Yabancı ülkelerde gerçekleştirilen işlerden elde edililen iş deneyiminin nasıl tevsik edilmesi gerektiğine ilişkin açıklayıcı karar.

ş�ehitkamil Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğütarafından 29.05.2014tarihinde açık ihale usulüile yapılan “İlçemizin Muhtelif Cadde ve Sokaklarında Asfalt Yapım İşiâ€� ihalesine ilişkin olarak Gürşah Hafriyat İnş. San. ve Tic. Ltd. ş�ti.nin 17.06.2014tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 23.06.2014tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 04.07.2014tarih ve 21144sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 04.07.2014tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

                      Başvuruya ilişkin olarak 2014/2102sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekliye ait iş deneyim belgesinin, yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin sunuluş şekli hükümlerine uygun olarak sunulmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

                      Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin “Belgelerin sunuluş şekliâ€� başlıklı 31'inci maddesinde “Bu Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştürâ€� veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş personelince karşılanması zorunludur.

                      (2) Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdırâ€� veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmez. Ancak, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesinin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde, Gazete idaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca “aslının aynıdırâ€� şeklinde onaylanarak verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri veya bunların noter onaylı suretleri de kabul edilir.

                      (3) Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye'deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

                      a) Tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

                      b) Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler, “apostil tasdik şerhiâ€� taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.

                      c) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi, bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.

                      ç) “Apostil tasdik şerhiâ€� taşımayan veya (c) bendi kapsamında sunulmayan yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin, o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla o ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gerekir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgeler ise sırasıyla, düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.

                      d) Yabancı ülkenin Türkiye'deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.

                      e) Fahri konsolosluklarca düzenlenen belgelere dayanılarak işlem tesis edilemez.

                      f) İdare, tasdik işleminden muaf tuttuğu resmi niteliği bulunmayan belgeleri ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede belirtir.

                      (4) Başvuru veya teklif kapsamında sunulacak belgelerin tercümeleri ve bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

                      a) Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan iş ortaklıkları veya konsorsiyumlar tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin Türkiye'deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.

                      b) Yabancı istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümeleri ile bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

                      1 ) Tercümelerin tasdik işleminden, tercümeyi gerçekleştiren yeminli tercümanın imzası ve varsa belge üzerindeki mührün ya da damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

                      2 ) Belgelerin tercümelerinin, düzenlendiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olması ve tercümesinde “apostil tasdik şerhiâ€� taşıması halinde, bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz. Bu tercümelerin “apostil tasdik şerhiâ€� taşımaması durumunda ise tercümelerdeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damga, bu ülkedeki ilgili Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.

                      3 ) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, belgelerin tercümelerinin tasdik işlemi de anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.

                      4 ) Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, o ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olmakla birlikte, “apostil tasdik şerhiâ€� taşımaması durumunda ise; söz konusu tercümedeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damganın, sırasıyla bu ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gereklidir.

                      (5) Yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye'deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması halinde ise, bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz.â€� hükmü,

                      Anılan Yönetmelik'in â€œİş deneyimini gösteren belgelerâ€� başlıklı 39'uncu maddesinde   “…(16) Belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara yurt dışında gerçekleştirilen işler hariç yurt dışında gerçekleştirilen diğer işlerle ilgili olarak, iş deneyimini tevsik için, o ülke mevzuatına göre, iş sahibinin adı veya unvanı, işin yapıldığı yer ve niteliği, yüklenicinin, ilgisine göre fiilen denetleme veya yönetme faaliyetlerinde bulunanların adı veya unvanı, sözleşme bedeli ve tarihi ile işin bitim tarihini içerecek şekilde düzenlenmiş belgenin sunulması gereklidir.â€� hükmü yer almaktadır.

                      Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin uygulanmasında, isteklilerin teklif dosyalarını oluşturan belgelerin asıllarının veya aslına uygun olduğunu belirtir bir şerh taşıyan noterce onaylanmış örneklerinin ya da ihale tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştürâ€� veya bu anlama gelecek bir şerh düşülen suretlerinin sunulması gerekmektedir. Öte yandan, Türkiye Cumhuriyeti'nin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgelere ilişkin olarak; belgedeki imzanın doğruluğuna, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığına ve varsa belge üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğuna ilişkin tasdik işlemlerinin Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde yapılması ve belgelerin tercümelerinin (yerli istekliler açısından) Türkiye'deki yeminli tercümanlar tarafından yapılarak noter tarafından onaylanması zorunluluğu bulunmaktadır.

