Gümrük uyuşmazlıklarındaki para cezaları bakımından da uygulanacağı kuşkusuz bulunan "lehe olan kanun hükümlerinin geçmişe yürüyeceği" yolundaki Ceza Hukukunun temel ilkesi çerçevesinde, olayda, 235. maddenin 1. fıkrasının (c) bendi ve bu bentte belirtilen eşya ile ilgili olarak 7190 sayılı Kanun ile eklenen (e) bendinin getiriliş amacı doğrultusunda, anılan bentlerde yer alan koşulların oluşup oluşmadığı araştırılarak ulaşılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, salt para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararları alındıktan sonra getirilen lehe düzenlemenin davacı hakkında uygulanmasının icap ettiği gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen karara yönelik istinaf başvurusunun para cezası yönünden reddedilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Danıştay 7. Daire Başkanlığı 2021/4196 E. , 2022/1770 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4196
Karar No : 2022/1770
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Bakanlığı adına
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Gümrükleme İthalat İhracat İnşaat
Gıda Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının aleyhlerine olan kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı adına 2016 yılında tescilli muhtelif tarih ve sayılı 30 adet serbest dolaşıma giriş beyannamesinin 44 nolu hanesinde beyan edilen TAREKS referans numaralarının Iğdır Ürün Denetmenleri Grup Başkanlığınca verilmediğinin tespit edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı tutarında karara bağlanan para cezası ile aynı maddenin 4. fıkrası uyarınca alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararına vaki itirazın reddine dair işlemlerin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesine 24/10/2019 tarih ve 7190 sayılı Kanun'un 12. maddesiyle eklenen (e) bendi ile, Bakanlıkça belirlenecek süre içerisinde (c) bendinde belirtilen eşyanın ithalinin uygun bulunduğuna ilişkin belge veya bilginin düzenlenmesi veya ilgili kurum veya kuruluş tarafından gerçekleştirilen denetimin olumlu sonuçlandığının bildirilmesi hâlinde, 241. maddenin 1. fıkrası uyarınca idari para cezası verileceği kuralının getirildiği, yine aynı Kanun ile değişik 4. fıkranın (b) bendinde, 1. fıkranın (c) bendinde belirtilen eşya, yükümlü talebi doğrultusunda mahrecine iade, ilgili kurum ya da kuruluşun uygun görüşü ile doğrudan ya da serbest bölge üzerinden üçüncü ülkeye transit veya ihraç kaydıyla satış ya da masrafları sahibince karşılanmak koşuluyla imha suretiyle tasfiye edilmek üzere bulunduğu gümrük idaresine terk edilir düzenlemesine yer verildiği, bu hükümlerin lehe düzenlemeler olduğu, 7190 sayılı Kanun'un uygulanması hakkında açıklamalar içeren 2009/42 sayılı Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü Genelgesinde de lehe düzenlemenin kesinleşmemiş olan ceza kararı ile mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararları için uygulanması gerektiğinin belirtildiği, bu nedenle lehe kanun hükümlerinin uygulanması gerektiğinden tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davaya konu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Mülkiyetin kamuya geçirilmesine dair kararın iptal edildiği davalı İdare vekilince bildirildiğinden işlemin bu kısmı hakkında karar verilmesine yer olmadığına, para cezasına yönelik ise, davalı idare istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı adına 2016 yılında tescilli muhtelif tarih ve sayılı 30 adet serbest dolaşıma giriş beyannamesinin 44 nolu hanesinde beyan edilen TAREKS referans numaralarının Iğdır Ürün Denetmenleri Grup Başkanlığınca verilmediğinin tespit edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı tutarında karara bağlanan para cezası ile aynı maddenin 4. fıkrası uyarınca alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararına vaki itirazın reddine dair işlemlerin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin olay tarihinde yürürlükte bulunan şeklinde; ithali lisansa, şarta, izne, kısıntıya ve belli kuruluşların vereceği uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi olduğu halde uygunluk ve yeterlik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verileceği hükme bağlanmış; bu fıkraya, 24/10/2019 tarih ve 7190 sayılı Kanun'un 12. maddesiyle eklenen (e) bendi ile, Bakanlıkça belirlenecek süre içerisinde (c) bendinde belirtilen eşyanın ithalinin uygun bulunduğuna ilişkin belge veya bilginin düzenlenmesi veya ilgili kurum veya kuruluş tarafından gerçekleştirilen denetimin olumlu sonuçlandığının bildirilmesi hâlinde, 241. maddenin 1. fıkrası uyarınca idari para cezası verileceği kuralı getirilmiştir.
Aynı Kanun'un 235. maddesinin 4. fıkrasında ise; birinci fıkranın (a) ve (c) bentlerinde belirtilen eşyaya el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verileceği hüküm altına alınmıştır.
31/12/2015 tarih ve 29579 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "CE" İşareti Taşıması Gereken Bazı Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği'nin (Ürün Güvenliği ve Denetimi 2016/9) 3. maddesinde, Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sisteminin, (TAREKS) ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler mevzuatı uyarınca yürütülen denetim, uygunluk ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve risk esaslı olarak yapılması amacıyla kurulan internet tabanlı uygulama olduğu; 11. maddesinde, ürünün ithal edilebileceğine dair on beş haneli TAREKS referans numarasının gümrük beyannamesinin 44 no'lu hanesine firma tarafından kaydedilmesinin zorunlu olduğu; 13. maddesinde ise, bu tebliğe aykırı hareket edenler ile yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunanlar, sahte belge kullanan veya ibraz edenler veya belgede tahrifat yapanlar hakkında; 4703 sayılı Kanun, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu 2013/4284 sayılı Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararının ilgili hükümleri ve ilgili diğer mevzuatının uygulanacağı düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Gümrük uyuşmazlıklarındaki para cezaları bakımından da uygulanacağı kuşkusuz bulunan "lehe olan kanun hükümlerinin geçmişe yürüyeceği" yolundaki Ceza Hukukunun temel ilkesi çerçevesinde, olayda, 235. maddenin 1. fıkrasının (c) bendi ve bu bentte belirtilen eşya ile ilgili olarak 7190 sayılı Kanun ile eklenen (e) bendinin getiriliş amacı doğrultusunda, anılan bentlerde yer alan koşulların oluşup oluşmadığı araştırılarak ulaşılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, salt para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararları alındıktan sonra getirilen lehe düzenlemenin davacı hakkında uygulanmasının icap ettiği gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen karara yönelik istinaf başvurusunun para cezası yönünden reddedilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2.... Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:.. sayılı kararının temyize konu para cezasına dair hüküm fıkrasının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 18/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.