ayrı beraatlerine" karar verildiği anlaşılmakla, anılan dava dosyasındaki iddialar ile işbu davaya ilişkin iddiaların aynı olduğu görüldüğünden, ... Fikri ve Sinai Haklar Ceza Mahkemesi tarafından … ile … adlı akademisyenlerin 5846 sayılı Kanuna muhalefetle ilgili olarak iddia edilen eylemlerinin (haksız yazarlık ve intihal) gerçekleşip gerçekleşmediği hususlarında değerlendirmeler yapılarak, gerek "haksız yazarlık" fiili kapsamında ve gerekse de "intihal" fiili kapsamında suçlu bulunmadıklarının belirtildiği ve anılan mahkeme kararının istinaf başvurusu üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi …. Ceza Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla onanarak kesinleştiği ve bununla birlikte anılan istinaf dairesi kararına karşı CMK'nın 308/A-1 maddesine göre … Bölge İdare Mahkemesi Başsavcılığı tarafından yapılan … itiraz no'lu başvurunun da … Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesi Başkanlar Kurulunun … tarih ve İtiraz No:…, K:… sayılı kararıyla reddedildiği ve işbu istinafa konu İdare Mahkemesi kararında davalı yanında müdahil … ve …'in "The Assessment of Incidental Thyroid Lesions on 18F-Fluoradeoxyglucose Positron Emission Tomography/computed Tomogrophy: A single centre experience" isimli uyuşmazlığa neden olan makalenin "yazar"ı olarak kabul edildiği, bu suretle, "başkalarının fikirlerini, buluşlarını, yöntemlerini, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini (kitap, makale, sanatsal uygulama) eserin asıl sahiplerini bilimsel kurallara uygun biçimde kaynak göstermeksizin kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak" şeklinde tanımlanan "intihal" fiilinin anılan kişiler tarafından işlenilmediğinin (... Fikri ve Sinai Haklar Ceza Mahkemesi kararı ile aynı yönde) ortaya konulduğu, ancak, İdare Mahkemesince, ceza mahkemesinin (sanıkların -… ile … - anılan makalede katılanın işbu davada davacı isminin çıkarılmasında herhangi bir eylemlerinin bulunmadığı yönündeki) söz konusu kararına rağmen, bu defa, … ile … adlı akademisyenler tarafından "... İsimli derginin "2017; Volume 3, Issue 2" sayısında yayınlanan "The Assesment Of İncidentel Thyroid Lesions On 18F-Fluorodeoxyglucose Positron Emission Tomography/Computed Tomography: A single center experience" isimli makalede "aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskıda eserden çıkarmak" fiilinin işlenildiğinden bahisle "haksız yazarlık" etik ihlalinde bulunduğu yönünde yapılan değerlendirmelerin ise masumiyet karinesini ihlal edici nitelikte olduğu kanaatine varıldığı, zira aksi durumun ceza mahkemesi kararında ulaşılan sonucun tartışmaya açılmasına yol açacağı gibi, … ile … adlı akademisyenlerin üzerine atılı suçu işledikleri izleniminin oluşmasına da sebebiyet vereceği, dolayısıyla iki yargı kolu arasında "haksız yazarlık" ve intihal" etik ihlali fiillerinin gerçekleşilip gerçekleşmediği noktasında çelişkili kararların ortaya çıkacak olmasından dolayı, … ile … adlı akademisyenlerin bahsi geçen eserle ilgili olarak etik ihlalinde bulunmadıkları yönünde … Üniversitesi Etik Komisyonunun … tarih ve … sayılı toplantısında alınan … no'lu karar da hukuka aykırılık görülmediği , aksi yönde değerlendirmelerle dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında da hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle davalı idare vekilince yapılan istinaf başvurusunun kabulüne, başvuruya konu mahkeme kararının kaldırılmasına; davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Davacı tarafından, … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararının onanması gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 'İstinaf' başlıklı 45. maddesinde, "1) İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir...3) Bölge idare mahkemesi, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulursa istinaf başvurusunun reddine karar verir. Karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise gerekli düzeltmeyi yaparak aynı kararı verir...6) Bölge idare mahkemelerinin 46 ncı maddeye göre temyize açık olmayan kararları kesindir." hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 'Temyiz' başlıklı 46. maddesinde, bölge idare mahkemesinde istinaf incelemesinden geçtikten sonra temyiz incelemesine tabi tutulacak olan davalar tahdidi olarak sayılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı tarafından YÖK ve CİMER üzerinden yapılan başvurularla "Tiroid insidentalomalarında Bening/Maling Ayrımında Pet/Bt'nin Önemi" makalesinde etik ihlalde bulunulduğu ve intihal yapıldığına yönelik iddialarda bulunulduğu, bu iddiaların davalı Üniversite Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Alt Çalışma Gurubunun 07.03.2019 tarihli toplantısında görüşülerek konuyla ilgili detaylı inceleme yapılması amacıyla üç kişilik bir alt komisyon oluşturulduğu, alt komisyon tarafından yapılan inceleme sonucu düzenlenen 18.06.2019 tarihli inceleme raporunun Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Alt Çalışma Gurubunun … tarih ve … sayılı toplantısında kabul edilerek Etik Komisyonuna sunulduğu, konunun Etik Komisyonunun 19.07.2019 tarih ve 03 sayılı toplantısında görüşülerek 2019/17 nolu karar ile alt çalışma gurubu kararının kabulüne karar verildiği, bu kararın Rektörlük makamınca uygun bulunduğu anılan işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı görülmüş olup; işbu davanın 2577 sayılı Kanun'un 46. madde hükmü kapsamında yer almadığı ve istinaf aşamasının sonuçlanmasıyla kesinleşeceği açıktır.
Bu durumda, … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik temyiz isteminin incelenemeyeceği sonucuna ulaşılmıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1- TEMYİZ İSTEMİNİN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
2- Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
Kesin olarak, 07/04/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.