                      İtirazen şikâyet başvurusunun sağlıklı şekilde incelenebilmesini temin etmek amacıyla, istekliler tarafından iş deneyimini gösteren belgeler kapsamında sunulan belgelerin asılları 22.07.2014 tarihli yazı ile idareden talep edilmiş olup, 31.07.2014 tarihinde Kuruma ulaşan ilgili belgelerin incelenmesi sonucunda, ihale üzerinde bırakılan Ant İnşaat Maden Sanayi Limited ş�irketi tarafından iş deneyimini gösteren belgeler kapsamında, Türkiye Cumhuriyeti Juba Büyükelçiliği (Konsolosluk ş�ubesi) tarafından düzenlenmiş olan, The Louis Berger Group Inc.ın iş sahibi olarak, Ant İnşaat Maden Sanayi Limited ş�irketi'nin ise yüklenici olarak   gösterildiği, “Juba-Nimule Yolu Kısım 1 ve Kısım 3â€� işine ait, 02.07.2012 tarihli ve 2012/007 sayılı bir iş bitirme belgesinin sunulduğu ve söz konusu belgede â€œİşbu belge, Ant İnşaat Maden Sanayi Limited ş�irketi'nin ibraz ettiği belgeye dayanarak anılan firmanın talebi üzerine düzenlenmiştir.â€� bilgisine yer verildiği görülmüştür.

                      İlk olarak, Türkiye Cumhuriyeti Juba Büyükelçiliği'nin iş deneyim belgesine konu edilen ve Güney Sudan Cumhuriyeti'nde gerçekleştirilen yol yapımı işinin iş sahibi konumunda olmadığı ve belgeyi düzenleyebilecek yetkili makam sıfatını haiz olmadığı dikkate alındığında, Güney Sudan Cumhuriyeti yetkili makamları/şahısları tarafından düzenlenmesi gerekirken, Türkiye Cumhuriyeti Juba Büyükelçiliği (Konsolosluk ş�ubesi) tarafından düzenlenen söz konusu belgenin, kamu ihale mevzuatı kapsamında, yurt dışında gerçekleştirilen işlerle ilgili olarak iş deneyiminin tevsiki amacıyla kullanılamayacağı anlaşılmaktadır.

                      Diğer taraftan, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif dosyasında Güney Sudan Cumhuriyeti Yollar ve Barajlar Bakanlığı tarafından düzenlendiği anlaşılan, John Kenyi Sasa imzalı 10 Ekim 2013 tarihli İngilizce bir belgenin yer aldığı, söz konusu belgenin arka yüzünde Güney Sudan Cumhuriyeti Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı'nın, belge üzerindeki Güney Sudan Cumhuriyeti Yollar ve Barajlar Bakanlığı'na ait imza ve damganın doğruluğuna ilişkin tasdikinin ve söz konusu tasdikte yer alan imza ve mührün Güney Sudan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı'na ait olduğuna dair T.C. Juba Büyükelçiliği (Konsolosluk ş�ubesi)'nin onayının bulunduğu, istekli tarafından ayrıca, The Louis Berger Group Inc. tarafından “Juba-Nimule Yolu Kısım 1 ve Kısım 3â€� işine ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan istekli adına düzenlendiği anlaşılan “Project Completion Certificateâ€� isimli İngilizce bir belge ile söz konusu işe ait sözleşme ve ödemelere ilişkin olduğu anlaşılan İngilizce belgelerin (4 sayfa) sunulduğu görülmüştür. Ancak isteklinin teklif dosyasında, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin belgelerin sunuluş şekli hükümlerine aykırı olarak, söz konusu belgelerin Türkçe tercümelerine yer verilmediği anlaşıldığından, adı geçen belgelerin isteklinin sahip olduğu iş deneyimini tevsik edici niteliğinin bulunmadığı neticesine varılmıştır.

                      Diğer bir husus olarak, yukarıda değinilen “Project Completion Certificateâ€� isimli İngilizce belge ile sözleşme ve ödemelere ilişkin olduğu anlaşılan diğer İngilizce belgelerde (4 sayfa) imzaları bulunan şahısların hangi sıfatla belgeleri imzaladıklarına ve imzalarının doğruluğuna ilişkin herhangi bir tasdik işleminin de yapılmamış olduğu görülmektedir. Bu çerçevede, Türkiye Cumhuriyeti ile Güney Sudan Cumhuriyeti arasında belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemlerini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunması halinde söz konusu anlaşma veya sözleşme hükümlerinin uygulanması olanağı bulunmakla birlikte, anılan belgelerin Türkçe tercümelerinin sunulmaması nedeniyle uygun görülmelerinin mümkün olmadığı tespit edildiğinden, bu yönde bir inceleme yapılmasına gerek görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, sahip olduğu iş deneyimini mevzuat hükümlerine uygun şekilde tevsik edememiş olan ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği neticesine varılmıştır.

                      Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Ant İnşaat Maden Sanayi Limited ş�irketi'nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun’un 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54′üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Esasta      Oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.

EK GEREKÇE

                      Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde “ihale üzerinde bırakılan istekliye ait iş deneyim belgesinin, yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin sunuluş şekli hükümlerine uygun olarak sunulmadığı,â€� şeklinde yer alan iddiası kapsamında Kurulca, sahip olduğu iş deneyimini mevzuat hükümlerine uygun şekilde tevsik edememiş olan ihale üzerinde bırakılan Ant İnşaat Maden Sanayi Limited ş�irketi'nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiğine ilişkin “Düzeltici işlem belirlenmesineâ€� karar verilmiştir.

                      Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiası kapsamında Kurulca verilen karar gerekçelerine katılmakla beraber, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan incelemeye göre;

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin â€œİş deneyimini gösteren belgelerâ€� başlıklı 39'uncu maddesinde,

“(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.

…

(16) Belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara yurt dışında gerçekleştirilen işler hariç yurt dışında gerçekleştirilen diğer işlerle ilgili olarak, iş deneyimini tevsik için, o ülke mevzuatına göre, iş sahibinin adı veya unvanı, işin yapıldığı yer ve niteliği, yüklenicinin, ilgisine göre fiilen denetleme veya yönetme faaliyetlerinde bulunanların adı veya unvanı, sözleşme bedeli ve tarihi ile işin bitim tarihini içerecek şekilde düzenlenmiş belgenin sunulması gereklidir.â€� hükmü ile,

Anılan Yönetmelik'in â€œİş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlarâ€� başlıklı 43'üncü maddesinin birinci fıkrasında,

“(1) İş deneyim belgeleri; yapılan iş karşılığı bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak, Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) gerçekleştirilen işler için, iş sahibi tarafından düzenlenir ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanır.â€� hükmü yer almaktadır.

Anılan hükümler uyarınca iş deneyim belgesinin iş sahibi idarece düzenlenip onaylanması gerekmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Juba Büyükelçiliği'nin iş deneyim belgesine konu edilen ve Güney Sudan Cumhuriyeti'nde gerçekleştirilen yol yapımı işinin iş sahibi konumunda olmadığı ve belgeyi düzenleyebilecek yetkili makam sıfatını haiz olmadığı dikkate alındığında, Güney Sudan Cumhuriyeti yetkili makamları/şahısları tarafından düzenlenmesi gerekirken, Türkiye Cumhuriyeti Juba Büyükelçiliği (Konsolosluk ş�ubesi) tarafından düzenlenen söz konusu belgenin, kamu ihale mevzuatı kapsamında, yurt dışında gerçekleştirilen işlerle ilgili olarak iş deneyiminin tevsiki amacıyla kullanılamayacağı, bu itibarla yukarıda anılan Yönetmelik hükmü çerçevesinde geçerli bir iş deneyim belgesi olmadığı anlaşılan iş deneyim belgesinin iptal edilmesi gerektiği hususunun iş deneyim belgesini düzenleyen Dışişleri Bakanlığına bildirimde bulunulması gerektiği yönündeki düşüncemizle, Kurulca alınan karara katılıyoruz.